In totaal gingen zes 'Hollandse' en zes Turks-Nederlandse studenten mee met de koninklijke familie in het kader van Connecting Identities, een project met als doel jongeren uit verschillende landen en culturen met elkaar in contact te brengen. "We zijn daar een week geweest en hebben onder meer interculturele conferenties bezocht, een aantal Turkse medestudenten uit Istanbul en Ankara ontmoet en zelfs met Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Maxima gesproken", zegt Sidney, student Theater Film & Televisiewetenschap. "Waar dat gesprek over ging? Het was een hele bijzondere ontmoeting, maar de inhoud is geheim."
De studenten waren door het instituut voor multiculturele ontwikkeling Forum en het Oranjefonds gevraagd mee te reizen. Tijdens een paar programmaonderdelen was het koninklijk paar ook aanwezig. Zo lanceerde Willem-Alexander na afloop van een conferentie officieel de website van Connecting Identities. Voor de rest had de groep een eigen agenda.
Vooral voor Ozlem was het een aparte ervaring. De promovendus Farmaceutische Wetenschappen woont in Nederland, is geboren in België en heeft Turkse ouders. Zij is al meerdere malen in Turkije geweest voor familiebezoek, maar het is voor het eerst dat zij is gaan nadenken over haar identiteit. Zij is er na deze trip achtergekomen dat zij meer Nederlander is dan Turk. "Mijn skelet is Turks, maar mijn vlees en bloed zijn Nederlands."
"In Turkije hameren ze heel erg op de scheiding van kerk en staat", zegt Ozlem. "Ik voelde me raar aangekeken toen ik er voor uitkwam dat ik gelovig ben." Ze heeft geprobeerd de Turkse studenten uit te leggen dat gelovig zijn en modern zijn prima samengaan. "Maar zij zien gelovig zijn toch als een vorm van achterlopen."
Het viel Sidney op dat de studenten in Turkije veel meer bezig zijn met hun positie in de maatschappij dan studenten in Nederland. "Ik voelde daar veel meer passie. Ze rusten daar niet op hun lauweren. Dat is ook niet zo verwonderlijk als je bedenkt dat er op de universiteiten daar maar ruimte is voor 200.000 studenten, terwijl er zich 1,8 miljoen aanmelden voor een studie."
Ozlem wil benadrukken dat tijdens de gesprekken met haar Turkse collega's niet zozeer gezocht werd naar de verschillen. Men ging meer op zoek naar de gelijkenissen. "Je komt er achter dat je veel gemeen hebt. We delen dezelfde interesses voor films en muziek. Politieke kwesties bespreken zij vooral in het café, dat doe ik ook met mijn vrienden. De onzekerheid op de arbeidsmarkt, hervormingen in het onderwijs. Het had betrekking op ons allemaal."
Sidney zag, net als in Nederland, dezelfde typetjes rondlopen. "Van de modepopjes tot de linkse vegetariër. En ik zag minder hoofddoekjes dan ik vooraf misschien gedacht had. Ik heb een veel genuanceerder beeld van Turkije gekregen. In Nederland is men bang voor islamitisering mocht Turkije toetreden tot de EU, terwijl die angst helemaal niet gegrond is. Ze zijn daar zo verwesterd. Istanbul is misschien nog wel westerser dan Nederland."
EU, het woord is gevallen. De studenten hebben het er met hun Turkse leeftijdgenoten uitvoerig over gehad. Het viel de twee UU'ers op dat de Turken helemaal niet stonden te trappelen om zich bij de EU te voegen. Het hele proces dat naar toetreding toewerkt, daar zien ze veel meer brood in.
Binnen dat proces wordt gewerkt aan hervormingen in de gezondheidszorg en onderwijs en aan het versterken van de democratie en de mensenrechten. Sidney schetst het voorbeeld van een krant voor homoseksuelen, waar een klacht tegen was ingediend. "Die klacht is ongegrond verklaard. Voor mij wederom een teken van de verwesting van Turkije."
Het is de bedoeling dat Connecting Identities met de hulp van zowel de Nederlandse als de Turkse studenten uitgroeit tot een platform waar jongeren uit verschillende landen met elkaar gaan samenwerken. Ozlem: "Er gebeurt te weinig tussen jongeren onderling. Je kan verkeerde beeldvorming en clichés voorkomen als je al op jonge leeftijd met andere culturen in aanraking komt."
Sidney speelt met het idee om in de toekomst opnieuw naar Turkije af te reizen. Hij is zo goed als afgestudeerd en wil Turkije eens laten zien vanuit het perspectief van de inwoners zelf, zonder maar steeds de nationaliteit te benadrukken. "Je nationaliteit is slechts een deel van je identiteit. Er zit net zoveel verschil tussen Utrechtse en Zwolse studenten, als tussen Turkse en Nederlandse."
Kijk voor meer achtergrondinformatie over de reis en Connecting Identities op www.connectingidentities.com en www.forum.nl