Good Governance is in een korte tijd uitgegroeid tot een centraal begrip in pogingen de kwaliteit van het besturen in ontwikkelingslanden te stimuleren. Het gaat daarbij met name om de transparantie en het verantwoordelijkheidsbesef in het optreden van overheden en private en publieke organisaties.

Jabeen (1959) is als hoogleraar verbonden aan het Institute of Administrative Science, University of the Punjab, Lahore – Pakistan. Ze krijgt haar thuisbasis bij de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Rebo-faculteit. Jabeen oreert op 11 april 2007 in het Academiegebouw.

De wisselleerstoel op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, vernoemd naar prins Claus, is ingesteld door de Universiteit Utrecht en het Institute of Social Studies. Prinses Máxima is de voorzitter van het curatorium van de leerstoel, waarvoor jonge academici uit Afrika, Azië, Latijns-Amerika, de Cariben of de Pacific in aanmerking komen. Elk jaar bekleedt een andere wetenschapper de stoel, het ene jaar aan de UU, het andere jaar aan het ISS in Den Haag.

Eerdere leerstoelhouders waren prof.dr. Rema Hammami (Palestijnse), prof.dr. Gaspar Rivera Salgado (Mexico), prof.dr. Mansoob Murshed (Bangladesh) en prof.dr. Amina Mama (Nigeria/Zuid-Afrika).

AH

Voor meer informatie over de prins Claus-leerstoel: www.princeclauschair.nl

Hoogleraar Psychologische Functieleer Frans Verstraten is de initiatiefnemer van het gebruik van de stemzender tijdens colleges. Hij zag hoe het werkte aan Harvard University. "Ik vond het zo'n goed idee dat we het nu ook bij Psychologie introduceren."

De stemzender ziet eruit als een rekenmachine. Hij is makkelijk te bedienen en kan bijna in de broekzak meegenomen worden. De studenten moeten - als ze dat willen - de apparaatjes zelf kopen voor zo'n 25 euro. Ze zijn pas twee weken in omloop, maar er zijn er al 480 van verkocht. Het belangrijkste doel van de stemkast is om studenten te laten participeren tijdens het college.

De eerstejaars Psychologie in de enorme collegezaal in het Educatorium krijgen hun eerste opdracht. Op het scherm komt de volgende vraag in beeld: 'Hoeveel procent van de Amerikaanse bevolking heeft de SOA Genitale Herpes?' Er wordt luidkeels gepraat en op toetsjes gedrukt. "We hebben onze eerste vastloper", zegt Verstraten plotseling, terwijl het beeld even wegvalt. Het probleem is al snel opgelost en er verschijnt een procentuele uitslag van de stemming op het scherm. Slechts weinigen weten dat één op de vijf Amerikanen aan deze geslachtsziekte lijdt.

Verstraten vindt het stemapparaat een goede manier om studenten actiever bij het college te betrekken. Nu kunnen er ook vragen gesteld worden aan studenten, waar ze normaal gesproken niet graag antwoord op zouden geven. Nu zijn ze anoniem en durven ze sneller te antwoorden, denkt Verstraten. Ook de kennis van de studenten kan makkelijk getest worden.

Maar het apparaat kan op meer fronten worden ingezet. "Je kunt een gigantische steekproef nemen. Docenten kunnen zelfs onderzoek met onderwijs combineren, want je kan in één klap 500 studenten laten reageren op relevante onderzoeksvragen."

De outputfile die de computer aanmaakt van de resultaten, kan met een kleine aanpassing direct worden ingevoerd in de meest gangbare statistische pakketten, zegt de hoogleraar. "De stemzender heeft heel erg veel voordelen, maar we moeten het uitwerken en onderwijskundig goed gaan gebruiken."

Na hun eerste uur college reageren de studenten enthousiast op het apparaat. "Ik vind het wel geinig. Het geeft de colleges een extra dimensie, waardoor het een stuk minder saai is. Daar zit wel toekomst in", zegt Stijn. Volgens Marike worden studenten nu ook echt bij de les betrokken. "Wat wel een valkuil kan zijn, is dat er tijdens en na het stemmen weer veel gepraat wordt. Het is daardoor een beetje onrustig. Ik denk dat de docent ervoor moet zorgen dat er geruisloos wordt gestemd." Joeri vindt het een goed initiatief, omdat je zo je eigen kennis kan testen.

Ook Verstraten is na het eerste gebruik wel tevreden. "Het is jammer dat het in het begin even mis ging, net als de pers erbij is." Hij denkt dat het heel afhankelijk van de docenten is, of de stemzender bij meer colleges gebruikt gaat worden. Cees van den Bos, docent sociale psychologie, kijkt mee met het college. "Ik wil zien of het iets is dat ik ook in mijn colleges kan gebruiken. Misschien begin ik er dan volgend jaar mee, als alle technische mankementen zijn weggewerkt." Verstraten: "Veel mensen willen wachten totdat het uitontwikkelt is, maar dan is het niet meer nieuw. Als wetenschapper wil ik het meteen proberen en ik heb hier een goed gevoel over."

De stemzender kan niet verplicht worden voor een vak. Maar het wordt wel gelijk met het boekenpakket aangeboden: "Als docenten het systeem echt niet willen gebruiken, goed. Maar het lijkt me toch erg belangrijk dat zij in de ontwikkeling meegaan. Het is een experiment, wie weet mislukt het, maar daar ga ik eigenlijk niet vanuit."

Afgelopen maandag zochten studenten verkleed als verplegers, deelnemers voor de Gezondheidsbattle op de medische faculteit. Studenten kunnen zich als groep inschrijven op de site www.kansopgezondheid.nl. Daar krijg je een casus en als je die goed oplost ga je naar de volgende ronde. De winnaars mogen op studiereis naar Ghana.

'Bruins jaagt talent weg'

De Nederlandse universiteiten toonden zich deze week 'verheugd' over de kansen die staatssecretaris Bruins studenten met zijn plan biedt. De mededeling van het ministerie dat er geen compensatie te verwachten is voor het dalende aantal studenten dat de maatregel tot gevolg kan hebben, viel echter niet in goede aarde.

Met minder inkomsten hebben universiteiten immers ook minder mogelijkheden om aantrekkelijk te zijn voor talentvolle buitenlandse studenten, betoogde voorzitter d'Hondt van universiteitenvereniging VSNU deze week. "Het zou onverstandig zijn alleen subsidie te geven op de export van onze studenten. Dan jaag je talent weg."

De Utrechtse collegevoorzitter Van Rooy wees er bovendien op dat andere landen studenten geen geld meegeven aan hun vertrekkende studenten. "Onze overheid zou erop moeten aandringen dat ook in andere landen het sociale leenstelsel voor dit doel mag worden ingezet."

Echt veel kans lijkt de universitaire lobby echter niet te maken. Bruins mag rekenen op een breed politiek draagvlak voor zijn internationaliseringsagenda, zeker nu de jongste cijfers laten zien dat Nederland bijna driemaal zoveel studenten ontvangt dan uitzendt.

Verder hebben de universiteiten vorig jaar al voor elkaar gekregen dat de zogenaamde Raulin-vergoeding waarmee studenten uit de EU een deel van de Nederlandse studiekosten betalen behouden bleef, tegen de zin van toenmalig staatssecretaris Rutte. Ook hebben de opeenvolgende bewindslieden de Tweede Kamer de afgelopen jaren herhaaldelijk bezworen dat zij hun uiterste best hebben gedaan, maar dat de materie te complex is om in EU-verband tot afspraken te komen over financiële steun voor studenten die over de grenzen kijken.

Er lijkt de universiteiten niets anders te resten dan zich gesteund te voelen door het goede nieuws dat de internationale onderwijsmarkt volgens internationaliseringsorganisatie Nuffic de komende jaren telkens met tien procent groeit.

Vijf jaar geleden

Op 11 september 2006 is er op University College een lezing van David Goldberg, een Amerikaanse hoogleraar. Het is de eerste activiteit uit een hele serie waarin onze universiteit en onze nieuwe beste vrienden uit Californië samenwerken. Goldberg wordt aangekondigd als afkomstig van de universiteit van 'the best and the brightest'. De alliteratie-afdeling van de UU maakt overuren.

De lezing is een lezing zoals alle anderen. Onderwerp zijn de sociale wetenschappen na '9/11'. De University College studenten luisteren braaf en maken aantekeningen. Het auditorium zit vol. Niets bijzonders aan op te merken. Weinig flesjes Spa.

Dan gebeurt er iets opvallends (en, zoals dat gaat, gebeuren dat soort dingen altijd als de fotograaf net weg is). Als Goldberg klaar is met zijn lezing mag de zaal vragen stellen. Een jongen van een jaar of negentien neemt het woord. Hij heeft kort haar, een hoekige kaak en de zieligste ogen die je kunt bedenken. Op zijn t-shirt staat In Remembrance of, met daaronder een wit vlak. Invullen naar keuze. Hij heet Artyon en vertelt dat hij vandaag, vijf jaar geleden, zijn eerste schooldag had op de Stuyvesant High School, drie blokken van het World Trade Center vandaan. Als versteend keken de kinderen uit het raam naar de brandende torens. Zijn vader werkte die dag in één van de twee torens. "When the towers came down the cloud of dust filled our lungs and filled our lives."

In een quasi-ongemakkelijke stilte kijkt de zaal naar hem. Dit is iemand die iets te zeggen heeft. Hij vertelt dat hij schrijver wil worden, zodat hij getuigenis kan geven van 9/11. Zijn stem hapert. Dan wordt hij onderbroken door de organisatie; of hij zich wil beperken tot een vraag aan professor Goldberg. Uit het publiek komen zachtjes kreten, 'Let him finish', maar de organisatie dringt aan.

Uit het veld geslagen stelt Artyon dan maar een vraag; hoe kunnen de studenten hier in de zaal iets bijdragen aan de wereld van ná 11 september? De hoogleraar weet het niet. Op sommige dagen biedt wetenschap geen uitkomst. Dialoog misschien wel.

Software arts

Proefschrift vinden

Met 1144 exemplaren levert de Universiteit Utrecht de grootste bijdrage aan de deze week geopende Nationale Proefschriftensite. Op www.DAREnet.nl/proefschriften. zijn meer dan 10.000 full text dissertaties verzameld. Volgens bestuurslid Eddy Rijntjes van het Promovendi Netwerk Nederland, is de Nationale Proefschriftensite vooral van belang voor jonge onderzoekers die zo meer naamsbekendheid kunnen krijgen. "Het publiek toegankelijke proefschrift is een wereldwijd visitekaartje!" Met de nieuwe site loopt Nederland wereldwijd voorop. De UU zelf heeft echter al vanaf 1999 een archief, waarin naast full text proefschriften ook andere publicaties van Utrechtse pers zijn te vinden. Op die site, www.igitur.nl, kan ook een aantal recente full text scripties van letterenstudenten worden ingezien.

Botoxing the man

Veel oudere mannen, die tot nu toe wat meewarig deden over het enthousiasme van hun vaak vrouwelijke leeftijdgenoten voor het wondermiddel botox, zullen binnenkort een toontje lager moeten zingen. De kans is namelijk niet denkbeeldig dat zij zelf op afzienbare termijn ook botox ingespoten gaan krijgen, zij het niet in hun voorhoofd, maar in hun vergrote prostaat. Uroloog dr. Laetitia de Kort van het UMC Utrecht heeft namelijk een methode ontwikkeld om de spierontspanner rechtstreeks te injecteren in het orgaan dat bij dertig procent van de oudere mannen een goedaardige zwelling vertoont. Door de behandeling zal de zwelling verminderen en weefsel afsterven, waardoor de plasbuis niet langer wordt dichtgedrukt. De Kort verwacht aan het einde van dit jaar een begin te kunnen maken met het botoxen van de oudere man.

Dat concludeert Esther Heijnen in het proefschrift 'Novel paradigms in successful IVF treatment', waarop zij deze week promoveerde. Voordeel van die strategie is volgens Heijnen, dat er minder meerlingzwangerschappen voorkomen en dat de totale kosten van de behandeling lager zijn. De onderzoeker, die tegenwoordig op de researchafdeling van Organon werkt, baseert haar constatering op een studie naar het effect van de twee genoemde vormen van IVF-behandeling bij 404 vrouwen in de jaren 2002-2004.

Voor vrouwen bij wie maar één embryo was teruggeplaatst, bleek de kans op een succesvol verlopende zwangerschap 43,4 procent te bedragen. Dat was weliswaar een fractie minder dan de kans van 44,7 procent op succes voor vrouwen in de andere groep, maar daar stond tegenover dat in die laatste groep in één op de acht gevallen sprake was van een tweeling. Bij een 'milde' behandeling bedraagt de kans op een meerling slechts 0,5 procent, zo wees het experiment uit.

Ook uit kostenoogpunt verdient het terugplaatsen van één embryo gecombineerd met een milde hormoonbehandeling de voorkeur, constateert Heijnen. Zij berekende dat de gemiddelde kosten per zwangerschap bij de standaardbehandeling ruim 24.000 euro bedragen. De milde strategie kost gemiddeld ruim 19.000 euro. Dat verschil valt grotendeels te verklaren uit het feit dat bij die laatste strategie veel minder vaak sprake is van vroeggeboortes met de daaraan verbonden ziekenhuiskosten. Heijnen spreekt dan ook de hoop uit dat de milde strategie in ons land op grote schaal zal worden ingevoerd.

Studenten halen geintjes uit. Afgelopen week hield de politie in Delft een jongen aan met een tas vol inbrekersspullen. Hij wilde zijn buit omruilen voor een bierfeest. Zijn tas werd in beslag genomen en de student kreeg een boete. En in Wageningen zaten een aantal studentes als dames van lichte zeden achter de ramen. Zij deden dat zo professioneel dat de politie hun om een vergunning vroeg. Toen ze die niet konden tonen, moesten de rode lichten uit.

Het nieuwe bestuur van Rasa, de studentenvereniging van de Roosevelt Academy in Zeeland, kon minder lachen toen de kas leeg bleek te zijn. Naar alle waarschijnlijkheid is de vorige penningmeester er met ruim 10.000 euro vandoor gegaan. Hij is sinds de zomer spoorloos verdwenen. Volgens de voorzitter komt de vereniging er wel bovenop. Ze hebben een lening gekregen van de instelling en de contributiegelden komen weer binnen. Daarbij willen ze hard aan het werk gaan om sponsors te vinden.

Universiteit Wageningen wil het wereldrecord insecten eten vestigen. Hoogleraar entomologie Marcel Dicke hoopt dat zoveel mogelijk mensen op 23 september sprinkhanen, meelwormen en andere beestjes komen verorberen. Volgens de hoogleraar eet iedereen jaarlijks ongemerkt zeker een pond kleine zespotigen op. Dicke heeft het festival met zijn vakgroep verzonnen, om bezoekers te laten zien dat insectenonderzoek van grote maatschappelijke betekenis is. "Insecten domineren de wereld", zo zegt Dicke.

Singles die graag herinneringen ophalen aan hun studententijd, kunnen zich sinds kort wenden tot www.membersclick.nl. Veel corporale singles willen, volgens de initiatiefnemer van de site Monique Begemann, liever daten met een oud-lid. Op de site kunnen ze allerlei persoonlijke gegevens van personen vinden en hun lidmaatschap van studentenverenigingen. Het is niet alleen voor oud-leden bedoelt, dus huidige verenigingsleden kunnen zich ook aanmelden.

Wat als geintje begon, is nu een echte hype geworden: de Hitler-look-a-like contest onder katten. Journalistiekstudent Koos Plegt fotografeerde ooit een kat met een 'snorretje', die hem erg aan Hitler deed denken. Hij zocht meer soortgelijke foto's via Google en zette ze allemaal op een site. Sindsdien duiken de internationale media er bovenop. Een uitgever in New York ziet wel iets in een fotoboek van de 'kitlers'.

Knoeiend de leukste serveerster

"In eerste instantie had ik niet echt zin om mee te doen aan de wedstrijd. Ik was aan het werk bij Toque, toen er twee mensen van NL30 langs kwamen. Ze vroegen of ik mee wilde doen. 'Je maakt best kans. Het is leuk en je hoeft alleen maar je e-mail in te vullen', zeiden ze en wisten me toch over te halen. Ik heb het gelijk aan mijn ouders en vriendje verteld. Vooral mijn moeder is erg enthousiast. Mijn collega's weten het natuurlijk ook allemaal en stemmen op me. Een andere collega, Sarah, doet ook mee. Maar er is geen concurrentie hoor, in ieder geval niet van mijn kant. Ik heb zelfs op haar gestemd."

En zij ook op jou?

"Dat weet ik eigenlijk niet, ha ha. Het lijkt me erg leuk om te winnen, maar ik ga er niet vanuit. Ik had sowieso niet verwacht dat ik zo hoog zou eindigen. De top 50 vond ik al leuk, nu ik in de top 10 sta helemaal. Ik denk dat deze wedstrijd vooral gaat om de grootte van je kennissenkring. Er moeten gewoon veel mensen op je stemmen. Vanessa, een van de andere serveersters, heeft een heel promotieteam. Waarschijnlijk gaat zij wel winnen. Laatst heb ik voor het eerst onze vaste klanten aangespoord om voor me te sms'en. Als ik toevallig zou winnen, zou ik mijn vriend meenemen op reis. Je mag kiezen tussen Berlijn of Barcelona en ik zou Berlijn kiezen, want het is een leuke stad. En ik heb de laatste tijd ook veel films bekeken over de Tweede Wereldoorlog."

Wat is je grootste blunder tijdens het serveren?

"Ik heb zo veel blunders gemaakt, dat ik eigenlijk niet snap dat ik überhaupt aangenomen ben bij Toque. Op mijn proefdag ben ik van een podium gevallen en heb ik allerlei kopjes kapot laten vallen. Mijn ergste blunder was dat ik rosé over mijn baas heen gooide. Gelukkig kon hij erom lachen.

"Ik werk nu een half jaar hier en merk wel dat het knoeien minder wordt. Het is leuk om te serveren en vooral om klanten een fijne avond te bezorgen. Ik vind het heel boeiend om mensen te observeren en te zien hoe lang ze met een kopje koffie kunnen doen."

Let je nu erg op andere serveersters?

"Sinds ik in de horeca werk, let ik er wel op. Ik kijk wat andere serveersters doen als er iets mis gaat. Ik ben wel kritisch, maar geef ook altijd fooi. Ik let ook op schuimkragen van glazen bier. Als ik een kater of rotdag heb, dan vind ik het zelf heerlijk om achter de bar te staan. Ik zorg dan dat het bier goed getapt is. Twee vingers schuim en het liefst zo dat er nog een bolletje opstaat als je het serveert. Bij sommige cafés krijg je van die mislukte biertjes, dat vind ik echt niet kunnen."

JvG

Een forse inflatiecorrectie, Margret, teamleider catering in het Minnaertgebouw!

"Dat klopt. Deze verhoging was ook onvermijdelijk. De erwten- en bruine bonensoep worden al jaren onder de prijs verkocht. Deze soepen zijn duurder, omdat het dikke soepen zijn, waarvan veel blijft 'hangen' in de soepterrines. Bovendien worden ze kant en klaar aangeleverd, wat ook duurder is."

Begrijpelijk toch, Wouter Bergmann Tiest, medewerker bij Bètawetenschappen en soepliefhebber.

"Wacht even hoor. Uit zo'n 10-liter bak, waar zo'n 66 kopjes van 0,15 liter uitgaan, werd voorheen dus voor 66 maal 75 cent is 49,50 euro verkocht. Nu levert dat 66 maal 1,19 euro 78,54 op, ofwel het equivalent van 104 kopjes voor de oude prijs. Betekent dat dus dat er voor 104 min 66 is 38 kopjes soep aan de wand van de bak blijft plakken?! Dat is 5,7 liter soep, ofwel een laag van bijna 2,5 centimeter aan de wand en de bodem van de bak! Misschien is het dan een goed idee om beter te schrapen, dan kan de prijs weer naar het oude niveau."

Beter schrapen Margret?

"Het heeft niet alleen te maken met de dikte van de soep. We hebben gewoon altijd te weinig gerekend voor deze soepen. Nu lijkt de prijs extreem hoog, maar dit is wel een eerlijke prijs. We zijn een non-profit bedrijf en zijn niet uit op winst."

Ga je nu minder soep eten, Wouter?

"De erwtensoep laat ik denk ik nu wel staan, uit principe. Het is lastig, want ik ben een groot soepliefhebber, maar soms moet je standvastig zijn en opkomen voor waar je in gelooft. En eerlijke soepprijzen, door geloof ik heilig in!"

Wat nu, hoofd Catering en Congressen FBU Harmen Strikwerda, als de erwtensoep geboycot gaat worden?

"Het hele soepenaanbod staat momenteel min of meer 'in de steigers'. We hebben in eerste instantie onvoldoende rekening gehouden met de afwijkende prijs van de snert, vandaar dat deze duurder is geworden. Ik

zal dit zo snel mogelijk opnieuw bekijken en indien mogelijk corrigeren."