Onderwijsmanager Mirande van Leuven denkt dat Psychologie de resultaten met name te danken heeft aan de numerus fixus die nu vier jaar wordt gehanteerd. "Wij hebben de indruk dat eerstejaars nu beter weten waarom ze voor Psychologie kiezen." Inmiddels wordt bij de opleiding, vier jaar geleden pionier met de invoering van het bindend studieadvies, gesproken over een mogelijke verhoging van de norm van 37,5 naar 45 ects. In een jaar zijn 60 studiepunten te halen. Andere opleidingen binnen de faculteit Sociale Wetenschappen geven veel minder positieve adviezen. Pedagogiek kent bijvoorbeeld al jaren een uitval van 35 procent. Opleidingsdirecteur Mieke Brekelmans weigert de eigen resultaten op voorhand als negatief te bestempelen. "Die BSA-uitval zou ik graag in een bredere context willen bekijken. Het is juist de bedoeling van het BSA dat studenten snel doorkrijgen dat ze op een verkeerde plek zitten. Het wachten is ook op de eerste diplomarendementen van de studenten die een positief advies kregen." Ook Brekelmans ziet in de numerus fixus bij Psychologie een mogelijke verklaring voor de vele positieve bsa's bij die studie. "Misschien dat studenten dan toch bewuster kiezen."

Wie ook naar Diergeneeskunde kijkt, krijgt inderdaad de indruk dat een numerus fixus zaligmakend is. De veterinairen doen het met slechts negen negatieve en tien aangehouden BSA-adviezen nog beter dan de Psychologen. Toch is de link tussen een stop op de instroom en weinig BSA-uitval niet eenduidig. Farmacie kende vorig jaar bijvoorbeeld bijna een kwart afvallers en het aantal negatieve adviezen bij een BSA-pilot bij Biomedische Wetenschappen is van eenzelfde orde.

Bij Rechten blijkt de invoering van de numerus fixus twee jaar geleden niet tot een hoger rendement te leiden. Nog steeds valt zo'n dertig procent van de studenten af. Hoewel hoofd Student- en Onderwijszaken Nikkie Meijers net als Brekelmans wijst op het nut van een vroegtijdige uitval van ongemotiveerde studenten, spreekt ze van "een heel treurig en stabiel gegeven." Meijers ziet nog steeds veel studenten op de stoep staan met een foutief beeld van de studie. "Zowel qua inhoud als qua moeilijkheidsgraad."

Meijers geeft aan dat Rechten er alles aan doet om de voorlichting en het studieklimaat te verbeteren. De opleiding zou ook graag intakegesprekken voeren met alle studenten, maar daar is geen geld voor. Dat een intakeprocedure vruchten afwerpt, bewijst volgens haar het Law College, waar slechts 2,4 procent van de studenten na het eerste jaar moest afhaken.

Dit jaar zullen met uitzondering van Geneeskunde alle Utrechtse opleidingen een BSA kennen. De Bètawetenschappen krijgen hun vuurdoop, hoewel Farmacie al eerder begon. De opleidingen van Geesteswetenschappen beleefden vorig jaar hun bsa-primeur. Uit de cijfers blijkt dat ook in de humaniora gemiddeld tweederde van de studenten een positief advies krijgt en eenderde dus niet. Het faculteitsbestuur evalueert de komende maanden de adviezen. De bsa-cijfers van de faculteit Geowetenschappen zijn opvallend. Liefst 87 procent van de studenten kreeg een positief advies, bij de opleiding Aardwetenschappen zelfs 93 procent.

In 50 lokalen van het gebouw van de faculteit Educatie van de Hogeschool Utrecht in De Uithof konden studenten en andere belangstellende via white boards de happening volgen die afgelopen maandag plaats had in de aula van datzelfde gebouw. Daar werd staatssecretaris Marja van Bijsterveldt ontvangen door HU-voorzitter Geri Bonhoff en haar UU-collega Yvonne van Rooy. Bijsterveld presenteerde hier haar Kwaliteitsagenda tot 2011 voor het opleiden van leraren.

Deze agenda, waar Bijsterveld 100 miljoen euro voor heeft uitgetrokken, moet antwoord geven op de resultaten die voortkwamen uit het onderzoek van de commissie Rinnooy Kan. Die constateerde vorig jaar dat het imago van het leraarsberoep beroerd is, de belangstelling bij studenten voor dat ambt achterblijft en hun niveau soms bedroevend is.

Een nieuwe leerroute is het voornaamste wapen van Bijsterveld om het tij te keren: universitaire bachelors kunnen een educatieve minor volgen, die hen tijdens hun masterstudie al een lesbevoegdheid geeft voor het vmbo en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Deze minor is door de staatssecretaris overgenomen uit het Actieplan Leraren van de UU dat is opgesteld door een hooglerarencommissie onder voorzitterschap van de decaan Geesteswetenschappen Wiljan van den Akker. Deze minor gaat in februari 2009 aan de UU van start en kan in september 2009 landelijk worden ingevoerd.

De staatssecretaris ziet ook brood in de Utrechtse Alpo, de dit jaar gestarte Academische lerarenopleiding voor het primair onderwijs ofwel de academische pabo. Deze heeft van de bewindsvrouw een miljoen gekregen.

The Butterfly Tattoo die twee keer te zien is tijdens het Nederlands Film Festival. "Ik had ineens de leiding over 100 mensen."

Jolies en haar twee vrienden Wesley Kloppenburg en Rik Visser maken al sinds de middelbare school kleine filmproducties. Toen Rik twee en een half jaar geleden aan kwam zetten met het boek The Butterfly Tattoo van bestsellerauteur Philip Pullman zagen ze ook daar een mooie film in; maar dan een grote.

Het boek is een moderne Romeo en Julia vertelling, vertelt Jolies. Een meisje en een jongen ontmoeten elkaar op een feest, worden verliefd en krijgen een intense relatie. Tot dat de baas van de jongen in de relatie begint te stoken. "We schreven Pullman die in Engeland woont een brief waarin we ons idee pitchte en hij reageerde gelijk heel enthousiast. Hij was leraar en het educatieve aan ons project charmeerde hem."

Het idee van de filmmakers was namelijk om de rolprent te maken met een cast en crew die ook niet veel ervaring had met het maken van een grote productie. We wilden de film voor iedereen openstellen. Iedereen kon meewerken en zo een stapje verder komen."

Vanaf het moment dat Pullman het groene licht gaf, begon het grote werk voor de drie producenten die samen het bedrijf Dynamic Entertainment DEH Ltd. oprichtten. Ze verwierven de filmrechten, zochten een scriptschrijver en moesten een cast en crew samenstellen. Daarbij moest er ergens een heleboel geld vandaan komen.

"En dat is nog een punt waarin de film bijzonder is. De film is gefinancierd op basis van profit sharing. Alle medewerkers kregen in plaats van salaris een aandeel in de film. Via aandelen die ook nog aan particuliere investeerders werden verkocht, werd het budget voor de film verzameld. Op deze manier kostte de productie uiteindelijk maar 300.000 euro."

"Het maken van de film was was heel spannend en vooral leerzaam", zegt Jolies. "Dit was mijn eerste echte grote productie. Hier had ik geen enkele ervaring in en ik werd als het ware in het diepe gegooid. Mijn opleiding is vooral heel theoretisch en niet op de praktijk gericht. Als een gek ben ik me in gaan lezen en ben ik trucjes gaan afkijken van andere producenten."

"Ik was verantwoordelijk voor alle creatieve dingen, zo was ik hoofd van cast & crew en heb ik me veel met het script bemoeid. Het was zo gek om ineens de leiding te hebben over meer dan 100 mensen. Ik heb wel eens gedacht: wat heb ik mezelf op de hals gehaald, maar altijd kwam ik met een oplossing". Rik en Wesley, beide economiestudenten elders in het land, waren ook onervaren. "Maar Wesley is goed in de financiën en Rik is goed in het regelen van dingen en het overzicht bewaren. Samen zijn wij een gouden trio."

Voor de draaidagen vertrok Jolies naar Engeland waar er acht weken hard werd gewerkt, maar na deze hectische tijd viel Jolies gelukkig niet in een gat. "Toen ik weer in Utrecht op mijn studentenkamer zat, was ik even blij met de rust. "

Medestudenten reageerden niet altijd enthousiast op haar plannen. "Pas toen ze de film op het grote scherm zagen in een bioscoop waren ze overtuigd van de grootte van het project." De film ging in première tijdens een filmfestival in Vlissingen. "Tot nu toe krijgt de film alleen maar positieve reacties." Na Utrecht gaat de film naar verschillende Amerikaanse festivals. "We richten ons nu op het afleveren van deze film, maar ondertussen kijken we al met een schuin oog naar nieuwe projecten."

Jolies wil in de toekomst verder in de filmwereld, maar ze wil nog wel haar bachelor halen. "Tijdens colleges leer ik nu niet echt veel meer. Ik heb mezelf er echt toe moeten zetten om weer te studeren. Nog twee vakken en m'n scriptie en dan ben ik er klaar mee. Misschien nog een master, maar ik zie wel wat er op mijn pad komt". Om werk hoeft de studente niet verlegen te zitten want ze heeft al meerdere scripts opgestuurd gekregen.

De film is te zien op zaterdag om 22 uur in City en dinsdag 30 september om 22.15 uur in het Louis Hartlooper Complex.

Hoe was het om mee te doen aan de wereldkampioenschappen Stratego?

Heel leuk. Ik ben samen met een vriend naar Kiev gevlogen om mee te doen. Het was het eerste WK voor vrouwen. Het was een open kampioenschap, dus toen vrienden van me vroegen of ik mee wilde, zei ik gelijk ja. Ik dacht dat ik wel kans maakte én het was een mooie kans om naar Oekraïne te gaan. Samen met mijn strategovrienden sliepen we bij gastgezinnen, dat was heel bijzonder. Ik won het WK met een punt verschil. Op het nippertje dus.

Waarom Stratego?

Nou ja, Stratego is zeker geen geluksspel. Vijf jaar geleden heeft mijn broer het mij geleerd. Sindsdien speel ik het eigenlijk, het is gewoon een heel leuk spel, verrassend, spannend en je moet er bij nadenken.

Wat is je lievelingsspel?

Stratego dus. Ik speel het heel veel. In de vakantie wel meerde malen per dag, ook op internet. Je moet toch een beetje blijven oefenen. Maar nu de studie is begonnen heb ik daar helaas geen tijd meer voor. Andere leuke spellen vind ik Kolonisten en Bonanza.

Wat wil je later worden?

Vroeger wilde ik van alles worden, dokter, politieagent en architect. Nu weet ik het nog niet, ik doe nu een leuke studie dus het komt wel goed.

Wat is je lievelingsfilm?

Ik heb net de film Wanted gezien, die vond ik heel leuk, goed verhaal. Maar een andere goede onbekende film is True Women, deze speelt zich af tijdens de Amerikaanse burgeroorlog. Dit vind ik zo'n mooie film omdat vrouwen alle hoofdrollen spelen. Een feministische film, ook wel eens goed.

Wat is je slechtste eigenschap?

Ik bijt nagels, ook tijdens het WK heb ik mijn nagelshelemaal afgebeten van de zenuwen.

Verslaafd aan...

Spelletjes. Ik heb er zelfs nu één bij me. Online speel ik ook wel eens Stratego.

Wat zou je doen met een miljoen?

Niet zoveel eigenlijk. Ik zou geen gekke dingen gaan kopen. Wat ik wel zou doen is een mooie reis maken met het geld. Naar China of Afrika.

"Als je gaat nadenken over priemgetallen, stuit je op allerlei interessante vragen. De Grieken bogen zich al over deze getallen die alleen deelbaar zijn door één en door zichzelf. Er zijn er oneindig veel van, maar waarom is dit zo? En hoe komt het dat priemgetallen naarmate je hoger komt steeds zeldzamer worden? Ook bijzonder zijn de priemtweelingen. Dat zijn priemgetallen die elkaar bijna opvolgen: 5 en 7, 11 en 13, 41 en 43, 71 en 73. Heel bijzonder. Je vraagt je af of dat er ook oneindig veel zijn, dat is nog niet bekend."

Wat weten we nog meer niet over priemgetallen?

"Een van de standaardproblemen in de wiskunde is het Riemannvermoeden, voor het eerst geformuleerd door Bernhard Riemann in 1859. Het is te ingewikkeld om uit te leggen wat deze precies inhoudt, maar Riemann koppelde een functie aan tellingen van priemgetallen en de hypothese die hij vervolgens formuleerde, is nog nooit bewezen. Wie dit probleem weet op te lossen kan een miljoen Amerikaanse dollars verdienen. Het Clay Mathematics Institute loofde dit geld in 2000 uit aan degene die dit of een van de zes andere standaardproblemen in de wiskunde weet te ontrafelen. Er zijn echter makkelijker manieren om een miljoen dollar te verdienen, want op deze klassieke mathematische vragen vind je niet zomaar een antwoord.'

Valt er te verdienen aan priemgetallen?

"Vroeger was getaltheorie heel zuiver: wiskunde bedrijven om de wiskunde. Uit pure nieuwsgierigheid zochten we naar patronen, omdat we wilden weten hoe het zat en om dieper inzicht te krijgen in andere wiskundige zaken. Ook wat betreft priemgetallen zat daar geen enkel winstoogmerk bij. Dat veranderde toen in de jaren zeventig de cryptografie zijn intrede deed, de geheimschriftkunde. Dat is de techniek die je gegevens versleutelt als je telebankiert, je password intikt op internet of mobiel belt. Een techniek die je overal vindt en die in de moderne maatschappij van levensbelang is. Priemgetallen spelen daarbij een rol, omdat het vrij eenvoudig is twee priemgetallen ter grootte van honderd cijfers met elkaar te vermenigvuldigen, maar het verschrikkelijk veel moeilijker is ze daarna weer te ontbinden. Ook je eigen pc vermenigvuldigt in een microseconde twee priemgetallen van die grootte met elkaar. Maar zelfs heel snelle computers zijn niet in staat om uit te rekenen wat deze getallen zijn geweest - dat zou een eeuwigheid duren. Alleen wie één van de twee priemgetallen heeft, kan de code breken. Daar is de afgelopen dertig jaar heel wat geheimschrift op gebaseerd en daar verdienen velen hun brood mee."

En het belang van een priemgetal van dertien miljoen cijfers?

"Dat is haast een tak van sport, wetenschappelijk heeft het niet zoveel betekenis. Zulke grote getallen heeft de cryptografie bijvoorbeeld niet nodig. Vroeger was het eerste wat wiskundigen bekeken als er een nieuwe supercomputer in gebruik werd genomen: kan deze computer een groter priemgetal berekenen dan tot nu toe bekend? Sinds internet kun je het rekenwerk voor zo'n berekening in kleine stukjes verdelen en die aan verschillende computers geven om uit te puzzelen. Het project van de Universiteit van Los Angeles dat dit nieuwe priemgetal ontdekte, werkt zo. Je downloadt een programmaatje van de site www.mersenne.org op je computer en als hij even niets te doen heeft, slaat-ie aan het rekenen. Iedereen kan zich aanmelden en zo kan jij ook onsterfelijk worden als het net jouw pc is die het nieuwe grootste priemgetal vindt. Mijn computer doet er niet aan mee, nee, ik ben niet zo bezig met priemgetallen. Wel heb ik op mijn kamer een poster met een van die gigantische priemgetallen hangen. Van een afstand vormen de miljoenen cijfers een grijze massa, je kunt de cijfers alleen lezen met een vergrootglas. Leuk als geintje. Maar het is bepaald niet zo dat ons hele instituut op priemjacht is."

Huidcrème

Goed kijken naar pasgeboren baby's bracht promovenda Marion Oudshoorn op een idee. Zou de vettige substantie op hun huid wellicht kunnen dienen als basis voor een effectieve huidcrème? Een probleem van veel bestaande crèmes is dat zij er niet in slagen om het voor een gezonde huid noodzakelijke stabiele vochtgehalte te garanderen. De zogeheten vernix caseosa (VC), de vettige biofilm die de menselijke foetus voor de geboorte ter bescherming van de huid uitscheidt, doet dat wel. Het is een laag dode cellen ingebed in een matrix van vetmoleculen, waarvan de structuur sterk lijkt op die van de hoornlaag. Oudshoorn, die op 1 oktober promoveert, ontwikkelde een synthetische versie van VC, waarop inmiddels patent is aangevraagd. Hoewel uit proeven bij muizen blijkt dat de nieuwe crème goed werkt, stelt Oudshoorn dat nog het nodige onderzoek naar bijwerkingen nodig is voordat de crème op mensen kan worden uitgetest.

Appels en astma

Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap meer dan vier appels per week eten, hebben een duidelijk lager risico op het ontwikkelen van astma dan kinderen van moeders die in die periode minder dan één appel per week consumeren. Dat is een van de opmerkelijke bevindingen uit een analyse van de gezondheidstoestand van ruim 1200 vijfjarige Schotse kinderen en de eetgewoontes van hun moeders tijdens de zwangerschap. Als de moeder minstens één keer per week vis at, hadden hun kinderen later een beduidend lager risico op eczeem en hooikoorts. Deze informatie is te vinden in het proefschrift 'Prenatal and childhood nutrition', waarop Saskia Willers deze week promoveerde.

Pure chocola

Wie een chronische ontsteking wil voorkomen en daarmee het risico op een hartinfarct of een beroerte wil verkleinen, moet elke dag een stukje chocola eten. Dit goede nieuws hebben snoepers te danken aan onderzoekers van de Universiteit van Campobasso. Zij zochten in het bloed van elfduizend inwoners van de Italiaanse regio Molise naar een eiwit dat duidt op een ontsteking, en vergeleken die data met de chocoladeconsumptie van de betrokkenen. Hun conclusie is dat een stukje van 6,7 gram pure chocola dankzij de in cacao aanwezige anti-oxidanten voldoende is om het risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen met een derde en bij mannen met een kwart te verlagen. Teleurstellend voor chocolaminnaars is wel weer dat het positieve effect verdwijnt bij grotere hoeveelheden. Omdat melk de opname van antioxidanten belemmert, biedt ook melkchocola geen bescherming.

Mixing in action, CD

Boemklatsch CD Mixing in action

In hun strijd tegen saaie housemuziek produceerde dj-collectief Boemklatsch de cd Mixing in action. Deze week luisterde het panel naar hun digitale schijfje dat een mix is van clubklassiekers en een paar nieuwe nummers.

Mark Elkhuizen (23) is derdejaars Rechten en heeft een hele brede muzieksmaak. Hij koopt nooit cd's, maar kopieert en downloadt 'van alles'. SCORE 4

ME: Mixing in Action is een leuke cd. Ik kende Boemklatsch wel van de feestjes die het organiseert en dacht dan ook dat de muziek veel meer hiphop zou zijn. Dat leek me een beetje saai. Ik was dan ook blij verrast toen ik de cd opzette. De muziek is heel funky en een leuke mix van vocals en beats. Bij een cd van Jack Johnson of John Major lijken de meeste nummers op elkaar, maar deze cd is heel divers en heeft een lekker ritme. Het is echt muziek die je even kan oppeppen voordat je moet schoonmaken of afwassen.

Kees Jan van de Werfhorst (25) is derdejaars Algeme Sociale Wetenschappen. Hij koopt zelden cd's, maar luistert graag moderne jazz en minimal techno. SCORE 2

KJvdW: Ik ben niet kapot van deze cd. Ik begrijp niet zo goed wat ze precies willen: de muziek ligt een beetje tussen hiphop en electro in. Er staan wat klassiekers op, zoals die van de Pointer Sisters en van Cassius, maar die nummers worden niet beter van de bewerking van Boemklatsch. En dat is wel de bedoeling van een mix. Boemklatsch kan volgens mij beter live een feestje bouwen dan een plaat produceren. Goudlokje, een nummer waarop de Bimbo's zingen, vond ik heel flauw. Wel heel grappig vond ik Spikkeltjes dat ze samen met Faberyayo van De Jeugd van Tegenwoordig maakten. Dat ga ik zeker nog vaker draaien.

Marleen Marra (22) is vierdejaars Economie en Recht en heeft thuis een platenspeler. Daarop draait ze vooral lp's van Frank Sinatra. SCORE 4

MM: Deze muziek is nieuw voor mij, maar ik kreeg er een heel positief gevoel van. Mixing in action is niet een cd die je opzet bij het ontbijt, maar juist voordat je gaat stappen. Er zit echt een dance vibe in, ik kreeg zin om te bewegen. Dat komt ook omdat alles in elkaar overloopt. De cd is heel afwisselend en zit goed in elkaar: sommige muziekthema's komen steeds terug. Ik vond het ook erg origineel dat ze een paar klassiekers erin mixten. Alleen dat nummer met De Jeugd van Tegenwoordig hadden ze wat mij betreft wel mogen weglaten.

Heike Schmitt (35) milieu microbioloog

"In zo'n stukje grond leven zo'n 60.000 bacteriesoorten", vertelt Schmitt, "en een deel daarvan overleeft niet bij die temperatuur. We wachten nu tot de andere soorten zich vermeerderd hebben zodat zich in de behandelde en de niet-behandelde bakken weer evenveel bacteriën bevinden. Daarna begint het eigenlijke experiment."

Schmitt wil er achter komen welke invloed een verlaagde biodiversiteit heeft op de bodemfunctie. "We gaan de grondjes daartoe voeding geven die is gelabeld met C13-isotopen. De verwachting is dat in de gestresste grond een deel van de voedingstoffen niet zal worden afgebroken, omdat de bacteriën die die stoffen kunnen opnemen, het verblijf in de oven niet hebben overleefd. Uit het verschil in de hoeveelheid CO2, die de bacteriën in de twee bakken uitscheiden, kunnen we het verschil in de hoeveelheid gebruikte voeding afleiden. En dankzij de C13-isotopen kunnen we op moleculair niveau nagaan welke bacteriën welke voeding hebben opgenomen, of het dus uitmaakt wanneer een soort verdwijnt. Die kennis is van groot belang voor een goed bodembeheer."

Zij vind dit prachtig onderzoek. "Je past subtiele technieken toe, maar tegelijk werk je heel grofstoffelijk met levende aarde." Er is maar één nadeel. "Een collega van mij onderzoekt kippeneieren en brengt soms voor de hele afdeling eieren mee. Daar kan ik met mijn grondjes niet tegenop."