Mieke Lanen, medewerker Kruytgebouw, hoe zien de toiletten er momenteel uit?

"Sinds woensdag zien ze er weer verzorgd uit, maar ik vraag me wel af waarom het zo lang heeft moeten duren. Vanaf 1 september zijn de toiletten op de zevende verdieping opgeleverd, het heeft dus ruim 6 weken geduurd voordat de toiletten normaal gebruikt konden worden. Als bij je thuis de zeep op is of er nog geen prullebakje staat, dan zorg je dezelfde dag voor een noodvoorziening, toch? Heel vervelend, zeker voor de vrouwelijke medewerkers."

Wat scheelde eraan dan?

"Er stond geen zeep, geen prullenbakjes voor damesverband en geen toiletborstels. En buiten dat is de vloer nog steeds veel te ruw. De vloer is daardoor niet goed schoon te maken. Ik heb over deze ongemakken

contact gehad met de Arbodienst, en die gaven mij gelijk. Maar het duurde wel heel lang voordat er iets in gang werd gezet."

Wat gaat er met de toiletvloeren gebeuren, Marianne van Leeuwen, Arbo&Milieu coördinator in het Kruytgebouw?

"Men is aan het bekijken of er een nieuwe coating op kan komen, waardoor de vloer beter schoongemaakt kan worden. Die beslissing ligt op centraal niveau, daar kan ik verder niks over zeggen."

Waarom duurde het zo lang voordat de toiletten in orde waren, Marianne?

"De verbouwing in het Kruytgebouw is een heel complex project. Ik ben het er helemaal mee eens dat het te lang heeft geduurd, maar we zijn afhankelijk van veel verschillende schakels. Bij de verbouwing zijn veel spullen zoals prullenbakjes en zeepdispensors door de bouwvakkers verwijderd, en daar is in eerste instantie niks voor in de plaats gekomen. Ik kan me de ergernis voorstellen. De toiletten op de 5e verdieping worden 13 oktober opgeleverd, we hopen dat daar minder problemen zullen zijn."

Rien van Vliet, gebouwbeheerder Kruytgebouw.

"We zijn afhankelijk van levertijden, zo simpel is het. Dit verbouwingsproject is in handen van de afdeling Engineering van het FBU, eigenlijk zou u die moeten bellen."

FBU, afdeling Engineering

" ..........."(geen gehoor).

De bachelor-break: even lekker weg

Hij is nog lang niet overal doorgedrongen, maar de bachelor-break wint terrein. Dankzij de invoering van het bachelor-masterstelsel is er een nieuw moment van bezinning in de studie geslopen: het moment tussen de bachelor- en de masteropleiding. Vergelijk het maar met de overgang van voortgezet naar hoger onderwijs. Er zijn genoeg jongeren die met een rugzak door de wereld struinen voor ze aanschuiven in de collegebanken.

In de Verenigde Staten is een pauze tussen de bachelor- en masteropleiding een bekend verschijnsel. De bacheloropleidingen zijn in de VS veel algemener dan hier, dus studenten nemen de tijd om over hun vervolgstudie na te denken. Studies als rechten en medicijnen kun je in Amerika alleen maar als masteropleidingen volgen. En een MBA-opleiding mag je pas volgen als je na je bachelorstudie minimaal twee jaar werkervaring hebt opgedaan.

In Nederland is van een trend nog geen sprake. Toch heeft van de studenten die in 2004 een bachelordiploma hebben gehaald, al bijna twintig procent zich niet meteen ingeschreven voor een masteropleiding, meldt universiteitenvereniging VSNU. Sommigen zijn gestopt of doen een master in het buitenland, maar waarschijnlijk zal een flink deel, na een korte of langere pauze, gewoon terugkeren.

Dat is nog maar het begin, want de verwachting is dat het aantal bachelor-break-studenten gaat toenemen, nu steeds meer universiteiten een 'harde knip' tussen de bachelor- en de masterfase invoeren. Tot nu toe hanteren veel opleidingen een zogenoemde 'zachte knip'. Zij vinden het niet erg als studenten aan hun masteropleiding beginnen voordat ze alle bachelorvakken hebben afgerond. Maar de 'harde knip' wint terrein.

Verschillende universiteiten, waaronder de Utrechtse, hakken de bachelor- en masteropleidingen genadeloos los van elkaar. Studenten mogen alleen nog maar met hun masteropleiding starten als ze hun bachelordiploma op zak hebben. Wie in zijn eerste drie studiejaren een klein steekje laat vallen, sluit niet rechtstreeks aan op de masteropleiding en moet wachten tot het eerstvolgende instroommoment, meestal een half jaar later. Dan blijf je met enkele loze maanden zitten. Onnodige studievertraging, klaagt de één. Een mooie kans, juicht de ander.

Bij de studieadviseurs loopt het nog geen storm met studenten die een pauze willen nemen. Maar Matty Kleine, voorzitter van de Landelijke Vereniging van Studieadviseurs, verwacht dat dat gaat veranderen. "Ook vroeger waren er studenten die er gedurende de studie een tijd tussenuit gingen, maar het bama-stelsel leent zich daar beter voor. Of het valt aan te raden? Dat hangt ervan af. Het zou niet goed zijn als de bachelors helemaal niet meer terugkomen, maar als ze na hun pauze juist beter gemotiveerd aan hun masteropleiding beginnen, waarom niet?"

Cadmiumprobleem

Knaagdierkiezen

Het verschijnen en verdwijnen van zoogdiersoorten hangt samen met variaties in de baan van de aarde om de zon. Dat meldt de Utrechtse paleontoloog Jan van Dam deze week in Nature. Van Dam bestudeerde in centraal Spanje gevonden knaagdierkiezen, waarvan de ouderdom varieert van 24,5 tot 2,5 miljoen jaar. Hij ontdekte dat er telkens na 1 miljoen en na 2,4 miljoen jaar sprake was van een opvallend groot aantal soorten die verdwenen en nieuwe soorten die verschenen. Die periodes corresponderen vrij exact met periodieke variaties in de baan van de aarde om de zon. Onlangs concludeerden collega's van Van Dam dat deze schommelingen verantwoordelijk zijn voor sterke wisselingen in het klimaat. Van Dam vermoedt dan ook dat er sprake is van een nauwe samenhang tussen klimaatverandering en het uitsterven van soorten.

Postuum

Promovendus Bernhard Schmitz, die dit jaar een eind aan zijn leven maakte, mag in Amsterdam niet postuum promoveren. Volgens Folia, het weekblad van de UvA, kon het college voor promoties het proefschrift niet beoordelen voordat de promovendus zich van het leven had beroofd. Ook het feit dat vijf leden van de leescommissie, onder wie de Utrechtse hoogleraar Nederlands Paul Wackers, bereid zijn om alsnog over de dissertatie te oordelen, hielp niet. Schmitz' promotor, emeritus hoogleraar Johan Winkelman, betreurt het besluit omdat hij de dissertatie van Schmitz over middeleeuwse Duitse literatuur van bijzonder hoog niveau vindt. Het Utrechtse college van promoties gaf twee jaar geleden wel toestemming voor een postume promotie. De promovendus was de Mozambikaan Fernando Guerreiro, die eerder dat jaar was overleden, voordat hij zijn proefschrift had kunnen afronden.

De Nederlandse wiskundigen lopen voorop als het gaat om inhoudelijke samenwerking. Dat wordt onderstreept door de vorming van drie landelijke onderzoeksclusters, waarvan het derde deze week in Utrecht ten doop werd gehouden. Met de tien miljoen euro die per cluster is uitgetrokken, willen de Ministeries van Economische Zaken en Onderwijs niet alleen meer aantrekkelijke universitaire banen creëren, maar ook de innovatie vanuit de wiskunde nieuwe kansen bieden. Zo hopen zij de belangstelling voor wiskunde bij vwo-leerlingen te stimuleren.

Een voorname opdracht aan de clusters is dan ook om nieuwe toepassingsgebieden voor de wiskunde te verkennen.

Nadat eerder al twee clusters van start waren gegaan, was het deze week de beurt aan GQT (Geometry and Quantum Theory), een samenwerkingsverband van Amsterdam, Nijmegen en Utrecht. In dit cluster ligt de nadruk op problemen op het kruispunt van de wiskunde en de theoretische natuurkunde. Volgens prof.dr. Ieke Moerdijk, een van de vier Utrechtse hoogleraren in het cluster, is er al enige tijd sprake van een sterke interactie tussen 'speculatieve theoretische fysica en abstracte wiskunde'. "In het verleden werd wiskunde door fysici vooral gezien als een nuttig hulpmiddel, maar in dit tijdsgewricht is er duidelijk sprake van een wederzijdse bevruchting. We zullen dan ook nauw gaan samenwerken met onze collega's uit het Spinoza Instituut."

In de twee andere clusters speelt de toepassing een relatief grote rol. Zo houdt het DIAMANT-cluster, waarin de Utrechtse hoogleraar Frits Beukers participeert, zich onder meer bezig met onderzoek naar de mathematische aspecten van de beveiliging van digitale data, de dienstregeling van de Nederlandse Spoorwegen of het doorrekenen van chips voor Intel.

NDNS (met de Utrechtse hoogleraar Odo Diekmann) onderzoekt de wiskundige achtergronden van natuurlijke fenomenen, zodat voorspellingen over celprocessen of klimaatontwikkelingen kunnen worden gedaan.

Zelf klassieke muziek spelen; geweldig!

"Wat ik zo bijzonder aan pianospelen vind, is dat je jezelf altijd kunt verbeteren. Het is nooit af. Wat dat betreft is het bijna een soort sport. Zelfs de grootste virtuozen kunnen nog beter worden. Buiten dat houd ik van verschillende klassieke muziek, dus om dat zelf te kunnen spelen is geweldig." Stein van Eden (20 jaar, Natuurkunde en een minor Muziekwetenschap) is één van de achttien deelnemers aan het Internationale in Utrecht.

Het concours, dat wordt georganiseerd door Parnassos, wordt volgende week alweer voor de zevende keer gehouden. De internationale kandidaten strijden in twee voorrondes om een finaleplek in muziekcentrum Vredenburg. Uiteraard hoopt hij bij de laatste drie finalekandidaten te zitten, maar hij kan z'n kansen moeilijk inschatten: "Ik ken de overige deelnemers niet, weet niet hoe goed ze spelen. Het lijkt me fantastisch om in de grote zaal van Vredenburg te mogen optreden, want we worden dan begeleid door een orkest. Ik heb dat nooit eerder mogen ervaren, maar het lijkt me een fantastische ervaring."

De kandidaten spelen telkens een klein eigen programma dat een aantal minuten mag duren, en daarna een verplicht stuk dat voor iedereen hetzelfde is. De jury beoordeelt na afloop van elke ronde wie door mag. Iedereen mag meedoen aan het concours, als je maar student bent en niet een conservatorium opleiding volgt en niet ouder bent dan 27 jaar.

Stein begon op z'n achtste met pianospelen bij de muziekschool in Bilthoven.

"Eigenlijk wilde ik gaan drummen, maar m'n ouders vonden piano toch een betere basis voor muziek. Op m'n 15e ben ik naast het pianospelen alsnog gaan drummen, maar dat viel tegen. Ik kon er niet genoeg in kwijt, en heb me na twee jaar weer helemaal gestort op de piano. Vanaf dat moment was ik extra gedreven om goed te spelen. Dat had ook te maken met mijn beslissing om in zee te gaan met mijn huidige Russische pianoleraar Misha Fomin, zelf uitvoerend pianist. Hij kan ontzettend goed spelen en dat enthousiasme brengt hij ook op mij over. Ik wist tot dat moment niet dat ik zo bevlogen kon spelen." Stein deed op z'n 17e mee aan het Prinses Christina Concours maar kwam net niet terecht in de regionale finale. De jury was verdeeld en hij kreeg een eervolle vermelding. Vanaf toen kreeg hij wel in de gaten dat hij talent had. "Maar dat is moeilijk voor mij om te bepalen. Ik kom uit een omgeving waarbij op hoog niveau muziek wordt gespeeld, daar blink ik niet uit."

Toch werd hij wel opgemerkt door een juwelier in Bilthoven, waar hij inmiddels de achtergrondmuziek op de piano verzorgt. "Ik liep eens binnen bij die juwelier toen ik een jongen zag spelen. We raakten aan de praat, en hij bood me aan om te spelen terwijl hij even pauze nam. Dat beviel zo goed dat de eigenaar me daarna ook geregeld heeft gevraagd."

In z'n vrije tijd luistert hij naar hele uiteenlopende muziek. "Ik ga bijvoorbeeld af en toe naar Drum 'n Bass-feesten, maar klassieke muziek zoals van Rachmaninov, Chopin en Scriabin zet ik thuis toch het meest op. Waarschijnlijk heeft het ook met m'n opvoeding te maken. Bij mij thuis wordt er heel veel klassiek geluisterd."

Je zou denken dat Stein geknipt is voor het conservatorium, maar daar denkt hij zelf anders over: "Heel even heb ik die drang gehad, maar het leek me toch geen goed idee. Natuurlijk wil ik heel graag heel goed pianospelen, maar het is wel een zware wereld waarin je je gaat bevinden. De concurrentie is heel groot, bijna niemand kan van z'n pianotalent rondkomen. Je moet bijna van een andere planeet komen wil je doorbreken. Volgens mij ben ik er niet geschikt voor om me maar op één ding te storten, ik heb teveel hobby's. Zo houd ik ook van boardsporten zoals snowboarden en skateboarden; ik ben lid van boardsportvereniging Spin."

Het Internationale Studenten Pianoconcours is z'n tweede grote wedstrijd en hij neemt z'n voorbereiding erg serieus: "Vanaf begin september staat bij mij bijna alles in het teken van het concours. Uitgaan staat nu even op een laag pitje. Ik studeer zo'n twee á drie uur per dag piano, en heb ook extra pianolessen. De stukken die ik heb ingestudeerd heb ik tot nu toe drie keer in z'n geheel laten horen aan kenners. Familie en vrienden: publiek genoeg. Verder probeer ik goed te slapen en geconcentreerd te oefenen. 's Ochtends speel ik bijvoorbeeld veel beter dan 's avonds na een dag colleges." Aan de voorbereiding kan het dus niet liggen. Ik ben tevreden als ik heb laten horen wat ik waard ben en voor mijn gevoel goed heb gespeeld. Ik zal enorm balen als ik om wat voor reden dan ook niet het onderste uit de kan heb gehaald."

MV

Elsevier: UU top

Van de 23 beoordeelde studies eindigde Utrecht in zeven gevallen op de eerste plaats. Dat was het geval bij rechten, biomedische wetenschappen, bestuurs- en organisatiewetenschap (b&o), geschiedenis, Nederlands, biologie en natuur- en sterrenkunde. Van de drie 'specialistische universiteiten' (Tilburg, Rotterdam en Maastricht) doet de Universiteit van Tilburg het onder professoren het best: 22 procent geeft een eerste plaats aan een opleiding van deze instelling. Eindhoven komt als beste technische universiteit uit de bus. De helft van de ondervraagden zet opleidingen van deze instelling op nummer één.

Vakgebieden waarop andere universiteiten met de eer gingen strijken zijn onder meer geneeskunde (Rotterdam), psychologie en sociale geografie en planologie (Amsterdam), sociologie en scheikunde (Nijmegen), communicatiewetenschap en technische informatica (VU), economie (Tilburg), godsdienstwetenschappen (Leiden) en wijsbegeerte (Groningen).

Ook studenten is door Elsevier om hun mening gevraagd. Zij hebben de eerste plaatsen anders verdeeld. De Universiteit Maastricht scoort het best met vijf eerste plaatsen uit 26 studies - waarvan er drie gedeeld worden met andere instellingen. Ook de Universiteit Utrecht, de Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit doen het met elk vier 'beste' opleidingen prima. Voor Utrecht zijn dat bij de studenten: b&o, pedagogiek, culturele antropologie en het University College.

In vijf gevallen komen de beoordelingen van studenten en hoogleraren overeen. Dat is het geval bij bedrijfswetenschappen (Rotterdam), b&o (Utrecht), sociale

geografie en planologie (Amsterdam), en werktuigbouwkunde (TU Delft én TU Eindhoven).

De Utrechtse student Wieke Dijkstra zit in het winnende vrouwenhockeyteam.

Wieke Dijkstra (22) werd zondag in Madrid wereldkampioen met het Nederlands vrouwenhockeyteam. De masterstudente bestuurs- & organisatiewetenschap hoopt nog een weekje de roes vast te houden, daarna wacht de studie weer.

Gefeliciteerd....

"Ja, dit is echt super. We hebben in Spanje al een heel mooi feestje gevierd, maar wat we na de landing op Schiphol allemaal meemaken is ongelooflijk. Dan pas merk je hoeveel mensen met ons hebben meegeleefd. Ik krijg mailtjes van klasgenoten van de middelbare school die ik al jaren niet meer heb gesproken. Hopelijk lukt het me deze roes nog even vast te houden, want het is een geweldig gevoel. Ik kan de rest van mijn leven als ik 's ochtends wakker word tegen mezelf zeggen dat ik wereldkampioen ben geworden."

En dat terwijl je de eerste twee wedstrijden op de tribune zat...

"Ik was al erg blij dat ik meemocht naar het wereldkampioenschap, zolang zit ik nog niet bij de selectie. Maar in de derde poulewedstrijd tegen Spanje kreeg ik mijn kans en die heb ik ook gegrepen. Ik had het gevoel dat ik niets te verliezen had en het ging meteen goed. Uiteindelijk heb ik in de WK-finale zestig van de zeventig minuten in het veld gestaan. Dat had ik een half jaar geleden niet durven dromen."

Oranje leek zo superieur. Hoe kan dat?

"Wij hebben dit kampioenschap serieus aangepakt en ons gefocust op maar één ding: wereldkampioen worden. Fysiek, maar ook mentaal is er echt heel hard gewerkt de afgelopen maanden. Zo werd ik er door de oefeningen van onze mental coach op gewezen dat ik de lat voor mezelf vaak te hoog leg. Hij heeft me geleerd dat het de maniér is waarop je persoonlijke doelen stelt, die bepaalt of je die doelen haalt of niet. Dat soort psychologische aspecten vind ik interessant. Ik begin dit jaar aan een master strategisch human resource management. Daarbinnen spelen dit soort zaken ook vaak een rol."

Jullie werden gevolgd door een filmploeg, is dat niet heel vervelend?

"Nee, ik ben erg benieuwd hoe hun documentaire er straks uit gaat zien. Iedereen binnen ons team vond dit een hele mooie manier om te laten zien hoe wij met topsport omgaan en wat we er allemaal voor doen. We mogen van te voren zeggen welke scènes we niet in de film willen hebben. Tijdens een toernooi in de Verenigde Staten deze zomer kreeg ik weer last van een ontsteking aan mijn slokdarm, omdat ik veel druk op mezelf legde op dat moment. Een emotioneel gesprek met mijn coach daarover is ook gefilmd. Ik vind dat prima, die dingen horen er bij."

En nu weer aan de studie?

"Ja, ik heb gelukkig veel steun aan mijn hoogleraar Peter Leisink. Die mailde mij maandag meteen dat hij me zou helpen de draad weer op te pakken. Ik vind het heerlijk dat er binnen de universiteit mensen rondlopen die - hoe druk ze het ook hebben - toch tijd voor je willen maken. Ik ga deze week ook maar even kennismaken met mijn werkgroep, daar hebben ze me dit studiejaar nog niet gezien."

XB

Dat is vorige week afgesproken in de ministerraad. Door hoogopgeleiden deze ruimte te geven, hoopt Nederland de nationale kenniseconomie te versterken. Totnogtoe moesten werkgevers steeds een speciale werkvergunning aanvragen voor mensen van buiten de EU. Dat zorgde voor veel administratief gedoe, met als resultaat dat sommige studenten hun stage in hun land van herkomst moesten volgen

Ook de regeling voor kenniswerkers van buiten de EU wordt aangepast: artsen in opleiding kunnen voortaan ook gebruik maken van de soepele migratieregels waarmee hoogopgeleide vreemdelingen voor vijf jaar in Nederland kunnen werken. Bovendien hoeven universitair docenten en postdocs niet langer te voldoen aan de looneis van 45 duizend euro per jaar, of 33 duizend euro per jaar als ze jonger zijn dan dertig. Die loongrens zorgde in de praktijk voor problemen.

HOP

Volgens de jaarlijkse TKMST Monitor van Aromedia willen scholieren steeds vaker op het hoogst haalbare niveau studeren. Vier van de vijf ondervraagde vwo’ers wil naar de universiteit en 18 procent kiest voor het hbo. Acht jaar geleden lag dat anders. Toen koos maar 67 procent van alle vwo’ers voor een academische opleiding.

Eerder deze week beweerde TNS NIPO juist dat steeds minder vwo-scholieren voor de universiteit kozen. In één jaar zagen de onderzoekers een daling van twintig procent: slechts drie op de vijf vwo’ers ging op academisch niveau studeren. De universiteiten fronsten hun wenkbrauwen: die hadden er nog niets van gemerkt. Toch stelde de PvdA direct Kamervragen.

Wie er gelijk heeft? In ieder geval is de steekproef van de TKMST Monitor grofweg honderd keer zo groot als die van TNS NIPO.

HOP

Filosofiedocent Menno Lievers had vorige week in het Ublad opgeroepen tot de actie. Volgens hem is het beeld van De Uithof als universiteitscampus niet te verenigen met een ‘racebaan voor verlengde bussen’.

De actievoerders bezetten zo rond kwart voor een de busbaan. Zij vroegen door middel van bordjes en spandoeken om een echte academische sfeer in De Uithof en ‘meer gras’. In de Heidelberglaan vormde zich een file van bussen.

De sit-in trok kort na het middaguur behoorlijk veel belangstelling. Enkele honderden studenten en medewerkers kwamen een kijkje nemen. Lievers toonde zich na afloop zeer tevreden, vooral ook omdat de hele actie zonder een enkele wanklank was verlopen.

Na twintig minuten gaf Lievers het signaal dat de actie kon worden beëindigd, waarna het busverkeer weer kon worden hervat.

XB

Lees de oproep van Menno Lievers in het Ublad vorige week:
http://www.ublad.uu.nl/WebObjects/UOL.woa/3/wa/Ublad?id=1026764