Het was een verrassing voor de zes studenten Sociale Geografie en Planologie dat minister Eurlings gisteren ineens voor hun neus stond in het Academiegebouw net nadat ze hun masterbul in ontvangst hadden genomen. Hij overhandigde de studenten symbolisch hun nieuwe vervoerskaart.

Eurlings: "Afstuderen is een feestelijke en blije gebeurtenis maar er zit ook een negatieve kant aan want je krijgt gelijk een brief op de mat waarin staat dat je binnen vijf dagen je OV-jaarkaart in moet leveren. Dat is jammer, want als student, vooral in Utrecht, maak je veel gebruik van de trein. De ruwe breuk van gratis openbaar vervoer naar betaling willen we voorkomen door middel van deze overgangskaart".

De kaart werkt als een kortingskaart. Je krijgt een jaar lang veertig procent korting op je treinkaartje en de kortingskaart geldt pas vanaf 9 uur 's ochtends. Daarnaast krijg je nog een paar extraatjes zoals twee gratis treinkaartjes en het gratis huren van een fiets. Annelies Dijkzeul beleidsmedewerker van Verkeer en Waterstaat: "Deze regeling hebben we bedacht om net-fgestudeerden te binden aan de trein. We proberen vijf procent groei op het spoor te bereiken en de net-afgestudeerden was een groep die nog niet was aangeboord. Dit project past binnen het actieplan 'groei op het spoor'. Verder is gebruik van de trein goed voor het milieu, bereikbaarheid van ons land en de sociale cohesie. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat betaalt de regeling. Dit kost zo'n 105 euro per afgestudeerde student. Ongeveer 200.000 afgestudeerde MBO'ers, HBO'ers en universitaire studenten krijgen bij hun afstuderen van de overheid een voordeelurenkaart. Deze wordt op 6 oktober in omloop gebracht.

Helemaal gratis kon Eurlings de afgestudeerden niet laten reizen, maar volgens hem verdienen de afgestudeerden al snel goed geld om na een jaar zelf een kortingskaart te betalen. De 35-jarige Eurlings weet nog hoe het was om zijn OV in te leveren. "Ik reisde in mijn studententijd heel veel met de trein en toen ik afgestudeerd was, merkte ik dat het OV heel duur was ineens. Later ben ik in mijn geliefde rammelende Peugeotje gaan rijden, maar als in mijn tijd deze regeling werd aangeboden had ik er zeker graag gebruik van gemaakt."

Over een jaar als de OV-kaart voor afgestudeerden is afgelopen komt er waarschijnlijk weer een nieuw aanbod, bevestigt NS-topman Dirk van Vliet. ”We hebben genoeg capaciteit dus over een jaar als net afgestudeerden de voordelen van de kaart en de trein hebben ervaren, willen ze waarschijnlijk niet eens anders. "

Fronkia de Wit die woensdag haar masterbul International Development Studies in ontvangst nam, was blij verrast met de komst van Eurlings. "Leuk dat hij met zijn hele entourage hier voor ons zessen kwam. Mijn OV ben ik nu al een tijdje kwijt en ik merkte echt hoe duur het ineens was. Gelukkig heb ik net een leuke baan gevonden waarbij mijn reiskosten worden vergoed dus ik heb deze kaart niet echt meer nodig. Maar van die extra's zoals die gratis fietshuur ga ik wel gebruik maken."

PH

Voorzitter Karl Dittrich vraagt de bestuurders van universiteiten en hogescholen om begrip voor het besluit. De NVAO heeft dit jaar meer dan zeshonderd accreditatieaanvragen van bestaande opleidingen in behandeling genomen en een groot aantal daarvan is nog niet klaar, terwijl de vergunning in veel gevallen op 31 december verloopt.

Voor opleidingen met zo’n strakke deadline én een positief oordeel is besloten zo snel mogelijk formeel groen licht te geven. Een toelichting op de accreditatie volgt dan in het voorjaar van 2009.

Om de deadline van 1 januari 2010 te halen – alle bestaande opleidingen moeten dan zijn geaccrediteerd – heeft de NVAO dit voorjaar extra mensen in dienst genomen. De werklast bij de organisatie is echter zo hoog, dat aanvullende maatregelen noodzakelijk waren. Overigens verwacht de NVAO nog altijd eind 2009 klaar te zijn met de eerste accreditatieronde. In 2010 wordt een nieuw systeem geïntroduceerd.

HOP

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft berekend dat meer dan de helft van de werkenden in het onderwijs in 2007 45 jaar of ouder was. Van de totale beroepsbevolking was 37 procent die leeftijdsgrens gepasseerd.

Vooral de mannen in het onderwijs zijn relatief oud: 61 procent van hen was ouder dan 45, tegen 46 procent van de vrouwen. Door de oververtegenwoordiging van oudere mannen zal het onderwijs verder feminiseren, verwacht het CBS.

Dit zal vooral in het basisonderwijs gebeuren: de vrouwen zijn er gemiddeld vijf jaar jonger dan de mannen en slechts één op de negen pabo-afgestudeerden is man.

HOP

Studenten uit Zeeland die een ‘groene’ wo-opleiding volgen, worden het meest verwend door papa en mama. Marokkaanse jongens die kiezen voor een lerarenopleiding, krijgen de kleinste toelage mee.

De verwenindex is ontwikkeld door de Volkskrant en onderzoeksbureau Researchned. Ouders die hun studerende kinderen elke maand de normbijdrage van 228 euro overmaken, scoren een vijf. Dat cijfer wordt hoger naarmate er meer wordt gegeven.

De ouders van de vijfduizend studenten die in het onderzoek zijn meegenomen, scoren gemiddeld boven de norm: voor meisjes komt de verwenindex op 6,4 uit en voor jongens op 6,2. Opmerkelijk genoeg geven de als zuinig bekend staande Zeeuwen hun kroost het meest mee (6,8).

Dat cijfer wordt door de onderzoekers wel wat genuanceerd: Zeeland is zo’n beetje de witste provincie van Nederland, en autochtone ouders sponsoren studenten fanatieker dan ouders van Marokkaanse, Turkse of Surinaamse afkomst.

HOP

De stichting Natuur en Milieu en provinciale milieufederaties organiseren elk jaar de Nacht van de Nacht om aandacht te vragen voor de donkere nacht.

Zij willen hiermee bereiken dat gemeentes en bedrijven permanent beleid voeren waarbij duisternis voorop staat.

Volgens de stichting levert dat energiebesparing op en is het beter voor mens en dier. “Mensen slapen minder goed naarmate het lichter wordt en het ritme van dieren wordt er door verstoord.”

AD/UN

De afgelopen vijf weken werden bijna alle inkomende telefoontjes binnen drie minuten beantwoord, waarmee de IB-Groep ruim boven de norm van zestig procent zit. In mei zat de uitvoeringsinstantie er juist ver onder, toen slechts tien procent van de gespreken op tijd liep.

Ook het mailverkeer loopt beter: slechts bij één op de honderd berichten heeft de IB-Groep meer dan drie dagen nodig voor de beantwoording. In mei bleef meer dan dertig procent van alle mailtjes langer dan drie dagen onbeantwoord.

Voor de zomer kreeg minister Plasterk vanuit de Kamer veel vragen over het functioneren van de IB-Groep. De bewindsman vroeg toen wat extra tijd, omdat de organisatie aan het reorganiseren was. De behaalde resultaten betekenen overigens niet dat OCW de teugels laat vieren: Plasterk belooft de Kamer dat de prestaties nauwlettend worden bewaakt.

HOP

Natuurlijk, ook ABP heeft last van de storm op de financiële markten. “We hebben het niet makkelijk. Maar we beleggen niet alleen in aandelen”, zegt een woordvoerder. “Microkredieten doen het bijvoorbeeld uitstekend. En het rendement op investeringen in onroerende zaken is ook goed.”

De pensioenfondsen die in Nederland actief zijn, staan onder toezicht van de Nederlandsche Bank. “En die eist van ons dat we alle pensioenen kunnen uitbetalen. Dan heb je reserves nodig om tegenslagen op te vangen. En die hebben we voldoende. We opereren niet als de snelle jongens die morgen in een nieuwe Ferrari door de stad willen rijden. Wij beleggen pensioengeld voor een periode van dertig tot veertig jaar. Over zo’n termijn heb je altijd mindere periodes, maar het middelt zich uit. Om alle pensioenen uit te kunnen betalen heb je een rendement nodig van ongeveer zes procent, dus wij hanteren een gewenst minimum van circa zeven. Daar zitten we ruim boven. Over de laatste vijftien jaar hadden we een rendement van 7,9 procent, en dat is inclusief de periode 2000 tot en met 2002, toen de economie ook rake klappen kreeg.”

ABP kan dus tegen een stootje. “We blijven er naar streven dat we de pensioenen in het hoger onderwijs de komende jaren gewoon kunnen aanpassen met een inflatiecorrectie. Als daar dit jaar niet genoeg geld voor is, compenseren we de uitgebleven correctie zodra we daarvoor weer voldoende buffers hebben. Veel hangt af van de cao’s die de komende tijd worden gesloten: loonstijgingen moeten we kunnen opvangen. Hoe meer loonmatiging, hoe eenvoudiger dat voor ons is.”

Op dit moment heeft ABP 230 miljard euro pensioengeld belegd voor de pensioenen van meer dan 2,6 miljoen Nederlanders. Het fonds beheert ook de oudedagsvoorziening van ambtenaren.

HOP

Dit blijkt uit een peiling van ResearchNed onder achthonderd bachelorstudenten, waarvan het ministerie van OCW dit weekend de resultaten bekend maakte. Nog eens 29 procent van de ondervraagde studenten wil zo’n bijvak ‘misschien’ volgen.

Afgelopen week lanceerde staatssecretaris Van Bijsterveldt een nieuwe route naar het leraarschap: universitaire bachelorstudenten kunnen binnenkort een didactische ‘minor’ volgen. Afgestudeerden mogen dan voor de klas staan in de onderbouw van havo en vwo en in de theoretische leerweg van het vmbo. Het idee is bedoeld om een bijdrage te leveren aan de bestrijding van het lerarentekort.

Onder studenten is de ontvangst van de nieuwe mogelijkheid overweldigend positief. Maar liefst 86 procent vindt de nieuwe regeling een goede zaak, tegenover zes procent afkeurende studenten. Meer dan de helft zou meer over deze verkorte lerarenopleiding willen weten. Met name onder studenten van de sector ‘gedrag & maatschappij’ is de nieuwsgierigheid groot.

Van verschillende kanten klinkt overigens kritiek op de nieuwe vorm van de tweedegraads lesbevoegdheid. De lerarenopleidingen vinden dat de didactiek “gigantisch wordt onderschat”. Lesgeven zou ook niet zomaar een “bijbaantje” kunnen zijn voor studenten die een master volgen, zoals Van Bijsterveldt had gezegd. Ook zou het aantal extra leraren een druppel op een gloeiende plaat zijn, terwijl deze verkorting wel de status van het leraarschap uitholt.

Het ministerie rekent positiever. Een kwart van dertigduizend bachelorstudenten betekent 7500 studenten. Ter vergelijking: in 2007 kozen slechts 620 universitaire bachelors voor een universitaire lerarenopleiding.

De nieuwe lerarenopleiding is één van de maatregelen uit een heel pakket, waarvoor de regering de komende drie jaar honderd miljoen euro beschikbaar heeft gesteld. De ‘educatieve minor’ ligt overigens nog op de tekentafel.

HOP

In Duitsland zijn de vaders van studenten twee keer zo vaak hoog opgeleid als de gemiddelde volwassen Duitser. In Portugal hebben de vaders zelfs drie keer zo vaak een universiteit of hogeschool doorlopen. Kennelijk maken kinderen van lager opgeleide ouders daar minder kans om in het hoger onderwijs terecht te komen.

In Nederland ligt dat anders, blijkt uit de gegevens die verzameld zijn in de derde editie van het rapport Eurostudent, waarvoor in 23 landen data zijn verzameld. Vaders van studenten zijn hier slechts 1,37 keer vaker hoogopgeleid dan andere volwassen mannen. Daarmee loopt Nederland voorop in de toegankelijkheid van het hoger onderwijs.

Overigens hangt deze voorloperspositie samen met het aandeel hoger opgeleiden in de hele samenleving. Hoe hoger de bevolking is opgeleid, hoe minder elitair het hoger onderwijs is. De opmerkelijke uitzondering op die regel vormt Duitsland, dat ongeveer evenveel hoogopgeleiden heeft als Nederland en toch een elitairder onderwijssysteem blijkt te hebben. Aan de collegegelden kan het niet liggen, want die kent Duitsland niet of nauwelijks.

Andere landen die goed scoren in deze vergelijkingen zijn Tsjechië, Schotland, Noorwegen en Finland. In Roemenië, Bulgarije, Portugal, Ierland en Turkije komt de economische onderklasse minder makkelijk in de collegebanken terecht.

Ook de opleiding van moeders staat in een tabel en daarmee valt bijna precies hetzelfde elitarisme (of het ontbreken daarvan) aan te tonen. Ook blijken er meer vrouwelijke studenten te zijn in landen waar verhoudingsgewijs toch al veel hoogopgeleide vrouwen wonen.

De emancipatie van vrouwen blijkt overigens los te staan van de emancipatie van sociaal-economisch zwakkere groepen. Hebben vrouwen ten opzichte van mannen vaker een diploma in het hoger onderwijs gehaald? Dat zegt niets over de kans dat iemand uit een achterstandsgezin in het hoger onderwijs terechtkomt. Het zegt alleen iets over de vraag of een meisje uit een achterstandsgezin meer kans maakt dan haar broertje om op de universiteit terecht te komen.

HOP

Hamburger, die in augustus nog als skiffeur deelnam aan de Olympische Spelen, spreekt van een “onwijs leuke en zware opgave”. Hij roeit in Oxford samen met nog vier andere Olympia-gangers. “Het wordt zeker een brute boot.”

De alumnus Algemene Sociale Wetenschappen doet in Oxford een Msc in Evidence Based Social Intervention. Op zijn weblog schrijft hij dat hij een kamer heeft betrokken in het Magdalen College. Deze is zo klein dat hij met zijn voeten op de koelkast slaapt. Na de pre-term periode verwacht hij te verhuizen naar Oriel College.

XB

Lees meer op: www.sjoerdhamburger.nl