In totaal heeft NWO 41 kandidaten van twaalf universiteiten een subsidie toegekend. Er waren 128 verzoeken binnengekomen bij de onderzoeksfinancier. Het is een nieuwe subsidie van NWO die in samenwerking met de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten, de VSNU, tot stand is gekomen.

De acht Utrechtse talenten zijn Nelleke van Asch, Jevgenijs Ivanovs, Loes Koring, Floor Kroese, Diederik Kruijssen, Harm Langenkamp, Myrte Merkestein en Mieke de Wit. Zij vertegenwoordigen diverse ondrezoeksterreinen. Zo wil Merkestein onderzoeken wat er in ons brein gebeurt vlak voor we aan tafel gaan om te eten en gaat Kruijssen een onderzoek doen naar sterrenklusters.

In december kunnen opnieuw kandidaten door de verschillende universiteiten worden voorgedragen voor een Toptalent-subsidie.

Het tentamen dat een deeltoets is voor tweede- of derdejaars en hoort bij een verplicht vak, had een ongekend hoge opkomst, zo meldt één van de studenten en tevens Universiteitsraadslid Jan-Pieter van Beek. Toen bleek dat niet alle deelnemers een zitplaats hadden, werd er eerst gezocht naar extra meubilair. Toen er nog niet voldoende plaatsen waren, werd gezegd dat de "studenten maar op de grond hun tentamen moesten maken", zegt Jan-Pieter. Maar daarna werd heel snel besloten het tentamen af te gelasten en iedereen naar huis te sturen.

Ook de voorzitter van de studenten in de departementsraad van Rechten Marcella de Neve behoort tot de gedupeerden. "Ironisch genoeg was dit een tentamen over overeenkomsten in het recht en wanprestaties. Maar de zaak is allesbehalve lachwekkend. Er was een tekort van zo'n 200 tafels en stoelen. Alle studenten hier vandaag zijn gedupeerd en de medewerkers van de universiteit die hier zijn, zeggen niets voor ons te kunnen doen. Ik roep daarom iedereen die bij dit tentamen zou zijn, op om mij een protestmail te sturen op m.deneve@uu.nl."

Bij Rechten was er vrijdagmiddag niemand die het Ublad over deze zaak te woord kon staan. Zowel de decaan als de onderwijsdirecteur zaten in vergadering. "En u moet echt bij één van hen zijn en dat kan weer vanaf dinsdag", zei de receptioniste die er verder het zwijgen toe deed.
GK

Prof. dr. Hans Duistermaat, Akademiehoogleraar en hoogleraar Zuivere en Toegepaste Wiskunde aan de faculteit Bètawetenschappen, is onderscheiden vanwege zijn vele verdiensten voor onderwijs en onderzoek en zijn nimmer aflatende gedrevenheid, zei Van Rooy in haar speech vanochtend in het Academiegebouw. De immer bescheiden man die in december met emeritaat gaat, geldt als één van 's werelds belangrijkste experts op het gebied van differentiaalvergelijkingen. Duistermaat is nu Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Prof. dr. Maarten van Son, hoogleraar Klinische en Gezondheidspsychologie en directeur van het onderwijsinstituut Psychologie van de faculteit Sociale Wetenschappen is in zijn woonplaats IJsselstein geridderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Anton Houtepen krijgt zijn lintje nog. Vanwege ziekte was hij verhinderd zijn onderscheiding in ontvangst te nemen. Houtepen is directeur van het Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica en hoogleraar Oecumenica aan de faculteit Geesteswetenschappen, departement Godgeleerdheid Houtepen is nu Officier in de Orde van Oranje-Nassau

Eerder dit jaar kregen ook emeritus hoogleraar Historische Cartografie Günter Schilder en dr. Alberta Mennega, gastmedewerker bij de onderzoeksgroep Herbarium een lintje. De eerste is Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, de tweede is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Volgens een woordvoerder van studievereniging ECU’92 is de vertraging het gevolg van een vergissing van het voor de kandidaatstelling verantwoordelijke bestuurslid. In plaats van uit te gaan van de uiterste inleverdatum had hij gerekend met de datum waarop nog wijzigingen in de kandidatenlijst konden worden aangebracht. Gevolg was een vertraging van elf dagen. Dat was een zo grote overschrijding van de termijn dat de facultaire kiescommissie de kandidatenlijst, die verder volledig in orde was, niet kon accepteren.

In de deze week gehouden vergadering van de faculteitsraad vroegen de aanwezige studenten of in dit uitzonderlijke geval geen clementie mogelijk was. Hoe spijtig hij de situatie ook zei te vinden, decaan Dorresteijn maakte echter duidelijk geen precedent te willen scheppen door de kiescommissie te adviseren om in dit speciale geval af te wijken van de procedure.

Gevolg is dat de Reboraad volgend studiejaar zal bestaan uit twaalf personeelsleden en negen studenten (zes van Rechtsgeleerdheid en drie van Bestuurs- en Organisatiewetenschap). Omdat zich op de andere lijsten evenveel kandidaten hebben gemeld als er zetels zijn, zullen in mei in de Rebofaculteit geen verkiezingen plaatsvinden.

EH

Dat staat te lezen in een brief die de universiteiten en de wetenschapsorganisaties NWO en KNAW vandaag naar minister Plasterk hebben gestuurd. De vernieuwingsmiljoenen moeten ten goede komen aan onderzoekstalent, de onderzoeksinfrastructuur en aan excellent onderzoek. Anders gezegd: de veni-, vidi-, en vicibeurzen van NWO moeten worden uitgebreid, er moet geld naar topfaciliteiten en er moeten dertig top-onderzoekseenheden komen, onder de gezamenlijke regie van KNAW, NWO en universiteitenkoepel VSNU. Daarmee moet het eenvoudiger worden om Europees onderzoeksgeld te werven.

De universiteiten claimen een deel van het miljard euro extra dat de regering voor onderwijs heeft gereserveerd, om de armlastige opleidingen in de alfa- en gammahoek te versterken. Het zal worden geïnvesteerd in extra docenten, zodat de student-stafratio verbetert.


HOP

De bespreking in de raad was woensdagmiddag nodig, omdat het college van bestuur heeft geweigerd haar goedkeuring te hechten aan het reglement waarmee de raad in november 2006 had ingestemd en dat toen door decaan Dorresteijn was vastgesteld. Heet hangijzer is de positie van de departementshoofden, de voormalige vakdecanen. De raad wil hen in hun eigen departement een grote mate van, ook financiële, zeggenschap geven over onderwijs en onderzoek; het college van bestuur wil die zeggenschap bij de decaan neerleggen.

Tijdens de vergadering deed Dorresteijn woensdagmiddag een dringend beroep op de raadsleden om met de door het college van bestuur aangebrachte wijzigingen in te stemmen. Hij betoogde dat de departementshoofden in de praktijk wel degelijk de nodige bevoegdheden zullen krijgen. Een raadsmeerderheid maakte echter duidelijk deze kwestie zo cruciaal te vinden, dat die duidelijk in het reglement zelf geregeld dient te worden.

Na een korte schorsing besloot de raad in meerderheid om niet met de door het college van bestuur gewijzigde versie van het reglement in te stemmen. Naast inhoudelijke redenen voerde raadsvoorzitter Klanderman ook een juridisch argument aan. “Volgens de WHW is het vaststellen van het reglement een zaak van de decaan. Het CvB heeft alleen de bevoegdheid om de inhoud te toetsen aan strijd met het recht en het algemeen belang. Welnu, noch het een noch het ander was ten aanzien van het in november vastgestelde reglement in het geding. Het CvB is dus zijn boekje te buiten gegaan door goedkeuring aan het reglement te onthouden.”

Een teleurgestelde Dorresteijn constateerde dat er sprake was van een impasse, omdat hij het reglement zonder instemming van de raad niet kon vaststellen. Hij meldde de raadsleden dat hij de zaak nu opnieuw aan het college van bestuur gaat voorleggen. Voorzitter Klanderman sloot de vergadering daarna op zijn bekende laconieke manier af. “We zullen wel zien, zei de blinde.”

EH

Croiset, onlangs ook benoemd als voorzitter van de nieuwe universitaire onderwijs adviescommissie, sprak haar bezorgdheid uit voor een toekomstige gezondheidszorg die voornamelijk bestaat uit vrouwelijke artsen. Een dergelijke situatie zal volgens haar niet in het belang van de patiënt zijn. ‘Niet alle patiënten zijn gelijk en zeker niet in onze multiculturele samenleving. De ene patiënt heeft voorkeur voor een vrouwelijk arts en de ander voor een mannelijke arts.’

De nieuwe hoogleraar vreest bovendien voor het imago van het artsenvak. Zij wijst naar ‘de toename van het aantal part-timers en de lagere salarissen, waar vrouwen kennelijk makkelijker mee akkoord gaan dan mannen’.

Vooral de toelatingsprocedure van de geneeskundeopleiding zou volgens de nieuwe onderwijshoogleraar opnieuw bekeken moeten worden. Het feit dat een hoog vwo-cijfer automatisch toegang geeft tot de opleiding, danwel een hogere kans daarop geeft, zou volgens haar wel eens in het voordeel van meisjes kunnen werken. Meisje halen nu eenmaal hogere cijfers op de middelbare school. Op dit moment is zeventig procent van alle geneeskundestudenten vrouw.

Gerda Croiset vraagt zich af of hier geen biologische discriminatie in het spel is. Neurowetenschappelijk onderzoek wijst immers uit dat de hersenen van jongens later rijp worden. Bovendien laten gegevens van het University College zien dat verschillen die er bij aanvang van de studie zijn na enkele jaren zijn verdwenen.

De nieuwe selectieve masteropleiding tot arts-onderzoeker SUMMA, waar Croiset nauw bij is betrokken, heeft inmiddels besloten bij gelijke geschiktheid mannelijke kandidaten voorrang te geven.

XB

Wil je deelnemer worden? Kijk dan op www.veerstichting.nl of mail naar utrecht@veerstichting.nl.

De VeerStichting is in 1979 door Leidse studenten opgericht. De stichting dankt haar naam aan het studentenhuis ‘het Veertje’ aan de Utrechtse Veer in Leiden, waar de oprichters destijds gehuisvest waren. De VeerStichting stelt zich ten doel de gedachtenwisseling tussen studenten en vormgevers van de maatschappij te bevorderen.

Schaatskampioen Erben Wennemars maakte vrijdag voor bijna 600 langdurig zieke kinderen zijn opwachting op sportcomplex Olympos. De kinderen vierden vrijdag de Clini Clowns Sport & Speldag met neuswerpen en clownbowlen. Wennemars ontstak samen met Erica Terpstra, voorzitter van NOC*NSF, het vuur aan het begin van het evenement.

Deze mensen fietsen hier niet zomaar; ze zijn bezig met onderzoek. De 23-jarige Maciek Strak volgt de master toxicology and environmental health ; hij wil de effecten van vervuilde lucht op fietsers in kaart brengen. Op de bakfiets zit meetapparatuur om de luchtkwaliteit te meten en de fietsers achter de bakfiets zijn proefpersonen bij wie gemeten wordt of de lucht die ze inademen invloed heeft op hun gezondheid.

Het onderzoek dat Strak uitvoert, is innovatief: "Er is nog niet eerder onderzoek gedaan naar de vraag of zo'n kortdurende deelname aan het verkeer gezondheidseffecten heeft." Samen met zijn begeleider Gerard Hoek besloot Strak daarom het onderzoek op te zetten. Een maand lang fietsen proefpersonen tijdens de spits in twee groepen door Utrecht. De ene groep neemt de 'vieze' route via de Catharijnesingel, het stationsgebied en de route van bus twaalf. De andere groep gaat via allerlei kleine weggetjes, het Wilhelminapark en fietst nog een stuk door de natuur rond De Uithof.

Deze donderdagochtend staan de vrijwilligers gapend op de straathoek te wachten tot de bakfietsen arriveren. Ze hebben hun ochtendmetingen achter de rug en staan klaar om een uur te gaan fietsen. Allemaal hopen ze op de schone route. "Het is veel mooier en minder hectisch", aldus fietser Jakob Rychter die door Strak gevraagd is mee te doen. "De stadroute is veel drukker en omdat iedereen ons inhaalt moet je erg alert zijn." Helaas voor Rychter deelt Strak hem in bij de stadsroute.

Nanja Willers is studente kunstgeschiedenis en bestuurt de bakfiets die via de vieze route gaat. Om haar nek hangt een apparaat dat het aantal ultrafijne stofdeeltjes meet dat per seconde in de lucht zit. Op de bakfiets zijn twee pompen gemonteerd die lucht naar binnen pompen en de fijnstof uit de lucht in een filter opvangen. De temperatuur en luchtvochtigheid worden ook gemeten. Willers: "Op die dagen dat het zo heet was, vorige week, was er een stuk meer luchtvervuiling." Er zit ook een kilometerteller op de fiets en een apparaat dat precies meet waar de fietsers zijn. "Zo kunnen ze controleren of ik wel de juiste route fiets", aldus Willers, die de zware bakfiets met een constante snelheid van negen kilometer per uur door het centrum van Utrecht probeert te manoeuvreren.

Nog een beetje slaperig fietst Rychter achter de bakfiets aan. We rijden langs de busbaan waar om de paar minuten een meterslange bus - lijn 12 - voorbij raast. Op het drukke kruispunt bij het Ledig Erf worden we ingehaald door een vrouw die ons toeroept dat 'dit het meest vervuilde punt van Utrecht is!' Rychter denkt dat het verschil in luchtkwaliteit tussen de vieze en de schone route niet uit zal maken voor de gezondheidseffecten: "Heel Utrecht is vervuild, de wind blaast die uitlaatgassen overal naartoe."

Uiteindelijk, na een hoop verrast kijkende buschauffeurs, nieuwsgierige voorbijgangers en passerende fietsers komen we na een uur aan bij ons eindpunt, het Instituut voor Risicobeoordeling Iras in De Uithof. Vermoeid stappen de vrijwilligers af waarna ze meteen een formulier invullen met vragen als 'Heb je last van kortademigheid?', 'Moet je hoesten?' en 'Heb je hoofdpijn?'. De deelnemers hebben eigenlijk nergens echt last van en zijn vooral moe door het langzame fietstempo.

Na invullen van het formulier worden het longvolume en de longkracht van de noeste fietsers gemeten met een spirometer. Terwijl de vrijwilligers in het apparaat blazen, legt begeleider Hoek uit waarom dit gemeten wordt: "Als er luchtvervuiling is, vernauwen de longwegen en neemt de longkracht van de deelnemers af." 's Ochtends zijn de deelnemers ook nog gemeten op de hoeveelheid stikstofmonoxide die ze uitademen. Hoek: "Stikstofmonoxide is een marker voor ontstekingsreacties in de luchtwegen. Dit is echter niet meteen na de blootstelling te meten, dus dat meten we vanmiddag pas opnieuw."

Na de longmeting mogen de fietsers weg. Strak en Willers halen met een pincet voorzichtig het filter uit de pompen en maken de apparatuur weer klaar voor de volgende dag. Aan het analyseren van de data komt Strak nog niet toe. Hij zal eerst nog tot half mei de ochtendspits opfleuren met zijn gele hesjes en grote bakfiets.

IR