‘Het gaat niet om wat je eet, maar hoeveel je eet’
“Dat ons lichaam de buikholte gebruikt als opslagplaats voor vet, is niet onlogisch. De vetreserve wordt aangesproken zodra andere energiebronnen zoals koolhydraten zijn opgebruikt, en wat is er handiger dan een extra energiebron op ongeveer dezelfde plaats als de darmen? Nu is dat buikvet geen inerte massa. Het bestaat uit actieve cellen die in normale omstandigheden allerlei nuttige stoffen produceren, maar die bij een teveel aan vet van functie veranderen. Ze worden dan groter en gaan ontstekingsstoffen produceren.”
En dat is problematisch?
“Dan zijn de rapen gaar, want die ontstekingsstoffen maken het lichaam minder gevoelig voor insuline. Gevolg is een cascade aan negatieve effecten zoals een verhoogd risico op het ontstaan van diabetes, nieren die zout vasthouden waardoor de bloeddruk stijgt, en de productie van vrije vetzuren die in de lever worden verpakt tot cholesterolpartikels waardoor het goede cholesterol gaat dalen. Tenslotte zorgen de ontstekingsstoffen in het bloed ook nog voor schade aan de wanden van bloedvaten met als gevolg een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Omdat deze verschijnselen vaak samen optreden, spreken we tegenwoordig van het Metabool Syndroom als zelfstandig ziektebeeld.”
Wanneer is precies sprake van een buikje?
“Dat is een lastige, want in feite kun je die vraag niet beantwoorden door te kijken hoe zwaar iemand is. Ook mensen die er heel normaal uitzien, kunnen last hebben van slecht functionerend buikvet. Een stelregel van ons is dat het gewicht weinig zegt. Weg dus met die weegschaal. De buikomvang is een betere indicator. Bij mannen mag die door de bank genomen niet groter zijn dan 102, bij vrouwen maximaal 88 centimeter.”
Sumoworstelaars moeten dus wel heel erg ongezond zijn?
“Gek genoeg is dat niet zo, want veel sporten zorgt ervoor dat de insulinegevoeligheid van het lichaam op peil blijft. Uit onderzoek dat wij hebben gedaan, blijkt dat sporten compenseert voor de gevolgen van overgewicht op de stofwisseling. Sumoworstelaars krijgen pas problemen als ze stoppen met worstelen zonder gelijktijdig af te vallen.”
En al die te dikke studenten? Kunnen die hun leven nog beteren?
“Op zich kan dat, maar uit onderzoek blijkt dat ze desondanks op latere leeftijd een hoger risico lopen op hart- en vaatziekten. Als ik hun was, zou ik me grote zorgen om overgewicht en met name om een buikje maken.”
Dus zij moeten de vette hap laten staan en veel fruit eten?
“Dat is een groot misverstand. Om af te vallen is het namelijk veel belangrijker hoeveel je eet dan wat je eet. Uiteraard is een gevarieerd dieet het beste, maar de hoeveelheid buikvet staat of valt met de hoeveelheid calorieën die je tot je neemt. Ook een appel bevat calorieën, sterker nog, het is een regelrechte suikerbom.”
En regelmatig sporten?
“Sommige mensen denken dat je door af en toe te sporten veel vet verbrandt, maar dat is maar een beetje waar. Twee keer een uur in de sportschool heeft nauwelijks of geen effect op je lichaamsgewicht. Overigens is regelmatig sporten wel degelijk belangrijk, maar dan vooral vanwege het eerder genoemde positieve effect op de insuline-gevoeligheid.”
Dan rest er dus nog maar één oplossing voor overgewicht: minder eten.
“Precies. We eten te veel en bovendien ook nog te vaak. Vooral die zo verleidelijke tussendoortjes zijn erg slecht. Als je namelijk eet, begint je lichaam koolhydraten te verbranden. Na een uur of twee zijn die op en schakelt het lichaam over op de vetreserve. Dat voel je als een licht dipje. Als je daaraan toegeeft en een tussendoortje neemt, zelfs als het een appel is, krijgt je lichaam weer een nieuwe shot koolhydraten. Met al die tussendoortjes komt er van het verbranden van vet dus niets terecht.”
