Juryvoorzitter prinses Laurentien noemde het in Brussel eind vorige week werkelijk wonderbaarlijk hoe de Utrechtse hoogleraar wetenschappelijk onderzoek naar zaken als oorsprong, vindplaats, traditie en functionaliteit in kaart bracht zonder een dorre archivaris te worden. Zij roemde bovendien het prachtige taalgebruik, inlevingsvermogen en humor van Van Oostrom.

De nominatie komt precies tien jaar nadat Van Oostrom de prijs won met Maerlants wereld over de dertiende-eeuwse dichter Jacob van Maerlant en zijn tijdgenoten. Dit jaar neemt Van Oostrom het op tegen vijf romanciers. De winnaar van de prijs (50.000 euro) zal op 10 november bekend worden gemaakt in het televisieprogramma RTL Boulevard.

XB

Een Commissie van Drie onder leiding van H.W. von der Dunk, de Utrechtse emeritus hoogleraar geschiedenis, onderzocht de rol van Meertens in opdracht van de KNAW. Aanleiding was de beschuldiging van Hans Derks, socioloog en historicus, dat Meertens zou hebben samengewerkt met de Duitse bezetter. Hij verwijt het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, het Meertens Instituut en de KNAW ‘doofpotpolitiek’.

Uit archiefonderzoek en interviews met betrokkenen blijkt dat Meertens, die in de jaren twintig van de vorige eeuw in Utrecht Nederlands studeerde, geen lid was van de NSB of een andere organisatie die na de oorlog als ‘fout’ is aangemerkt. Wel heeft hij contacten gehad met het Rijkscommissariaat en met instellingen die samenwerkten met de bezetter. ‘Die contacten vloeiden voornamelijk voort uit zijn betrokkenheid bij de poging tot oprichting van een Rijksinstituut voor Nederlandsche Taal en Volkskultuur.’

Meertens heeft volgens de commissie geen heldenrol gespeeld. Hij heeft zich in vergaande mate aangepast en meegewerkt aan ondernemingen die de Duitse bezetter ten goede kwamen. De commissie wijst er echter op dat ‘accommoderend gedrag’ tijdens de oorlogsjaren een wijdverbreid patroon was.

De commissie is fel tegen een naamsverandering van het Meertens Instituut: ‘Het zijn juist de totalitaire politieke stelsels die geen tijd of geschiedenis, anders dan een geïdealiseerd ver verwijderd verleden, wensen te erkennen. Democratische staten en gemeenschappen kenmerken zich daarentegen door het vermogen een modus vivendi te vinden met onaangename waarheden en moreel verwerpelijk geachte opvattingen. Daar zit vanzelfsprekend een grens bij gedrag dat apert in strijd is met elementair menselijk fatsoen en als universeel te beschouwen morele waarden. Alleen wanneer iemand zich daaraan schuldig heeft gemaakt, is volgens deze commissie een naamswijziging op zijn plaats, en dan ook volstrekt onvermijdelijk.’

In het geval van Meertens is hiervan echter niets gebleken. De commissie bepleit handhaving van de naam ‘uit historisch oogpunt en omdat het ontkennen van het verleden door dergelijke correcties tot mislukken gedoemd is.’

HOP

SSH: “In december van dit jaar wordt het duidelijk of Utrecht de Jeugd Olympische Spelen mag organiseren. In het huurcontract is inderdaad een clausule ingebouwd waarin staat dat de bewoner zijn of haar kamer dan beschikbaar moet stellen voor de periode van één maand in de zomer. Uiteraard hoeft de bewoner voor die maand geen huur te betalen, en staat er nog een vergoeding tegenover. Hoeveel deze vergoeding bedraagt is nog onduidelijk.”

De USF is met stomheid geslagen. Voorzitter Mark Laagewaard: "Dit is belachelijk. Als huurder bij een woningbouwcorporatie mag je er toch op vertrouwen dat je een normaal contract onder ogen krijgt. Voor een grote groep huurders is dit vertrouwen in de SSH nu geschaad”. USF Studentenbelangen beraadt zich op eventuele stappen.

De SSH ziet op dit moment geen grote problemen. “Waarschijnlijk zijn de studenten die nu in De Bisschoppen wonen dan alweer weg. Campuscontracten zorgen ervoor dat de studenten na hun studie weer ruimte maken voor andere studenten, en over vijf jaar is dat waarschijnlijk het geval.” Inmiddels heeft één bewoner zich over de clausule bij de SSH beklaagd.

Naast De Bisschoppen is de SSH ook andere onderkomens voor de sporters aan het bekijken. De campus van University College behoort ook tot de mogelijkheden.

MV

“Ik ben een positief ingesteld iemand”, aldus Van Kammen, die het woord voerde, omdat commissievoorzitter Vliegenthart zich als Utrechts emeritus-hoogleraar discreet op de achtergrond hield. De rapporteur voegde de daad bij het woord en overlaadde zijn gehoor met complimenten. Hij had lof voor de meeloopdagen, waarin vwo-scholieren de kans krijgen om al aan de chemie te ‘ruiken’, en prees de manier waarop docenten de studenten begeleiden. “U moet wel goed voor de practicum- en werkgroepbegeleiders zorgen”, hield de Wageningse hoogleraar het departementsbestuur voor. "In feite zouden ze af en toe een sabbatical moeten krijgen, maar ik besef dat die wens niet gemakkelijk te realiseren zal zijn.”

Uiteraard had Van Kammen ook kritiek, maar zelfs die verwoordde hij zo vriendelijk dat zijn toehoorders zich na afloop afvroegen hoe zijn aanmerkingen precies geduid moesten worden. Helder was wel dat de commissie tutoren en een goede studieloopbaanbegeleiding had gemist. Over de college-responsgroepen waren zowel de studenten als de docenten waarmee de commissie had gesproken, positief geweest. Maar Van Kammen merkte fijntjes op (“een leuke truc van u”) dat die twee groepen gesprekspartners voor zijn gevoel wel erg selectief en eenzijdig waren samengesteld.

Opvallend was dat twee voorname punten van zorg van de commissie niet zozeer de scheikundeopleiding betroffen als wel het meer algemene onderwijsbeleid van de UU. De Utrechtse graduate school had gemengde gevoelens bij de commissie opgeroepen, aldus Van Kammen, met name vanwege de verwachting dat het promotietraject gaat indalen in de master, waardoor die opleiding wel erg sterk op de research wordt gericht. De opleiding van chemici voor functies in het bedrijfsleven of in maatschappelijke organisaties zou daardoor in het gedrang kunnen komen, vreest de commissie of in de woorden van Van Kammen: “De kans bestaat dat op die manier het civiel effect van de master wordt uitgehold.”

Ook het in Utrecht snel om zich heen grijpend bindend studieadvies bleek in de commissie weinig fans te hebben. Van Kammen adviseerde het college van bestuur althans om zeer terughoudend te zijn met de invoering van het bsa bij scheikunde. “Prima dat tutoren met studenten spreken over hun studievoortgang, maar laten we niet vergeten dat studenten ook de kans moeten krijgen op een studentenleven. Ze willen lid worden van een studentenvereniging en dat moet wel mogelijk blijven.” En in de richting van het departementsbestuur: “Ik laat het aan u om op te komen voor de belangen van uw studenten.”

EH

In totaal begonnen dit jaar 5987 bachelorstudenten aan een studie aan de Universiteit Utrecht. Dat zijn er 136 minder dan vorig jaar, zo blijkt uit de zogeheten 1-oktobertelling. Dit is de eerste officiële telling van het aantal in Utrecht ingeschreven studenten. Het definitieve aantal wordt pas op 1 december vastgesteld, maar de verschillen tussen de twee tellingen zijn doorgaans miniem.

De cijfers laten zien dat naast Farmacie ook Frans, Portugees, pedagogiek en theater-, film- en televisiewetenschappen het aantal eerstejaars studenten zien dalen. Bij Portugees schreven zich dit jaar maar twee nieuwe eerstejaars in tegen zes vorig studiejaar. Daar staat tegenover dat Duits, Spaans en Engels in de lift zitten. Bij Duits, tot voor een paar jaar een landelijk zorgenkindje meldden zich dit jaar zeventien eerstejaars. Andere sterke groeiers zijn natuurwetenschappen en innovatiemanagement, communicatie- en informatiewetenschappen, informatiekunde, onderwijskunde en natuur- en sterrenkunde.

De 1-oktobertelling bevat ook gegevens over de instroom in de masterfase. Daaruit blijkt dat dit jaar 442 studenten van buiten de UU aan een Utrechtse master zijn begonnen. 116 van hen zijn buitenlander. In 2005 ontving de UU nog 180 buitenlandse masterstudenten. In totaal telt Utrecht op dit moment bijna 5400 masterstudenten. Dat betekent dat dit studiejaar aan de UU 28367 studenten staan ingeschreven, bijna honderd meer dan vorig jaar.

EH

De halvering is opvallend, meent de Raad voor Werk en Inkomen op basis van nieuw onderzoek. De sterke daling kan niet alleen verklaard worden uit de aantrekkende economie. Kennelijk verbetert de positie van allochtonen structureel.

De werkloosheid van hoogopgeleiden was in 2005 onder autochtonen zo’n drie procent en onder niet-westerse allochtonen zo’n zes procent. Het resterende verschil is volgens de RWI toe te schrijven aan 'een optelsom van niet heel forse, maar reële belemmeringen', waaronder een mindere taalbeheersing, een te grote bescheidenheid in sollicitatieprocedures en moeite met het vinden van een stage. Ook mengen allochtone studenten zich minder vaak in het studentenleven, waardoor hun cv en presentatie na hun studiejaren minder indruk maken. Huidskleur en afkomst spelen volgens het onderzoek slechts een kleine rol, ook volgens de allochtonen zelf.

De hogere uitval van allochtonen in het hoger onderwijs zou vooral worden veroorzaakt door verschillen in motivatie tussen allochtonen en autochtonen. Wanneer allochtone scholieren een vervolgopleiding kiezen, laten ze de kans op een goed salaris zwaarder meewegen dan autochtone scholieren doen. Ze vragen zich daardoor minder af of ze wel echt geïnteresseerd zijn in de studie en het vakgebied.

De raad vindt daarom dat allochtonen beter geholpen moeten worden bij het maken van hun studiekeuze. Ook gerichte coaching en mentorschappen zouden de studieuitval kunnen beperken.

HOP

Weg met die busbaan

Jacqueline staat achter Menno: "Het zal wel architectonisch verantwoord zijn, zo'n moderne zichtlijn dwars door De Uithof. Maar in mijn meer sombere buien vraag ik me wel eens af of er nog wel van medewerkers wordt gehouden... .of is dit een supersonische manier om te reorganiseren?" Erik reageerde: "Ik ben het 100 procent met Menno eens. Alleen ben ik bang dat we veel te laat zijn met een protest. Er zijn nu al tonnen gestoken in voorbereiding en uitvoering. Heel slecht vind ik dat er geen mogelijkheid geweest om vooraf je mening te geven over dit plan." Thomas heeft wél kritiek: "Voor een filosoof bekijkt Lievers de zaak wel erg eenzijdig. Een goede ontsluiting is belangrijk, niet alleen naar de UU maar ook van en naar het UMC. Dat er twee mensen geschept zijn is treurig maar niet bijster veel gegeven het grote aantal mensen dat dagelijks oversteekt. Kwestie van goed uitkijken lijkt me. Bovendien die busbaan ligt er al zo lang en nu is de maat vol?"

Brand in studentenhuis

FBU krijgt voldoende

De universitaire gemeenschap geeft een gemiddeld rapportcijfer van 6,7 voor de totale dienstverlening van het FBU. Dat blijkt uit een klanttevredenheidsonderzoek van het facilitair bedrijf. De respons op de jaarlijkse 'verbetermeter' waarmee het FBU zijn dienstverlening onder de loep neemt, is mager. Dit jaar vulden nog geen 70 van de bijna 300 geadresseerden de enquête in - nog geen kwart dus. Tevreden tonen de respondenten zich vooral over de deskundigheid van de FBU-medewerkers en over de samenwerking met hen. Kritische noten worden er gekraakt als het gaat over de prijsstelling van de dienstverlening en de facturering ervan.

D66 juicht te vroeg

Staatssecretaris Bruins is helemaal niet op zoek naar financiering voor de schakelprogramma's van hbo-bachelors die een wo-master willen gaan volgen. Het succes dat D66 hierover op zijn website claimt, is onterecht. Bruins zei slechts dat hij 'best nog wel eens naar de bekostiging van schakelklassen wil kijken als een kamermeerderheid dat vraagt.' Van der Ham houdt echter vol dat hij zijn toezegging binnen heeft. D66 bracht dit punt ter sprake naar aanleiding van de sms-actie die de democraten onder studenten hadden opgezet.

Utrecht onderzoekt

Vanaf 12 oktober houdt de gemeente Utrecht een grootschalige enquête onder 27.500 inwoners over hun tevredenheid met stad, buurt en bestuur. Het hele scala van gemeentelijke kwesties, zoals veiligheid, openbaar vervoer, cultuuraanbod of groenvoorziening, komt in de schriftelijke enquête over het voetlicht. Alle bevolkingsgroepen zijn evenredig vertegenwoordigd, dus ook een fors aantal studenten kan de vragenlijst in de brievenbus verwachten. Dit is de vijfde keer dat de gemeente dit tweejaarlijkse onderzoek houdt.

Meer dan tweehonderd nieuwe leden van roeivereniging Orca zijn dinsdagavond onderworpen aan een afroei-examen. Daarin moesten de studenten bewijzen dat ze niet alleen op de hoogte zijn van de vaarregels die gelden op het water, maar ook van de structuur van de vereniging. Deelnemers kregen onder meer enkele filmpjes voorgeschoteld, waarna zij enkele seconden hadden om te antwoorden. De test vond dit jaar voor het eerst plaats in De Uithof. En werd afgenomen in - hoe kan het ook anders - de Boothzaal (in de bibliotheek).

Octavi Hermans heeft haar eerste beproeving doorstaan. De Utrechtse studente Internationale Betrekkingen streed tijdens de eerste campagneweek voor de VN jongerenvertegenwoordiger tegen de Utrechtse rechtenstudent Amy Simpe. Ze won met 65 procent van de stemmen en daarmee is zij de eerste kandidaat in de finale. Dat betekent dat we Octavi in ieder geval terugzien op de Nacht van de VN op 24 oktober.

Steeds meer studentes in Groot-Brittannië doen aan prostitutie om hun studie te bekostigen. Volgens een onderzoek is het aantal studenten in de seksindustrie de afgelopen zes jaar verdubbeld. Dat meldde de Britse krant The Sunday Times. De stijging ligt in de lijn der verwachting omdat ook de studiekosten fors toenamen, stellen de onderzoekers van de Kingston-universiteit in Londen. Van de groep ondervraagde studenten gaf een op de tien aan dat hij of zij medestudenten kent die in de seksindustrie werken. In de prostitutie, en anderen strippen, masseren, doen aan lapdance of zijn actief bij een escortbureau.

In Nederland lenen studenten gewoon bij als ze extra maandgeld nodig hebben. Het aantal studenten dat een lening afsluit bij de IB-Groep is de afgelopen drie jaar fors gestegen. Vooral studenten met een prestatiebeurs doen steeds vaker een beroep op de IB-Groep. In augustus sloten ruim 120.000 studenten met een prestatiebeurs een lening af, terwijl drie jaar geleden nog krap 74.000 van deze studenten leenden. Ruim 70 procent leent het maximale bedrag van 796 euro per maand.

Met die hoge lening kunnen studenten zich wel een laptop veroorloven. Maar die moeten ze dan voortaan wèl in een rood winkelmandje stoppen als ze de Juridische Bibliotheek binnen willen. Zoals bekend mogen jassen en tassen niet meegenomen worden in de JB. Nu er steeds vaker laptops in daarvoor bestemde tassen werden meegenomen, ontstond de vraag of die laptoptassen dan wel mee mogen. Het antwoord is nee. In de hal bij de collegezaal staan sinds kort rode winkelmandjes, die gebruikt kunnen worden om alle studiebenodigdheden mee de bibliotheek in te nemen.