OV-chipkaart straks ook in Utrecht
”Het grote probleem van het openbaar vervoer is de piekbelasting. Dat zie je hier op De Uithof elke doordeweekse dag. Kom 's ochtends kijken rond acht uur, dan lijken de bussen wel veewagens, zo vol zijn ze. Maar 's middags om drie uur of 's avonds laat zit er niemand meer in. Voor het openbaar vervoer is het belangrijk te weten wie wanneer reist, waarheen en hoe vaak, zodat ze daarmee rekening kunnen houden. Daarom zijn de ov-bedrijven ook zo gekant tegen de strippenkaart, want daar kunnen ze geen enkele informatie over hun klanten aan ontlenen. Ze weten niet waar die is gekocht, wanneer hij wordt gebruikt, waar de reis heengaat. Als vervoersbedrijven nu onderzoek moeten laten doen naar hoe mensen reizen, is dat lastig en duur. Een chipkaart levert ze al die metingen gratis en in één klap. Met de invoering van de chipkaart komen de vervoerders meer te weten van hun klanten, en dáár gaat het ze om.”
Dat zeggen die vervoersbedrijven anders niet hardop.
“Natuurlijk niet, want een kwade geest kan concluderen dat de vervoerders in de gaten willen houden wat je allemaal uitspookt. En als je net bij je minnaar vandaan komt, kan ik me voorstellen dat je het niet nodig vindt dat het busbedrijf dat weet. Maar ik vind de privacy-discussie persoonlijk wat overdreven. Of beter gezegd: het is een discussie die op een veel breder maatschappelijk vlak thuishoort - en ik ben bang dat we dat stadium al lang zijn gepasseerd. Je hoeft maar één keer 'terrorismedreiging' te noemen, en iedereen is om.”
Erg handig voor de reiziger is het in ieder geval niet met al die verschillende systemen tegelijk. Had dat niet anders gekund?
“Die gefaseerde invoering, eerst in de ene plaats, dan in de andere, is een typisch Nederlands fenomeen. Net zoals we in dit land altijd eerst de huizen bouwen en de mensen erin zetten, en dan pas gaan denken aan ov-voorzieningen. De chipkaart had natuurlijk met een big bang in het hele land tegelijk moeten worden ingevoerd. Nederland kent echter veel bevoegdheden toe aan de gemeentes, die allemaal hun eigen plan trekken. Dat brengt dit soort problemen met zich mee.”
Moet de reiziger er blij mee zijn of niet?
“Je hoeft nooit meer na te denken: heb ik wel genoeg strippen? Of dat je ineens in de bus staat en je strippenkaart bent vergeten zodat je de veel duurdere versie van de chauffeur moet kopen. In theorie zou de chipkaart ook veel preciezer de prijs van je reis moeten uitrekenen. Met strippen doe je daar maar een gooi naar, maar met een chipkaart kun je klokken op de échte reistijd. Reizen zou dus in theorie goedkoper moeten worden, maar of dat ook gebeurt is de vraag.”
In Rotterdam wordt vooral geklaagd door mensen die vergeten zich weer uit te checken. Dat kost je vier euro. Is dat een houdbaar systeem?
“Dat is de grote zwakte van het systeem die echt moet worden opgelost. Ten eerste werkt het misbruik in de hand, want wie niet uitlogt, kan natuurlijk van alles bereizen. Daarnaast is het uitchecken achteraf inefficiënt. In het ov heeft iedereen haast, dus als je met zijn allen staat te dringen bij het apparaat om uit te checken geeft dat ook de nodige opstoppingen en spanningen. En die arme buschauffeurs hebben het al zo moeilijk. Dat wordt een drama.”