Nieuws

UU-initiatief: canon voor wereldburgerschap

Die canon is tot stand gekomen op initiatief van de Universiteit Utrecht en NCDO, de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling. Het eerste exemplar wordt uitgereikt tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling (NOT) in de Jaarbeurs.

De canon is in 2008 vormgegeven in de slipstream van het succes van de historische canon van Nederland. De commissie die de canon heeft samengesteld staat onder voorzitterschap van Rob van der Vaart, verbonden aan de Universiteit Utrecht als dean van het University College Utrecht (UCU) en hoogleraar sociale geografie bij de faculteit Geowetenschappen.

De canon is bedoeld voor onderwijsgevenden, als handvat om met wereldburgerschap aan de slag te gaan in het Nederlandse onderwijs. Het gaat daarbij om thema's op het gebied van onder andere vrede, duurzaamheid, diversiteit, mensenrechten en globalisering. Om kinderen te laten participeren als wereldburger in de mondiale samenleving is het belangrijk dat zij verbanden leren zien tussen hun eigen leven en dat van andere mensen en samenlevingen op andere plekken van de wereld.

Nadat het canonrapport is aangeboden, zal ook de canonwebsite online zijn op: www.venstersopdewereld.nl. De NOT vindt plaats van 27 tot en met 31 januari.

AH

Utrecht gaat stuntband les lezen

CDA-wethouder Harm Janssen, verantwoordelijk voor de beveiliging van Vredenburg, wilde twee weken geleden aangifte doen, maar de politie weigerde die op te nemen. Het OM voelt er, volgens een verklaring van de gemeente, niets voor de bandleden te vervolgen, omdat ze dan een strafblad krijgen.

Daarom vindt, op verzoek van het OM, deze week op het stadhuis een gesprek plaats tussen wethouder Janssen en de Utrechtse band. Janssen gaat, aldus zijn woordvoerder, de rockmuzikanten duidelijk maken ‘dat een dergelijk illegaal optreden niet meer mag plaatsvinden in Utrecht’.

Bandmanager Manasse Visser vindt de gang van zaken ‘bizar’ “Toen de zaak aan het rollen kwam, hebben wij zelf met wethouder Janssen contact opgenomen. We hebben toen exact hetzelfde voorgesteld: een goed gesprek. Maar dat wilde Janssen niet want er was een strafbaar feit gepleegd en daar moest hij aangifte van doen.”

In dat telefoontje met de wethouder heeft de band, naar eigen zeggen, ook excuses aangeboden, omdat ze een verkeerd voorbeeld hadden gegeven door een bouwplaats binnen te dringen. Manasse zegt niet dieper door het stof te willen gaan voor de wethouder. Stairs to Nowhere wordt gratis bijgestaan door de huisadvocaten van Tivoli. Het poppodium vindt namelijk dat de gemeente de band te hard wil aanpakken.

AD/UN

Voor een filmpje van het Vredenburg-optreden zie: nextbestband.nl

Kamer wil ook zwaardere examens

Met de nieuwe maatregel wil de staatssecretaris de vaak grote verschillen aanpakken tussen de cijfers voor het schoolexamen en het centraal examen. Als de nieuwe maatregel in werking treedt, kunnen leerlingen vanaf het schooljaar 2011-2012 alleen slagen als ze voor het centraal examen gemiddeld een voldoende halen. Verder mogen ze op hun eindlijst hooguit één onvoldoende (een vijf) hebben voor de basisvakken Nederlands, Engels en wiskunde.

Van de Kamerleden schaart De Vries (CDA) zich het meest enthousiast achter de plannen, die volgens hem leiden tot “meer ambitie en vertrouwen”. Daarbij moeten we voor lief nemen dat er eventueel meer leerlingen zakken. Ook coalitiegenoten ChristenUnie en PvdA spreken hun steun uit. De VVD betuigt eveneens haar steun aan vinden de liberalen het voorstel eigenlijk niet ver genoeg gaan: “Het is jammer dat er niet gekozen wordt voor drie voldoendes.”

De grootste tegenstand komt van SP’er Van Dijk, die zich de kritiek van een aantal maatschappelijke organisaties (ouders, scholieren, AOb) heeft aangetrokken. Hij steunt het idee achter de plannen, maar noemt de aanpak “driest” en de timing “ongelukkig”.

HOP

Literatuur moet ‘in de wereld’ staan

Buelens, die al sedert 2005 aan de UU verbonden is, verwijst in zijn oratie als voorbeeld naar recente teksten over Afghanistan van de hand van Arnon Grunberg en naar een gedicht van Jacobus van Looy over een Britse Eerste Wereldoorlogfilm.

Buelens heeft zich in zijn recent onderzoek intenstief met de Eerste Wereldoorlogliteratuur beziggehouden. Onlangs verschenen van zijn hand twee boeken over deze ‘literaire oorlog’: de gedichtenbloemlezing ‘Het lijf in slijk geplant’ en de cultuurgeschiedenis ‘Europa Europa!’.

Buelens pleit voor bestudering van de Nederlandstalige literatuur in samenhang met anderstalige literaturen en met andere media en kunstvormen, waaronder film en muziek. Tot die ‘Nederlandstalige literatuur’ rekent hij niet alleen de geijkte verhalen, gedichten en romans, maar ook journalistiek en gelegenheidswerk.

In zijn oratie benadrukt Buelens dat literatuur niet louter als fictie opgevat moet worden, omdat de literaire en artistieke ervaring garant staat voor de echtheid van het literaire werk. Zowel de auteur als de onderzoeker staan ‘in de wereld’ — de titel van zijn oratie — en die wereld bestaat niet alleen uit ‘tekens’ maar ook uit gevoelens en ervaringen, extreme zowel als banale, aldus Buelens.

De poëzie en essays van de Vlaming Buelens — onder meer over de dichter Paul van Ostaijen —werden meerdere malen onderscheiden, onder andere met de Vlaamse Cultuurprijs voor Essay 2000-2002 en de Lucy B. en C.W. Van der Hoogtprijs 2003. Onlangs is Buelens ook benoemd tot bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika.

AH

Verkeerslichten Neude op zwart

De gemeente heeft onderzocht of het uitzetten van de verkeerslichten overlast voor fietsers en voetgangers heeft opgeleverd. De politie heeft geen ongevallen geregistreerd, en het verkeersbeeld is rustiger dan op andere kruispunten. Wel hebben blinden en slechtzienden meer moeite met oversteken, zo bleek. Daarom zijn er twee extra zebramarkeringen op het wegdek geschilderd.

Omdat de proef succesvol is verlopen, gaan de knipperende lichten nu voor drie maanden helemaal uit. Als die proef ook succesvol is, gaat de gemeente de verkeerslichten helemaal verwijderen. Zo niet, dan worden ze weer aangezet.

Met het uitzetten van de lichten wil de gemeente fietsers sneller laten doorstromen en daarmee het gebruik stimuleren. Dat komt de luchtkwaliteit ten goede.

AD/UN

Zonnestelsel op schaal in Utrecht

De planeten moeten gemaakt worden op dezelfde schaal als de ‘sol’ (een verwijziing naar de wapenspreuk van de UU — Sol Iustitiae Illustra Nos) op het Domplein (1:1 mjljard) en op werkelijke afstand van elkaar. Dat betekent dat bijvoorbeeld de aarde een plekje op de Vismarkt zou kunnen krijgen, ter grootte van een piepkleine knikker, terwijl Pluto nog net bij Rhijnauwen gesitueerd zou kunnen worden.

De al gerealiseerde zon is een ontwerp van beeldend kunstenaar Theo van der Hoeven en gemaakt in opdracht van de UU bij gelegenheid van 350 sterrenkunde in Utrecht, in 1993,

Het toen ook geopperde idee om het hele zonnestelsel na te bouwen — een idee van onder meer de Utrechtse emeritus sterrenkundige Rob Rutte — is nu weer uit de kast gehaald door de Stichting Utrecht Zonnestelsel.

Die lanceerde haar plan gisteren bij de Nederlandse aftrap in Museum-sterrenwacht Sonnenborgh van het VN-Internationale Sterrenkundejaar. Of het plan van een zonnestelsel op schaal nu wel daadwerkelijk uitgevoerd wordt, hangt af van de financiering.

AH

Coming up

29 January: Lecture on cosmopolitanism. This Spring, the Centre for the Humanities, in co-operation with the Law Faculty and the Centre for Conflict Studies, will be organising several events on the theme of cosmopolitanism. Professor David Nelken will present a public lecture, entitled: 'What Makes Concepts Travel Well? Comparing Prison Rules and Corruption Standards’. Location: Sweelinckzaal, Drift 21, 3-5 p.m.

On 30 January, Professor Nelken will conduct a Master Class entitled: ‘What is legal culture?’ Registration necessary. More information: www.hum.uu.nl/cfh

5 February: Second edition of the Utrecht University Careers Day. Designed for students of all Utrecht University faculties, this event aims to bring you into contact with a wide range of interesting companies through workshops, presentations, a careers' fair and individual interviews based on CV screening (deadline 26 January). International students are warmly invited to participate. A number of the represented companies present at the Careers Day are looking specifically for international students and students seeking an international career. Part of the presentations and workshops will be held in English. For example, the Intercultural Management Communication department (IMC) of the Royal Tropical Institute in Amsterdam will be offering a short training on international leadership development. For more information, please go to www.uu.nl/carrieredag.

hoe kan dat nou?

Phishingmails vervuilen inbox

Robert Nieto, werkzaam bij de servicedesk van het ICT Service Centrum, krijgen jullie veel klachten?

“Dagelijks mailen studenten ons wat ze met die ongewisse mailtjes moeten. Dan vertellen we natuurlijk dat ze er niet op moeten reageren. We zijn druk bezig om te achterhalen wie er achter zit, maar dat is niet eenvoudig.”

Ellen Hage manager servicedesk van het ICT Service Centrum, welke stappen zijn ondernomen?

“Afgelopen vrijdag hebben we iedere UU’er per mail gewaarschuwd dat er dergelijke spam rondwaart. De universiteit zal nooit om inloggegevens vragen, dus mails waarin dat wel gebeurt, zijn altijd vals. Verder blokkeren we de adressen waarvandaan de mails worden verstuurd, al lost dat het probleem niet op: de gewraakte mails worden elke keer van een ander adres gestuurd. Dergelijke spam is eenvoudigweg niet structureel op te lossen.”

Welk doel kan de verspreider van die spam hebben?

“Ik geloof niet dat het de bedoeling is om persoonlijke gegevens van UU’ers te misbruiken. Het doel is eerder om toegang te krijgen tot het UU-netwerk. Op deze manier wordt geprobeerd steeds verder in te breken in het netwerk. Bijvoorbeeld om zo toegang te krijgen tot de beheer-P.C.’s. In het ergste geval kan dan het gehele UU-netwerk platgelegd worden. Maar zover zal het niet komen: daar is het te goed tegen beveiligd.”

Hans van der Made, systeembeheerder van systeemgroep wijsbegeerte, heb jij van deze mails gehoord?

“Ja, het zijn phishing mails: oplichters proberen op deze manier mensen te verleiden tot het geven van privégegevens. Dit is niet de eerste of enige keer dat studenten en medewerkers hiermee geconfronteerd worden. Iedereen vindt wel eens een mail in de inbox waarin zogenaamd zeer gefortuneerde Nigerianen om een kleine financiële bijdrage vragen, eveneens een vorm van phishing.”

Ook maar niet op ingaan?

“Nee, natuurlijk niet. Er zijn overigens wel mensen die deze bedriegers op hun beurt bedriegen, wat scambaiten wordt genoemd. Heel vermakelijk. Bij scambaiten ga je op het verzoek van de oplichters in door hen voor te houden dat je zeer geïnteresseerd bent en bestook je hen met mails. Hele communities houden zich daar mee bezig, kijk bijvoorbeeld maar eens op www.419eater.com.”

het torentje

School van Prem legt vinger op zere plek

"De onderwijsbonden zijn nogal boos over het initiatief, de politiek zit ermee in zijn maag en het onderwijsveld is in rep en roer door dit programma. Dan is de maker kennelijk gestuit op een pijnpunt. In ons basisonderwijs is een mechanisme geslopen waardoor een deel van de kinderen onvoldoende wordt geholpen hun mogelijkheden te realiseren. Dat zijn vaak leerlingen met andere culturele achtergronden dan de Nederlandse. In de grote steden zijn er al bepaalde scholen die een kwart van hun kinderen niet eens meer laten deelnemen aan de Cito-toets. Dat betekent een standaardadvies voor het laagste onderwijsniveau, zonder de kans om te bewijzen dat ze het misschien beter kunnen."

Hoe is het zo ver gekomen?

"Het afrekenen van de scholen op de gemiddelde prestaties bij de Cito-toets is één van de oorzaken. Dan krijg je dat scholen hun zwakste leerlingen liever niet mee laten doen. Heel gevaarlijk, want hiermee hebben we het paard achter de wagen gespannen. Daarnaast heerst in het onderwijs nog steeds het denkbeeld van de natuurlijke ordening: de prestaties hangen vooral af van het talent van het kind en daar kun je weinig aan veranderen. In groep zeven krijgen de leerlingen een voortoets, de Entreetoets, en van het voorlopige advies dat daaruit voortvloeit wordt naderhand nog zelden afgeweken. Wat gebeurt er dan in het laatste jaar onderwijs? Er wordt weinig gedaan om individuele kinderen op te trekken tot een hoger niveau. Dat heeft ook te maken met de gestegen werkdruk van de leraar, die zijn taken alleen maar zag toenemen.”

Onderwijsminister Plasterk meent dat het programma ten onrechte stelt dat het vmbo-advies slecht is voor een leerling. Is dat zo?

"Dat moet hij natuurlijk zeggen, want hij kan het Nederlandse onderwijssysteem niet afvallen. Maar het is bekend dat de laagste tree van dat middelbare schoolsysteem, het vmbo, wel degelijk al heel vroeg de maatschappelijke kansen beperkt. Het is steeds moeilijker geworden om van daaruit op te klimmen naar het mbo en hbo, laat staan universiteit. Met twaalf jaar veroordeel je zo kinderen tot een levenslange lagere sociaal-economische positie. Dat keuzemoment komt in vergelijking met andere westerse landen heel vroeg. Ik en veel van mijn collega's, pleiten er daarom al langer voor dat moment te verschuiven, een idee waarmee Plasterk zelf trouwens ook speelt. Nederland doet het op onderwijsgebied niet slecht, maar het aantal afgestudeerden op hbo- en wo-niveau is in vergelijking met de landen om ons heen lager en dat heeft te maken met de vroege selectie. Dat is niet goed voor een maatschappij die het moet hebben van kennis en een hoog opleidingsniveau."

Zal Prem zijn leerlingen weten op te krikken van vmbo- naar vwo-advies?

"Dat lijkt me voor de meeste kinderen niet waarschijnlijk. Prem heeft wel heel erg hoge verwachtingen gecreëerd. Maar ik hoop wel degelijk dat hij iets bereikt bij die kinderen. Als er effect gevonden wordt, dan heeft dat te maken met het zelfvertrouwen dat hij die kinderen weer heeft teruggegeven, en de kans om geconcentreerd te werken aan zo'n toets. Vergis je niet, een paar procentpunten winst op een Cito-toets kan een wereld van verschil maken. In veel regio's stellen scholen bij toelating grenzen: bij 5,35 mag je wel binnen, bij 5,34 niet. Dat is mij een doorn in het oog, want ook de Cito heeft een foutenmarge en er hangt nogal wat af van die ene beslissing op grond van zo'n cijfer. Ik hoop wel dat Prem zich realiseert dat hij zijn leerlingen moet blijven steunen. Want wat doe je als ze doorstromen naar een hoger onderwijsniveau? Hun problemen hebben vaak te maken met onvoldoende steun thuis of met ADHD. Die factoren veranderen niet en zonder dezelfde zorg en aandacht die ze nu krijgen in dit programma, is de kans groot dat de prestaties van deze leerlingen weer inzakken.”

De School van Prem: elke donderdag om 22.25 uur bij de NPS op Nederland 1

Kamer verdeeld over investeren in kenniseconomie

“Ik wil waarschuwen tegen de irrationaliteit om nu ineens allerlei dingen te gaan stimuleren”, zei minister Plasterk in een interview op de website Scienceguide. Het kabinet investeert extra geld in onderwijs en wetenschap en het heeft “op zichzelf al een stimulerend effect” dat die investeringen ondanks de economische neergang niet worden teruggedraaid.

D66 vond dat geen beste beurt van de minister en vroeg hem: “Is uw visie op het stimuleren van kennis en innovatie: het niet bezuinigen op kennis en innovatie?” Ook de Socialistische Partij vindt dat Plasterk zich sterk zou moeten maken voor extra geld.

Maar VVD-leider Mark Rutte laat via zijn woordvoerder weten dat hij niet met de wolven meehuilt. “We kunnen in Nederland bijna alles. We kunnen vliegtuigmotoren bouwen die geen CO2 uitstoten. De vraag is hoe we daarmee de economie een zet geven. Je kunt niet elk probleem oplossen met een zak geld. Investeren in innovatie is goed, maar een miljoen extra voor de wetenschap levert niet zomaar een sterkere kenniseconomie op.”

Ook Plasterks eigen PvdA wil even pas op de plaats maken. “Ze vragen toch altijd om extra investeringen in de kenniseconomie?”, zegt kamerlid Marian Besselink. “We vinden wel dat je juist nu moet investeren en dat je zoveel mogelijk uitgaven naar voren moet halen. Maar het geld moet ergens vandaan komen en ik hoor D66 en SP niet zeggen waarvandaan. Wij pleiten voor een totaalpakket om de crisis het hoofd te bieden, waaronder ook investeringen in duurzaamheid en innovatie vallen. Zoiets moet je niet ad hoc per deelgebied beslissen.”