Dat staat in het AWT-advies 'Een vermogen betalen - de financiering van universitair onderzoek' . De overheid kreeg het advies omdat zij de financiering van wetenschappelijk onderzoek graag wil laten afhangen van kwaliteit, maar niet weet hoe je die kunt herkennen.

De eerste geldstroom moet volgens AWT stabiel zijn en slechts na tien tot twintig jaar veranderen om de eigen strategie van universiteiten niet te frustreren. Ook mogen instellingen die meer masters en doctors afleveren, daar wel voor beloond worden. Sinds 2003 is 15 procent van de onderzoeksbekostiging afhankelijk van het aantal diploma's. Als het aan de raad ligt, groeit dat percentage tot maximaal 20.

Het argument voor meer diplomabekostiging is dat grote opleidingen moeite hebben hun onderwijs op peil te houden en gedwongen zijn in te teren op hun onderzoeksbudget. Daarom zouden populaire opleidingen meer onderzoeksgeld moeten krijgen. Bestuurders moeten dan wel 'pijnlijke keuzes' maken, want als alfa- en gammaopleidingen een groter deel van het budget krijgen, zien bèta- en techniekopleidingen hun aandeel krimpen. Dat is volgens AWT niet onoverkomelijk aangezien zij vaker geld krijgen van NWO, bedrijven en fondsen. NWO zou trouwens vooral direct moeten investeren in sterke onderzoeksgroepen, waardoor het Nederlands onderzoek hopelijk meer 'focus en massa' krijgt.

De adviesraad verzet zich tegen verdere 'dynamisering' van de onderzoeksbekostiging. Tweederde van het hele onderzoeksbudget is nu dynamisch. Dat is genoeg, vindt AWT.

HOP, Bas Belleman

Dat zei een van de actievoerders die dinsdagavond rond elven werd vrijgelaten. Volgens haar hebben de studenten alles gedaan om geweld en vernieling te voorkomen. Ze zaten met zijn allen op de grond en zongen protestliedjes. Ook de ontruiming door de politie stuitte niet op verzet van de studenten.

In de gevangenis ging het er minder prettig aan toe. De studenten moesten met zijn tweeën op een eenpersoonscel en werden voortdurend gewekt. Ze moesten tekenen voor een boete van 75 euro voor lokaalvredebreuk. Daarbij kregen ze te horen dat de vernielingen dan door de vingers zouden worden gezien. Terwijl dat, volgens de studenten, het werk van de politie zelf was.

De actievoerders gaan dan ook massaal een klacht indienen, onder meer omdat ze geen advocaat mochten spreken. Ongeveer honderd actievoerders zitten nog vast. Om die groep een hart onder de riem te steken, staat er vanmiddag (woensdag) een demonstratie voor het Amsterdamse hoofdbureau van de politie op de agenda. Dinsdagmiddag was er ook al zo’n ‘lawaaidemo’.

HOP
Meer weten: lees morgen het Ublad, of zie de website van de actievoerders www.mhbz.nl

Vijftig wetenschappers kregen telkens drie minuten de tijd om met een onbekende collega te praten. Het babbeltje moest niet tot romantiek leiden, maar tot samenwerking. "De deelnemers waren aanvankelijk een beetje schuchter", zegt organisator Simon Marrywest in de Times Higher Educatin Supplement, "maar toen ze eenmaal mensen ontmoetten die interesse hadden in hun onderzoek, kregen ze de smaak te pakken."

Bijna iedere onderzoeker zou iemand hebben gevonden om mee samen te werken. Of er naast samenwerking ook andere mooie dingen zijn opgebloeid, is niet bekend.

HOP, Bas Belleman

Levelt doet deze uitspraken in een interview met het weekblad Elsevier. Hij heeft grote moeite met de constante bezuinigingen op onderzoek. Wetenschap blijft een ondergeschoven kindje. Men begrijpt niet dat de wetenschap er is om burger en samenleving een rationele basis te verschaffen om beslissingen te nemen in een complexe maatschappij. Om welzijn te genereren, aldus de scheidende KNAWer. Hij vindt dat de overheid voor de langere termijn meer onderzoeksspeerpunten moet aanwijzen dan alleen nanotechnologie, genomics en ict.

Ook het te zeer leunen op buitenlandse wetenschappers vindt Levelt geen goede ontwikkeling. Toevallig bleek deze week uit onderzoek van internationaliseringsorganisatie Nuffic dat maar liefst twintig procent van ons wetenschappelijk personeel uit het buitenland komt. Langer dan vijf jaar blijven ze hier gewoonlijk niet. Dat is zorgelijk, want als de babyboomers met pensioen gaan, is er grote behoefte aan jong wetenschappelijk talent.

HOP

Dinsdag rond het middaguur zaten nog ongeveer 140 bezetters vast op het politiebureau. Hun werd lokaalvredebreuk en mogelijk vernieling ten laste gelegd. Een politiewoordvoerder liet weten dat ze na verhoor en vaststelling van hun identiteit op vrije voeten worden gesteld. Bij de ontruimingsactie is volgens hem 'zachte dwang' gebruikt.

Aan de actie gingen weken van voorbereiding vooraf. Om zeven uur viel de groep studenten het bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam binnen. Nadat alle aanwezigen, inclusief de bewakingsdienst, de deur uit waren gewerkt, werden de toegangen gebarricadeerd, de spandoeken ontrold, ging de website de lucht in en liet "hoofd voedsel" Astrid de thermoskannen met koffie rondgaan.

De studenten eisten meer medezeggenschap in het hoger onderwijs. In het college van bestuur van elke universiteit zou voortaan een studentlid zitting moeten hebben die de belangen van de studenten zou kunnen behartigen. De tweede belangrijke eis was dat staatssecretaris Rutte zijn plannen om 'leerrechten' in te voeren en de studieduur te verkorten, zou afblazen. Ze wilden de bezetting pas opgeven als hij hun eisen zou inwilligen of daar in elk geval over wilde onderhandelen.

Maar daar was de bewindsman niet toe bereid. Aan Radio 1 liet hij dinsdagochtend weten dat hij onderhandelingen in het Maagdenhuis niet zinvol vond. "De stukken over studieduur en een hoger collegegeld voor trage studenten liggen in de Kamer, we hebben er maandenlang over gesproken en ik sta er helemaal achter. Dus dan heeft zo'n gesprek met de studenten geen nut." Op alleen het punt van de medezeggenschap had hij de gang naar het Maagdenhuis nog wel willen maken, al gaat de roep om een studentzetel in elk college van bestuur hem te ver.

HOP

De 58-jarige Lekkerkerker dankt de benoeming aan zijn unieke bijdrage aan de ontwikkeling van de zogeheten colloïdchemie, dat deel van de scheikunde dat het gedrag van van nanodeeltjes in oplossingen bestudeert. Volgens een persbericht van de Universiteit Utrecht onderscheidt het werk van Lekkerkerker zich door een zeer originele combinatie van disciplines op het grensvlak van chemie en fysica.

Zijn belangrijkste bijdragen aan de wetenschap betreffen het bestuderen van interacties tussen verschillende soorten nanodeeltjes, zoals bolletjes, plaatjes en staafjes. Doel van dat onderzoek is om een beter begrip te krijgen van het gedrag van complex samengestelde vloeistoffen.

Het breed georiënteerde fundamentele onderzoek van Lekkerkerker heeft geleid tot vele publicaties van hoog niveau met een indrukwekkende citatiescore. Eén van die publicaties is zelfs een citatieklassieker geworden en heeft een ware explosie van vervolgpublicaties teweeggebracht. Twee uitvindingen van Lekkerkerker hebben geresulteerd in patenten.

Het akademiehoogleraarschap is in 2002 ingesteld door de KNAW om excellente hoogleraren tussen 55 en 60 jaar die tot de absolute top van de wetenschap behoren, vijf jaar lang ongestoord onderzoek te laten doen. Voorwaarde is dat de betreffende faculteit in hun plaats een jonge veelbelovende onderzoeksleider aantrekt, die zo de gelegenheid krijgt een eigen onderzoekslijn te beginnen. Lekkerkerker ontvangt vijf jaar lang jaarlijks 200.000 euro voor salaris- en onderzoekskosten.

Naast Lekkerkerker wordt ook de voormalige Utrechtse hoogleraar literatuurwetenschap Mieke Bal (nu Amsterdam) akademiehoogleraar. Verdere benoemingen gingen naar sociaal-posycholoog Buunk (Groningen), biomedisch ingenieur Huiskes (Eindhoven), voedingsdeskundige Katan (Wageningen) en econometrist Palm (Maastricht).

EH

Van der Wall (1960) is internist-oncoloog bij het UMC Utrecht en hoogleraar interne geneeskunde bij de faculteit Geneeskunde. Zij is tevens associate professor aan de Johns Hopkins universiteit in Baltimore (VS). Van der Wall's wetenschappelijke interesse is gericht op het ontwikkelen van nieuwe methoden in de behandeling van borstkanker. Zij is zeer actief in de publieksvoorlichting over borstkanker.

Met de benoeming van Van der Wall doet het college een eerdere toezegging aan de Universiteitsraad gestand. Afgelopen voorjaar had de raad onder meer kritiek op het feit dat zich onder de toenmalige zes universiteitshoogleraren geen enkele vrouw bevond. Rector Gispen beloofde de raad toen dat het zestal op korte termijn zou worden aangevuld met een vrouw uit de medische hoek.

Door haar aanstelling wordt Elsken van der Wall collega van letterkundige Frits van Oostrom, socioloog Paul Schnabel, filosoof Herman Philipse, cultureel antropoloog en godsdienstwetenschapper Peter van der Veer, psycholoog Willem Albert Wagenaar en chemicus Gerard van Koten. De nieuwe universiteitshoogleraar spreekt op 8 juni haar inaugurele rede uit.

EH

Met de overeenkomst ziet de HKU een oude wens in vervulling gaan. De stichting krijgt een positie binnen de academische wereld, iets wat voor het kunstonderwijs in het buitenland vaak een doodnormale zaak is. De UU op zijn beurt mikt op nieuwe mogelijkheden om het onderwijsaanbod uit te breiden en het culturele profiel van de universiteit te versterken. In december 2003 onderschreven beide instellingen al een intentieverklaring om tot nauwere samenwerking te komen.

De nieuw te vormen faculteit zal alleen bestaan uit medewerkers van de HKU die in aanmerking komen voor de academische status van hoogleraar. Vooralsnog zal het gaan om een zeer beperkt aantal personen. Gedacht wordt voorlopig aan zo’n twee voordrachten door het HKU.

De faculteit zal geen studenten kennen. Al het HKU-onderwijs wordt ondergebracht in een nieuw samenwerkingsverband Utrechts School of the Arts (UtSA). Universitaire studenten komen alleen in de UtSA terecht wanneer zij deelnemen aan een van de wo-masteropleidingen op het snijvlak van kunst en wetenschap, waarvan de eersten afgelopen september van start gingen.

De UtSA zal onder leiding staan van de voorzitter van de HKU samen met een hoogleraar van de UU. Eerstgenoemde zal tevens decaan worden van Faculteit Kunsten.

De HKU en de universiteit houden verder op alle vlakken de verantwoordelijkheid voor de eigen studenten en het eigen personeel. Accreditatie en bekostiging van opleidingen en inschrijving van studenten blijft gescheiden. Ook wat betreft de materiële lasten zullen geen verschuivingen plaatsvinden.

Universiteit en hogeschool hopen voor de zomer nog het formele traject, waaronder een verandering van het universitaire bestuurs- en beheersreglement, af te kunnen werken.

xb

De vrouw liep op zaterdagavond 12 februari omstreeks kwart voor elf ’s avonds over de Bisschopssteeg van de Bolognalaan naar de Heidelberglaan toen ter hoogte van het hogeschoolgebouw van de Faculteit Sociaal Agogische Opleidingen (FSAO) een man uit het struikgewas kwam. Deze begon haar te betasten. Toen de vrouw hevig verzet bood sloeg hij op de vlucht.

De politie heeft na de melding van de aanranding de omgeving afgezocht, maar de man niet terug kunnen vinden. Ook het bevragen van dertig voorbijgangers afgelopen zaterdagavond, precies een week na de aanranding, heeft tot nu toe geen bruikbare tips opgeleverd.

De politie wil daarom graag in contact komen met mensen die op de bewuste avond iets gezien hebben of in de afgelopen periode misschien zijn lastig gevallen door een man die voldoet aan het volgende signalement: tussen 35 en 40 jaar, blank, opvallend grote bolle ogen, grauwe ‘ongezonde’ huidskleur, vrijwel kaal (alleen plukken haar boven de oren). Voor tips kan worden gebeld met 0900-8844. De zaak wordt behandeld door bureau Tolsteeg.

XB

Rutte maakte daar duidelijk dat hij ondanks alle kritiek dit jaar opnieuw met het rapport 'Kennis in Kaart' komt. Dat vorig jaar voor het eerst gepubliceerde rapport bevatte allerlei tabellen over universiteiten en hogescholen, waaronder bijvoorbeeld het percentage vrouwelijke studenten, de student-stafratio en het afstudeerrendement. Maar ook het percentage onvoldoendes en excellente scores in de visitatierapporten stonden erin. Op grond van die laatste, beperkte tabel maakte het Algemeen Dagblad een omstreden ranglijst, die vervolgens vrijwel alle landelijke media haalde. Vooral de Universiteit Leiden, die overigens niet onderaan stond, was zeer boos over het rapport. Zij ziet meer in het inzichtelijk maken van verschillen: liever een staalkaart van variatie dan een pikorde.

Toch moedigt Rutte het maken van een nieuwe ranglijst aan. "We gaan Kennis in Kaart uitbouwen en perfectioneren", bevestigt een woordvoerder. "Het is een manier om de bestuurders in beweging te krijgen. Het zijn bovendien openbare gegevens. Als de instellingen die gegevens verouderd of incompleet vinden, dan dagen we ze uit om meer en betere gegevens te leveren." Na zijn recente oproep aan studenten om gebouwen van slecht presterende universiteiten te bezetten, bewees de staatssecretaris andermaal niet wars te zijn van een provocerende opmerking. "Een slechte positie op de ranglijst raakt bestuurders in hun ego," zei hij in Netwerk.

Volgens Van Rooy zijn ranglijsten zo langzamerhand niet meer weg te denken uit het hoger onderwijs. "De hele wereld rankt." Zij heeft dan ook weinig problemen met de plannen van Rutte zo lang hij zijn cijfers maar op een verantwoorde manier presenteert. "Voor een goed onderbouwde ranglijst zijn wij in Utrecht niet bang, maar de lijst in het AD raakte echt kant noch wal. De grootste blaam treft natuurlijk de krant zelf, maar het zou prettig zijn als het departement de cijfers zodanig zou presenteren dat dergelijke blunders niet meer kunnen voorkomen. Om dat te bereiken gaat universiteitenkoepel VSNU binnenkort met het ministerie praten over de juiste manier van informatie verzamelen en over de presentatie ervan."