‘Mag ik vragen wat u komt doen?’

Incident 1
“Mag ik U vragen wat u komt doen?” vraagt een jonge mevrouw in bewakingskleding bij de ingang van het Academiegebouw.
“Ik heb een afspraak met een gast uit Zuid-Afrika”, zeg ik. 
“En heeft u hier afgesproken in het Academiegebouw?”
“Nou”, zeg ik bijna bedremmeld, "ik heb afgesproken in de Faculty Club voor een overleg met een kopje koffie. Maar de ingang van de Faculty Club is gesloten. Dus ben ik bij de hoofdingang."
Ik zie haar nu denken ‘wat was dat ook alweer, de Faculty Club?’.
Het lukt me uiteindelijk om binnen te komen. Ik wacht daar op mijn gast. Tot tweemaal toe word ik aangesproken met ‘mag ik vragen wat u hier komt doen?’. De gast is het uiteindelijk ook gelukt om binnen te komen.
Ik vind het niet prettig en dus ben ik met mijn gast vertrokken naar het cafeetje Achter de Dom. Aan de gevel hangt de plaquette om ons eraan te herinneren dat Anna Marie van Schuurman daar gewoond heeft. Zij was de eerste vrouwelijke student aan de UU. Oké, ze zat achter een gordijntje maar de toenmalige hoogleraar Voetius was wél gastvrij voor deze begaafde vrouw.

Incident 2
Ik ben al 70, inmiddels behoorlijk grijs, maar wil me nog steeds blijven bezighouden met wetenschap; mijn lust en mijn leven. Als historicus en antropoloog heb ik dan weleens een boek nodig. Ik ben de universiteit dankbaar voor de gastvrijheidsovereenkomst waardoor ik boeken uit de bibliotheek mag blijven lenen.
“Mag ik uw studentenkaart zien”, vraagt een mijnheer, weer in bewakingskledij mij bij de ingang naar de bibliotheek in De Uithof.
Ik ben natuurlijk verheugd dat hij mij ziet als een student (waarschijnlijk denkt hij aan de ‘eeuwige student’ met wie het maar niet opschiet). 
Maar verbaasd antwoord ik: “Ik ben geen student.”
Zijn antwoord laat aan duidelijkheid niets te wensen over: "Dan mag u de bibliotheek niet in”’.
“Huh?” stamel ik. “Ik kom een boek ophalen.” 
“Oh”, antwoordt hij. “U mag wel alleen een boek ophalen.”
'Oh joy, denk ik, ik mag een boek ophalen in deze zwarte tempel van wijsheid.

Ik kwam het boek Prophets, Poets and Scholars ophalen. Het schitterende boek over de Oriëntaalse schatten van de Universiteit Leiden. Jazeker, de universiteit waar de vlag voor de opleiding Arabisch wordt gestreken. Mooie kans voor Utrecht, dacht ik nog. Maar nee, een week later blijkt dat de Universiteit Utrecht dezelfde heilloze weg volgt en de opleiding wil stoppen.

Natuurlijk snap ik de behoedzame koers van de universiteit wel om de toegang te reguleren om te voorkomen dat mensen aan elkaars eigendommen gaan zitten. Oké, de bibliotheek is dan misschien een toevluchtsoord voor studenten die op te kleine of helemaal geen kamertjes zitten. 
Ik hoor het onze rector nog verzuchten bij een avond waar gesproken werd over Diversity, Equity & INCLUSION.

Maar toch, voor mij is de universiteit bij uitstek een vrijplaats voor discussie, een denkruimte. En dat is de verantwoordelijkheid van bestuurders, stafleden, studenten en,…. emeriti! Maar ik wil er niet de hele tijd gevraagd worden wat ik er kom doen. Overigens, als een horde kwaadwillenden de UBU in had willen stormen, houdt die ene mijnheer in zijn bewakingskleren ze echt niet tegen!