Gerard ten Broeke zag vorige week dat een stel kieviten wel heel romantische momenten beleefden. "Nou, binnenkort moest ik maar eens gaan kijken in het weiland, dacht ik toen. Vorige jaar was ik net een dag te laat voor het eerste kievietsei, dus dit jaar wilde ik nog wat beter mijn best doen. Maandag kwam het er echter niet van en dinsdag regende het te veel, dus vanochtend moest het er van komen", zegt Ten Broeke die al 33 jaar in dienst is van de Universiteit Utrecht. En ja hoor, in het nest lagen twee eieren. "Ik was dus eigenlijk al een dag te laat, want kieviten leggen per dag één ei. Vanmiddag lagen er al weer drie!"

Als graslandbeheerder is Ten Broeke vaak in de wei. Zo'n jaar of tien geleden meldde hij zich als vrijwilliger bij Landschapsbeheer Utrecht om nesten van beschermde weidevogels als de kievit en de grutto te markeren, zodat boeren om het nest heen kunnen werken. "Ik doe het alleen op De Uithof hoor, maar het is een sport om de nesten te zoeken. Vroeger hadden we nog wel grutto's maar nu eigenlijk alleen nog maar kieviten. Vorig jaar vond ik 15 nesten in De Uithof. Voor ons hoeven de kieviten niet bang te zijn, het zijn de kraaien die ze hier kwaad doen. Die roven de eieren en jagen op de pullen, de kleintjes dus. Bij het nest van het eerste ei, lag vanmiddag ook al een kraai op de loer. Gelukkig heeft de kievit nu drie eieren, dan blijft ze wel op het nest zitten en maakt de kraai geen kans."

Omdat de vogels beschermd zijn, mogen de eieren niet geraapt worden, zoals in Friesland. Daar werd vandaag om zes minuten over 11 het eerste ei van de provincie gevonden. "Ik was ze lekker te snel af", zegt Ten Broeke die de hele dag 'geplaagd' werd door diverse media. "Het NOS journaal, TV Utrecht, het AD en het ANP. Ze komen allemaal."

GK

Al enkele jaren studeren er meer vrouwen dan mannen aan universiteiten en hogescholen. Bovendien halen vrouwen vaker hun diploma. Dat doen ze bovendien sneller: gemiddeld zijn ze een jaar jonger dan mannen op het moment van afstuderen. Vorig studiejaar was 53 procent van de universitaire afgestudeerden vrouw en in het hbo zelfs 56 procent.

Nu deze tendens een tijdje heeft doorgezet, blijken vrouwen in de leeftijd tussen de 25 en 34 jaar vaker een diploma uit het hoger onderwijs op zak te hebben dan mannen. Dit geldt zowel voor academici als voor hbo’ers. Van deze vrouwen is 36 procent hoogopgeleid, tegenover 32 procent van de mannen.

Dat was vroeger wel anders. Van de vrouwen tussen de 56 en 64 jaar is maar zeventien procent hoogopgeleid, tegenover 29 procent van de mannen.

HOP

De internetencyclopedie Wikipedia drijft op vrijwilligers die lemma's schrijven en corrigeren. Die vrijwilligers kunnen volstrekt anoniem opereren. En dat doen ze dan ook. Het is de kracht, maar ook de zwakte van het project.

Essjay was naar eigen zeggen hoogleraar theologie aan een particuliere universiteit in het oosten van de Verenigde Staten. Hij wilde de anoniem blijven om 'cyberstalking' te voorkomen. Met een boek als Catholicism for Dummies op zijn schoot hakte hij allerlei knopen door, alsof hij er alles van wist.

Sterker nog, hij nam zitting in de arbitragecommissie en mocht toezicht houden op de gebruikers van de website. Als iemand zich misdroeg, mocht Essjay het IP-adres opsnorren. Hij figureerde vorig jaar prominent in een groot artikel in The New Yorker.

Nu is Essjay zelf een lemma geworden. The New Yorker plaatste een correctie op haar website na een tip van een Wikipedia-criticaster.

HOP

De Rotterdamse ov-bedrijven en de NS hebben een zogeheten previewkaart voor studenten ontwikkeld. De toegangspoortjes springen - als alles goed gaat - automatisch open als de chipkaart op tien centimeter afstand van de kaartlezer wordt gehouden.

Er worden deze maand maximaal 70 duizend kaarten uitgedeeld. Om deelname aantrekkelijk te maken kunnen studenten tot eind april zeven dagen per week gratis reizen in de regio Rotterdam. Overigens moeten ze dan ook hun reguliere ov-studentenkaart meenemen, want er staat geen foto op de tijdelijke chipkaarten.

Als het systeem landelijk wordt ingevoerd krijgen studenten – net als andere ov-abonnees – een persoonsgebonden chipkaart met pasfoto. Van de chip wordt afgelezen of er is gekozen voor een week- of een weekendabonnement. Buiten de gratis reistijden geldt een reductietarief van veertig procent, net als nu. Daarvoor dienen studenten wel voldoende saldo op de kaart te hebben. Reizigers kunnen de geplande tocht van tevoren ‘laden’, en als ze verder gaan dan de bedoeling was, wordt het verschuldigde extra bedrag automatisch verrekend bij de uitgangspoort.

HOP

De blauwe mannetjes domineren het beeld van de poster. In één oogopslag kun je zien dat de rode vrouwtjes ver in de minderheid zijn. Erboven staat: “5 jaar vrouwen in besturen; zoek de verschillen.” De slogan van een andere poster luidt: “5 jaar vrouwelijke hoogleraren; wie is de topscorer?”

Dit jaar hebben de onderzoekers van het zogeheten EQUAL-project de statistieken vergeleken met die van 2003, het jaar van de eerste poster. Het aantal vrouwelijke collegeleden nam in die periode af van vijf naar vier op de vijfenveertig. De emancipatiedrift blijkt ver te zoeken bij de bestuurders.

Het aantal vrouwelijke decanen stemt hoopvol: dat nam exponentieel toe van drie naar negen. Maar de gehele populatie decanen groeide van 113 naar 121, dus het schiet niet echt op. Een verdubbeling van het aantal vrouwelijke onderzoeksdirecteuren – van twee naar vier – brengt ook weinig licht in de duisternis, gezien de bijna honderd directeuren die er zijn.

In Leiden blijkt het aantal vrouwelijke hoogleraren vrijwel te zijn verdubbeld, met een toename van negentig procent. De Radboud Universiteit Nijmegen zit daar vlak achter met een toename van 86 procent, gevolgd door Utrecht en Maastricht met 78 en 76 procent. Helemaal onderaan staat de TU Eindhoven met 9 procent meer vrouwen op een hoogleraarpost. Bijzondere leerstoelen en hoogleraren in de universitaire medische centra zijn in dit lijstje niet meegeteld.

Precieze getallen over de hoogleraren kunnen de onderzoekers overigens niet geven. De tabellen zijn namelijk vertroebeld. In 2003 gooide men de hoogleraren van de universiteit en een aangrenzend universitair ziekenhuis op één hoop. Tegenwoordig worden de sekseverhoudingen onder de ziekenhuisprofessoren niet meer geboekstaafd.

Maar dat er in Nederland nog geen elf procent van de hoogleraren vrouw is, staat als een paal boven water. Volgens de Lissabon-doelstellingen zou in 2010 minimaal een kwart van alle hoogleraren vrouw moeten zijn. Het ministerie van OCW mikt alvast een stuk lager en streeft naar vijftien procent vrouwelijke hoogleraren in 2010. Zelfs dat lijkt verre van haalbaar.

Overigens zullen de data verfijnder worden. “We weten momenteel niet precies hoeveel er zijn weggingen en hoeveel er bijkwamen”, zegt projectleider Annelies van der Horst. Daar komt binnenkort verandering in, zodat er ook zicht komt op de carrièrepaden van vrouwen.

HOP

In de National Indoor Arena verbeterde Ruckstuhl zich op vier van de vijf onderdelen. Het puntentotaal van 4801 betekende een nationaal vijfkamp-record.

Ruckstuhl, die als aio werkzaam is bij Tektonofysica, moest alleen de Zweedse Kluft en de Britse Sotherton voor laten gaan.

Afgelopen zomer viel de UU-medewerkster op het buiten-EK ook al in de prijzen. Zij werd tweede op de zevenkamp.

XB

De drie organisaties hadden wensenlijstjes opgesteld met oproepen als: ‘geef nieuwe ideeën een kans’, ‘draag wetenschap over aan de nieuwe generatie’ en ‘elke student heeft recht op maatwerk’. Ze moeten de voormalige wetenschapper Plasterk uit het hart zijn gegrepen, maar voor toezeggingen van zijn kant is het nog te vroeg.

De komende drie maanden toert hij door het land en bezoekt hij tal van hogescholen en universiteiten. Mede aan de hand daarvan bepaalt hij de koers voor het hoger onderwijs en de wetenschap. Pas in september presenteert de PvdA-bewindsman zijn eerste ‘eigen’ onderwijsbegroting. Dan zal blijken hoeveel de hartenkreten van universiteiten en studenten hem waard zijn.

HOP

Aanleiding voor de brief van de faculteitsraad is een voorstel van de Raad van Bestuur van het UMC Utrecht om alle medezeggenschap van medewerkers voortaan plaats te laten vinden in de Ondernemingsraad. Voor zaken rond onderwijs en onderzoek, die nu niet in de OR aan bod komen, wordt een aparte commissie in het leven geroepen. De studenten oefenen hun recht op medezeggenschap voortaan uit in een Studentenraad. Commissie O&O en Studentenraad vergaderen minstens twee maal per jaar gezamenlijk.

Het college van bestuur van de Universiteit Utrecht heeft vorige week laten weten achter de wens van de Raad van Bestuur van het UMCU te staan. Volgens het college wordt de medezeggenschap in de nieuw voorgestelde vorm niet aangetast. Zij kan juist veel effectiever worden dan op dit moment, omdat de huidige faculteitsraad onvoldoende zicht heeft op het strategisch plan en de begroting van het ziekenhuis. De ondernemingsraad heeft dat overzicht wel.

De faculteitsraad Geneeskunde stelt daar tegenover echter dat de inhoudsdeskundigheid over en de betrokkenheid bij onderwijs en onderzoek van de huidige raad in de nieuw voorgestelde structuur grotendeels verloren zal gaan. Zij heeft informatie ingewonnen bij UMC’s met vergelijkbare vormen van medezeggenschap en constateert dat daar veel kritiek bestaat en dat de gedeelde structuur er wordt ervaren als verlies van medezeggenschap voor onderwijs en onderzoek.

Vorige week heeft het college van bestuur de Universiteitsraad gevraagd om in te stemmen met een Richtlijn voor het Faculteitsreglement van Geneeskunde met daarin de nieuw voorgestelde medezeggenschapsstructuur. Hoewel het niet met zoveel woorden wordt gezegd, maakt de faculteitsraad Geneeskunde in haar brief ondubbelzinnig duidelijk te hopen dat de Universiteitsraad deze instemming niet voetstoots zal geven.

EH

In 2001 ontving Bart Stapert (1964) voor zijn werk onder terdoodveroordeelden in de VS een eredoctoraat van de Utrechtse universiteit. Hij was de afgelopen vijf jaar verbonden als universitair docent aan het departement Rechten. Later dit jaar hoopt Stapert nog in Utrecht te promoveren op een rechtsvergelijkende studie naar het recht op een advocaat in Europa en de VS.

Het eredoctoraat heeft hij te danken aan zijn werk als advocaat van terdoodveroordeelden in de VS, waarnaar hij verhuisde na zijn rechtenstudie in Groningen. Hij stond in Georgia, Louisiana en Virginia Amerikanen bij die in de dodencel zaten. Daarna zette hij zijn eigen kantoor op in een sloppenwijk in New Orleans.

Terug in Nederland werd Stapert, behalve medewerker bij Rechten aan de UU, voorzitter van Amnesty International. Zijn termijn daar loopt in 2008 af. Ook zijn aanstelling als universitair medewerker heeft hij afgebroken vanwege de overstap naar kantoor Böhler, hoewel hij zich, naar eigen zeggen, beschikbaar wil houden voor gastcolleges en dergelijke.

Als advocaat bij het Amsterdamse kantoor Böhler, Franken, Koppe en Wijngaarden zal Stapert zich voornamelijk toeleggen op (internationale) straf- en uitleveringszaken. Zo zal hij betrokken zijn bij de verdediging van Wesam Al-Delaema, die in december 2006 werd uitgeleverd aan de Verenigde Staten op verdenking van samenzwering tot het plegen van een terroristische aanslag op Amerikaanse militairen in Irak.

AH

Onderzoek van de Nijmeegse student biomedische wetenschappen Karin Hekkert wijst uit dat maar een derde van de Nederlandse geneeskundestudenten zich in staat acht om iets uit te richten bij een medisch noodgeval. Geen wonder, want het aanbod van EHBO-onderwijs bij de acht faculteiten geneeskunde laat te wensen over. Bijna de helft van de studenten is op dit punt ontevreden. De Universiteit Leiden bood tot vorig jaar zelfs helemaal geen cursus aan.

In het tijdschrift Medisch Contact bevelen de student en haar begeleiders aan dat geneeskundestudenten meteen in hun eerste jaar een cursus spoedeisende hulp krijgen, met onderwijs in elementaire hulpverlening, waaronder reanimatie. De cursussen moeten jaarlijks worden herhaald.

HOP