Voor en na de video is Walter Matthys aan het woord. Dr. Matthysis een psychiater, die naast patiëntenzorg, wetenschappelijkonderzoek en bestuurlijke bezigheden ook een halve dag per weekonderwijs geeft.

Het is een bedachtzame man, die zijn woorden, zowel voor alsbuiten de collegezaal, zorgvuldig kiest. Hij praat met zachte stem,wat als effect heeft dat de deeltijdstudenten stiller zitten teluisteren dan bij andere colleges. De docent is geïnteresseerdin de mensen in de zaal en vraagt welke ervaringen de mensen alhebben en waar ze werkzaam zijn.

Deze zachte aanpak blijkt goed te werken bij de gemotiveerde enleergierige deeltijdstudenten waarvan een deel al in depsychiatrische zorgsector werkzaam is. Ik vraag me stilzwijgend afof deze docent zich ook voor grotere groepen staande zou kunnenhouden.

De avond kabbelt voort met het voorbij glijden van de heldereoverheadsheets. Er klinkt instemmend gegrinnik wanneer Matthysvoorstelt om het woord 'autoritatief' maar af te schaffen. "Ik kanniets met zo'n woord", zegt hij. "Ik houd het liever simpel."

Als ik hem nadien spreek, vertrouwt hij me toe dat hij toen hijdokter werd, niet had gedacht ooit voor de klas te staan. "Ik benook van een generatie die nooit enige opleiding tot doceren heeftgenoten. We hebben het wel eens aangeboden gekregen, maar het wasaltijd te druk. Maar ik red me zonder ook wel. Wat ik eigenlijkaltijd probeer is de essentie over te brengen." Hij citeert eenFranse filosoof: "Sorry, ik had je een korte brief willenschrijven, maar ik had geen tijd, dus ik schrijf je een langebrief." Matthys: "De korte brief schrijven, d't is deessentie."

Guido van de Wiel

Klachtencommissie ongewenste intimiteiten: vacatureplaatsvervangend wp-lid

De klachtencommissie bestaat uit een voorzitter, een wp-lid, eenobp-lid, een P&O lid en een studentlid. Voor ieder lid is ereen plaatsvervangend lid. De commissie wordt ondersteund door eenambtelijk secretaris. Op dit moment is er een vacature voorplaatsvervangend wp-lid. De benoeming geldt voor twee jaar, waarnaherbenoeming mogelijk is.

Inlichtingen: Marijke Batteljee, secretaris van deklachtencommissie, telefoon (253)4004. Wanneer u belangstellinghebt voor deze functie wordt u verzocht binnen 14 dagen tesolliciteren. Uw sollicitatie kunt u richten aan mw. M. Batteljee,secretaris klachtencommissie ongewenste intimiteiten, SociaalJuridische Zaken, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht.

EUG met fototentoonstelling over de Zeven werken vanBarmhartigheid'

In de Janskerk, thuisbasis van de oekumenischestudentengemeente EUG, hebben in de vastentijd de 'Zeven werken vanBarmhartigheid' centraal gestaan. Van 27 februari tot en met 9april was steeds één van die werken het thema van dedienst en aan zeven mensen in de EUG was gevraagd hun impressie vanéén van die werken op foto vast te leggen. Destudentengemeente stelde - aan de vooravond van Pasen - de foto'sbeschikbaar aan het U-blad; de fotografen verzorgden zelf eentoelichtende tekst.

I. De hongerigen te eten geven

In een wereld waar voldoende te eten is, lijden miljoenenhonger. Door de verschillen tussen rijk en arm zijn eronevenwichtigheden op de wereldmarkt. Sommige regeringen zijn nietin staat hun bevolking te voorzien van de meest elementairemiddelen van bestaan. Zij kunnen zich niet los worstelen uit despiraal van honger en armoede.

Ook binnen onze landsgrenzen is het voor velen steeds moeilijkergeworden in hun levensonderhoud te voorzien. De opvangmogelijkhedenvoor mensen die het niet redden in de samenleving zijn deelswegbezuinigd. Een aantal van hen zien wij nu op straat hundagelijks brood bij elkaar bedelen. Het past niet uit liefdadigheidde hongerigen te eten te geven. Honger is onrecht.

Jan van der Vlugt

II. Dorstigen te drinken geven

Je hoeft in onze stad niet veel moeite te doen om water tevinden. De grachten en singels... we hebben ze zelfs decoratiefingepast in het straatbeeld. Als het meezit wordt het oude centrumin de toekomst weer helemaal omsingeld door water. Maar dat wateris bitter, niet geschikt voor consumptie.

Onze stad dorst naar levend water. Misschien vind je die in derivierbedding van de oude Rijn, die tot in de Middeleeuwen dwarsdoor onze stad stroomde: via de Oude Gracht en de Kromme NieuweGracht dwars over het Janskerkhof. Daar deed ik een ontdekking:ergens onder het gesteente van de Janskerk bevindt zich een bronvan zoet, helder water. Zo nu en dankomt die bron tot leven enkruipt tussen de poriën van het steen omhoog. Ik heb die bronbetrapt. Het bijzondere is dat alle elementen daar bij elkaarkomen: het steen uit de aarde waarop alles rust; het zonlicht datals een vuurzee door de ramen stroomt; het water dat tussen deporiën omhoog zwelt en tenslotte de wind die als een zuchtjevoorbij komt en het bittere water zoet maakt.

Joep Naber

III. De doden begraven

Stop all the clocks, cut off the telephone,

Prevent the dog from barking with a juicy bone,

Silence the pianos and with muffled drum

Bring on the coffin, let the mourners come.

Zo begint het inmiddels wereldberoemde gedicht Funeral Blues vanAuden. Laat de rouwenden maar komen? We worden liever op eenbruiloft uitgenodigd dan op een uitvaart. Het is een haastbovenmenselijke opgave om een geliefde te begraven of te cremeren.Het is goed om te weten dat er mensen zijn die, als de kist alleenachterblijft, de laatste handelingen van het cremeren of begravenmet respect uitvoeren. Ook als mensen zonder nabestaanden naar hunlaatste rustplaats worden gebracht, dan gebeurt dat met eerbied.Respect zonder er iets voor terug te krijgen. Is dat niet de kernvan barmhartigheid?

Henk van den Berg

IV. De vreemdelingen opnemen

Thuisgevoel

In Utrecht ken ik iedere straat

en ieder plein. Een beeld staat

op mijn netvlies aangetekend.

Soms weet ik niet wat het betekent.

De stad wordt steeds minder stratenplan.

Geuren, geluiden, horen over ramadan,

vullen mijn ogen anders aan.

Ik zie nu ook de buitenlanders staan.

Ooit was ik zelf een vreemdeling in Galilee,

die luisterde naar een gestoord Hilversum 2.

Hun ogen staan gericht op het oosten;

biddend om signalen die vertroosten.

Karel Th. Eisses

V. De naakten kleden

naakt - kou

naakt - schaamte

naakt - puurheid, zuiverheid

naakt - onbeschut, kwetsbaar

naakt - jezelf zijn

heb jij kleding nodig?

Teunis Hol

VI. De zieken bezoeken

Knoeien, indutten, verward praten: zij vinden alles nog gewoon.Op de geriatrische afdeling van Ziekenhuis Eemland in Amersfoortkomen twee keer per week peuters op bezoek van kinderdagverblijf`De Pretberg'. Peuters en bejaarden zijn essentieel voorelkaar.

De bejaarden zijn vaak vereenzaamd, een beetje somber of dement.De komst van de peuters levert een belangrijke bijdrage aan hetdoorbreken van hun isolement. Door contact worden ze alerter engestimuleerd tot communicatie. En voor de kinderen is het eenuitstapje, zij gaan graag naar de oma's en opa's. Zij lerenonbewust veel van de sociale omgang met bejaarden. Peuters zijn deideale visite voor (demente) bejaarden. Knoeien, indutten, verwardpraten: zij vinden alles nog gewoon.

John van Soest

VII. De gevangenen bezoeken

"Ik was in de gevangenis en gij hebt mij bezocht" (Matteüs25 : 36)

bezoeken

de anderen opzoeken in hun gevangenschap

hoe die er ook uit mag zien

door respect en waardering voor elkaar

nieuwe kansen scheppen

betrokken blijven

het onrecht recht in de ogen kijken

in opstand komen tegen onrecht

zorg dragen voor heel de schepping

bevrijding bevorderen

Hij heeft mij gezonden...om de gevangenen vrijlating temelden,...om een jaar van genade van JHWH te melden" (Jes. 63,1)

deze tijd van bevrijding zal komen

wanneer - dat ligt aan ons

Jobst Harders

Matteüs 25 : 34 - 35

Want ik had honger en jullie hebben me te eten gegeven, ik haddorst en jullie hebben me te drinken gegeven, ik was vreemdeling enjullie hebben me opgenomen. Ik was naakt en jullie hebben megekleed, ik was ziek en jullie hebben naar me omgezien, ik zat inde gevangenis en jullie kwamen naar me toe.

Van dit EUG-project is een boekje gemaakt:'Omzien naar elkaar. De zeven werken van Barmhartigheid in woord enbeeld.' Het boekje is voor vijf gulden bij de EUG teverkrijgen.

Een stoomcursus die de deelnemers een krachtig levenbelooft, waar tweehonderd mensen massaal aan het klappen, lachen enhuilen slaan, waarover 95 procent achteraf tevreden is, maar depers kritisch en waarvan deskundigen zeggen dat het een handigevariant is op de 'help-yourself'-groeicursussen uit de jarenzeventig. Is Landmark een wondermiddel, een cursus zoals veleandere, een groepstherapie, een slim marketingconcept?

Florian Bekkers ( 26), afgestudeerd in de natuurkunde en bijnaklaar met filosofie, volgde vrijwel het hele curriculum: "Hetallergeweldigst van Landmark is dat ik zag dat er niks mis met meis. Ik had altijd hoge cijfers en zat overal in maar had het gevoeldat niemand me begreep. Ik was overal goed in dus lag het aan deander als die niet zag hoe geweldig ik was. Tijdens de drieforumdagen (de basiscursus, red.) moest ik enorm huilen toen ik zaghoe ik ooit besloten had er niet bij te horen."

Sinds een jaar runt hij z'n eigen bedrijf waarin hijcongresbureaus bijstaat als adviseur en begeleider bijconferenties. Daarvoor werkte hij een jaar als consultant bij eenorganisatie-adviesbureau, zat in de U-raad, in een adviesraad vanhet college van bestuur, in het faculteitsbestuur bij Natuurkundeen in het college van beroep voor examens.

Op internet schreef iemand: cursisten beginnen aan het forum alsonzekere, introverte mensen en ze komen eruit als zekere,extraverte mensen. Is Landmark een school voor sociale kneuzen?

"Nee", zegt Florian lachend. "Je doet Landmark om te leren levenvanuit wat je bezielt in plaats van wat je kwaad maakt. Om tekijken vanuit mogelijkheden in plaats van problemen. Je vraagt jeaf wat jouw gedrag je oplevert en wat het je kost. Het forum geeftje instrumenten in handen om doorbraken in je leven tecreeëren. Dat doe je door je verleden te completeren, zoalsdat bij Landmark heet. Je visie op je verleden bepaalt niet langerje keuzes en gedrag. Dan is de toekomst open en ben je vrij daarvante maken wat je wilt."

Maar hoe doe je dat? "Dat is moeilijk uit te leggen", vindtFlorian. "Landmark gebruikt eigen woorden en begrippen om jeinzicht in jezelf te geven." Een beetje wanhopig: "Ik kan hier niethet forum in een paar uur met jou doen."

Het Landmark Forum is een driedaagse bijna-nonstop sessie waarcursisten voor 895 gulden wordt geleerd "hun onderbewustegrenssteente zoeken en doorgronden, wat voor een algehelebevrijding zal zorgen." Cursisten worden aangemoedigd na debasiscursus de vervolgcursussen te doen. Het complete pakket kostzo'n 2700 gulden. Na dit traject worden veel cursisten assistentbij Landmark, een soort vrijwilliger.

Zeuren

Ook Annemiek Jonker (33) en Nicole van Vugt (29) deden het forumen de erop volgende cursussen. Annemiek werkt als beleidsmedewerkerbij het IVLOS en de Bureau-afdeling Universitair StrategischProgramma. Nicole is in de laatste fase van haar proefschrift bijAardwetenschappen. Beide benadrukken dat ze sinds Landmark meer lolin het leven hebben. Annemiek: "Ik sloot vrede met dingen uit hetverleden, ik vergaf mezelf. Ik doorzag m'n eigen maniertjes beter.Het forum dwingt tot genadeloze eerlijkheid. Dat breng je op omdathet zo luchtig is. Ik heb daar enorm om mezelf gelachen."

Hoe dat gaat? Nicole: "Ik vond het enorm relativerend. Er isniets veranderd in wie ik ben en heel veel veranderd in hoe ik metdingen omga. Landmark heeft me bewuster gemaakt van m'n kwaliteitenen van m'n valkuilen. Je eigen waarheden opgeven vraagt wel wat,maar in een veilige omgeving durf je rigoreus naar jezelf tekijken."

Word je tijdens de cursus niet sjagereinig als zo'n forumleiderje veertien uur lang vertelt dat alles anders moet? Florian: "Datgebeurt niet. Er wordt geen waarheid aangedragen maar gevraagd hoede wereld er voor jou uitziet als je er zus of zo naar kijkt."Nicole: "Wat mij trof was: ik weet niet wat de waarheid is, dus kanik net zo goed een waarheid kiezen waar ik me goed bij voel."

Annemiek: "Landmark reikt je bepaalde brilletjes aan. Eéndaarvan is: schort je oordeel even op zodat je kunt zien of er ietsanders is dan jij denkt. Een van mijn opdrachten was: voer eengesprek met iemand van wie je niet houdt. Ik deed dat met eenbuurvrouw die, vond ik, veel klaagde. Het was hardstikke leuk Wezongen samen liedjes en ze zeurde helemaal niet."

Wat heb je er op termijn aan om drie dagen allerlei inzichten endoorbraken te beleven? Florian: "Toen ik uit mijn slachtofferrolstapte en voor honderd procent verantwoordelijkheid nam voor mijnleven, hield ik daar na drie dagen niet mee op. Ik ging met eenvriend uit en merkte dat ik kon genieten in plaats van te latenzien hoe goed ik ben. Ik startte m'n bedrijf, de relatie met mijnvriendin is intensiever geworden. Natuurlijk kwam ik mezelf tegen.Ik moest oefenen met de nieuwe begrippen."

Annemiek: "Ik ga effectiever met problemen om, bijvoorbeeld opm'n werk. Vóór Landmark was ik ieder najaar ziek, nuvrijwel nooit meer."Nicole: "Ik heb betere vriendschappen. Vroegerdeed ik dingen met vrienden, nu deel ik dingen met ze. Wat ookveranderd is: ik laat mezelf meer zien. Waarom? Omdat het heerlijkis. Daarvóór vond ik dat eng."

Drammerig

Soms leiden inzichten uit de cursus tot drastische stappen.Merijn Oudheusden (27), docent klinische psychologie in Utrecht,besloot kortgeleden tot het volgen van een opleiding tot leraardansexpressie. Merijn: "Dat is wat ik echt wil. Ik combineer deopleiding met lesgeven aan de universiteit. Door Landmark ging ikkijken naar wat me inspireert in plaats van wat me in de weg staat.Het is een heel pragmatische cursus."

Is Landmark therapie in een cursusjasje? Merijn: "Het is zelfsgeen cursus om je problemen op te lossen. Het leert je effectievermet je mogelijkheden omgaan, maar je moet mentaal en fysiek gezondzijn om aan het forum te mogen deelnemen. Daar teken je ook voor."Annemiek : "Educatie in plaats van therapie. Het zitonderwijskundig goed in elkaar."

Landmarkcursisten hebben de naam op een irritant drammerigemanier hun familie en vrienden tot de cursus te willen overhalen.Hoe zit dat?

Volgens Nicole is het prettig als de mensen om je heen de cursushebben gedaan. "Je spreekt meer elkaars taal. En als je d't durftte vragen, durf je ook andere dingen. Het hoort bij de cursus."Florian: "Het ontroert me als mensen belangrijke doorbrakenmeemaken. Dat gun ik iedereen."

Zeur je lang door? "Een doorbraak meemaken is in eersteinstantie altijd oncomfortabel. Daar zit een spanning. Iemand moetaangeven hoeveel spanning hij of zij kan hebben." Dan, grinnikend:"Ik ben wel een missionaris he?"

Diet Groothuis

Verdeelde meningen

Landmark's aanpak leidt tot heftige reacties van voor- entegenstanders. Vooral op internet laten beide partijen uitgebreidvan zich horen. De Nederlandse pers is nogal sceptisch over dezesuccesvolle formule op de zelfgroeimarkt. Landmark's reactie opveel van die publiciteit is het dreigen met of daadwerkelijkaanspannen van een rechtszaak.

Volgens Landmark publiceren de weekbladen Panorama, Elsevier enMargriet 'retractions' van artikelen na een dergelijk dreigement.In werkelijkheid gaat het hier om correcties van kleineonjuistheden. De Haarlemse rechter wees in de rechtszaak tegenPanorama een groot deel van Landmark's eisen af en veroordeeldeLandmark tot de kosten van dejuridische procedure. HervormdNederland en de Volkskrant drukten na hun publicaties een brief vanLandmark af waarin de organisatie de informatie over zichzelftoelichtte. De Journalist schreef in september 1999 een uiterstkritisch artikel over de nadrukkelijke, soms intimiderende manierwaarop Landmark journalisten benadert die over de cursus willenschrijven. Landmark zegt dit te doen om de grote hoeveelheid'misinformatie' tegen te gaan die er over de organisatie wordtverspreid.

Verder richt de belangrijkste kritiek van pers en sommigeex-cursisten zich op de druk op cursisten om nieuwe deelnemers aante brengen en de daaropvolgende zendingsdrang van cursisten om hunomgeving tot het volgen van een cursus over te halen. Ook laken zehet concept van de basiscursus waarin met simpele kretologietweehonderd mensen in een hogedrukpan-formule kwetsbaar wordengemaakt en zo tot vermeende, nieuwe inzichten komen. Tenslotte iser kritiek op het snorkende jargon en de grote pretenties vanLandmark, dat volgens critici een voortzetting is - in een anderjasje - van veel get-to-know-yourself-and-feel-good-trainingen uitde jaren zeventig en tachtig. Ex-cursisten zijn uiterstterughoudend met negatieve reacties omdat ze voor aanvang van decursus een 'confidentiality agreement' hebben ondertekend.

Daartegenover staat Paul de Leeuw die met vrijwel zijn hele teamLandmark doet en er op tv enthousiast over vertelt. Ook veelAmerikaanse wetenschappers, medici, kerkleiders en journalistenbeklemtonen dat het Landmark Forum een integere en krachtige impulsis in de levens van veel mensen die op geen enkele manier schadetoebrengt. Bij zoveel verdeelde meningen lijkt meningsvorming neerte komen op: ga heen en oordeel zelf.

Wat is Landmark?

Landmark Educations Corporations is een Amerikaanse ondernemingdie cursussen 'persoonlijke groei' verkoopt aan personen enbedrijven. Het opereert in zestien landen in 59 steden in Europa,de VS, Azië, Afrika en Australië. Sinds 1991 volgdenwereldwijd jaarlijks 100.000 mensen één of meerderecursussen. In Nederland schrijven per jaar ongeveer 3000 deelnemerszich in. Landmark is in handen van zijn werknemers, ruim 400, dieelk niet meer dan drie procent aandelen mogen bezitten. InNederland werken er acht betaalde krachten en zo'n vierhonderdvrijwilligers, veelal ex-cursisten. Landmark maakte in 1999 vierprocent winst, die geheel in de verdere ontwikkeling van hetcursusmateriaal werd gestoken. De resterende inkomsten gaan op aanonkosten. Ook geeft Landmark gratis cursussen in Afrika.

Het gedachtengoed van Landmark komt vooral van de AmerikaanWalter Erhard alias Jack Rosenberg met zijn omstreden, wantbikkelharde trainingscentrum EST. Rosenberg werd vervolgd voorbelastingfraude en incest. De beschuldigingen werden ingetrokken,de mediabelangstelling bleef, onder meer in verband met cursussendie hij bij Scientology had gevolgd. In 1991 deed Rosenberg hetbedrijf over aan zijn broer en werknemers, verliet de VS enverdween uit het zicht van de publieke opinie.

Landmark verkoopt zijn cursussen via mond- op mondreclame:cursisten brengen vrienden en familieleden aan. Hettevredenheidspercentage onder deelnemers is hoog: het merendeelstroomt door naar vervolgcursussen en/of wordt vrijwilliger. In eenAmerikaans onderzoek gaf 95 procent van de ondervraagden drie totzes maanden na afloop van de cursus aan dat die een positieveuitwerking had gehad op meerdere aspecten van hun leven.

Landmarkcursussen gebruiken een eigen jargon en elementen uitonder meer existentialisme, boeddhisme, christendom, grieksefilosofie en Freudiaanse psychologie. Enkele basisbegrippen zijntransformation en enrollment. Cursisten maken vaak eentransformatie door, die het gevolg is van op een andere manier vannaar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgensLandmark: "We are selling something that people don't understand."Ook over enrollment bestaan veel misverstanden, aldus Landmark.Enrollment is mensen overtuigen van de waarde die eenLandmarkcursus voor ze kan hebben.

Cursusleiders, zo'n vijftig wereldwijd, kunnen hun effectiviteitafmeten aan het percentage inschrijvingen per avond. Landmarkbeschouwt 20 procent inschrijvingen als een satisfactoryperformance. 25 Procent van 150 aanwezigen geldt als outstandingperformance. Cursusleiders die deze percentages halen krijgen eenjaarlijke bonus. Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halenvan deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschiktzijn om more senior programma's te leiden.

Sport: Dames RUS derde van Nederland; heren USHCpromoveren

Na jaren in de top van de derde klasse te hebben meegedraaid ensteeds de promotie op een haar na te hebben gemist, was het daneindelijk zover voor USHC. Een gelijkspel was voldoende tegen denummer twee Amersfoort. Amersfoort was één van de weinigploegen waartegen de hockeyende studenten dit jaar punten haddenlaten liggen.

Na een 2-0 ruststand in het voordeel van USHC, werd het geheelonnodig toch nog spannend. Via een strafbal verkleinde Amersfoortde achterstand tot 2-1. De ploeg die zelf nog een kleine kansmaakte op de titel, drong met de moed der wanhoop aan. Een minuutof twintig bleef het 2-1. USHC werd zenuwachtig: scheldpartijen; ervielen een paar gele kaarten. En uit een counter wist Adriaan Moonsdankzij een flinke portie onverzettelijkheid de 3-1 te scoren. Hetkampioenschap was toen eigenlijk al binnen. Amersfoort kwam nogterug tot 3-2, maar echt spannend werd het niet meer. Vlak daarnaverscheen de eindstand 4-2 op het bord.

Zootje

Spelers en bestuur wijzen naar trainer Neill Olimans als ergevraagd wordt naar de reden van het succes. Olimans heeft de cluborde en regelmaat bijgebracht. "Hij heeft ons zootje bij elkaargeraapt en ons basistactieken en conditie bijgebracht", verteltaanvoerder Rogier van de Kolk.

De ploeg speelt al acht jaar lang bij de beste drie. Dit jaarzijn de heren niet van de eerste plaats afgeweest en dekampioensrace verliep gemakkelijker dan verwacht. USHC speelde eenpaar keer gelijk, maar won verder steeds met grote overmacht. Vande Kolk: "We hadden twee moeilijke tegenstanders. Verder wonnen wepotten met 12-1 en 7-0."

Van de Kolk heeft een leuk seizoen gedraaid. "Het is leuk om dikte winnen, als je er ook een goede wedstrijd van maakt. Somsstapten we met een grote overwinning van het veld af, maar danhadden we heel slecht gespeeld. Dan dacht ik wel: dat hoeft van mijvolgend jaar niet meer."

Dat zal volgend jaar in de tweede klasse ook niet zo gemakkelijkgaan, hoewel het bestuur van USHC direct weer serieuzetitelaspiraties heeft.Het bestuur wil de ploeg zo snel mogelijk inde eerste klasse krijgen. Daartoe werd ook al eensamenwerkingsverband met de grote buurman Kampong gesloten.

Van de Kolk ziet wel kansen voor die ambities. "Zoveel verschilis er niet tussen de tweede en derde klasse." Maar ook USHC heeftte maken met het typische studentenprobleem van de afstuderendespelers. De schade lijkt tot nu toe beperkt te blijven totéén speler.

Voor de dames van USHC verliep het jaar een stuk rustiger. Zeeindigen op een vierde of vijfde plaats in hun competitie.

Beste seizoen

Dat je met een geheel nieuw team ook ver kan komen, bewezen dedames van RUS zaterdag door de derde plaats in de landelijkerugbycompetitie te veroveren. Coach Johan Broers is vreselijk trotsop 'zijn meiden'. Broers wijt het succes aan de trainingsopkomstdie rond de negentig procent ligt. "We zijn dit jaar met een heeljong team begonnen. Maar het is een ongelooflijk goede groep." Drievan zijn speelsters werden zelfs verkozen in de nationale selectiedie in mei het Europees kampioenschap speelt.

Ook over de mannen USRS is Broers tevreden. Ook voor hen is dithet beste seizoen sinds jaren, vindt Broers. Ze eindigden hoog inde competitie en haalden de halve finale van de beker. Hij prijstook hun trainingsarbeid. De rugbyers zijn zelfs een keer per weekin het krachthonk te vinden. Voor de heren moet de belangrijkstewedstrijd van het seizoen nog plaatsvinden. Op dertig april spelenze tegen aartsrivaal URC om het predikaat beste rugbyclub van destad Utrecht.

Ajax

Odysseusvoorzitster Lian Witteveen is minder lyrisch over hetbijna afgelopen seizoen. De club gaat nog spannende weken tegemoet.Het eerste mannenteam wist afgelopen weekend directe degradatie teontlopen, maar nu moeten ze nacompetitie spelen. Het eerstevrouwenteam kan nog promoveren.

Het grootste probleem bij de mannen is dat er vorig seizoen veelspelers zijn vertrokken. "Nu zijn we een nieuwe ploeg aan hetbouwen. Ajax heeft dat probleem ook", zegt Witteveen. Verder houdende overeenkomsten in haar ogen wel op. "Als het eerste degradeertis het een teleurstellend seizoen geweest", vindt ze.

Ze kijkt verder met gemengde gevoelens naar de prestatie van deverschillende teams: "Dames I heeft het tot nu toe goed gedaan. Diehebbennog steeds een kans op promotie. Bij de dames is het grootsteprobleem de krappe selectie. Bij de mannen is dat de kwaliteit vande spelers. Maar we hebben de afgelopen tijd veel nieuwe ledenbinnengekregen. Hopelijk zitten daar versterkingen bij voor onzeselecties.

Blessureleed

Ook voor de basketballers van SBU was het een jaar vol personeleproblemen. Het jaar begon bij de mannen met een selectie van achtspelers. Vijf spelers van niveau vertrokken en voor het eerst inonze historie kwam daar niemand voor terug, vertelteerste-teamspeler Frank de Haan. De Haan behoorde zelf ook tot de'oude gasten' die zouden vertrekken. Maar omdat er tijdens de kerstnog een speler vertrok om in Portugal te spelen, verzocht coachCorne Duizer hem wedstrijden te spelen. De mannen begonnenmoeilijk, maar sluitten het seizoen af in de middenmoot. Voor DeHaan is het nu echt het laatste jaar geweest.

Over zijn andere baan als coach van het eerste damesteam bij SBUtwijfelt hij nog. Hij had stevige kampioensaspiraties aan het beginvan het seizoen, maar zijn team eindigde na een matige start op dederde plaats.

De Haan ziet blessureleed als een belangrijke oorzaak. "Als deéén zich weer gezond aanmeldde, brak de ander zijn pols.Ik heb nog nooit zoveel blessures in een seizoen meegemaakt. Wehadden twaalf speelsters. Dat zou genoeg moeten zijn, maar juist inde twee of drie belangrijke wedstrijden dit jaar kwamen we steedsiets tekort.

Ik dacht eerst dit is het tweede jaar en ze zullen alle trucjesnu wel kennen. Maar ze worden nog elke week beter. Ik overweeg welom er nog een jaartje aan vast te knopen.

Jurgen Swart

Nomen en Iding winnen bijna altijd. "We spelen al jaren samen.De meeste dingen gaan automatisch", zegt Iding. Beide spelers zijnaanvallend ingesteld en ze roemen elkaars service-volleyspel. "Debedoeling van ons spel is dat hij alles afmaakt", zegt Iding. "Devolleys zijn haar sterkste punten', zegt Nomen. "En de service. Alsdie loopt." Dat is niet altijd het geval. "Het k'n heel erg gesteldzijn met mijn service", geeft Iding toe. Volgens Iding is hetsterkste punt van Nomen ook zijn service. En zijn kracht.

De verhoudingen tussen hen op de baan zijn duidelijk. "Als hijdenkt dat hij de baas is, krijgt hij ruzie met mij", zegt Iding.Elkaar oppeppen is zelden echt noodzakelijk. "Je zegt wel ietstegen elkaar. Maar je zult het toch echt zelf moeten doen. Demeeste tennissers zijn individualisten", vindt Nomen. "Bovendienkennen wij niet zoveel dalen. We verliezen bijna nooit."

Buiten de competitie spelen ze nauwelijks samen en trainen doenze bijna niet. Nomen: "Wij zijn mooi-weer-tennissers." Naast desport zien ze elkaar op feestjes, maar er is niets 'moois'opgebloeid de afgelopen vijf jaar. Alleen een mooie vriendschapvolgens Iding.

Aan hun dubbel zal binnen afzienbare tijd een een einde komen;Iding is inmiddels afgestudeerd. Nomen: "Als het binnenkortafgelopen is, is dat wel heel zonde. Maar het is inherent aan eenstudentenvereniging."

Jurgen Swart

- vóór 1 maart 1993 in dienst zijn getreden;

- bij indiensttreding verhuisplichtig zijn gesteld;

- indertijd niet aan de verhuisplicht hebben voldaan;

- tot op heden geen reiskostenvergoeding ontvangen;

- op grotere afstand dan 10 kilometer van hun standplaatswonen.

De afdeling Personeel & Organisatie van de dienst/faculteitverstrekt inlichtingen over het aanvragen van tegemoetkoming vanreiskosten.

Secretaressedag, bazen en secretaressen over hunwerkverhouding

René de Bie/Annemarie Heuts

Rico van Teijlingen (35), Onderzoekinstituut voorGeschiedenis en Cultuur

'Er is ruimte om irritaties uit te spreken'

"Als ik vertel dat ik secretaresse ben, krijg ik natuurlijk weleens reacties in de trant van: 'Je bent toch een man ' Maar datmaakt me niets uit. Officemanager legt wat meer gewicht in deschaal - wat wel past bij de zwaarte van de functie. Maar ik vinddat je een schoonmaakster ook geen interieurverzorgster moetnoemen, dus houd het maar op secretaresse.

"Ik heb lang gestudeerd: Chinees en Spaans in Leiden en toen dePABO afgemaakt, gevolgd door een afgeronde studie Turks in Utrecht.De huidige wereld van het Onderzoekinstituut trekt me meer dan mijnvorige administratieve baan bij een verzekeringsmaatschappij. Deopen communicatie binnen het instituut is een groot pluspunt.Iedereen zet zich goed in en er is ruimte om irritaties uit tespreken.

"Voor mijn directe baas, Wiljan van den Akker, moet ik onderandere de agenda bijhouden. Dat is een hele klus want hij is eenactief en veelgevraagd man. Ook als hij in het buitenland zit,hebben we bijna dagelijks contact. Hij is heel benaderbaar en heeftabsoluut geen last van `statuskrampen'. Hij stimuleert je ook ominhoudelijk bezig te zijn.

"Maar je moet daarvoor echt tijd maken. Anders wordt jeopgeslokt door uitvoeringstaken. Een tip voor mijn baas? Alsleidinggevende mag je ook wel eens pas op de plaats maken. Je hoeftniet altijd de rol van actieve prater te vervullen. Luisteren isook communiceren. Doe ik hem nu tekort?Nee, want geloof me, hij isecht een hele goede hoor."

Wiljan van den Akker (45), directeur Onderzoekinstituutvoor Geschiedenis en Cultuur

'Alles staat of valt met de kwaliteit van deze mensen'

"Ik noem Rico het liefst mijn secretaris. Al die flauwekul overhet verschil tussen de functies van secretaris, secretaresse ofofficemanager zijn aan mij niet besteed. Laat ik duidelijk zijn:voor mij is het secretariaat het kloppend hart van ons instituut.Alles staat of valt met de kwaliteit van deze mensen. Inzicht, daardraait het om.

"Hoewel Rico er nog geen jaar zit, weet hij precies hoe dezetent draait. De eerste drie maanden heb ik hem gewoon heel veelverteld. En dat intensieve contact blijft. Als hij nu bijvoorbeeldeen vergadering met vijf hoogleraren - een verschrikkelijktijdrovende klus - moet plannen, zegt hij tegen mij: 'Ik denk datje naar een avond moet uitwijken, want overdag lukt het nooit opkorte termijn'. Hij kent de andere mensen van de lijst, weet welkeagenda's daaraan verbonden zijn, enzovoorts.

"Wil ik een dag ongestoord kunnen werken dan zeg ik tegen Ricodat hij geen telefoontjes moet doorgeven. Klopte hij laatst op zo'ndag toch aan. 'Telefoon uit het bestuursgebouw mag ik even storen?'Geweldig, want anders was het instituut een hoop geld misgelopen.D't bedoel ik nou met inzicht.

"Binnenkort neem ik hem mee naar Los Angeles. Niet om hemtevreden te houden met een reisje. Nee, ik wil dat hij met eigenogen ziet wat wij daar doen en met wie wij contact hebben bij deUniversiteit van Californië. De volgende keer weet hij nogbeter waar hij op moet letten. Kortom, dan loopt het instituut veelbeter.

"De betaling voor secretariaatsmedewerkers bij de universiteitvind ik absoluut onder de maat. Geloof maar dat eendirectiesecretaresse bij Shell echt wel op waarde wordt geschat.Ook financieel."

Eric van Vessem (41), Communicatie ServiceCentrum

'Van een hierarchische verhouding merk ik weinig'

"Inmiddels heb ik er als secretaresse bijna een jaar opzitten.Hoewel ik het naar mijn zin heb, zie ik het niet als een baan voorhet leven. Ik ben theoretisch literatuurwetenschapper maar dat isgeen `duidelijk' beroep. De banen liggen dan ook niet voor hetoprapen. Gelukkigmag ik wel eens discussiestukken redigeren. Datpast tenminste bij mijn opleiding. Verder bestaat het werk uit veelregelen en organiseren. Van afspraken maken, notuleren, mailingstot en met doosjes vullen voor evenementen.

"Manon is weliswaar mijn direct leidinggevende maar van eenhiërarchische verhouding merk ik weinig. Net zoals iedereenbij het secretariaat werk ik voor een bepaalde taakgroep binnenCSC. Opdrachten krijg ik dan ook meer van de `binnenlopers' dan vanManon. Zij heeft overigens een ongelooflijk gevoel voor humor.Misschien dat ze daardoor het vak stressmanagement - een van debelangrijkste vaardigheden voor een secretaresse die je baas moethebben - zo goed beheerst. Als het bij mij een keertje dreigt overte lopen, biedt ze direct hulp aan.

"Ze is kortom meer meewerkend voorvrouw dan mijn baas.Secretaressedag? Nooit van gehoord, eerlijk gezegd. En als ik eenbloemetje krijg, zal ze het altijd als een verrassingpresenteren."

Manon Renaud (35), hoofd secretariaat CommunicatieService Centrum

'Een meedenker en een echte serviceverlener'

"Eric is er gewoon één van mijn team. En dat hij eenman is, maakt absoluut niet uit. Net zoals veel mensen die opsecretariaten bij de universiteit werken, is hij een academicus dietot nu toe in zijn vakgebied geen baan heeft kunnen vinden.Voordeel is dat de meesten goed kunnen communiceren en hun talengoed beheersen.

"Maar vaak missen ze wel de nuttige secretariëlevaardigheden die je bijvoorbeeld bij secretaresse-opleidingSchroevers krijgt. Blind en snel kunnen typen komt nog steeds goedvan pas. Net zoals notuleren en zakelijke correspondentie. Steno,wat ik veertien jaar geleden nog heb gehad, is trouwens helemaaluit.

"Het is echt moeilijker geworden om aan een geschooldesecretaresse te komen. Die hebben hun banen voor het uitkiezen.Maar ik heb nog niet gehoord dat je dan ook hogere eisen kuntstellen. Het zal vast wel gebeuren, al vind ik het niet passenbinnen de universiteitscultuur.

"Als je een goede secretaresse wilt worden, hangt dat erg van jepersoonlijk inzet af. Zo is Eric een meedenker en een echteserviceverlener. Bovendien is hij klantgericht, zelfstandig enaccuraat. Dus te klagen heb ik zeker niet."

Tül`y Arsav (31), faculteitDiergeneeskunde

'Een veelzijdige baan met veel dynamiek'

"Secretaressedag is toch eigenlijk alleen bedoeld voor decommercie. Natuurlijk is het best leuk om een wacht even, dan vraagik mijn baas of hij naar zijn eigen kamer vertrekt om een bloemetjete krijgen. Hij denkt daar altijd aan, net als bij mijnverjaardag.

"Sinds augustus 1996 ben ik de secretaresse van Van Strien. Inde loop van de tijd leer je elkaar beter kennen en ik moet zeggendat we een prima band onderhouden. Gebaseerd op wederzijds respecten vertrouwen. Ik weet dat het als een cliché klinkt, maar hetis wel waar.

"Een belangrijk aspect daarbij is het wederzijds kunnen uitenvan kritiek, zonder elkaar op de kast te jagen. Hij kan naar mijnmening heel goed luisteren en geeft medewerkers de vrijheid om zichte ontplooien. Verder kan hij veel aan en is vaak vrolijk gestemd.Aan zijn manier van lachen kan ik bijvoorbeeld horen of eenbepaalde afspraak goed of minder goed verloopt.

"Naast de zaken binnen de faculteit is Van Strien ook heelactief binnen de rest van de universitaire gemeenschap. Datbetekent voor mij een extra veelzijdige baan met veel dynamiek,leuke contacten en op zijn tijd een hectische periode. Maar daarhoud ik juist van."

Gom van Strien (48), directeur faculteitDiergeneeskunde

'Gevoel voor verhoudingen is ook belangrijk'

"Ik hecht er erg aan dat een secretaresse een behoorlijk niveauheeft om te kunnen begrijpen waar je als directeur allemaal meebezig bent. Ze moet ook de netwerken waarbinnen ik opereer goedkennen.

"Omgekeerd moet je als baas ook weten wat je van je secretaressekunt verlangen. Dan kun je erop vertrouwen dat dingen die soms nietexpliciet uitgesproken zijn, toch vlekkeloos verlopen.

"Met Tül`y heb ik de beste secretaresse binnen de heleuniversiteit getroffen, denk ik. Zij is bijzonder betrokken bijhaar werk, is uitermate nieuwsgierig - in de goede zins des woords- en durft altijd weerwoord te geven. Overigens nooit waar anderenbij zijn.

"Ze kan mensen heel goed inschatten. Vaak blijkt haar eerstetypering meteen raak. Natuurlijk is mijn agenda altijd te vol. Tochweet Tül`y precies wanneer ze iemand die mij per se op kortetermijn wil spreken, erergens tussen moet frommelen of een paardagen moet laten wachten.

"Gevoel voor verhoudingen is ook belangrijk. Wanneer mag de toonwat informeler zijn en wanneer is formeel meer wenselijk? Allemaalvan die dingen die je nooit in een elektronische agenda kuntvatten."

Thea Schouten (57), de opleiding Milieuwetenschappen vanRuimtelijke Wetenschappen.

'Ik merk niets meer van vooroordelen'

"Ik ben een laatbloeier, ging pas weer werken toen ik 48 was, natwintig jaar onderbreking. Onze kinderen studeerden aan deuniversiteit en ik vond het leuk die wereld te leren kennen. Heteducatieve aspect vormt voor mij de meerwaarde boven een baan inhetbedrijfsleven, zoals ik die vroeger had. Inmiddels zit ik alweeracht jaar op deze plek.

"Het onderdanige van vroeger is verdwenen. Ik werk gewoon alsmedewerkster, op basis van gelijkwaardigheid. Vroeger werd er opeen verjaardagspartijtje nog wel eens gegniffeld vanwege het beeldvan de secretaresse op schoot bij haar baas. Nu merk ik niets meervan vooroordelen.

"Het leuke in deze baan is dat ik voor een team van zo'n twintigmensen werk. Daarbinnen vervul ik een spilfunctie. Ik vind hetbelangrijk dat mensen mij dingen kunnen toevertrouwen. Het woordje'secret' zit niet voor niets in het woord 'secretaresse'.Integriteit en dienstbaarheid, in de positieve zin van het woord,zijn kenmerkend voor mij.

"Natuurlijk krijg ik wel eens klusjes toegeschoven waarvan ikdenk: 'Moet ík dat doen?' Maar over het algemeen ligt dit werkme wel. Het contact met medewerkers en studenten is leuk en ik kenweinig irritatie. Ja, weet je waar ik niet tegen kan? Als mensenzomaar mijn kamer binnenvallen en niet eens groeten. Maar verderheb ik een opgeruimd karakter, dat hoort ook bij een baan alsdeze.

"Waardering is best belangrijk. Het is fijn als men laat merkendat je het goed doet. Aan het fenomeen 'secretaressedag' moest ikin het begin wennen. Inmiddels vind ik het enig om een bloemetje tekrijgen op die dag!"

Carel Dieperink (39), docent/onderzoeker bij deopleiding Milieuwetenschappen

'Ze is betrokken, denkt aan een kaartje als iemand ziekis'

"Thea is het moederlijke type binnen de wetenschap.Ik bedoel:zij is gericht op het wel en wee van medewerkers en studenten. Zeis betrokken, denkt aan een kaartje als iemand ziek is. Verder iszij prettig in de omgang, creëert ze een harmonieuze sfeer enis ze nauwgezet.

"Het beeld van een secretaresse die geen eigen inbreng heeft enalleen maar dingen op commando doet, vind ik onterecht. Thea runtbij ons het secretariaat, is de spil die de boel draaiende houdt.Onze verhouding is redelijk gelijkwaardig; ze komt ook naar mij toeals ik iets vergeten ben. Ik deel haar met zo'n twintig anderen endat gaat prima. Wel moeten we sommige dingen vooraf goedplannen.

"Ik ben heel tevreden over Thea. Secretaressedag? Ik weet dat erdan meestal een bloemetje is voor haar. Ik vrees dat die dag echterniet vóór in het geheugen zit bij mij. Misschien zou ikmijn waardering soms wat nadrukkelijker kunnen uiten..."

Saskia Meesters (34), faculteit Natuur- &Sterrenkunde

'Eigen initiatief wordt hier zeker gewaardeerd'

"Ik werk bij een mannenfaculteit en dat merk je. Veel mensenhier zijn communicatief niet zo sterk, zitten met hun hoofd in dewetenschap. Gelukkig is dat bij ons op de gang anders. Zelf vind ikhet juist prettig om met mensen samen te werken. Verder hou ik vanorganiseren. Het leuke aan dit faculteitsbureau is dat iedereen erongeveer even lang werkt. We hebben met elkaar dingen opgebouwd,zowel praktisch als inhoudelijk. En wat mijn baan betreft, kan ikveel zelf invullen: eigen initiatief wordt hier zekergewaardeerd.

"We lopen makkelijk bij elkaar in en uit. Dat vind ik ookbelangrijk aan een baas, dat hij goed benaderbaar is. Over Henrikben ik heel tevreden. We vullen elkaar aan, zeker wat de techniekbetreft. Ik ben niet technisch, terwijl Henrik een man vanapparaten is. Als je iets vraagt over de nieuwe telefoons, duikthij zo op zijn knieën onder de tafel. Dankzij hem werken weook allemaal met elektronische agenda's. Toen laatst de zomertijdinging, sloegen ze op hol en ook nog eens allemaal anders. Bij deéén schoven alle afspraken vooruit, bij de ander juistnaar achteren. Hilariteit alom.

"Waardering merk ik vooral aan de sfeer en wat er aan me wordtovergelaten. Aan secretaressedag gebeurt niets. Op zich is het ookonzin en commercieel. Aan de andere kant heeft het wel iets, al dievrouwen met een bloemetje op de fiets... Ik had het er met Henriknog over, naar aanleiding van dit interview. Hij zou het in deagenda zetten!"

Henrik Rudolph (42), directeur/onderzoeker bij Natuur-& Sterrenkunde

'Ze begrijpt me steeds beter'

"Saskia is een secretaresse in de moderne, volledige zin van hetwoord. Als hoofd van het secretariaat regelt en organiseert zij decommunicatie naar binnen en naar buiten. Dat gaat haar goed af. Jemoet je voorstellen, wij krijgen hier de meest krankzinnige dingenbinnen. Post van mensen met allerlei theorieën; de grootsteonzin soms, maar die moeten toch allemaal antwoord krijgen. Saskiaweet hoe ze met mensen moet omgaan.

"Een bijzonder goeie baas ben ik waarschijnlijk niet. Ik hebsoms te veel haast om de dingen goed uit te leggen. De communicatieverloopt vaak per e-mail, hoewel het hier zo is ingericht dat wemakkelijk bij elkaar kunnen binnenlopen. Saskia assisteert mij nubijna twee jaar en ze begrijpt me steeds beter.

"Ik probeer mijn waardering te uiten op het moment dat de anderdat verdient of een oppepper kan gebruiken, en niet éénkeer per jaar op secretaressedag. Die invloed van buitenaf kan ikmissen."

Geblondeerd haar, leren broek en een zwarte glimmendeblouse. Matthijs Willems, gitarist van de rockband Exit, heeft aleen klein beetje het uiterlijk van een popster. De grote doorbraakmoet echter nog komen. Maar als die niet komt, is er geen man overboord want muziek maken is vooral zijn hobby. "Hoewel een hitjenatuurlijk wel leuk zou zijn."

Het is vrijdagavond, het begin van de Bluesroute. Het is alaardig druk in Stairway to Heaven. Op het podium achter in hetcafé doet een band een soundcheck. "Blues is niet helemaalmijn muziek", vertelt Matthijs (22), "maar ik vind de sfeer welleuk. En je hoeft niet van een bepaalde muzieksoort te houden om tezien of er hele goede muzikanten spelen. Dan kun je toch van zo'noptreden genieten."

Matthijs Willems is derdejaars Sterrenkunde en verslingerd aanmuziek. "Zo'n studie geeft meer zekerheid en ik vind het ookhartstikke leuk", zegt hij. "Toch zou ik het wel weten als ik voormuziek kon kiezen. Maar of je daarvan rond kunt komen, is vooraleen kwestie van geluk", meent hij. "En om nou de rest van mijnleven te bepalen op basis van zo'n factor, gaat me te ver. Ik hebnog wel nagedacht of ik naar het conservatorium wilde. Dat zou eenhele bewuste keuze voor muziek zijn, maar het is niet de manierwaarop ik er mee bezig wil zijn."

Matthijs werkt liever op zijn eigen wijze aan zijn muzikaleontwikkeling, samen met de andere bandleden van de rockband Exit.De andere groep waarin hij speelt, is minder serieus. "Met Exitproberen we dingen uit, experimenteren we. We proberen declichés van de rockmuziek los te laten." Hij legt uit: "Veelbands hebben een bepaalde formule die prima aansluit bij eenbepaalde trend. Maar stromingen komen en gaan en als een bepaaldetrend niet meer populair is, wat onherroepelijk gebeurt, moet je opzoek naar een nieuwe formule. Dat is eigenlijk wat je constant doetals je aan het experimenteren bent."

Showpik

Exits zoektocht naar een eigen weg blijft niet onopgemerkt.Vooral in Brabant en Limburg geniet de band al enige bekendheid;veel meer dan in Utrecht. Matthijs heeft inmiddels ervaring in hetafgeven van interviews en is ook al verschillende keren op tvgeweest.

Laatst werd hij zelfs herkend. "Ik hoef geen mensen gillendachter meaan, maar het is natuurlijk wel leuk om positieve reactieste krijgen", zegt hij. Hij vindt dat hij een beetje moet oppassenmet aandacht trekken: "Ik ben wat meer dan de andere bandledengeneigd om op de voorgrond te treden. Samen met de zanger is degitarist vaak de showpik van de band, maar ik vind dat je dateigenlijk zou moeten voorkomen.

Dat past ook meer in deze tijd. Vroeger werkten nummers vaak toenaar een climax: de gitaarsolo. Tegenwoordig is er vaak een kortesolo van enkele maten. De kracht van een nummer zit dan veel meerin de melodie en de tekst zelf. Dat past meer bij me. Als gitaristspeel ik liever in dienst van de band. Al die aandacht is wel leuk,maar ik wil niet te prominent aanwezig zijn. Dan wordt het teveeleen onemanshow, en dat wil ik niet. Muziek maken doe je met zijnallen."

Hij nipt aan zijn safari en vertelt over zijn inspiratiebronnenU2 en The Smashing Pumpkins. Zijn grote voorbeeld is BruceSpringsteen. "Daar was ik een enorme fan van, en nog. Op een dagdacht ik: dat wil ik ook kunnen. Toen heb ik direct een gitaargekocht en mezelf het spelen aangeleerd." Hij citeert het gezegdeeasiest to learn, hardest to master dat voor gitaar zou gelden.

Matthijs bespeelt het instrument nu vier jaar en in die tijdheeft muziek een heel belangrijke plaats ingenomen in zijn leven."Als ik niet studeer ben ik met muziek bezig." Vele doordeweekseavonden repeteert hij met zijn bands en in het weekeinde bezoekthij optredens. Daarnaast organiseert hij jamsessies voorstudievereniging A-Eskwadraat.

Big time

Ooit was Matthijs een fanatiek schaker, zo fanatiek dat hij erdoor bleef zitten. Er kwam een periode waarin hij het spelnauwelijks meer speelde en nu probeert hij het weer op te pakken.Ditzelfde kan niet met muziek gebeuren, denkt hij. "Ik kan nietmeer zonder muziek", zegt hij overtuigd. En als het nu allemaalmislukt en de doorbraak maar niet wil komen? Zal hij nietteleurgesteld de muziek de rug toekeren? "Nee", zegt hij beslist,"want dan blijft het gewoon leuk om samen met vrienden muziek temaken. Exit is van oorsprong een vriendenclub. Pas later zijn wesamen gaan spelen. Het plezier van het spelen blijft hetbelangrijkste, maar een hitje zou natuurlijk wel leuk zijn. Wedenken wel dat er meer in zit dan puur alleen de lol, maar die stapnaar big time blijft afhankelijk van geluk."

Raymond van de Wiel

Van de wp-respondenten is 75 procent in het bezit vande vereiste onderwijskwalificatie, maar met slechts 40 procent zijnPIT-gesprekken gevoerd. Volgens hoogleraren tellen bij aanstellingof bevordering onderwijskwaliteit & -kwalificaties zwaarder meedan twee jaar geleden. Toch gelooft 65 procent van dewp-respondenten niet in een positieve invloed van FLOW op hunloopbaan. Studenten zijn milder over de kwaliteit van hun docentendan twee jaar geleden, en docenten zelf zijn kritischer geworden.Dat zijn enkele conclusies uit de enquête over de effecten vanFLOW en de Onderwijskwalificaties.

De invoering van FLOW (Functies, Loopbanen en Waardering voorhet Wetenschappelijk Personeel) en de Onderwijskwalificaties (BKOen SKO) in 1997 hadden tot doel de onderwijstaak en geleverdeonderwijsprestaties beter te waarderen, en gedifferentieerdeloopbaanmogelijkheden voor wetenschappelijk medewerkers tecreëren en hiermee de kwaliteit van het universitaireonderwijs te verbeteren. Daarom is er in december en januari eenenquête gehouden onder wetenschappelijk personeel enstudenten. 528 Wetenschappelijk medewerkers (21,3%), 78beleidsmedewerkers en 1342 studenten (6,3%) hebben de vragenlijsteningevuld. Het was voor het eerst dat binnen de UU een dergelijkgrootschalig onderzoek via internet liep. Voor studenten bleek datnadelig te zijn, want ze gebruiken hun universitaire emailadresniet. Bij de gegevensverwerking zijn de antwoorden van medewerkersvan Geneeskunde en van studenten Godgeleerdheid buiten beschouwinggelaten: die aantallen waren te gering om als representatief tekunnen gelden.

Omdat de vergelijkbaarheid met de uitkomsten van het onderzoekin 1997 voorop stonden, zijn drie van de vier toenmaligeonderzoeksvragen gehandhaafd:

- Hebben de faculteiten FLOW/onderwijskwalificatiesgeïmplementeerd zoals bedoeld?

- Heeft de invoering geleid tot meer aandacht voor eenonderwijscarrière?

- Heeft de invoering geleid tot een betere kwaliteit van hetonderwijs?

- Heeft de invoering geleid tot actieve betrokkenheid bij hetverbeteren van onderwijs?

Ook zijn er zijn veertien medewerkers van verschillendefaculteiten geïnterviewd, omdat zij een positieve bijdragehebben geleverd aan de verbetering van het onderwijsklimaat.(gesprekken staan in het ITS-eindrapport `FLOW in beweging', waarinook alle kwantitatieve gegevens, pluspunten en schaduwzijden vanFLOW zijn opgenomen.)

Implementatie

Gezien de respons is voorzichtigheid geboden bij de vertalingvan de uitkomsten, kunnen de volgende conclusies worden getrokken.Een basisvoorwaarde is het volledig invoeren van FLOW en deonderwijskwalificaties. Het onderzoek wijst uit dat hiervan noggeen sprake is, hoewel er vorderingen zijn geboekt. Zo bezit 75procent van de respondenten met onderwijs in het takenpakket devereiste kwalificatie. Met medewerkers die niet aan de eisenvoldoen worden vaker afspraken gemaakt over eenkwalificatietraject. 20 Procent van de wp-respondenten bekleedt eenvan de -door FLOW in het leven geroepen- functies: junior docent,docent of senior docent. Zelfs op hoogleraarsniveau doen zich alenkele benoemingen voor met het accent op onderwijs. Daarentegenzijn met slechts 40 procent van de wp-respondenten (voornamelijk opjunior- en middenniveau) PIT-gesprekken gevoerd.

Personeelsbeleid

Er is een begin gemaakt met loopbaandifferentiatie enflexibilisering van de onderwijs- en onderzoekscomponent binnenéén functie, maar de mogelijkheden die FLOW biedt, wordenonvoldoende benut. Gezien het lage percentage PIT-gesprekken, wektdat weinig verbazing.

Het vertrouwen in FLOW als positieve invloed op de loopbaan issinds 1997 niet toegenomen: 65 procent van de wp-respondenten issceptisch. Dit geldt met name voor (senior-) docenten. Positieverzijn de hoogleraren en beleidsbetrokkenen, die van mening zijn datonderwijsprestaties een grotere rol zijn gaan spelen bijaanstelling en bevordering van medewerkers.

Kwaliteit docenten

Opvallend is dat de meningen van studenten en docenten invergelijking met 1997 naar elkaar toe zijn gegroeid. Studentenoordelen milder over de kwaliteit van hun docenten, en geven hetonderwijs gemiddeld een 6,8 (dat was 6,6), terwijl docentenkritischer naar hun eigen prestaties zijn gaan kijken. De top viervan `verbeterpunten' van beide groepen laat zien dat docenten veelwaarde hechten aan het toepassen van ICT, terwijl studenten vooralwensen hebben op didactisch gebied. Beide groepen constateren dater het nodige gedaan moet worden aan het `beter zicht krijgen ophet leerproces van studenten en daarop inspelen' (zie kader).

Overigens kunnen deze uitkomsten niet rechtstreeks toegeschrevenworden aan de invoering van de onderwijskwalificaties: eenmeerderheid van de wp-respondenten meent dat effect op de kwaliteitvan het onderwijs pas over vijf jaar verwacht kan worden.

Onderwijsvernieuwing

Zo'n zeventig procent van de wp-respondenten zet zich actief invoor onderwijsvernieuwingen op cursus- of curriculumniveau. Eengroot deel hiervan vindt, dat de steun vanuit deopleiding/onderwijsinstituut verbeterd kan worden. Ook hier is geenrechtstreeks verband met FLOW, hoewel medewerkers die aangegevenhebben positief tegenover FLOW te staan en eenonderwijskwalificatie bezitten het meest te spreken zijn over steunen stimulans.

Hoe verder

Ten opzichte van twee jaar geleden zijn de uitkomsten van hetonderzoek positief. FLOW is levensvatbaar gebleken: hetfunctiegebouw staat, de kamers zijn gevuld, en er is enige dynamiekop gang gekomen. De uitkomsten geven aan in welke richting ervervolgstappen gezet moeten worden: het realiseren van de beloofdedifferentiatie tussen en binnen functies, en medewerkers dieonderwijskwaliteit verbeteren beter belonen. Daarbij is eensleutelrol weggelegd voor de academisch leiders.

Jacqueline Hulst (Universitair StrategischProgramma)

Top vier verbeterpunten

score 0 à 100

studenten:

- verbanden leggen tussen vak en beroepspraktijk (88)

- beter aansluiten studieonderdeel op andere studieonderdelen(88)

- verbanden leggen tussen de doelstelling cursus en relevantonderzoek (85)

- beter zicht krijgen op leerproces studenten en daarop inspelen(84)

docenten:

- gebruik van ICT in onderwijs (83)

- beter zicht krijgen op leerproces studenten en daarop inspelen(80)

- studenten activeren tot daadwerkelijk investeren in de tijddie voor het studieonderdeel staat (80)

- aantrekkelijk vormgegeven onderwijsmateriaal (70)