Dat zei de minister maandagmiddag in een toespraak bij de presentatie van de strategienota van NWO. Ze wil bovendien zien dat universiteiten excellente onderzoeksgroepen extra belonen.

Hiermee reageert zij alvast op het rapport van de commissie dynamisering onder leiding van NWO/FOM-directeur Hans Chang, die het “niet van deze tijd” noemde dat universiteiten hun besteding van de eerste geldstroom niet transparant kunnen maken. Een officiële beleidsreactie op het rapport moet nog volgen.

Van der Hoeven zei overigens - zonder precieze bedragen te noemen - dat ze wel degelijk meer geld voor de wetenschap wil uittrekken. “Het is een goed gebruik om geen bedragen te noemen voor je de dekking rond hebt. Daar wijk ik niet vanaf. Maar na de huidige investeringen zou het raar zijn om te zeggen: nu is het welletjes.”

De minister sprak de hoop uit dat Nederland om de drie jaar een Nobelprijs in de wacht zou slepen: twee keer zo vaak als de afgelopen jaren gebeurde. Verder wil ze graag dat universiteiten onderzoeken hoe leerlingen en studenten het best kunnen leren. “Onderwijsmethodes zouden minder op ideologie en meer op hard onderzoek gebaseerd moeten zijn.”

Wetenschapsfinancier NWO vraagt om een verdubbeling van haar budget tot bijna negenhonderd miljoen euro. De commissie dynamisering, waar NWO deel van uitmaakte, pleitte eerder al voor een half miljard extra NWO-geld.

HOP

De onenigheid over de zetelverdeling kwam aan het licht tijdens een informele bespreking in de U-raad over het vernieuwde kiesreglement. In dat nieuwe reglement, waarover de raad op maandag 29 mei een besluit moet nemen, stelt het college een fors aantal wijzigingen voor. Meest ingrijpend is het voorstel om het tien jaar oude en nogal omslachtige systeem van kandidaatstelling voor de twaalf personeelszetels te vereenvoudigen.

Om een evenredige vertegenwoordiging van alle geledingen van de universiteit te garanderen, kent het huidige kiesreglement twaalf zogeheten kwaliteitszetels. Zowel de vier zetels voor deskundigen op het gebied van onderzoek als de vier voor onderwijsspecialisten zijn netjes gespreid over de clusters alfa, bèta, gamma en medisch, en datzelfde geldt voor de vier zetels voor het ondersteunend en beheerspersoneel.

Het college stelt nu voor om dat ingewikkelde systeem af te schaffen. Alleen de toewijzing van acht zetels aan het wetenschappelijk personeel en vier aan het ondersteunend personeel blijft bestaan, maar binnen die twee ‘secties’ kan iedereen zich kandidaat stellen voor alle zetels. Ook voor het actieve kiesrecht vervalt de indeling in vakgebieden.

Tijdens een voorbereidende vergadering van de Universiteitsraad bleek deze week echter dat dit voorstel voor een ruime meerderheid van de leden te ver gaat. Het risico van een eenzijdige samenstelling van de personeelsfractie wordt op deze manier te groot, was de ruim gedeelde mening. Deze week zal worden gezocht naar een alternatief voor het collegevoorstel, dat op 29 mei in de UR-vergadering kan worden ingebracht. Centraal daarin zal het voornemen staan om de vier clusters een evenredige vertegenwoordiging in de U-raad te laten houden.

EH

Dat zegt NWO bij de lancering van de strategie voor de komende vier jaar. Het extra geld zou een ruime verdubbeling van het huidige budget van 423 miljoen euro betekenen. "Een onmisbare investering", stelt NWO-voorzitter Peter Nijkamp. Hij wil proberen de wetenschap weer aantrekkelijk te maken voor jonge onderzoekers. Daar zijn er momenteel te weinig van, terwijl de vergrijzing binnen tien jaar voor een grote uitstroom van de oude garde zal zorgen.

De organisatie wil daarom "ruimte voor onderzoekers" creëren met "talentprogramma's voor elke fase van de wetenschappelijke carrière". Ook moet vernieuwend, risicovol onderzoek een grotere kans krijgen dankzij een ruimer budget voor de 'vrije competitie': daarin kunnen wetenschappers voorstellen indienen die zij interessant vinden. Er moeten ook ruimere mogelijkheden komen voor pilot-onderzoek, waarin wetenschappers de kans krijgen te bewijzen dat hun ideeën vruchtbaar genoeg zijn. Als de verhoging van het budget doorgaat, komt er bovendien een speciaal potje om wetenschappers van wereldformaat naar Nederland te halen.

Dat talent moet hier wel uit de voeten kunnen. Daarom wil NWO structureel meer geld voor grote en middelgrote onderzoeksvoorzieningen. Daarnaast pleit ze voor bundeling van het Nederlandse toponderzoek in zogenaamde 'nationale research initiatieven', die elk dertig à vijftig miljoen euro per jaar mogen kosten. NWO wil bovendien 'maatschappelijke topinstituten' selecteren die maatschappelijk gericht onderzoek doen.

Een probleem met de huidige subsidies is dat de universiteiten er zelf ook aan moeten bijdragen. Die zogeheten 'matching' drukt zwaar op hun vrije onderzoeksbudget. Als NWO inderdaad een ruimer budget krijgt, hoeven universiteiten minder geld bij te leggen, aldus de strategienota, die is geschreven na overleg met universiteiten, bedrijven en overheid. Afgelopen maand pleitte ook de 'commissie dynamisering' voor een half miljard euro extra voor NWO.

HOP

De Universiteit Utrecht besloot dit voorjaar de naam Debye (de spellingswijze die de hoogleraar in het buitenland hanteerde) van het chemisch-fysische onderzoeksinstituut te schrappen. De Universiteit Maastricht besloot een wetenschappelijke prijs vernoemd naar Debye niet meer uit te reiken.

Aanleiding voor deze maatregelen was de publicatie van een boek van de wetenschapsjournalist Sybe Rispens. Daarin wordt ondermeer gesuggereerd dat Debye als directeur van het Berlijnse Kaiser Wilhelm Instituut tijdens de oorlog medewerking verleende aan nazi-praktijken.

Burgemeester & Wethouders van Rotterdam stellen zich echter op het standpunt dat in beginsel geen straatnamen worden veranderd. Een wijziging van de naam van de Debijweg zou te verstrekkende gevolgen hebben. Zo zouden hulpdiensten als ambulance en brandweer in verwarring kunnen worden gebracht. Ook waren er bewoners die gewezen hadden op praktische bezwaren bij wijziging, zoals de noodzakelijke inschrijving in het bevolkingsregister.

XB

Otte (23) is van plan half augustus met een groep van zes andere jongeren af te reizen naar India. Dat land telt volgens Otte het grootste aantal werkende kinderen onder de 14 jaar ter wereld. Reisgenoten van de Utrechtse studente verplichten zich bij terugkomst andere jongeren op de hoogte te stellen van hun ervaringen en opgedane kennis.

Studenten die belangstelling hebben om met Otte mee te gaan, kunnen zich vanaf woensdagavond aanmelden. Dan vindt in het Academiegebouw een kick off van het project plaats door middel van een debat tussen jongeren en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Op 15 juni sluit de inschrijving.

Voor zijn project heeft Otte samenwerking gezocht met zijn studievereniging VUGS en de Nationale Jeugdraad. De actie past binnen de campagne ‘Stop Kinderarbeid- School, de beste werkplaats’, een gezamenlijk initiatief van Hivos, FNV, de algemene onderwijsbond en de landelijke India Werkgroep.

XB

Zie voor meer info: http://www.jongerentegenkinderarbeid.nl/

De scheids

Voor de deur van Filemon & Baucis, aan het Janskerkhof, is een aantal mannen druk met een voetbal bezig. Met een biertje in hun hand proberen ze fanatiek van een afstandje tegen een paaltje aan te schieten. Het lukt niet echt, maar ze geven niet op. Een voetbal heeft een mysterieuze uitwerking op de man; geef er ŽŽn aan het meest nuchtere exemplaar en hij lijkt zich niet te kunnen bedwingen om er als een bezetene kunstjes mee uit te proberen.

Binnen gaat het niet om wie het beste trucje met de bal kan, maar om een technische, wetenschappelijke benadering van het spel. Het KenniscafŽ - van debatcentrum Tumult, de Universiteit Utrecht en De Volkskrant - buigt zich deze maandagavond over de vraag hoe wetenschappelijke inzichten het spel kunnen veranderen, al dan niet bevorderen. Scheidsrechters die in contact staan met mensen die camera's bedienen, sensoren die kunnen waarnemen of de bal wel of niet over de doellijn is geweest. Of halsbanden die spelers elektrische schokken geven zodra ze buitenspel staan.

Dat technologie nog niet geperfectioneerd is, is duidelijk, vertelt Werner Helsen, hoogleraar in Leuven en scheidsrechterexpert van de FIFA: "Tijdens een jongerentoernooi in Peru hebben we ge‘xperimenteerd met een 'smart bal', een bal met een zendertje zodat we konden meten of hij over de doellijn was geweest. Vervolgens bleek dat de meeste doelpunten gescoord werden toen de bal nog in de middencirkel was."

Deze theorie is overigens volledig in strijd met die van mij, die zegt dat de meeste doelpunten vallen als ik net even naar de wc ben.

Helsen probeert een lans te breken voor de arme scheidsrechter. Tijdens een wedstrijd op topniveau loopt de scheids gemiddeld 11 tot 14 kilometer, verricht hij 1300 verschillende activiteiten en maakt hij meer dan 200 beslissingen. Een topatleet dus. Die alleen maar wordt uitgefloten.

Dat betekent derhalve nog niet dat die beslissingen ook goed zijn. Uit onderzoek van bewegingswetenschapper Raoul Oudejans bleek dat van de 200 buitenspelsituaties er 44 onjuist worden beoordeeld. Sterker nog, van de 337 gevallen van buitenspel op het vorige WK was 26,2 procent gŽŽn buitenspel. Moeten we dan de scheids vervangen door een computer? Volmondig: neen. Alsjeblief niet.

Scheidsrechters, personificaties van autoriteit, daadkracht en gerechtigheid. Op wie zouden we ons verlies moeten afreageren als ze er niet meer zouden zijn? Computers hebben geen moeders, op wie zou dan een afgekeurd doelpunt moeten worden verwerkt? Bill Gates? Die man is vast al genoeg gepest is zijn leven. Dan kun je beter die ŽŽn op de vier onjuiste beslissingen op de koop toe nemen. Als we in Duitsland er in de eerste rondes uitvliegen, dan is het in ieder geval niet onze schuld.

Portal MyUU slecht bereikbaar

Wat was precies het probleem met MyUU, Floris?

"Normaal gesproken kijk ik niet zoveel op de portal, maar nu had ik toevallig iets nodig. Ik kwam niet in het systeem en hoorde daarna ook van veel andere mensen dat ze dezelfde problemen hadden. Soms moest je wel vijf of zes keer proberen voordat je eindelijk toegang had, en soms lukte het Ÿberhaupt niet."

Dat kan toch niet, Hans van Dijk van ICT?

"Ik vind het ook heel vervelend, maar tijdens onderhoud is de bestaande software veranderd, waardoor het systeem op de een of andere manier schade heeft opgelopen. In de acceptatieomgeving, de testruimte, verliep het allemaal prima. Bij de overgang naar de productieomgeving, de site die voor iedereen bereikbaar is, is iets fout gegaan."

Maar moest dat echt zo lang duren?

"We waren er snel bij, maar niemand begreep waar—m het probleem zich precies voordeed. Pas na heel lang puzzelen is dat ontdekt en verholpen."

Zo erg is even zonder MyUU toch niet, Floris?

"Dat vind ik wel. Studenten en medewerkers gebruiken MyUU vaak omdat er een overzicht is van een aantal handige links zoals Solismail, Qdesk en bibliotheekvoorzieningen. Zij zijn gewend aan deze manier van zoeken, en weten deze diensten niet meer te vinden buiten MyUU om."

Je hebt bij het nieuwe collegelid Hans Amman je ongenoegen geuit. Hoe reageerde hij op het probleem?

"Tot mijn verbazing was hij nog niet op de hoogte van het bestaan van MyUU. Hij vroeg me om een voorstel op papier te zetten en dat heb ik inmiddels verstuurd. Mijn voorstel is om in ieder geval een soort noodpagina met belangrijke links in te stellen als MyUU niet bereikbaar is."

Wat vindt u daarvan, meneer Amman?

"Een heel verstandig idee. Ik heb meteen tegen Floris gezegd: drop dat effe bij directeur Ineke Molenaars van ICT."

Utrechtse Ster

Antibiotica

Huisartsen schrijven volgens de Utrechtse promovendus Huug van Duijn te snel en niet altijd op rationele gronden antibiotica voor bij ontstekingsverschijnselen als groen slijm en witte stippen in de keel. De Katwijkse huisarts ontdekte dat dit voorschrijfgedrag komt omdat pati‘nten relatief veel waarde aan antibiotica hechten. Huisartsen zouden minder bezorgd moeten zijn over ontevreden pati‘nten die geen antibiotica krijgen, aldus Van Duijn. Hij verwijt zijn collega's ook dat zij onder invloed van artsenbezoekers te gemakkelijk nieuwe medicijnen voorschrijven. Zelf weigert hij artsenbezoekers te ontvangen. Die strategie beveelt hij zijn collega's aan.

UITband 2006

Extra miljoenen

Het hoger onderwijs krijgt vanaf 2010 structureel 173 miljoen euro extra. Dat blijkt uit de nieuwe voorjaarsnota. Het kabinet heeft vertrouwen in de economische ontwikkelingen. Tot 2010 gaat de begroting in stappen omhoog, te beginnen met 43 miljoen in 2007. Staatssecretaris Rutte wil het geld vooral gebruiken om het rendement te verbeteren en excellent onderwijs te stimuleren. Over de precieze besteding volgt nog overleg met de hogescholen en universiteiten. Het extra geld komt boven op de drie miljard euro die jaarlijkse naar het hoger onderwijs gaat.

Katholieke theologen

Wie een offici‘le functie, met wetenschappelijk toerusting, in de RK-kerk ambieert, kan vanaf 2007 terecht bij de nieuwe faculteit Katholieke Theologie, met locaties in Tilburg en Utrecht. Per 1 juli gaan de beide universiteiten een juridische fusie aan. Aartsbisschop Simonis wordt kanselier van de nieuwe faculteit. Niet-wetenschappelijke priesteropleidingen aan seminaries als Rolduc (bisdom Roermond) en het Sint Jans-centrum (bisdom Den Bosch) blijven bestaan. De Nijmeegse Radboud Universiteit trok zich dit najaar terug uit de onderhandelingen over de nieuwe faculteit, omdat men het niet eens kon worden over de plaats die het theologische onderzoek daarbinnen zou krijgen. "Ook onze theologische faculteit is katholiek", verzekert de woordvoerder. "Alleen leiden we niet op voor offici‘le kerkelijke ambten."

Voorzitter LSVb

Studente sociale geografie Irene van den Broek van de Universiteit Utrecht volgt in juni LSVb-voorzitter Jonathan Mijs op. Van den Broek (24) was eerder voorzitter van de USF Studentenbelangen, een onderafdeling van de landelijke bond. Daarnaast was ze actief in D66-jongerenorganisatie Jonge Democraten en ging ze mee met de Mission To Minsk - een studentenprotest tegen de dictatuur in Wit-Rusland. De Twentse student Sebastiaan den Bak (21) treedt eind juni aan als opvolger van Evelien van Roemburg als voortzitter van de andere studentenbond, ISO.

Dylan de Lange (Geneeskunde): "Toen begin jaren '90 bleek dat in Frankrijk, ondanks een vergelijkbaar patroon van roken, vet eten en weinig sporten, minder hart- en vaatziekten voorkwamen dan in andere westerse landen, werd dat verklaard uit het Franse enthousiasme voor rode wijn. Inmiddels is duidelijk dat dat onzin is. De juiste verklaring is dat relatief veel Fransen tot voor kort op het platteland woonden, waar het leven nu eenmaal gezonder is dan in de stad. Mijn promotie-onderzoek bevestigt overigens dat rode wijn goed kan zijn voor hart- en bloedvaten, mits je elke dag netjes ŽŽn glaasje drinkt. Maar wie doet dat?"