Het hoofd van Parnassos in de binnenstad en De Uitwijk in de Uithof Marieke van Merriënboer is ‘erg gelukkig’ met de samenvoeging. “Het is efficiënter en ook duidelijker, we kunnen mensen in een keer aanschrijven.”

De samenvoeging betekent dat eventueel cursussen die nu in De Uithof worden gegeven naar de binnenstad kunnen verhuizen en vice versa. Van Merrienboer: “We zijn straks een groot cultureel centrum waarin alle disciplines vertegenwoordigd zijn.” Op dit moment richt Parnassos zich vooral op muziek, dans en theater en De Uitwijk op beeldende kunst, fotografie, en theoriecursussen als kunstgeschiedenis en filosofie.

De mogelijkheid om digitaal in te schrijven voor cursussen zal de lange rijen tijdens de inschrijfweken bij Parnassos tot het verleden laten behoren. Van Merrienboer: “Het was er hoog tijd voor.”

WdL

De personeelsgeleding in de raad vindt dat het Scheikundebestuur de afgelopen jaren zeer in gebreke is gebleven bij het op orde houden van de financiële huishouding. Waarschuwingen vanuit de –toen nog- faculteitsraad Scheikunde over ondermeer toenemende huisvestings- en personeelslasten werden onvoldoende serieus genomen. Ook het college van bestuur is in deze veel te verwijten, aldus de personeelsleden.

De leden van de raad vinden daarom dat de universiteit in het bijstaan van de personeelsleden die door de reorganisatie hun baan kwijtraken verder moet gaan dan het sociale beleidskader zoals dat met de bonden is afgesproken. Geen van de getroffen personeelsleden zou zonder werk mogen komen te zitten. Het sociale beleidskader biedt twaalf maanden ontslagbescherming en ondersteuning bij het zoeken naar een nieuwe betrekking.

Met de reorganisatie zullen dertig voltijdsbanen moeten verdwijnen bij Scheikunde. Hoewel de departementsleiding denkt gedwongen ontslagen tot een minimum te kunnen beperken, wil de raad graag garanties. Deze kunnen alleen door het college van bestuur worden gegeven, zo stelde vakdecaan Meijerink donderdag.

Het reorganisatieplan van het departement wordt aanstaande woensdag besproken door de bonden en het college van bestuur. Daarbij is het overigens nog de vraag hoe zwaar het oordeel van de departementsraad van Scheikunde moet worden opgevat, zo bleek donderdag. Volgens de nieuwe cao heeft het personeel van een faculteit bij een reorganisatie adviesrecht, de oude cao deed daarover geen uitspraak.

De leden van de departementsraad stellen dat eerder is afgesproken dat zij de medezeggenschap zouden hebben in het reorganisatieproces en dat daarom het oude faculteitsreglement van Scheikunde van kracht blijft. En daarin had het personeel instemmingsrecht.

XB

Staatssecretaris Rutte heeft de subsidie toegekend. omdat Leiden een degelijk plan heeft ingediend en een goede reputatie geniet op het gebied van de islam en opleidingen theologie. In de driejarige bachelorfase van de nieuwe opleiding worden behalve de klassieke en hedendaagse islam ook de diverse wetenschappelijke godsdienstbenaderingen, het christendom en het jodendom bestudeerd. In de eenjarige masterfase staat de ontwikkeling van de islam in het hedendaagse Europa centraal.

De grootste organisatie van Nederlandse moskeeen, de Islamitische Stichting Nederland, benadrukt dat zij een academische opleiding als de Leidse noodzakelijk acht voor haar imams. En de Contactgroep Islam (CGI), waarbij vier verschillende organisaties van Nederlandse moslims zijn aangesloten, wil de in Leiden opgeleide studenten mogelijk een aanvullende imamopleiding geven. De Universiteit Leiden benadrukt dat de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de nieuwe vierjarige opleiding alleen bij haarzelf ligt.

Begin vorig jaar keurde staatssecretaris Rutte de aanvraag van de Leidse universiteit nog af omdat de voorziene opleiding ook Turkse studenten buiten Nederland wilde werven. Leiden was bang dat de opleiding anders niet levensvatbaar zou zijn. Een woordvoerder van de universiteit laat desgevraagd weten dat alle gekwalificeerde studenten welkom zijn bij de nieuwe opleiding, ongeacht hun persoonlijke overtuiging.

Eerder al subsidieerde de staatssecretaris de wetenschappelijke
masteropleiding tot islamitisch geestelijk verzorger van de Amsterdamse Vrije Universiteit. Deze opleiding ging in september van start. De Hogeschool Inholland kreeg geld om samen met vijf moslimorganisaties een beroepsprofiel voor imams op te stellen en een imamopleiding op hbo-niveau te ontwikkelen. Deze bacheloropleiding zal net als de nieuwe Leidse opleiding in september starten. Met de drie nieuwe opleidingen wil het kabinet bevorderen dat ons land imams en islamitisch geestelijk verzorgers krijgt die de Nederlandse samenleving beter kennen.

HOP

Het verzoek aan het NIOD is samen met de Universiteit Maastricht en de Stichting Edmond Hustinx gedaan. De laatste twee instellingen reiken een wetenschapsprijs uit die genoemd is naar Peter Debye.

Vorige week onstond ophef rondom het verleden van Debye, nadat De Volkskrant en Vrij Nederland aandacht besteedden aan het boek ‘Einstein in Nederland’ van de wetenschapsjournalist Sybe Rispens. In een laatste hoofdstuk van dat boek bespreekt de auteur de wijze waarop Debye in 1939 als directeur van het Berlijns Kaiser Wilhelm Instituut voor natuurkundigen opriep tot zuivering van de beroepsgroep. Bovendien zou Albert Einstein getracht hebben Debye vanwege diens relaties met het nazi-regime tot persona non grata in de Verenigde Staten te laten verklaren.

Peter Debye was tussen 1912 en 1914 hoogleraar in Utrecht. Het Debye-instituut werd in 1989 naar hem genoemd. Als fysicus die in 1936 de Nobelprijs voor scheikunde won, symboliseert hij de samenwerking tussen natuurkundigen en scheikundigen in het Debye-instituut.

XB

Hamburger werd sportman van 2005, omdat hij zich volgens het juryrapport in drie jaar tijd heeft ontwikkeld tot een roeier van wereldformaat. Dat onderstreepte hij door vorig jaar tijdens de WK onder 23 jaar wereldkampioen in de skiff te worden. Daarnaast behaalde hij in 2005 het Nederlands kampioenschap indoor en werd hij zevende op het WK voor senioren A.

Het fusieteam van URC en RUS verdiende de titel sportploeg van 2005 met het behalen van het Nederlands kampioenschap rugby. De combi van burgers en studenten bleef in het tweede seizoen van haar bestaan in de competitie zelfs ongeslagen. Volgens de jury was de fusie aanvankelijk een noodsprong om het voortbestaan van damesrugby in Utrecht zeker te stellen. Maar inmiddels heeft URC/RUS bewezen dat een fusie tussen twee clubs kan leiden tot nieuwe successen.

De prijzen werden woensdag 25 januari uitgereikt tijdens een gala met als meest opmerkelijke gast PSV-voetballer Ismail Aissati, die werd gelauwerd als talent van 2005. Andere prijzen gingen naar Kampong-keeepster Lisanne de Roever (sportvrouw), American Football Utrecht Dominators (sportvereniging) en wielrenner Carl Splinter (sportvrijwilliger).

EH

Dat standpunt herhaalde minister Van der Hoeven woensdag op een symposium van het Promovendi Netwerk Nederland en het Landelijke Postdoc Platform over loopbanen in de wetenschap. Zij benadrukte de lijn die ze een paar maanden geleden al in een nota over onderzoekstalent had beschreven.

Haar standpunt kreeg een gemengde ontvangst in de paneldiscussie. Age Halma van de Universiteit Utrecht was voorstander van de beurspromovendus, vakbondsvoorzitter Helen de Hoop van de VAWO was juist tegen. Peter Baggen van de Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) noemde de beurspromovendus 'denkbaar', omdat universiteiten wetenschappers opleiden voor de samenleving. Als de promotie bedoeld is om hen tot werknemer van de universiteit op te leiden, ligt een arbeidscontract voor de hand. Volgens het hoofd beleid van de VSNU Jeroen Bartelse zal het stelsel van de werknemer-promovendus waarschijnlijk dominant blijven, maar kunnen er daarnaast ook bursalen komen.

De Vlaamse NVAO-medewerker Marc Luwel kon de kloof overbruggen: 'Vlamingen voeren minder ideologische debatten. Daar hebben we gewoon een mengvorm. De promovendus is wel in dienst, maar de universiteiten betalen minder sociale premies.'

HOP

Microkredieten voor Filippijnse vrouwen

Student Bestuurs- & Organisatiewetenschap Jonne Zweers ging voor de organisatie SIFE, Students in Free Enterprise, zes weken naar de Filippijnen. Hij keek of een aantal vrouwen dat leeft rond een vuilnisbelt in Manilla, geholpen kan worden met een microkrediet.

Wat is SIFE? "Het is een internationale studentenorganisatie die opgericht is in Amerika, geïnitieerd door het bedrijfsleven. De bedoeling is om op universiteiten teams te maken die projecten bedenken en uitvoeren om door educatie de economische mogelijkheden van anderen te vergroten. Ik en vier andere studenten van de Universiteit Utrecht hebben in mei 2005 de Stichting Utrecht SIFE opgericht. We krijgen geen financiële steun van de universiteit, maar docenten geven ons wel advies. Eens per jaar is er een competitie van SIFE en afgelopen jaar hebben we met ons idee de 'Spirit of SIFE'-prijs gewonnen, dat is een prijs voor het idee en het team met het meeste potentieel."

En wat is dat idee? "Het idee is om een aantal mensen dat leeft bij een vuilnisbelt in Manilla aan een beter inkomen te helpen. We kwamen op dit idee door de Utrechtse Stichting Kalinga. Die heeft in 2002 in Manilla in de Filippijnen een basisschool opgericht bij een vuilnisbelt, voor kinderen die anders nooit een kans op degelijk onderwijs zouden hebben. Wij hebben bedacht om de ouders van deze kinderen te helpen."

En wat heb jij in de Filippijnen gedaan? "Ik ben daar, op eigen kosten, zes weken geweest om de situatie te inventariseren. Ik moest erg wennen aan het land, in eerste instantie lijkt het best westers, maar na een tijdje zie je dat er toch van alles heel anders is. De communicatie bijvoorbeeld verliep in het begin erg lastig. Ik heb daar met veel mensen van hulporganisaties gepraat en onder de doelgroep heb ik een enquête gehouden. Het was erg leuk; de mensen waren heel enthousiast."

Wat zijn je bevindingen? "Het blijkt dat Filippijnse mannen een behoorlijk slecht verantwoordelijkheidsgevoel hebben, de meesten doen niet veel voor hun gezin. Van de moeders van de kinderen op de school heeft een klein percentage werk aan huis, die vlechten plastic manden bijvoorbeeld. Zij hebben het wat beter dan de tachtig procent die alleen met het huishouden bezig is. Ons doel is om die vrouwen te helpen aan werk, bijvoorbeeld als zelfstandig ondernemer. De belangrijkste conclusie van mijn net afgeronde rapport is dat je de vrouw een activiteit, die ze thuis kan doen, moet bieden, gefinancierd door microkrediet. We zijn op dit moment bezig met de uitwerking van het project en het zoeken naar fondsen."

Ben je zo'n idealist of doe je dit voor je cv?Ik geloof gewoon echt in ons project, daarom doe ik het. Ik ben een wereldverbeteraar, maar wel een realist. Je kunt niet alles veranderen, maar voor een bepaalde groep kun je met jouw expertise wél wat doen.

In de koffiekamer van het Ornsteinlab aan het Princetonplein hangt een uitvergroting van de Debye-postzegel uit de reeks Nederlandse Nobelprijswinnaars van 1995. Een meter verderop is een afbeelding van oud-rector Ornstein te zien. Na de publiciteit rondom het boek 'Einstein in Nederland' van wetenschapsjournalist Sybe Rispens is het samenspel aan de muur plots in een ander daglicht komen te staan. Debye was, zo laat Rispens immers zien, in 1939 mede-verantwoordelijk voor de zuivering van de Duitse beroepsgroep van natuurkundigen. Oud-rector Ornstein werd in 1940 op last van de Duitse bezetter uit zijn Utrechtse hoogleraarspost gezet.

De universiteit zag zich vorige week donderdag ernstig in verlegenheid gebracht door de aandacht van De Volkskrant en Vrij Nederland voor de onthullingen over de hoogleraar die vanaf 1912 twee jaar in Utrecht werkte. Daarbij speelt vanzelfsprekend vooral de vraag of het Debye-instituut zijn naam kan behouden. In 1989 werd Debye naamgever van het nieuwe instituut waarin scheikundigen en natuurkundigen gingen samenwerken. De fysicus Debye, die in 1936 de Nobelprijs voor de Scheikunde kreeg, was een prima symbool voor de interdisciplinaire combinatie.

Eind vorige week kregen historici van het Instituut geschiedenis en grondslagen van de wiskunde en de natuurwetenschappen daarom het verzoek van het college de bevindingen van Rispens te toetsen. Zij zullen op korte termijn rapporteren. Ook de universiteit van Maastricht heeft belang bij de uitkomsten van het onderzoek. In de geboortestad van Debye is een wetenschapsprijs naar de nu omstreden hoogleraar vernoemd.

Directeur van het Debye-instituut dr. Gijs van Ginkel weet inmiddels dat de gewraakte Berlijnse oproep van Debye niet zoals diverse media suggereerden een vondst is van Rispens. Het stuk werd in elk geval twee maal eerder besproken, in een boek over natuurkunde en het nationaal socialisme in 1996 en in een artikel in Physics Today in december 2004. Beide publicaties vermelden meer 'verzachtende' omstandigheden dan Rispens, volgens Van Ginkel. "De toonzetting en woordkeuze van Rispens is, vooral in de voorpublicatie in Vrij Nederland, vrij tendentieus. Met dit soort zaken moet je heel secuur en genuanceerd zijn. Dat is de auteur niet altijd."

Toch wil Van Ginkel, in afwachting van de universitaire onderzoeken, niet vooruitlopen op de uitkomsten van de naamkwestie. Het boek van Rispens herbergt immers nog meer, zo beseft hij. Zo zou Albert Einstein Debye vanwege diens banden met het nazi-regime hebben willen weren uit de Verenigde Staten en zou Debye nog tijdens de oorlog geïnformeerd hebben naar de mogelijkheden terug te keren naar Duitsland. Niod-medewerker Peter Romeijn noemt het onderzoek van Rispens naar Debye, dat overigens maar een zeer klein deel van het boek beslaat, degelijk. Volgens hem rijst een beeld van een wetenschapper die zijn vooraanstaande rol wilde beschermen en daardoor andere overwegingen uit het oog verloor. "Dat komt opportunistisch over, in elk geval niet iets om trots op te zijn."

Van Ginkel blijkt even later zijn uitspraken te hebben gedaan, zonder op de hoogte te zijn van het feit dat alle medewerkers van het Debye-Instituut via een mailbericht is gevraagd niet over de kwestie te spreken met journalisten en andere geïnteresseerden. Perswoordvoerder van de universiteit Ludo Koks. "Het is niet zo dat we mensen de mond willen snoeren, maar de medewerkers moeten wel beseffen dat het gevoelige materie is. Het gaat om de naam van het Debye-instituut en de reputatie van de universiteit."

De oekaze blijkt zijn uitwerking niet te missen. In het Ornsteinlab wordt her en der zenuwachtig gereageerd op het bezoek van een journalist. Of the record is men toch bereid te vertellen dat de publicaties over Debye onder de medewerkers vanzelfsprekend veel besproken zijn. Toch is de kwestie door vrijwel iedereen laconiek opgevat. Niemand durft te oordelen over het handelen van Debye nu nog zoveel onbekend is. Grappen zijn niet van de lucht, maar niet geschikt voor publicatie.

De meningen over het 'spreekverbod' lopen uiteen. Velen hebben er begrip voor dat de universiteit in alle rust een afgewogen beslissing wil nemen, anderen spreken van paniekvoetbal en angsthazerij. Oio Lennart Karssen vond het mailbericht deze week bij terugkomst van vakantie. "Overdreven", was zijn eerste reactie. "Later kreeg ik wel wat meer begrip. Toch lijkt me dit echt overbodig. Zouden er nu werkelijk zoveel mensen geïnteresseerd zijn in wat wij er hier van vinden? Jij bent de eerste journalist die we hier zien."

Woordvoerder Koks zegt dat de UU op korte termijn duidelijkheid wil verschaffen over de manier waarop gereageerd gaat worden op de zaak. "Iedereen wil graag dat het college snel iets besluit, maar we kunnen niet kort door de bocht gaan. De historici doen hun werk, vervolgens zal een afweging gemaakt moeten worden."

Dat rokers in Utrecht van weinig comfort genieten is wel duidelijk, maar het kan altijd erger, zo bewijst de Vrije Universiteit in Amsterdam. Binnenkort mag er behalve binnenshuis ook niet meer voor de ingangen van VU-gebouwen gerookt worden. Dit meldt Ad Valvas. Een kluitje rokers dat voor de deur een 'shotje' nicotine neemt, ziet er niet fris en gastvrij uit, zo redeneert de universiteit. Student Olle Venema vindt de nieuwe regel onzin. "Typisch bedacht door mensen die wat te regelen willen hebben en dan maar iets bedenken. Maar als dit wordt ingevoerd, rook ik voortaan wel binnen." Een receptioniste van de medische faculteit spreekt juist van een prima idee. "Ik moet om de haverklap naar buiten om de asbakken te doven omdat ze weer in de fik staan."

Studenten en oud-studenten van de TU Delft gaan tegen betaling kleine satellieten laten meeliften met grotere satellieten die gelanceerd worden. Wouter Jan Ubbels, één van de oprichters van het bedrijf Innovative Solutions In Space, zegt dat het laten meeliften van een 'nanosatelliet' enkele honderdduizenden euro's kosten. Daarbij komen nog de kosten voor ontwerp en bouw. Mogelijke klanten zijn bedrijven en onderzoeksinstituten die zonnepanelen of kleine voortstuwingsmotoren willen testen.

Pandemie: een kwestie van tijd? Om op deze vraag een antwoord te vinden organiseert studentenvereniging Spontaan op 1 februari een lezing over vogelgriep. Thijs Kuiken (Erasmus MC Rotterdam) komt vertellen over de mogelijkheid van een pandemie in Nederland en hoe dit de samenleving zou kunnen ontwrichten. Is de verzorgingsstaat hier tegen opgewassen of wordt het ieder voor zich? 1 februari om 19.45 in Pnyx, Achter Sint Pieter 2.

De beslissing van de wereldvoetbalbond om de WK-kraker tussen Nederland en Argentinië te verplaatsen van de middag naar de avond, zal Studenten Groepering Leiden (SGL) tot tevredenheid hebben gestemd. Onlangs pleitte de SGL voor tentamenvrij tijdens WK-duels van Oranje. Met name bovengenoemde wedstrijd op woensdag 21 juni zou tot problemen leiden. De Universiteit Utrecht is minder blij met de onverwachte aanpassing van het speelschema. De universiteit had juist haar grote lustrumfeest voor studenten en medewerkers op deze midzomeravond gepland. Uit vertrouwelijke bronnen heeft het Ublad vernomen dat dit spektakel nu is verplaatst naar donderdagavond 22 juni.

Plotselinge gladheid verraste woensdagochtend menig Utrechter. Om de ijzel te lijf te gaan en het welzijn van haar bezoekers te bewaken, zette het UMC Utrecht zwaar materieel in. Een strooikarretje van de tuindienst maakte de toegangswegen van het medisch centrum ijsvrij. Voetpaden werden handmatig bestrooid.

Leenaversie blijft groot

Staatssecretaris Rutte wil dat studenten hun leenangst overwinnen. Zeker als straks het collegegeld van (top)masteropleidingen omhoog gaat, moeten studenten daarvoor wel een lening durven afsluiten. Daarom liet het ministerie de kennis en ideeën over een lening onder studenten onderzoeken.

Daaruit blijkt dat ongeveer twee op de tien studenten een studielening heeft en daar niet slechter van slaapt. Een ruime meerderheid heeft echter een uitgesproken leenaversie; hbo'ers meer dan universitaire studenten. Iets minder dan de helft (45 procent) neemt in de toekomst 'waarschijnlijk' of 'zeker' een lening.

Geleend wordt er vooral om de studie of de kamer te betalen. Maar een minderheid gebruikt het geld ook om uit te gaan of kleren te kopen. Opvallend genoeg staat maar 17 procent van de studenten rood bij de bank.

Studenten - en met name hbo'ers - blijken niet goed op de hoogte te zijn van de leenvoorwaarden. Een lening wordt aantrekkelijker als de voorwaarden bekend zijn, maar toch blijven de meesten weerstand voelen. Misschien komt dat door de invloed die de ouders hebben op het denken over lenen. Eén op de drie laat zich daardoor leiden. De onderzoekers denken daarom dat de voorlichting over een studielening zich ook op hun ouders moet richten.

Evelien van Roemburg, voorzitter van studentenorganisatie ISO, heeft moeite met de toon van het onderzoek. "De vraag lijkt te zijn hoe de overheid zoveel mogelijk studenten een lening kan laten afsluiten. Het is niet verkeerd om studenten goed voor te lichten, maar denk niet dat je daarmee alle leenaversie wegneemt. Het onderzoek laat bovendien nog heel veel vragen open. Niemand weet wat precies het effect van studievoortgang of ouderlijke bijdrage is op het leengedrag. Op grond van dit onderzoek kun je het beleid niet aanpassen, maar ik ben bang dat het daar wel voor wordt gebruikt."