“Dat zou ook heel nuttig zijn voor Nederlandse studenten”, zegt professor Gerard Kerkhof, wanneer hij hoort dat Texas Tech University een slaapklas aanbiedt. Kerkhof is slaapdeskundige aan de Universiteit van Amsterdam. Hij pleit al jaren voor lessen in slaap.

“Let op je slaaphygiëne”, adviseert hij. “Door slordig slaapgedrag vermindert de concentratie, wordt het geheugen zwakker en verminderen de prestaties. Het is een impopulaire boodschap, maar je moet niet verwachten dat je op maandagochtend fris en helder bent, als je in het weekend laat naar bed gaat. In het weekend bezorgen veel mensen zichzelf een soort jetlag waar ze twee dagen van moeten herstellen.”

Volgens hem hangen de hormoonspiegel, het immuunsysteem, de lichaamstemperatuur en het slaapritme met elkaar samen. Als de samenhang verbroken wordt – bijvoorbeeld door slaaptekort – dan kun je dat merken. “Eén op de tien Nederlanders heeft last van slapeloosheid. Het is een miskend probleem, waar mensen te luchtig over doen.”

HOP

Dat schrijft de Onderwijsraad in een vandaag verschenen rapport over schaalgrootte in het onderwijs. Het adviesorgaan denkt dat de NMa, juist dankzij haar afstand tot ministerie en het onderwijsveld, prima geschikt is om zo’n fusietoets uit te voeren. Wel zou er dan een speciale ‘NMa-onderwijskamer’ nodig zijn. Minister Plasterk zou de precieze fusievoorwaarden moeten bedenken.

Het hoger onderwijs speelt slechts een bijrol in het rapport. De Onderwijsraad maakt zich vooral zorgen om de schaalvergroting in andere onderwijssectoren. Uitgangspunt van het advies is dat de in de grondwet verankerde keuzevrijheid van onderwijs niet nog meer in gevaar moet komen. Afhankelijk van de onderwijsvorm pleit de Raad daarom ervoor dat er minimaal twee besturen per regio zijn.

In het hoger onderwijs zou moeten gelden dat studenten binnen de landsgrenzen uit minimaal twee opleidingen kunnen kiezen. Voor een studie waarvoor zo weinig belangstelling is dat twee opleidingen niet in de lucht te houden zijn, mag de minister van de Onderwijsraad een uitzondering maken. Zeker als zo’n opleiding ook in het buitenland kan worden gevolgd. De studiefinanciering is gelukkig ‘meeneembaar’.

In reactie op het advies laat het kabinet weten wel te voelen voor een fusietoets. Het heeft de Onderwijsraad om een vervolgstudie gevraagd.

HOP

Van de beschikbare 63 miljoen euro gaat 22,5 miljoen naar het project European Biobanking. Met dit geld gaat een aantal medische centra, waaronder het UMC Utrecht, een Europees databestand opzetten met gegevens over het DNA, de ziektegeschiedenis en de leefstijl van een groot aantal patiënten en gezonde inwoners van verschillende Europese landen. Met behulp van een dergelijke grootschalige databank, waarvoor de initiatiefnemers veertig miloen euro hadden aangevraagd, kunnen epidemiologen meer inzicht krijgen in de oorzaken en achtergronden van ziektes.

In het project Clarin, een door de Utrechtse faculteit Geesteswetenschappen gecoördineerd samenwerkingsverband, gaan onderzoekers uit 22 Europese landen met behulp van de meest geavanceerde taal- en spraaktechnologie werken aan een ICT-infrastrucuur die teksten toegankelijk en doorzoekbaar moet maken. De aanvraag van 35 miljoen euro richtte zich zowel op geschreven als gesproken teksten in de talen van alle EU-landen en van een aantal migrantengroepen in die landen. Minister Plasterk vindt de uitbreiding naar beeld en geluid echter te ambitieus. Vandaar dat dit project het voorlopig moet doen met negen miljoen.

De toekenningen maken deel uit van een financieringsprogramma voor grote onderzoeksvoorzieningen, die universiteiten niet zelfstandig kunnen betalen. Bovendien reikt het nut van die voorzieningen ver voorbij de grenzen van één instelling. Behalve de twee genoemde projecten krijgen ook een grote diepzee-neutrinotelescoop, deelname aan een Europees enquêtecentrum en een grote telescoop geld. Sommige projecten lopen al, zodat Nederland kan aanhaken. Andere zouden de universiteiten moeten ‘binnenhalen’ en bouwen.

Afgevallen zijn een X-ray-elektronenlaser (daar kunnen Nederlandse onderzoekers zonder financiële bijdrage ook gebruik van maken), een systeem om broeikasgassen te onderzoeken (te ambitieus) en de voorzieningen voor onderzoek naar biodiversiteit (onvoldoende doordacht). Plasterk laat begin volgend jaar zijn licht schijnen over het investeringsbeleid voor zulke onderzoeksfaciliteiten. De commissie Van Velzen heeft een schot voor de boeg gegeven en een zogeheten ‘roadmap’ geschreven.

HOP / EH

Het bestuur van ABP neemt in december een besluit over de aanpassing van het pensioen aan de algemene loonontwikkeling (indexatie) voor 2009. Daarmee geeft ABP gehoor aan het advies van De Nederlandsche Bank om, gegeven de financiële situatie, geen overhaaste besluiten te nemen ten aanzien van de (premie en) indexatie dit jaar. Ook de overgangspremie VPL wordt in december vastgesteld.

Het college van bestuur van de hogeschool maakte vandaag ook de naam van het 24-jarige slachtoffer bekend. Het gaat om Ingar Bareno.

Bareno was behalve student een begenadigd vechtsporter, zo blijkt op verschillende internetsites.

Woensdagnacht werd een bemiddelingspoging tijdens een ruzie Bareno fataal. Een 23-jarige man bracht hem met messteken om het leven. De dader is dezelfde nacht in Rotterdam aangehouden.

Bij het Institute for Life Sciences & Chemistry op de FC Dondersstraat is een condoleanceregister opengesteld.

XB

Voormalig UU-studente Halsema weet waar ze het over heeft: “Ik heb hier Algemene Sociale Wetenschappen gestudeerd en op wel acht locaties in de stad gewoond. Colleges had ik in het Langeveldgebouw en om daar te komen pakte ik wel eens de bus. Die zaten altijd overvol. Een tramverbinding is een schone oplossing voor het sneller en beter bereikbaar maken van De Uithof.”

De plannen voor een tramverbinding liggen al enige jaren op stapel. “De gemeente Utrecht is nu aan het sparen om dit alles te realiseren”, aldus Halsema. Het tramtraject zou vanaf Utrecht Centraal de route van buslijn 12 moeten volgen.

Overigens kwam de fractievoorzitter van GroenLinks met de auto naar De Uithof. “Ik moest vandaag ook in Maastricht en Nijmegen een symbolische tramhalte openen. Ik ben in Amsterdam nog trouw de trein naar Maastricht ingestapt, maar kwam helaas niet ver. De auto was in dit geval pure noodzaak.”

RvV

Zwarte Piet schiet in de lach,/ Tentamens op zaterdag?! Met een levensgroot Sinterklaasgedicht maakten leden van de studenteninspraak van Sociale Wetenschappen duidelijk hoe zij denken over het besluit van het college van bestuur om de tentamentijden te verruimen. Volgens een recent besluit van het college mogen tentamens voortaan op weekdagen tussen acht uur ’s ochtends en tien uur ’s avonds en op zaterdag tussen half negen en vier uur worden gehouden.

Reden voor dit besluit is het feit dat in de universitaire tentamenzalen in topweken te weinig ruimte is. Gevolg is dat zalen in de Jaarbeurs en op de Vechtse Banen moeten worden gehuurd. Met een uitbreiding van de tentamentijden kunnen de universitaire ruimtes beter worden benut en de kosten van inhuur worden teruggedrongen, stelt het college.

Uit reacties van studenten en medewerkers bleek dat met name tentamens op zaterdag op verzet stuiten. Binnen vijf uur tekenden daarom ongeveer duizend studenten en medewerkers een petitie waarin de studenteninspraak van Sociale Wetenschappen het college van bestuur oproept de maatregel terug te draaien. Volgens een van de initiatiefnemers waren niet alleen de baantjes op zaterdag reden om de petitie te tekenen. “Veel mensen vinden simpelweg dat ook studenten recht hebben op een vrij weekend.”

De komende weken zullen de studenten in hun faculteit tijdens colleges meer handtekeningen gaan ophalen. Tegelijkertijd worden in andere faculteiten en door de studentengeleding van de Universiteitsraad soortgelijke acties voorbereid.

EH

Dit was de nacht van diergeneeskundestudente Jansje Boonstra, bewoonster van De Bisschoppen. In haar gang vond in de nacht van woensdag 26 op donderdag 27 november de dodelijke steekpartij plaats die een 24-jarige man het leven kostte. Nog duidelijk van slag vertelt de studente de volgende middag wat zij heeft meegekregen van dit incident.

“Ik werd vannacht iets na enen wakker van geschreeuw op de gang. Ik hoorde een meisje paniekerig krijsen en toen ik de deur open deed, zag ik een eindje verder tegen de muur een jongen zitten, onder het bloed. Ik heb meteen 112 gebeld, maar dat hadden anderen kennelijk ook al gedaan, want even later was de politie er en stonden er ambulances voor het gebouw. Ik ben niet blijven kijken want het was duidelijk dat die jongen al dood was.”

Het slachtoffer lag pal voor de deur van een geneeskundestudente, die vertelt dat zij nog geprobeerd heeft hem te reanimeren. “Mijn huisgenoten werden wakker van geschreeuw in de gang en toen zij de deur opendeden lag daar een man in een plas bloed. Er was al politie en ik heb mijn hulp aangeboden. Ter plaatse heb ik nog geprobeerd hem te reanimeren, maar zonder resultaat.”

Jansje Boonstra is blij te horen dat de dader is opgepakt. “Godzijdank, want voor hetzelfde geld liep hij hier nog ergens rond. Het is toch heel eng wat er is gebeurd, ik ben er erg van geschrokken.” Vanochtend was de gang al weer schoon gemaakt. “Dat was een heel vreemde gewaarwording. Toen ik vanochtend de deur open deed, was er niets meer te zien, en het rook vooral naar zeep. Het was net of ik alles had gedroomd.”

PH / EH

Al voorbereiding op de verbouwing van het muziekcentrum is de gracht over een lengte van vijftig meter uitgegraven.

Op zaterdag en zondag zijn archeologen aanwezig om vragen te beantwoorden en te vertellen over de zichtbare restanten van het kasteel, zoals de imposante oostelijke kasteelmuur, de noordoost toren en de grachtmuur. Van de noordoost toren zijn schietgaten zichtbaar, delen van de keldergewelven aan de binnenkant, een gedeelte van de trap en een deel van het toilet in de toren.

De resten van het kasteel worden door de archeologen in kaart gebracht en daarna verdwijnen ze weer onder de grond. Maar niet voor lang, want de oostelijke kasteelmuur en de noordoost toren worden in de kelder van het woon/winkelgedeelte van het nieuwe muziekcentrum zichtbaar gemaakt. Vorig jaar was er ook al een stuk kasteel zichtbaar op deze plek, maar nu gaat het om een veel groter gedeelte.

AH

De opgravingen zijn toegankelijk via de ingang tijdelijke fietsenstalling (tegenover kledingwinkel WE) en open op zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur en op zondag van 12.00 tot 16.00 uur.

In beginsel komt het kabinet gedane toezeggingen na, ondanks de kredietcrisis. “Wat in de boeken staat, blijft daar.” Maar geld erbij wordt lastig. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, universiteitenvereniging VSNU en de HBO-raad hoeven bijvoorbeeld niet te rekenen op een ruimer budget voor internationalisering. Onlangs klaagden zij dat daar te weinig geld voor is. “Ik houd van internationale contacten”, zegt Balkenende. “Misschien kunnen studenten zelf iets bijverdienen voor hun verblijf in het buitenland, en kunnen bedrijven sponsor zijn.”

Bij de Hanzehogeschool, die deze week haar 210-jarig bestaan viert, opende Balkenende een nieuw gebouw en onthulde hij een kunstwerk van Marte Röling.

HOP