Nieuws

Schuim op de lippen

Hoewel de anderhalf uur durende discussie verder tot ieders tevredenheid verliep, kon gespreksleider en universiteitshoogleraar Gerard van Koten niet voorkomen dat de toon van het debat halverwege de avond opeens vinnig werd. Aanleiding was de vraag of het college van bestuur wel naar de werkvloer luistert. "Bij ons wordt vaak honend over het college gesproken", vertelde historicus Leen Dorsman. "Als je het CvB verdedigt, dan word je als een meeloper beschouwd. En hoe komt dat? In het dagelijks werk zijn tal van zaken niet goed geregeld, terwijl het college voortdurend roept dat alles in Utrecht zo goed gaat." Zijn collega José Blok haalde de invoering van de bama aan als symptomatisch voorbeeld. "Iedereen was enthousiast over het idee, alleen we zeiden meteen: zoals jullie het willen, lukt het niet. Daar is totaal niet naar geluisterd en de gevolgen op de werkvloer zijn gigantisch geweest."

Geschrokken probeerde Van Koten als bliksemafleider op te treden: "Waarom richt de kritiek zich op het college van bestuur? Jullie faculteitsbestuur had toch ook zeggenschap?" Op dat moment werd het Bertens te veel. De Letterendecaan ten tijde van de invoering van de bama rees overeind en sprak met bulderende stem: "Meneer Van Koten, de universitaire bamacommissie heeft mij meermalen razend gemaakt. Men heeft mij echt het schuim op de lippen gebracht. Men dacht uitsluitend in termen vanuit een op hoog niveau vastgesteld model en weigerde om buiten die kaders te treden. Er is totaal niet naar ons geluisterd en dat heeft voor een aantal opleidingen rampzalige gevolgen gehad."

EH

Utrecht participeert in postdoctorale Law Firm School

Juristen die advocaat willen worden, lopen drie jaar lang stage bij een advocatenkantoor en volgen daarnaast de beroepsopleiding advocatuur van de Nederlandse Orde van Advocaten. Maar deze besteedt te weinig aandacht aan internationale aspecten, vinden de veertien gerenommeerde kantoren, die daarom met hun eigen opleiding komen: de Law Firm School.

“Wij verdiepen hun kennis van onder meer het internationale vermogensrecht en het effectenrecht, zegt Steven Schuit, voorzitter van de School, partner van de firma Allen & Overy en hoogleraar advocatuur aan de Universiteit Utrecht. “Wij leggen de lat flink hoger. Dat ligt voor de hand, want onze kantoren zijn de grootste Nederlandse spelers op de internationale markt.”

Het verplichte deel van de opleiding duurt een jaar. Een vaste locatie krijgt de school niet en de extra kosten van de topopleiding komen volledig voor rekening van de kantoren.

De eenjarige opleiding van de veertien deelnemende ‘law firms’ zet de Nederlandse Orde van Advocaten niet buitenspel. Steven Schuit: “Advocaten in opleiding zijn drie jaar stagiair. Aan dat protocol willen we niets veranderen. Maar feit is wel dat onze studenten al in het eerste jaar minstens de helft van de vereiste kennis en vaardigheden zullen beheersen. De rest van hun opleiding volgt in het tweede en derde jaar, waarin ze zich kunnen specialiseren.”

Decaan Adriaan Dorresteijn van de Universiteit Utrecht is er trots op dat zijn rechtenfaculteit nauw betrokken wordt bij het opzetten van het lesprogramma. Dat is volgens hem niet gebeurd omdat Steven Schuit er hoogleraar is. Dorresteijn: “De reden is dat we, samen met de Radboud Universiteit, sterk zijn in postdoctorale opleidingen. Overigens zullen ook andere universiteiten docenten leveren, net als de kantoren zelf.”

De Nederlandse Orde van Advocaten beraadt zich nog op het initiatief. Het grootste punt van zorg is of de samenhang niet uit de beroepsopleiding dreigt te verdwijnen als meer advocatenkantoren hun eigen beroepsopleidingen gaan beginnen.

HOP, Thijs den Otter

Deelnemende kantoren:

Van Doorne
Allen & Overy
Baker & McKenzie
Boekel de Nerée
DLA Piper
Freshfields
Houthoff Buruma
Linklaters
Lovells
Loyens & Loeff
Nauta Dutilh
Norton Rose
Stibbe
Simmons & Simmons

‘Franse student snapt Sarkozy niet’

“Vanmorgen zag ik een spandoek waarop stond: nee tegen privatisering”, zegt Noble. “Maar er is helemaal geen sprake van privatisering. De universiteiten krijgen iets meer zelfstandigheid. Ze kunnen bijvoorbeeld gemakkelijker personeel rekruteren en hun eigen strategie volgen. Ze zullen zelf gaan bepalen of ze een nieuw gebouw nodig hebben en mogen samen met bedrijven onderzoek doen. Het klinkt hier als een hele overgang, maar in Nederland is het vanzelfsprekend. Ze worden heus niet verkocht aan het bedrijfsleven.”

Niet iedereen staakt vrijwillig, vermoedt hij. “Zelf geef ik les aan een handjevol studenten. Die heb ik een e-mail gestuurd dat de lessen desnoods op mijn kantoor zullen plaatsvinden als de staking te lang duurt. Iedereen reageerde positief. Slechts één stuurde geen antwoord; misschien dat die uit overtuiging meestaakt.”

“Het zijn vreemd genoeg vooral studenten van de zwakke opleidingen die nu actievoeren”, stelt Noble. “En daarmee bedoel ik enkele massastudies die te kampen hebben met een groot aantal ongemotiveerde studenten. Aan de Franse universiteiten wisselt de kwaliteit sterk.”

Noble vertaalt veel Nederlandse literatuur naar het Frans, waaronder Arnon Grunberg, Harry Mulisch, Multatuli en Cees Nooteboom. Hij was directeur van het Maison Descartes, het Franse culturele instituut te Amsterdam.

HOP

Who wants to learn forever?

De rockster ondersteunt al jaren het gerenommeerde Astrophysics Research Institute van de universiteit. Hij had zo’n dertig jaar geleden zijn promotie in de ijskast gezet om de muziek in te gaan en pikte onlangs de draad weer op. Hij promoveerde afgelopen juli in de sterrenkunde.

May publiceerde een populair-wetenschappelijk boek over het heelal: Bang! The Complete History of the Universe. Dat deed hij samen met Chris Lintott en sir Patrick Moore. Moore is befaamd vanwege zijn excentriciteit en zijn populaire BBC-programma The Sky at night. Lintott is co-presentator.

HOP

Kortingskaart voor ex-studenten

Het inleveren van de OV-jaarkaart, enkele dagen na afloop van de studiefinanciering, is voor veel studenten een “emotioneel moment”, schrijft het ministerie van Verkeer & Waterstaat in het actieplan Groei op het spoor. Studenten zijn “gehecht” aan hun OV-jaarkaart en hebben vaak nog geen auto. Minister Eurlings wil dat het aantal treinreizigers jaarlijks met vijf procent toeneemt en beschouwt ex-studenten daarom als een belangrijke doelgroep.

De Nederlandse Spoorwegen denkt aan een gratis voordeelurenkaart of enkele dagen vrij reizen. Het kabinet wacht het voorstel af, maar trekt voor deze regeerperiode alvast vijftien miljoen euro uit.

Een probleempje is de privacy-wetgeving. De NS kan niet zomaar alle namen en adressen van de IB-groep krijgen. De overheid wil deze “barrière” slechten.

HOP

Raad voor de Journalistiek stelt Ublad in gelijk

De lezer, die in zijn studententijd door het Ublad is geïnterviewd, stelde in zijn klacht dat hij, nu hij werkzaam is als adviseur, hinder ondervindt van de publicaties op de website van het Ublad, die door potentiële klanten regelmatig ‘gegoogled’ zouden worden.

Het Ublad stelde hier echter tegenover dat de artikelen zijn opgenomen in het digitale archief, dat zowel voor de redactie zelf als voor geïnteresseerden toegankelijk moet zijn. Het is niet gebruikelijk en zelfs onwenselijk om archiefstukken te anonimiseren of zelfs te verwijderen, aldus de redactie.

Gezien de complexiteit van de vraag, en gezien het feit dat er op dit gebied nog geen enkele wetgeving of jurisprudentie bestaat, heeft de Raad voor de Journalistiek een uitspraak opgeschort om een deskundige — de journalist Henk Blanken — in de gelegenheid te stellen zich over deze zaak te buigen.

Volgens Blanken moet er in kwesties als deze een afweging gemaakt worden tussen het particuliere, het publieke en het commerciële belang. Bij het eerste belang is het de vraag of het wenselijk is dat “iedereen voortaan door het leven moet gaan als een bekende Nederlander”, want dat is het effect van een zoekmachine zoals Google. Maar tegenover deze mogelijke onwenselijkheid staat het publieke belang dat archieven betrouwbaar moeten zijn.

Bovendien, aldus Blanken, hoeft dankzij het zogeheten ‘cache-geheugen’ van Google, verwijdering van artikelen nog niet te betekenen dat deze niet langer meer via de zoekmachine te vinden zullen zijn. En tot slot is er nog een pragmatische afweging: de precedent-werking, waarbij alle media voortaan elk verzoek tot anonimisering zullen moeten gaan onderzoeken, wat onbetaalbaar zal blijken te zijn.

De Raad voor de Journalistiek heeft op basis van dit advies gemeend te moeten beslissen dat “een samenleving is gebaat bij goed functionerende, zo volledig mogelijke en dus betrouwbare archieven, waarvan de inhoud niet kan worden gewijzigd.” En ook al zijn wij allen bekende Nederlanders geworden, “daar staat tegenover dat de nieuwsconsument de publicaties op internet naar waarde heeft leren inschatten. Zo kan het publiek bekend zijn met de mogelijkheid, dat de mening van een in enig bestand figurerende persoon in de loop der tijd is veranderd.”

“Het belang van de klager weegt naar het oordeel van de Raad minder zwaar dan het publieke belang van verweerder. De Raad is dan ook van oordeel dat verweerder geen grenzen heeft overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is.” De Raad heeft derhalve beslist dat de klacht ongegrond is.

AH

“Duur hoger onderwijs is ook toegankelijk”

Plasterk is naarstig op zoek naar 1,1 miljard euro. Daarmee wil hij het opdoemende lerarentekort bestrijden. Studentenbonden vrezen dat hij het collegegeld gaat verhogen en protesteren dat daarmee de toegankelijkheid van het hoger onderwijs gevaar loopt. Maar is dat ook zo?

“Waarschijnlijk gaan er dan even veel jongeren studeren als nu”, zegt Dinand Webbink van het Centraal Plan Bureau, die overigens geen politieke voorkeur wil uitspreken. “In Nederland lijkt het effect op de toegankelijkheid verwaarloosbaar. Misschien pakt het zelfs positief uit voor de werkhouding van studenten. Het is weliswaar niet bewezen dat studenten beter hun best doen als ze veel moeten betalen, maar hun motivatie zal er ook zeker niet onder lijden.”

“Er zal alleen een tijdelijk effect optreden”, voorspelt Uulkje de Jong van het SCO-Kohnstamm Instituut. “Dat zag je in de jaren negentig ook vlak na de invoering van de prestatiebeurs: toen koos een recordaantal vwo-scholieren voor een hbo-opleiding. Vooral arme studenten en vrouwen zullen risico’s mijden. Zij kiezen dan bijvoorbeeld een praktijkgerichte masteropleiding in plaats van een wetenschappelijke. Maar dat trekt weer bij.”

Ook internationaal valt geen bewijs te vinden dat verhoogde collegegelden het onderwijs schaden, zegt Hans Vossensteyn van het Twentse CHEPS-instituut voor hogeronderwijspolitiek. “Er wordt altijd veel over gezegd en geklaagd, maar wij zien weinig gebeuren. In het Verenigd Koninkrijk steeg het collegegeld van 1150 naar 3000 pond zonder noemenswaardige gevolgen. Het aantal studenten groeit er nog steeds. Ook in Duitsland hebben ze collegegeld ingevoerd en daar zijn de mensen snel aan het idee gewend geraakt dat hoger onderwijs geld kost. Er komen ook steeds meer Duitsers in Nederland studeren, ondanks dat ze hier veel meer moeten betalen dan thuis.”

Het kabinet is van plan vrijdag over de aangepaste onderwijsbegroting te praten. Gezien de gevoelige politieke situatie rond het ontslagrecht zou het kabinetsbesluit best opnieuw kunnen worden uitgesteld.

HOP

Onderzoek naar discriminatie allochtone sollicitanten

Een kwart van de hoogopgeleide, niet-westerse allochtonen wijt teleurstellende sollicitatieresultaten aan zijn etnische afkomst. Dat bleek vorige week uit onderzoek in opdracht van Forum, het instituut voor multiculturele ontwikkeling. Uitgesplitst in etnische groepen zegt bijna de helft van de Turkse vrouwen last te hebben van vooroordelen bij het solliciteren, tegen ongeveer eenderde van de mannen. Bij Marokkanen is het vrijwel omgekeerd: maar liefst 56 procent van de mannen uit deze groep zegt last te hebben van discriminatie, tegen een kwart van de vrouwen.

“Verrassend”, vindt ook Zeki Arslan, woordvoerder onderwijs van Forum. Hij heeft geen idee waar de forse verschillen vandaan komen. “We hebben de resultaten uitgebreid tegen het licht gehouden en kunnen alleen maar gissen naar de oorzaak. De komende jaren laten we daarnaar een vervolgonderzoek uitvoeren.”

De Discriminatiemonitor van het Sociaal en Cultureel Planbureau die woensdag verscheen, bevestigt wat Arslan al vermoedde. “Als allochtonen eenmaal binnen zijn bij een werkgever, ebben de verschillen weg. We moeten dus vooral op zoek naar manieren om iets te doen aan de onzekerheid van beide partijen in de sollicitatiefase. We kunnen op dat punt wat leren van de Verenigde Staten. Veel werkgevers werken daar tijdens sollicitaties met een onafhankelijke waarnemer. Die heeft maar één belang: het selecteren van de beste kandidaat via een correcte procedure. Ik zeg niet dat dit het ei van Columbus is, maar voor sollicitant en werkgever kan het heel verhelderend zijn om een derde partij aan tafel te hebben. Dan ben je meteen af van het idee dat een werkgever wellicht selecteert op afkomst.”

HOP

Wageningse promovendi kregen genadezesje

Een anonieme oud-medewerker van de Wageningen Universiteit vertelt in weekblad Resource hoe hij er als co-promotor toe kwam om twee kandidaten door de promotie heen te slepen. Een van de twee raakte tijdens de promotie zwaar overspannen. “Het menselijke drama was enorm. Als we de promotie toen hadden stopgezet, denk ik serieus dat ze dat letterlijk niet had overleefd. Ik vind het logisch dat je dan helpt. En ik moet de eerste nog tegenkomen die zegt: dat had ik nooit gedaan.”

De tweede promovendus, die uit een ver land kwam, zag uiteindelijk zelf wel in dat hij de doctorstitel niet echt verdiende. “Maar niet promoveren was geen optie, het zou een geweldig gezichtsverlies hebben betekend. In sommige culturen betekent het zonder titel terugkeren een totaal geknakte carrière.”

Het betekende niet dat de co-promotor het proefschrift helemaal zelf heeft moeten schrijven. “Maar ik heb er wel veel vrije tijd in moeten stoppen. Het kreeg daardoor net voldoende kwaliteit. De promotiecommissie zag wel in dat het een matig proefschrift was. Het had nog wel beter gekund, maar met de hakken over de sloot is in zo’n geval beter.”

De Wageningse rector Martin Kropff liet Resource weten dat hij in het college van promoties zal bespreken of het nodig is om de regels aan te scherpen. “Ik ben er stellig van overtuigd dat onze begeleiders en promotoren de juiste keuzes maken in de begeleiding en beoordeling van PhD-studenten. Desondanks nemen wij dit signaal zeer serieus. Het kan en mag niet zo zijn dat er gepromoveerden rondlopen die hun academische titel niet verdienen.”

Ook decaan Frans Kok van de Wageningse onderzoeksscholen kijkt op van het verhaal. Dat begeleiders in de eindfase van de promotie relatief veel werk hebben, verbaast hem niet. “Maar dit verhaal gaat natuurlijk veel verder. Dit zou niet moeten kunnen.’ Volgens hem hebben de onderzoeksscholen afgesproken dat iedere promovendus al in het eerste jaar een functioneringsgesprek krijgt, waarin een go-no-go-beslissing wordt genomen.

Sommige beurzenprogramma’s leggen wel heel veel druk op de promotie. Zo stelt de Iraanse overheid de eis dat studenten moeten thuiskomen met een doctorsbul. Lukt dat niet, dan moeten ze hun hele beurs terugbetalen. “Misschien moesten we eens nadenken over dat soort constructies, om te voorkomen dat promovendi en begeleiders om financiële redenen in geestelijke nood komen”, aldus decaan Kok in Resource

HOP

UB krijgt aparte ruimtes voor rumoerig groepswerk

Op de mezzanine van het gebouw komt een specifieke samenwerkzone met tafels waaraan studenten met een groepje achter een computer kunnen zitten. Ook komt er de mogelijkheid om het computerbeeld op schermen te projecteren. Om de overlegsfeer te bevorderen wordt de ruimte ingericht met hang- en zitmeubels.

Daarnaast zijn twee groepsstudieruimtes inmiddels ingericht voor groepsoverleg, instructies, presentaties of vergaderingen. Ze kunnen zowel door studenten als door medewerkers van de Universiteit Utrecht worden gereserveerd. In de ruimtes, die nu alleen nog zijn voorzien van meubilair, wordt later dit jaar een smartboard en een computer geplaatst.

Ook de instructieruimte met twaalf pc’s en een symposium & projectiescherm is voortaan beschikbaar voor studenten en medewerkers. Mits vooraggereserveerd kunnen zij de ruimte gebruiken voor het geven van presentaties en instructies.

EH