Hoewel muziek een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van kinderen, adolescenten en jongvolwassenen, heeft het onderzoek naar popmuziek in de sociale wetenschappen nog maar een korte traditie. Om daar verandering in te brengen financieren de Stichting Buma en het Nationaal Popinstituut al enige tijd een bijzondere leerstoel populaire muziek aan de Universiteit van Amsterdam. Die leerstoel met een omvang van twee dagen per week wordt bezet door Tom ter Bogt, die voor de rest van de tijd universitair docent is in de Utrechtse disciplinegroep Algemene Sociale Wetenschappen.

Omdat de UvA de leerstoel beëindigt, heeft de Utrechtse faculteit Sociale Wetenschappen besloten haar over te nemen. Het accent zal hier met name komen te liggen op onderzoek naar de functie van popmuziek en de daarmee verbonden jeugdculturen voor de ontwikkeling van identiteit, moraal, maatschappelijke waarden, probleemgedrag en riskant middelengebruik bij jongeren en jongvolwassenen. Een nieuwe onderzoekslijn betreft de psychologische functie van muziek als medium van troost.

Vrijdag 24 februari stemde de faculteitsraad van Sociale Wetenschappen in met de overname van de leerstoel, die een plaats krijgt binnen Algemene Sociale Wetenschappen. Over de naam van de hoogleraar die de leerstoel zal gaan bezetten, hult het faculteitsbestuur zich nog in stilzwijgen in afwachting van definitieve goedkeuring door het college van bestuur.

EH

Als doctor honoris causa zullen worden benoemd:

- In de geowetenschappen: prof.dr. Diana Wall, tot voor kort directeur van het multidisciplinaire onderzoekinstituut Natural Resource Ecology Laboratory (VS). Wall heeft een indrukwekkende publicatielijst met onder meer artikelen in Science en Nature. Erepromotoren: Peter C. de Ruiter en Peter P.J. Driessen.

- Nogmaals in de geowetenschappen: prof.dr. Graham Gibbs, directeur van het Institute of the Advancement of Learning aan de Oxford University (UK). Daarvoor was hij hoogleraar en directeur van het Centre for Higher Education Practice aan de Open University (Engeland). Gibbs wordt gezien als een autoriteit op het gebied van onderwijsvernieuwing. Hij zet zich al 30 jaar in om het universitair onderwijs te verbeteren en te vernieuwen. Erepromotor: Rob van der Vaart.

- In de scheikunde: prof.dr. Avelino Corma, directeur van het Instituto Tecnología Química van de Universidad Politécnica in Valencia (Spanje). Hij heeft zijn sporen vooral verdiend met fundamenteel onderzoek op het gebied van de katalyse, gekoppeld aan belangrijke commerciële doorbraken. Bijvoorbeeld voor het maken van moderne benzines en belangrijke chemicaliën zoals propeenoxide. Erepromotoren: Krijn P. de Jong en Bert M. Weckhuysen.

- In de geneeskunde: prof.dr. Sangkot Marzuki, directeur van het Eijkman Instituut in de Moleculaire Biologie in Jakarta en hoogleraar Geneeskunde aan de Monash University in Australië en de University of Indonesia. Hij speelt een grote rol in de wetenschappelijke relatie tussen Nederland en Indonesië. Erepromotor: Jan Verhoef.

AH

De bedoeling was terplekke een petitie aan te bieden aan de decaan. Omdat deze op vakantie was, viel nu letterendirecteur Michiel Angenent de eer te beurt. Deze liet weten de petitie serieus te zullen bekijken, maar gaf de studenten weinig hoop op voortzetting van de opleidingen in Utrecht.

Toch gloort er nog enige hoop, zo weten de studenten. Het gerucht dat de faculteit probeert nog enkele jaren Turks op bijvakniveau aan te bieden, zodat in ieder geval de huidige studenten hun opleiding in Utrecht kunnen afmaken, neemt immers in kracht toe. Nu is nog het officiele standpunt dat de studenten in september naar Leiden moeten overstappen. Angenent zei woensdag nog niets over een andere oplossing.

Na wat chaotisch overleg ging de stoet via het letterengebouw aan de Kromme Nieuwegracht 29 en de computerleerzalen op nummer 80 naar de bibliotheek aan de Wittevrouwenstraat. Turkse popriedels klonken op uit mobieltjes en de nieuwe slogan luidde: Turks, Perzisch moeten blijven. Op elke lokatie speelde een sympathiserende Iraanse muzikant voor verwonderde omstanders op zijn Perzische tar, een snaarinstrument. In de bibliotheek deelde het gebouwbeheer restanten belegde broodjes uit aan de demonstranten.

Na zo'n anderhalf uur eindigde de actie in het stadhuis waar men het stopzetten van Turks en daarmee de falende universitaire bijdrage aan de integratieproblematiek onder de aandacht van het stadsbestuur wilde brengen. Hoewel ook de wethouders van een weekje vrijaf genoten, bleek de tocht naar de Ganzenmarkt toch niet voor niets te zijn ondernomen. Het Utrechts Nieuwsblad was zo aardig om de studenten op de foto te zetten. En mede daarom spraken de organisatoren van een zeer geslaagde actie.

XB

Van Deutekom, eerder dit schaatsseizoen even Nederlands recordhouder op de 1500 meter, had na afloop van haar race geen verklaring voor haar tegenvallende tijd.

Met een tijd van net boven de twee minuten was ze vijf seconden langzamer dan de winnares, de Canadese Klassen. Irene Wust, die dit najaar het Nederlands record van Van Deutekom overnam, legde beslag op het brons.

Vorige week verspeelde Van Deutekom haar beste kans op een medaille door in de kwartfinale van de ploegenachtervolging te verliezen van Duitsland. De Nederlandse ploeg eindigde uiteindelijk als zesde.

Van Deutekom zal met genoegen terugkijken op het schaatsseizoen dat haar verrassend van Nederlandse middelmaat naar de mondiale schaatstop bracht. Maar na het goede voorwerk had ze van de Olympische Spelen waarschijnlijk net iets meer verwacht.

XB

Sommige exemplaren uit de collectie dreigden te scheuren, andere waren door temperatuurwisselingen vervormd. De levensechte wasmodellen van hoofden, hersenen, armen, benen en enkele rompen zijn zo’n 150 jaar lang gebruikt als lesmateriaal voor geneeskundestudenten. Van de 183 anatomische modellen die Koning gemaakt heeft zijn er slechts vijftig bewaard gebleven. Vanaf 22 juni zijn die te zien in het museum.

De wasmodellen zijn zo uniek dat er eerst expertise opgebouwd moest worden om de restauratie te kunnen beginnen. De twee restauratoren, J.W. Pette en A. Koster, hebben onder meer een studie verricht naar de wasmodellen van het Weense Josephinum. De afdeling radiologie van het UMC Utrecht maakte een CT scan van een wasmodel om de interne structuren te bestuderen.

‘Prosector’ Petrus Koning maakte de modellen in opdracht van hoogleraar Jan Bleuland (1756 - 1838), die een complete onderwijscollectie verzamelde, met daarin ook anatomische preparaten en plaatwerken. Bleuland leidde Koning persoonlijk op tot 'voorsnijder’. Die raakte zo bedreven in de anatomie dat hij het tot chirurgijn en stedelijk heelmeester wist te brengen.

Morgen verschijnt er een speciale lustrumeditie van het Ublad, met daarin veel verhalen over de 370-jarige universitaire geschiedenis. Ook de wasmodellen van Koning krijgen in die special een plek.

AH

De literatuurgeschiedenis moet een opvolger worden van het befaamde Knuvelder Handboek dat gedurende vijftig jaar het toonaangevende overzicht is geweest van de vaderlandse letteren. De nieuwe geschiedenis bestaat uit acht delen, waarvan de eerste twee nu verschijnen: deel 1 van de hand van Van Oostrom (tot 1300) en deel 8 over de moderne literatuur (1945-2005), geschreven door Hugo Brems. Die twee delen worden overmorgen aan de prinsessen overhandigd in de Grote Kerk te Breda.

De nieuwe reeks, een initiatief van de Nederlandse Taalunie, is niet alleen wetenschappelijk maar nadrukkelijk ook bedoeld voor een groter publiek. De UU-hoogleraar Van Oostrom, tevens president van de KNAW, neemt het tweede deel (1300 – 1400) ook nog voor zijn rekening. Van Oostrom ontving eerder de Spinozaprijs, en voor zijn boek Maerlants Wereld de AKO-lteratuurprijs.

Op dinsdag 28 februari om 19.30 uur houdt Van Oostrom over zijn eerste deel van de nieuwe literatuurgeschiedenis een lezing bij boekhandel Broese in de binnenstad. (5,- euro, kaarten via www.broese.net).

AH

Huilend kroop Jeannette Pennings uit de bobslee. Ze hield aan de crash, veroorzaakt door een stuurfout van Broeders, een pijnlijke schouder over.
Het mislukken van de Olympische race viel Pennings waarschijnlijk nog zwaarder. Broeders en Pennings gingen niet meer van start in de tweede run. Volgens ANP-berichten omdat ze te geemotioneerd waren.

Vier jaar lang trainden Pennings en Broeders voor de wedstrijd nabij Turijn. In het ublad vertelde Pennings vorige week dat de Olympische Spelen weleens haar afscheid van de bobbaan zouden kunnen zijn. In april begint ze aan haar co-schappen diergeneeskunde.

XB

De diepzinnige tekst van lichtartiest Cerith Wyn Evans moet bezoekers van het nieuwe Hijmans van den Berghgebouw opmerkzaam maken op het ongeveer tien jaar oude voormalige onderwijsgebouw van de faculteit Geneeskunde, waar het voor is gebouwd. Het naar de eerste medisch hoogleraar Van Straten genoemde gebouw herbergt op dit moment vooral onderzoekers op het gebied van de genetica.

Op de vraag wat Evans met de tekst bedoeld zou kunnen hebben, kreeg het digitale Hijmans van den Berghbericht tot nu toe 23 reacties van lezers. Een grote meerderheid koos voor de interpretatie dat elke dag een unieke belevenis is. Twee inzenders vonden ‘Een ezel stoot zich in het algemeen geen twee maal aan dezelfde steen’ een meer voor de hand liggende verklaring. Iedereen was het er echter over eens dat de kunstenaar in geen geval bedoeld kan hebben dat lotsbeschikking een wankel begrip is.

EH

De studenten werden eind vorig jaar overvallen door het besluit van de faculteit Geesteswetenschappen. Volgens het faculteitsbestuur is het stopzetten van de opleidingen onontkomelijk gezien de financiële situatie. Beide talen trekken te weinig studenten en passen ook niet in het op Zuid- en West-Europa gericht profiel.

Studenten worden nu geacht vanaf 1 september in Leiden te gaan studeren. Een onjuiste, en in ieder geval onpraktische oplossing, menen de studenten. Zij verzamelen zich woensdagmiddag om drie uur bij het CIM op de Kromme Nieuwegracht om met een protestactie hun afkeer van de gang van zaken kracht bijzetten. De bedoeling is ook het faculteitsbestuur een petitie aan te bieden.

XB

De groei blijkt uit cijfers van de IB-Groep over de instroom aan de universiteiten. In 1999 gingen ongeveer elfduizend hbo’ers na hun afstuderen naar de universiteit. In 2004 waren dat er al negentienduizend. De groeispurt begon met de invoering van het bamastelsel in 2002.

In de data zitten wat onnauwkeurigheden. Zo wordt de instroom van hbo’ers in schakelklassen niet apart geregistreerd. Universiteiten schreven schakelstudenten tot 2004 in als bachelor- of masterstudenten, of registreerden hen niet. Evenmin valt uit de cijfers van de IB-Groep af te leiden of de hbo-doorstromers hun wo-opleiding even vaak afmaken als in het verleden.

Het aantal hbo-afgestudeerden dat aan het eerste jaar van een wo-studie begint is volgens de statistieken van 11.000 naar 14.000 gegroeid. Het lijkt er op dat die groei veroorzaakt is doordat veel universiteiten ‘schakelklassers’ als bachelorstudenten inschreven. In 2005 mag dat niet meer van staatssecretaris Rutte; de universiteiten krijgen namelijk geen bekostiging voor de schakelklassers.

Het leeuwendeel van de groei komt dus voor rekening van de masteropleidingen, waar in 2004 zo’n vijfduizend hbo-studenten instroomden. Voor het huidige collegejaar staat de teller inmiddels op 5300.

HOP