De onderzoekers rapporteerden vorig jaar de ontdekking van de langgezochte stamcellen van de darm. Deze cellen zijn herkenbaar aan het marker-eiwit Lgr5 en zitten onderin microscopisch kleine uitstulpingen in de darmwand. Deze week rapporteert dezelfde groep dat darmkanker ontstaat door DNA-schade in deze Lgr5 stamcellen. Het onderzoek is in muizen uitgevoerd, maar bij menselijke darmkanker zijn dezelfde genen en eiwitten betrokken. Prof.dr. Hans Clevers, wetenschappelijk directeur van het Hubrecht Instituut, leidde het onderzoek. Het Hubrecht lab (een onderzoeksinstituut van de Koninklijke Akademie KNAW) werkt sinds begin dit jaar samen met het ziekenhuis UMCU.


Met de ontdekking versterkt Clevers het idee dat er in tumoren kwaadaardige stamcellen leven. Deze kankerstamcellen blijven zichzelf vernieuwen en vormen de groeikern van een tumor. Waarschijnlijk veroorzaken deze cellen ook uitzaaiingen en zijn ze bestand tegen gangbare behandelingen. In menselijke dikkedarmtumoren en borsttumoren zijn al verschillende typen kankerstamcellen aangetoond. Clevers stelt dat de behandeling van kanker zich zou moeten richten op deze kankerstamcellen. Daarvoor is het cruciaal de cellen te herkennen, en zijn onderzoek levert daar een belangrijke bijdrage aan.

Vorige week nog ontving Clevers de Meyenburgprijs (50.000 euro) van het Duitse Kanker Onderzoeks­centrum voor zijn onderzoek naar darmkanker. Eerder al kreeg hij voor ditzelfde onderzoek de Josephine Nefkens Prijs (ook 50.000 euro). In 2001 ontving Clevers de Spinozaprijs van NWO — ook wel de Nederlandse Nobelprijs genoemd, terwijl hij in mei van dit jaar een NWO-subsidie van 1 miljoen euro voor de aanschaf van apparatuur in ontvangst mocht nemen. Afgelopen oktober tenslotte kreeg hij een 'advanced grant' van 2 miljoen van de EU.


AH

Per 1 januari worden de voorschotten van de servicekosten van de meeste complexen aangepast. Het gaat om eenheden in De Bisschoppen, de spaceboxen op de Uithof, IBB en de Warande in Zeist. De verhoging varieert van vijf euro tot bijna twintig euro bij de spaceboxen. De prijzen van de stadspanden worden in februari aangepast.

Oorzaak van de huurverhoging is een nieuwe prijsafspraak met energieleverancier Eneco. Vanwege de stijging van de energieprijs valt het nieuwe contract fors duurder uit. Daarbij komt dat de woningcorporatie de afgelopen jaren te weinig energiebelasting heeft berekend.

AD/UN

In een eerste fase zijn negen van de veertien ingediende voorstellen gehonoreerd — samen goed voor 200.000 euro. In de tweede fase zijn acht van de vijftien ingediende voorstellen gehonoreerd, waaronder het Utrechtse. Die krijgen samen 1.600.000 euro, zodat in totaal 1.800.000,- euro is verdeeld.

Gehonoreerde ideeën die gecommercialiseerd zouden moetem worden, zijn onder meer ‘biodiesel uit algen’ of ‘opvouwbare containers’ en ‘beter gestroomlijnde vrachtwagens’. De meeste voorstellen zijn dan ook afkomstig van technische universiteiten. Vooral de TU Eindhoven heeft het in deze ronde van de Valorisation Grant opvallend goed gedaan.

De Valorisation Grant heeft als doel om innovatieve bedrijvigheid in het MKB-segment te stimuleren. De Grant kent drie fases. In fase 1 kunnen aanvragers maximaal 25.000 euro financiering krijgen voor het uitvoeren van een onderzoek naar de technologische en commerciële haalbaarheid. In fase 2 kunnen de aanvragers 200.000 euro financiering krijgen voor de verdere ontwikkeling van hun ideeën tot aan fase 3, het moment dat externe financiers instappen.

AH

Aanleiding voor de brief is een intern memo van Heijnen en de daarop in november door hem gegeven toelichting aan de redactie. Op basis van een afnemende oplage van het Ublad en een onderzoek onder enkele groepen lezers is hij tot de conclusie gekomen dat de interne communicatie van de UU is gebaat bij een scheiding van doelgroepen. Hij stelt voor om drie nieuwe producten te ontwikkelen, te weten een maandelijks verschijnend personeelsblad, een middelenmix aan nieuwe media voor studenten en een universitaire nieuwsdienst. De drie producten moeten na de zomervakantie in de plaats komen van het huidige Ublad.

In hun brief noemen de redacteuren dit voorstel om een aantal redenen onwenselijk. Zij zeggen overtuigd te zijn van het bestaansrecht en de levensvatbaarheid van een universiteitsblad voor de hele universitaire gemeenschap en noemen het ondenkbaar dat de Universiteit Utrecht na de zomer van 2009 als enige klassieke universiteit in Nederland geen regelmatig verschijnend onafhankelijk universiteitsblad meer zou hebben. “Juist nu het college van bestuur in het nieuwe Strategisch Plan zoveel nadruk legt op het belang van ‘community building’ binnen de instelling, komt het ons paradoxaal voor om het vehikel bij uitstek voor die communicatie te laten verdwijnen.”

De briefschrijvers stellen met nadruk dat een discussie over de toekomst van het Ublad ook hen zinvol lijkt. Een toekomstig universiteitsblad kan wat hen betreft een totaal ander blad zijn dan het huidige. Ook staan zij positief tegenover het gebruik van digitale communicatiekanalen zoals mobiele telefoons, screens, video, audio en foto’s. “Wij willen elke indruk vermijden dat we krampachtig vasthouden aan het bestaande Ublad.”

In hun brief pleiten de tien redacteuren bij Tatipikalawan voor een open toekomstverkenning ten aanzien van de interne en externe communicatie en de rol van het Ublad daarin. Informeel heeft de nieuwe directeur aangegeven daarvoor open te staan.

EH

The guest list numbered 150 attendees and included UCU students and alumni, as well as parents, friends, faculty staff and invited guests. For the occasion Dining Hall had been magically transformed into a posh restaurant. Sixty-one different national flags hanging from the ceiling gave the location a very international feel. During the evening a four-course dinner was served, and entertainment was provided by a string trio and a band made up of UCU students. A raffle gave guests the opportunity to donate to charity once more, whilst giving them the chance to win various prizes.

Source: www.ucu.uu.nl

Corporate fitness scheme

From January, university staff will be able to join Sports Centre Olympos for fitness and power training at a lower rate. They will qualify for a reimbursement up to a maximum of 225 Euros (tax-free) in 2009.

The costs of the membership will have to be claimed with Utrecht University by the end of the relevant calendar year. Some of the classes at Olympos, including yoga and spinning, are also covered by the corporate fitness scheme.

Staff who participate in sports activities elsewhere (i.e. not at Olympos) are not entitled to the compensation. The Tax Office has stipulated that the employer should enter into an agreement with a single professional provider of sports activities only.

Utrecht University and the personnel organisations recently reached an agreement about this scheme. The scheme will first be offered as a pilot, for one year.

Also check: www.olympos.nl.

“English language should not oust Dutch language”

“The Dutch language is threatening to become a kind of local dialect no longer relevant in academic education.” This is the warning made by Martin Bosma, MP for the Party for Freedom (PVV), with regard to the ‘Anglicisation’ of higher education.

Minister Plasterk responded in parliament by stating that Bosma had brought up ‘an interesting issue’: “I agree that sometimes it seems to be ‘cool’ to speak English, as in ‘look at us, we are so very international’. But does it have to be English all the time? That is the question. On the other hand, many people enjoy practising their English.”

The language of higher education carries an important symbolic value, says Bosma. “There is no need to ban the English language from the academic arena altogether, but we have to place clear restrictions on its use.”

Plasterk shared Bosma´s concern, but also provided a frightening example of a French scientist who did not speak any other languages: “Luc Montagnier, who discovered the Aids virus, nearly missed out on the Nobel Prize because he was unable to explain his discovery in adequate English at an international conference.”

HOP

Koraal onder de klei

Vici en Rubicon

Onderzoeksfinancier NWO heeft aan Utrechtse onderzoekers twee Vici- en drie Rubiconsubsidies toegekend. Socioloog Pieter Nieuwbeerta gaat onderzoek doen naar het effect van gevangenisstraf op (ex-)gevangenen en hun familie. Neurowetenschapper Marten Smidt gaat in het UMC Utrecht proberen om vervangende hersengebieden te maken voor patiënten wier hersenen zijn aangetast door de ziekte van Parkinson. Beide onderzoekers krijgen 1,25 miljoen euro om een eigen onderzoeksgroep op te bouwen. In totaal werden dertig Vici’s uitgedeeld.

Van de dertig toegekende Rubicon-subsidies voor net gepromoveerde talenten gaan er drie naar Utrecht. De drie, allen actief in de sfeer van de biologie en het milieu, krijgen elk maximaal 80.000 euro voor een verblijf van twee jaar in Harvard, Darmstadt en Sydney. Zij gaan onderzoek doen naar respectievelijk de zang van vogels, stress in ecosystemen en de concurrentie tussen planten.

Kerstboombrand

Wie de komende Kerstdagen een boom optuigt met echte kaarsjes, kan de takken uit voorzorg tegen brand beter niet vooraf bewerken met een vlamvertrager. Dat advies op de website van de American Society for Horticultural Science is afkomstig van twee Amerikaanse hoogleraren plantkunde. Bij een test met Douglas en Fraser sparren ontdekten zij dat het chemische goedje averechts werkt. Verse sparren blijven nog weken zo vochtig dat het brandgevaar als gevolg van een lucifer of een kaars gering is. Dat geldt zeker als zij in het water staan. Door bewerking met een vlamvertrager worden vooral de takken van de Douglas spar daarentegen zo droog dat het brandgevaar juist fors toeneemt. Die boom dus gewoon in het water zetten, zeggen de twee auteurs, die al bijna twintig jaar over de kerstboom publiceren.

Onder andere de commissie geschiedschrijving Universiteit Utrecht onder aanvoering van hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman, belegde 0ver de vraag ‘cliché of niet’ een symposium, waarvan vorige week de bundel verscheen. Dat symposium had toen als veelzeggend Motto: ‘Zoep’n, toep’n en op de wiev’n kroep’n.’ De bundel draagt de meer genuanceerde titel: ‘Keurige wereldbestormers’.

De zelfverzekerdheid en zorgeloosheid die studenten uitstralen en uitstraalden, die ze via hun gezelligheidsverenigingen koesterden of die ze zelfs tot mythologische proporties opkrikten, waren lange tijd niet ongegrond: na hun afstuderen lachte hen immers een glansrijk beroepleven toe, en dan konden ze nog lang genoeg zich verantwoordelijk voelen.

Dat is nu wel anders. Maatschappelijke betrokkenheid is veelal pure noodzaak, alleen al om een cv bij elkaar te sprokkelen dat inmiddels voor een glansrijk beroepsleven een vereiste is. Dus begin je tijdens je studie al met een bedrijfje, doe je aan debaten, adopteer je een oma, organiseer je een goede-doelen-restaurant of verzamel je geld voor speeltoestellen voor het nabijgelegen kinderdagverblijf.

Maar deels is het, ook voor wat betreft het verleden, inderdaad een mythe. De beeldvorming gaat voorbij aan de interesse die veel studenten óók toen al voelden voor de wereld om zich heen. Vanuit een moreel of intellectueel superioriteitsgevoel meende menige student met zijn ‘mooiste tijd van het leven’ toch nét iets meer te moeten doen dan alleen lol trappen. Zij leverden bijdragen aan de maatschappij op cultureel gebied (denk aan toneel, cabaret en literatuur), maar waren ook op politiek gebied actief (in de studentenvakbonden van de jaren zestig, met betrekking tot bijvoorbeeld Zuid-Afrika of Latijns Amerika of in een zionistische studentenvereniging). In het oog springend in dat kader was bijvoorbeeld het verzet tegen de Duitsers tijdens de oorlog, dat juist veelal gedragen werd door studenten. En dan is er nog het geloof: studenten lieten meermaals van zich horen in religieuze aangelegenheden, via diverse verenigingen die zich rondom al even diverse denominaties hadden (en hebben) gevormd.

De bundel heeft één nadeeltje: hij bevat vooral bijdragen over Amsterdamse en Nijmeegse studenten. Hun Werdegang zal op zich wel niet veel anders zijn dan die van hun Utrechtse collega’s, maar ik zou toch liever anekdotes en illustraties hebben gelezen die aan de UU-geschiedenis zijn ontleend.

L.J.Dorsman en P.J. Knegtmans (red.). Keurige Wereldbestormers. Over studenten en hun rol in de Nederlandse samenleving sedert 1876. Uitg. Verloren. Prijs: 14 euro.

8 January 2009: ESN kicks-off the New Year with a typical winter activity: ice skating, at the Vechtsebanen Skating Rink, Mississippidreef 151. Directions: Take bus 6 towards Zuilen or join the cyclists that will gather in front of Parnassos at 7 p.m. Tickets: 5 Euro. For more information: www.esn-utrecht.nl.

9 January 2009: ‘New Era’ improvisation-duel. English humour versus Dutch humour. The Improvisation-actors of the Parnassos Theatre Sport group welcome the Oxford Imps. The performance of the British comedians will be 100% improvisation, taking cues from the audience. All improvisation, by Parnassos, and by the Imps will be performed in English. Expect quick-fire gags with down-to-earth Dutch humour and cutting British jokes. Start: 8.30 p.m., location: Parnassos Cultural Centre, Kruisstraat 201. Tickets: 6 Euro (Students: 4 euro). For further information check www.theatersportgroepparnassos.nl.

Biologiestudenten niet erg gerustgesteld

Het is donderdagavond, een uur of zes, en hoewel decaan Alfred Bliek van Bètawetenschappen de ongeveer zeventig aanwezige biologiestudenten al een uur lang gerust probeert te stellen, blijkt uit het toenemende aantal opgestoken handen dat die poging weinig succesvol is. Dat is ook niet verwonderlijk, want op veel concrete vragen moet de decaan het antwoord schuldig blijven of antwoordt hij met een dooddoener. “De commissie die een nieuw curriculum gaat ontwerpen, zal half maart rapporteren, dus inhoudelijk kan ik nu nog niets zeggen. Maar laat één ding duidelijk zijn: het onderwijs wordt anders, maar niet minder. Dat is een commitment van ons aan jullie.”

De bijeenkomst is er gekomen na klachten in de faculteitsraad over de gebrekkige informatie aan studenten. Uit het feit dat naast Bliek ook departementshoofd Rens Voesenek en onderwijsdirecteur Sjef Smeekens zijn komen opdraven, blijkt dat men die fout graag goed wil maken. Om het hardst beloven de drie dat de bacheloropleiding breed zal blijven en de kwaliteit hoog. “Expertise in de neurobiologie? Die gaan we van elders inhuren en dat gaat lukken, dat voorspel ik u. Zo medisch is het onderwijs bij Farmacie echt niet. Verder gaan we meer aio’s en post-docs in het onderwijs inzetten.” En op een ongeruste vraag naar de onderwijskwaliteit van jonge docenten: “We kijken goed wie we waarvoor inhuren, u hoeft echt niet bang te zijn dat we zo maar docenten van de straat halen.” En op de vraag of het echt geld oplevert om de ene docent te ontslaan en een andere in te huren: “Inhuurdocenten doen geen onderzoek, dat scheelt een slok op een borrel.”

Bliek beantwoordt de vele vragen met groot geduld. Maar één keer schiet hij even uit zijn slof. Dat is als student-activiste Mitzy Kennis om de garantie vraagt dat studenten bepaalde vakken kunnen blijven volgen. “Een garantie? Ben je van de vakbond?” Maar meteen herpakt hij zich en legt uit dat er in het nieuwe curriculum misschien andere vakken zullen komen, maar dat studenten echt niet bang hoeven te zijn dat de breedte van de opleiding wordt aangetast. “Laten we niet vooruit lopen op wat de commissie precies gaat voorstellen, maar wij hebben hetzelfde belang als jullie. Wij zijn niet alleen de beste, maar met een instroom van rond de 200 studenten ook de grootste biologieopleiding van Nederland en daar zijn we trots op. Dat willen we graag blijven, dus we zijn wel gedwongen om de kwaliteit van het onderwijs hoog te houden.”

Tot verbazing van de aanwezige journalist eindigt de bijeenkomst om half zeven met applaus. “Het was wel een beetje vaag”, zegt een student, “maar we hebben meer duidelijkheid gekregen dan ik vooraf verwacht had.” Mitzy Kennis en de andere leden van de ad-hoc actiegroep van verontruste studenten is minder positief. “Voor studenten die voor het eerst iets hoorden, was dit misschien informatief, maar wij zijn niet echt gerustgesteld.”

De studenten vinden dat wel erg veel werd afgeschoven op de commissie die het nieuwe bachelorprogramma moet gaan maken. “Gevolg was dat er eigenlijk geen harde toezeggingen zijn gedaan. Wij twijfelen niet aan de goede bedoelingen van Bliek en aan zijn commitment om de opleiding breed te houden, maar gezien de omvang van de reorganisatie zien we niet goed hoe hij die toezegging kan waarmaken. Gelukkig heeft het bestuur onze wens gehonoreerd om een tweede student in de commissie te zetten. Nu is het afwachten, waar men in maart mee zal komen.”

Twee weken geleden organiseerde de actiegroep een bliksem enquête onder 320 bachelorstudenten. De resultaten onderstrepen volgens Mitzy Kennis het belang van een brede opleiding met veel ruimte voor dierkundige vakken.

EH

Aanleiding voor de brief is een intern memo van Heijnen en de daarop in november door hem gegeven toelichting aan de redactie. Op basis van een afnemende oplage van het Ublad en een onderzoek onder enkele groepen lezers is hij tot de conclusie gekomen dat de interne communicatie van de UU is gebaat bij een scheiding van doelgroepen. Hij stelt voor om drie nieuwe producten te ontwikkelen, te weten een maandelijks verschijnend personeelsblad, een middelenmix aan nieuwe media voor studenten en een universitaire nieuwsdienst. De drie producten moeten na de zomervakantie in de plaats komen van het huidige Ublad.

In hun brief noemen de redacteuren dit voorstel om een aantal redenen onwenselijk. Zij zeggen overtuigd te zijn van het bestaansrecht en de levensvatbaarheid van een universiteitsblad voor de hele universitaire gemeenschap en noemen het ondenkbaar dat de Universiteit Utrecht na de zomer van 2009 als enige klassieke universiteit in Nederland geen regelmatig verschijnend onafhankelijk universiteitsblad meer zou hebben. “Juist nu het college van bestuur in het nieuwe Strategisch Plan zoveel nadruk legt op het belang van ‘community building’ binnen de instelling, komt het ons paradoxaal voor om het vehikel bij uitstek voor die communicatie te laten verdwijnen.”

De briefschrijvers stellen met nadruk dat een discussie over de toekomst van het Ublad ook hen zinvol lijkt. Een toekomstig universiteitsblad kan wat hen betreft een totaal ander blad zijn dan het huidige. Ook staan zij positief tegenover het gebruik van digitale communicatiekanalen zoals mobiele telefoons, screens, video, audio en foto’s. “Wij willen elke indruk vermijden dat we krampachtig vasthouden aan het bestaande Ublad.”

In hun brief pleiten de tien redacteuren bij Tatipikalawan voor een open toekomstverkenning ten aanzien van de interne en externe communicatie en de rol van het Ublad daarin. Informeel heeft de nieuwe directeur aangegeven daarvoor open te staan.