Word je een ander mens door je studie?

De start van de zomer op de universiteit markeert het eindpunt van een bomvol collegejaar. Weken met volle agenda’s worden ingeruild voor weken van relatieve rust en schrijftijd voor onderzoek. Voor een deel van de ruim 30.000 studenten aan onze universiteit betekent het einde van het collegejaar ook het einde van hun opleiding aan de UU.

Terwijl ik in de zomerweken die volgen een verwoede poging doe om één van de artikelen van mijn proefschrift eindelijk af te ronden, legden talloze studenten de laatste loodjes aan hun bachelor- en masterscripties. Ergens halverwege juli lig ik ‘s avonds thuis op de bank een beetje doelloos te scrollen op mijn telefoon, en kom ik op LinkedIn terecht. Waar ik normaal niet langer dan een minuut of twee rondzwerf op dat platform, trekt nu iets mijn aandacht. Mijn hele timeline staat vol met berichtjes van afgestudeerde studenten. Prachtig! Toch?  

De berichtjes beginnen allemaal op ongeveer dezelfde wijze: “Met trots kan ik mededelen dat…..” Gevolgd door een opsomming van het cijfer dat voor de eindscriptie, het eindcijfer voor de opleiding, de vereniging waar hij of zij in het bestuur heeft gezeten, de twee tot soms wel drie stages die zijn gelopen, en het honoursprogramma dat is gevolgd. Ik was onder de indruk van alle prestaties.

Die talloze berichtjes zetten me aan het denken. Wat vertellen die studenten mij hier nu eigenlijk? De opsomming van al deze activiteiten zijn voornamelijk een overzicht van de output van de studie die ze hebben gevolgd. Maar, wat heeft de studie voor hen betekend? Wat voor mensen zijn ze daardoor geworden?

Dat lees ik slechts in één berichtje. Deze student schrijft dat hij naast zijn studie langdurig als vrijwilliger heeft gewerkt bij een zorginstelling. Hij beschrijft hoe belangrijk die ervaring voor hem is geweest in zijn vorming als mens. Hij voegt daar wel aan toe dat dat iets heel anders was geweest dan zijn studie.

Ik vind het prachtig dat deze student aandacht geeft aan de persoonlijke ontwikkeling die hij heeft doorgemaakt, maar ook schrijnend om te zien dat die maatschappelijke betrokkenheid voor hem juist iets heel ‘anders’ is geweest dan wat hij tijdens zijn studie heeft gedaan of geleerd. Waarom is die persoonlijke vorming niet ook een belangrijk resultaat van zijn studietijd?

De outcome van een studie aan de universiteit, de vraag wat voor mens ben ik hier nu door geworden, lijkt in ieder geval op LinkedIn dus niet echt aan de orde. Dat vind ik zorgelijk, omdat de universiteit bij uitstek ook een plek zou moeten zijn waar naast het verwerven van kennis en vaardigheden, ook aandacht moet zijn voor het mens-worden. Een plek waar je kunt reflecteren op het effect van die studie op jezelf, en eventueel de waarde daarvan voor anderen.

Vragen rondom dit thema van persoonlijke vorming wil ik de komende tijd graag verder onderzoeken in deze column. Ik daag jullie uit om de komende tijd die andere kant, de ‘outcome’, van de universiteit en universitaire studies te onderzoeken. Daarmee kan ik hier op mijn DUB-pagina een ander geluid laten horen.

Ik zoek om te beginnen antwoorden op de volgende vragen.
Voor docenten: besteden jullie in je onderwijs aandacht aan persoonlijke vorming en zo ja, hoe?
Voor bestuurders: wat voor studenten willen jullie afleveren aan de maatschappij?
Voor werkgevers: wat voor alumni zoeken jullie?
En voor studenten: waarom maak je de keuzes die je maakt tijdens je studie, en waar heb je de universiteit bij nodig?

Ik zal ervoor zorgen dat dit een alternatieve LinkedIn-pagina kan zijn waar we met trots kunnen mededelen dat we naast ‘een 7,3 voor mijn scriptie’, ook een beetje meer mens zijn geworden.