B(N)N’ers Patrick Lodiers, Sophie Hilbrand, Filemon Wesselink, rapper Dio en een team wervers zijn op deze druilerige donderdag in De Uithof neergestreken. De omroep van wijlen Bart de Graaff moet voor 1 april 300.000 leden hebben om meer zendtijd te krijgen. Ze gokken er op dat in studentenstad Utrecht genoeg zieltjes zijn te halen.

Na de speech van Lodiers poogt Dio de lunchers in de brasserie op te warmen. Met in de ene hand een Red Bull en in de andere een microfoon, brengt hij zijn hitje Tijdmachine ten gehore.

BNN-voorzitter Lodiers en een deel van de crew zouden aanvankelijk met een helikopter daadkrachtig in De Uithof landen, maar de spectaculaire entree werd hen geweigerd. Volgens Campusbeheerder Ruut van Rossen heeft BNN van te voren geen contact opgenomen. “Wij hebben alleen een regeling met de traumahelikopter van het UMC. Pretvluchten zijn niet toegestaan. Bovendien slaan de paarden van Diergeneeskunde er ook van op hol.”

Na Dio’s rappe optreden volgt het startsein. Sophie Hilbrand en Filemon Wesselink verspreiden zich met zo’n 20 wervers over De Uithof. Hilbrand heeft maar even de tijd, later op die middag zal ze naar Singapore vliegen voor een reiseditie van Spuiten & Slikken. Het weer is druilerig en de deuren van de universiteitsgebouwen blijven gesloten voor de teams omdat, zo zegt BNN, er geen vergunning is om de panden in te gaan. Van Rossen: “Als BNN in het kader van een programma iets wil doen in De Uithof, dan is dat prima. Maar ledenwerving is een commerciële activiteit.” Op straat weet het team een paar studenten zo ver te krijgen dat ze lid worden. Maar er zijn ook genoeg studenten die vluchtig doorlopen. “Sorry, man, ik ben toch echt een VPRO’er.”

Door de landelijke actie heeft BNN er ongeveer 9100 leden bij. De teller staat nu op 285.330. De omroep heeft nog een krappe twee weken om nog eens 15.000 mensen aan zich te binden. Als dit gaat lukken, wat wil BNN dan met de extra zendtijd gaan doen? Uitvoerend producent Richard Ros zegt dat er al heel wat plannen op tafel liggen. “Nog niet alles is even concreet, maar we willen aan de slag met een talkshow die wat dieper gaat. Meer ga ik nu niet verklappen, voor je het weet gaat RTL 5 met de ideeën aan de haal.”

<CharStyle:bod/light/italic>Zie ook het Ubladfilmpje op www.ublad.uu.nl

“Op dit moment vindt de wereldwijde discussie over zaken als mensenrechten en onze omgang met dieren nog volledig plaats binnen het kader van een westers patroon van normen en waarden. Zelfs landen als India en Japan zijn voldoende verwesterd om daar niet vreemd van op te kijken. Binnen afzienbare tijd zal in die discussie echter terdege rekening moeten worden gehouden met inbreng vanuit Chinese hoek. En het zou goed kunnen dat de door het Boeddhisme en het Confucianisme geïnspireerde Chinezen op een heel andere manier tegen ethische kwesties aankijken dan wij gewend zijn.”

Hoogleraar ethiek Marcus Duwell en universitair docent Franck Meijboom zijn net terug van een week Bejing. Nog worstelend met een jetlag vertellen zij enthousiast over hun ontmoeting met Chinese collega’s tijdens de eerste Nederlands-Chinese conferentie over bio-ethiek en de omgang met dieren. Duwell: “De uitnodiging was afkomstig van ethici en specialisten biotechnologie van de Chinese Landbouwuniversiteit en van de Chinese Academie van Sociale Wetenschappen. Zij voorzien dat de biotechnologie in China een grote vlucht gaat nemen en dat men dus, wil men de producten ervan kunnen exporteren, zal moeten voldoen aan internationale regels ten aanzien van onder meer de omgang met dieren en het doen van dierproeven. Die regels zijn gebaseerd op westerse normen en waarden en om die reden wil men graag van ons weten hoe wij tegen zulke zaken aankijken. Maar ook voor ons is de confrontatie interessant, want over tal van zaken, waarover wij het in het westen volstrekt eens zijn, hebben Chinezen heel andere ideeën. En die kunnen we straks niet meer negeren. Vroeg of laat zullen de Chinezen een belangrijke stem krijgen bij het op mondiaal niveau vaststellen van regelingen op dit soort terreinen en hoe beter we elkaar tegen die tijd begrijpen, des te groter is de kans op regelingen die voor alle partijen bevredigend zijn.”

Dat de Utrechtse ethici de uitnodiging kregen, is behalve aan persoonlijke contacten te danken aan het feit dat de UU in Nederland en zelfs in Europa voorop loopt voor wat betreft het denken over het gebruik van dieren voor biotechnologie. In China staat dat denken nog in de kinderschoenen, merkten Duwell en Meijboom. “Dat was voor ons best verwarrend, want aan de ene kant bestaat er in China een door de religie en de filosofie geïnspireerd respect voor dieren dat aanzienlijk groter is dan bij ons in Nederland. Maar tegelijkertijd lieten verschillende sprekers merken geen enkel bezwaar te hebben tegen dierproeven waarover bij ons al jaren fel wordt gediscussieerd. Een andere opvallend verschil was het feit dat wij vinden dat ethische kwesties op een democratische manier moeten worden geregeld, terwijl in China bureaucraten erover gaan. Men zou het daar als vooruitgang beschouwen als de experts een grotere rol in de discussie zouden kunnen spelen.”

Getuige hun enthousiasme over de confrontatie met de Chinese visie op ethische kwesties zal het wat betreft Duwell en Meijboom niet bij deze ene ontmoeting blijven. In Beijing werd afgesproken dat de twee landen verder zullen gaan samenwerken op het terrein van de dierethiek. In dat kader zal in september een Chinese promovendus in Utrecht een promotieonderzoek komen doen. Maar ook op andere ethische terreinen hopen zij op meer samenwerking, want zeggen zij, om een brug te slaan tussen twee zulke verschillende tradities is een dialoog dringend nodig. “Dat wil uiteraard niet zeggen dat wij ons in de loop van vele eeuwen gegroeide patroon van normen en waarden dus maar klakkeloos overboord moeten gooien. Maar de dialoog met China kan er wel degelijk toe bijdragen dat wij ook onze eigen opvattingen kritisch tegen het licht houden. Neem de discussie over mensenrechten. Wij hameren er te pas en te onpas op dat de mensenrechten wereldwijd gerespecteerd dienen te worden, maar wat bedoelen we eigenlijk met dat begrip. Natuurlijk, we hebben wel een intuïtie, maar dit bezoek aan China heeft ons duidelijk gemaakt dat het de vraag is of de term, zoals wij die hanteren, ook voor onszelf wel voldoende helder is. In ieder geval zouden wij ons de vraag moeten stellen hoe boeddhistische en confucianistische visies sterker bij het ‘discours’ over mensenrechten kunnen worden betrokken.”

9.00 uur, vanaf verzamelplaats De Neude: We moeten naar Kassel, midden-Duitsland. Snel op zoek naar een goede opstapplek.

10.00 uur: Met de duim omhoog gestaan bij het 24 Oktoberplein. We zijn na een klein half uurtje opgepikt door een Renault Megane Coupé, en rijden nu bij afslag Zaltbommel. Hij rijdt tot Maastricht, wij gaan er bij Eindhoven uit.

11.04 uur: Het gaat even niet zo soepel. We staan al een half uur bij een benzinestation voor Eindhoven. We willen richting Venlo!

12.54 uur: Ja hoor, Venlo is gelukt. We stappen op dit moment bij Duitsers in een Audi. Ze gaan richting Dortmund. Van Eindhoven naar Venlo zijn we meegereden met een regisseur die voor de VPRO werkt. Hij ging voor Jiskefet van die Duitse pakken ophalen, in Duitsland. Ze gaan nog een aflevering opnemen van de Lullo’s. Ik weet eigenlijk niet of ik dit allemaal mag vertellen…

14.42 uur: We staan stil, langs de kant van de weg, net voorbij Dortmund. De vorige lift ging goed. Korte gesprekken gevoerd in ons middelbare-school-Duits: “Und was machen Sie denn?”. We moeten nog zo’n 150 kilometer.

16.08 uur: Op het moment scheuren we met 200 km/uur richting Kassel. We zijn opgepikt door twee Tsjechen. Ja, ze rijden wel erg hard. Ze spreken geen woord Engels of Duits. Hier achter in hebben ze een witte piepschuimen doos met zakjes en potjes waar iets van insecten of reptielen in zitten. Geen idee waarom.

17.33 uur: We zijn er! Het hostel in Kassel. Niet dankzij de Tsjechen, die zijn Kassel keihard voorbij gereden. We hebben weer een lift terug moeten regelen. Ik loop nu naar binnen… Jammer, we zijn niet de eersten. De winnaars waren er al om half twee.

Het Aspasia programma werd in 1999 gelanceerd met als doel een toename van het aantal vrouwelijke onderzoekers in de hogere wetenschappelijke rangen. Aanvankelijk ging het geld naar veelbelovende promovendi en postdocs. In ruil voor de NWO-beurs moesten de universiteiten toezeggen dat zij de betrokkenen vast in dienst zouden nemen.

Een paar geleden is de opzet van Aspasia echter veranderd. Omdat het aantal vrouwen in wetenschappelijke functies gestaag stijgt, besloten NWO en de universiteiten om het programma te gaan gebruiken om het doorstromen van vrouwen naar de top van de wetenschappelijke ladder te vergemakkelijken. Om die reden komen tegenwoordig alleen winnaars van een Vidi- of Vici-premie voor een Aspasiabeurs in aanmerking. Voorwaarde is dat zij binnen één jaar na toekenning van de Vidi of Vici worden bevorderd tot respectievelijk universitair hoofddocent of hoogleraar.

Van de vier Utrechtse gelukkigen werken er drie in het UMC Utrecht. Immunoloog José Borghans volgt de levensloop van de cellen van het afweersysteem met behulp van wiskundige modellen. Monique Nijhuis gaat in het laboratorium onderzoek doen naar de reactie van het HIV virus op de nieuwste anti-HIV geneesmiddelen. En Marianne Verhaar, onlangs nog gefêteerd als Utrechts honderdste vrouwelijke hoogleraar, gaat stamcellen inzetten om nierschade te herstellen. Sociaal wetenschapper Mirjam Moerbeek tenslotte stelt zich de vraag hoe onderzoek naar de manier waarop mensen tijd ervaren, efficiënt kan worden verricht.

EH

De IND-directeur wijt dit aan de slechte economische ontwikkelingen. Hij verwacht dat er dit jaar veel minder mensen gebruik zullen maken van de zogenaamde ‘kennismigrantenregeling’. “Maar dat is tijdelijk,” vervolgt Veld, “en het verandert niets aan het structurele tekort aan kenniswerkers.”

Opvallend is de daling van het aantal aanvragen door Indiase informatici, normaliter een belangrijke groep van kennismigranten. Uit de gisteren door Veld gepresenteerde Monitor Kennismigranten 2008 blijkt dat Indiërs verreweg het grootste beroep doen op de regeling, die sinds eind 2004 bestaat om meer bollebozen naar Nederland te halen. Na de Indiërs vormen Amerikanen en Chinezen de grootste groepen. De IT-sector is de grootste afnemer van hun kennis, gevolgd door industrie, handel en onderwijs en onderzoek.

De afgelopen jaren nam het aantal kennismigranten steeds toe. In 2005 maakten nog maar 1613 buitenlanders gebruik van de regeling; in 2008 was dat aantal gestegen tot 7192. Ongeveer 85 procent van hen is jonger dan veertig jaar. Driekwart is man. Bijna tachtig procent heeft een universitaire opleiding afgerond.

HOP

De VU liet 3633 eerstejaars een taaltoets Nederlands maken. Bijna veertien procent scoorde ‘laag’ en beantwoordde minder dan 70 procent van de tweehonderd meerkeuzevragen correct. 43 Procent eindigde in de categorie ‘gemiddeld’ (70-79 procent van de antwoorden juist), en een even groot deel in de categorie ‘goed’ (80 procent of meer).

De gemiddelde score (79,5 procent antwoorden goed) van studenten met een volledig Nederlandstalige achtergrond ligt significant hoger dan die van studenten met een allochtone achtergrond (71,2 procent). Ook scoort die laatste groep vaker in de categorie ‘laag’ (35,8 procent goede antwoorden) dan autochtone studenten. Van hen krijgt 7,9 procent een ‘onvoldoende’.

Letteren- en filosofiestudenten scoorden het hoogst (81 procent goed). De sociale wetenschappers daarentegen bungelen onderaan (75,2 procent goed), samen met de rechtenstudenten (76 procent), en tandheelkundigen (74,8 procent goed). Vooral in die laatste twee groepen is het percentage studenten met een niet-Nederlandse taalachtergrond groot, respectievelijk 30,1 en 37,4 procent.

Op basis van de resultaten gaat de Vrije Universiteit middelbare scholen aanspreken op de beperkte taalbeheersing van instromende studenten. Om hoeveel en welke scholen het gaat, wil de universiteit niet bekendmaken. Ook kregen taalzwakke eerstejaars een gratis bijspijkercursus Nederlands aangeboden. Nu is die cursus nog vrijblijvend, maar volgend jaar wordt hij verplicht.

HOP

In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Plasterk dat binnen het totaalpercentage van twee procent 0,45 procent bestemd was voor research & development aan de universiteiten en minder dan 0,01 procent voor r&d aan hogescholen. De bewindsman baseert zich op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dit laat desgevraagd weten dat de r&d-uitgaven aan universiteiten in 2006 een fractie hoger waren, namelijk 0,5 procent van het BBP.

De totale uitgaven aan r&d in Nederland – dus inclusief het onderzoek door andere onderzoeksinstellingen en de industrie – waren in 2007 1,70 procent van het BBP. Daarvan was 0,67 publiek en 1,03 procent privaat geld. De door Nederland ondertekende Lissabondoelstelling om drie procent van het BBP aan r&d te besteden – 1 procent publiek geld en twee procent privaat – werd bij lange na niet gehaald.

Minister Plasterk laat de Kamer weten dat hij niets voelt voor het voorstel van de Europese Commissie om de lidstaten ‘benchmarks’ te geven voor hun uitgaven aan onderwijs. De Commissie wil dat ze ten minste twee procent van hun BBP aan hoger onderwijs besteden. Op het gebied van onderwijs en training vindt de bewindsman dat weinig zinvol aangezien onderwijs een nationale bevoegdheid is. “Verantwoording moet dus ook op dat niveau worden afgelegd, en niet op Europees niveau.”

De meerwaarde van Europese samenwerking op het gebied van onderwijs is volgens hem “bovenal te vinden in mobiliteit en het versterken van leren van elkaar”. Europese gemiddelde streefcijfers hebben volgens hem geen toegevoegde waarde.

HOP

In een twitter-discussie met schrijver Ronald Giphart ging het om de vraag of Mao, Hitler of Stalin de ergste dictator was. Boekestijn antwoordde met cijfers: Stalin 30 miljoen doden, Mao 40 miljoen, Hitler 42 miljoen. Hij voegde daar aan toe “dat hij wel eens 'een spleetoog' over het hoofd zag omdat het er zoveel zijn', nadat een andere twitteraar had opgemerkt dat de schattingen van het dodental van Mao van 27 tot 73 miljoen uiteen lopen.

De VVD’er Boekestijn verwijderde zijn gewraakte uitspraak van zijn Twitterpagina, maar die was inmiddels al gekopieerd en elders gepubliceerd. Gisteren meldde hij zijn uitspraak te betreuren: ''Ik had niet de bedoeling om te kwetsen.''

AH

Dat blijkt uit een enquête die het Hoger Onderwijs Persbureau samen met de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) heeft gehouden. Gezelligheid en studeren staan kennelijk niet altijd op gespannen voet.

Van de 46 aangesloten verenigingen vulden veertig de vragenlijst in. Vierendertig van hen zorgen ervoor dat de introductie van hun eerstejaars niet samenvalt met de eerste colleges en werkgroepen. Bij ongeveer de helft daarvan is de introtijd afgelopen voordat het academische jaar van start gaat. De andere helft plant verdere activiteiten in de weekends en avonduren.

De verenigingen houden ook later in het jaar rekening met de studieprestaties van hun leden. Meer dan de helft (55 procent) kent een papa-en-mama-systeem, waarin ouderejaars een groepje eerstejaars onder hun hoede nemen. Het heet ook wel patronaat, mentoraat of familie. De verenigingen die zoiets niet hebben, zeggen vaak dat de disputen die functie vervullen. Die verplichten hun eerstejaars bijvoorbeeld om minimaal vier uur per dag in de bibliotheek te zitten.

Van bestuursleden mag je het goede voorbeeld verwachten. Veel verenigingen (45 procent) stellen daarom studievoortgangseisen aan actieve leden: je mag pas in het bestuur of in een commissie als je een minimaal aantal studiepunten hebt gehaald of je propedeuse op zak hebt. Elders gelden geen welomlijnde regels (“we zijn te klein om er een harde eis van te maken”), maar bij de selectie wordt er meestal toch op gelet. Er is maar één vereniging die de studievoortgang expliciet niet laat meewegen: “Onze leden komen voor de gezelligheid, niet voor de studie.”

HOP

Zie voor een uitgebreid verhaal over dit onderwerp het papieren Ublad van morgen, 19 maart

Eerst zouden alleen studenten die onder het nieuwe leenstelsel vallen, recht krijgen op aflosvrije jaren. In een brief aan de kamer laat minister Plasterk weten dat ook studenten die al een lening hebben of deze reeds afbetalen, recht krijgen op jokerjaren. Ze kunnen vanaf 1 januari 2012 worden ingezet.

De nieuwe regeling komt er op verzoek van kamerlid Jasper van Dijk. De SP’er had de minister vorige week gevraagd het voor alle studenten mogelijk te maken aflosvrije jaren in te lassen. Dat voorstel neemt de minister nu mee in de nieuwe wet op studiefinanciering.

HOP