Veldhuis: "Ik beschouw de benoeming van Yvonne van Rooy op mijn plaats als een eer... Het is de eerste keer dat in een niet-crisissituatie een horizontale overstap als deze plaatsvindt. Ik beschouw dit als een teken dat het besturen van een universiteit verzakelijkt is en dat universiteitsbestuurder zijn een beroep geworden is, dat aan aantrekkelijkheid en daarom ook aan prestige gewonnen heeft."

Veldhuis' periode als cvb-voorzitter in Utrecht (1986-2003) viel samen met belangrijke ontwikkelingen in het Nederlands hoger onderwijs, zoals de invoering van de wet Modernisering Universitair Bestuur (MUB), de TVC- en SKG-bezuinigingsoperaties, de komst van universiteitenkoepel VSNU, de sturing van het onderzoek of —onlangs nog— de invoering van het bama-stelsel.

Een in bestuurlijk opzicht bewogen periode dus, die zich uitermate leent als kapstok voor bespiegelingen over hoe aan academia regie te geven, hoe die regie zich verstaat met de medezeggenschap of over hoe de relatie van het hoger onderwijs zou moeten zijn met overheid, markt of het internationale speelveld.

De eeuwenoude pendelbeweging tussen autonomie en maatschappelijke verantwoordelijkheid, tussen 'organisme' en organisatie of tussen centrale regie of decentrale besluitvorming deed ook in het tijdperk Veldhuis van zich spreken. Het boek bevat een optimistische uitkomst: juist omdat het een eeuwenoude beweging betreft, zal het hoger onderwijs de rimpelingen van de afgelopen decennia ook wel doorstaan; nimmer hebben wereldlijke of kerkelijke autoriteiten immers -hun vele inspanningen ten spijt- vat gekregen op universiteiten. Zelfregulering is het sleutelwoord, aldus VSNU-voorzitter Ed d'Hondt in zijn bijdrage.

Het boek bevat voorts bijdragen van: Hans van Ginkel (rector United Nations University), Roel in 't Veld (hoogleraar bestuurskunde in onder meer Utrecht), Carla Kuijpers-Groensmit (oud-voorzitter U-raad, directeur SSC), David Mulder (student en voormalig U-raadslid), Peter Nijkamp (voorzitter NWO), Jo Ritzen (voormalig onderwijsminister en voorzitter cvb Maastricht), Willem Mattens (directeur bureau van de universiteit Maastricht) en Yvonne van Rooy (voorzitter cvb Utrecht).

Het boek 'Academie in verandering. Negen reflecties op universitair bestuur' (onder redactie van Adriaan Dorresteijn en Joop Kessels) kost 10 euro en is verkrijgbaar via p.vanderveer@bs.uu.nl

AH

Volgens de Britse krant The Independent moeten de onderzoekers hun inkomsten afstaan zodra die de 100.000 pond (bijna 150.000 euro) overstijgen. Nu verdwijnen die bedragen nog grotendeels in de zak van de wetenschapper of zijn onderzoeksgroep.

De boze academici, die in hun portemonnee getroffen worden, beweren dat het plan een aanslag is op de reputatie van de universiteit van Cambridge. Onderzoekers zullen in grote getale vertrekken en ‘the free flow of ideas’ zal verdwijnen, voorspellen zij. Bovendien willen zij niet dat de universiteit hun patent verkoopt aan een bedrijf waar zij bezwaren tegen hebben.

Volgens het college van bestuur was geld niet de ‘primaire overweging’ om het plan te lanceren. De universiteit zou vooral het onderzoek ‘professioneler’ naar buiten willen brengen. Dat de extra inkomsten daarbij mooi meegenomen zijn, erkent het college overigens wel.

Zo’n soort ruzie zou in Nederland niet snel voorkomen. Niet alleen patenteren onderzoekers hier minder, maar de patenten staan ook meestal op naam van hun universiteit of van een bedrijf.

HOP

Het gaat om de woningen waar alleen mensen die al een kamer via de SSH huren op kunnen reageren. Naast de zelfstandige woningen op het IBB en de Cambridgelaan en de dubbeleenheden aan de Van Lieflandlaan betreft het de woningen aan De Vletweide in Bunnik. Het aanbod van deze woningen zal na de zomer via internet worden weergegeven. De woning wordt toegewezen aan de respondent met de langste inschrijfduur.

Ook voor de kamers in stadspanden wordt een dergelijke werkwijze gevolgd. Alleen daar is de respondent met de langste inschrijfduur niet zeker van de kamer. Voor stadspandkamers wordt een groep respondenten met de oudste inschrijfnummers uitgenodigd te hospiteren. Voor de huidige bewoners van stadspanden heeft dat als voordeel dat zij bij het vrijkomen van kamers niet zelf de wachtlijsten moeten afbellen.

De reguliere wachtlijsten voor kamers op de vier grote studentencomplexen blijven bestaan.

xb

De drie overige winkelruimten moeten bij voorkeur worden vergeven aan een openbaar vervoer-shop waar men ook terecht kan voor het boeken van reizen, een gezonde snackbar of bakker en een hakkenbar/sleutelmaker. Tot dit wensenlijstje kwam de werkgroep Leefbare Uithof van de universiteitsraad die de mogelijkheden heeft bekeken om De Uithof aantrekkelijker te maken als verblijfplaats.

In een concept van een adviesrapport aan het college van bestuur stelt de werkgroep dat De Uithof voorlopig moeten worden gezien als 'een stationsgebied'. De voorzieningen moeten worden aangepast op de behoeften van passanten. Op de langere termijn kan er met de uitbreiding van de studentenhuisvesting ook meer middenstand worden geherbergd. De wens wordt uitgesproken om een grote supermarkt te vestigen onder de woonlokatie 'Uithof 3' die over enkele jaren aan de Heidelberglaan moet verrijzen.

In de rest van het rapport 'van ontheemd werkgebied' tot bruisende campus' komen de werkgroepen Leefbare Uithof en Cultuur met een aantal aanbevelingen om van het universiteitscomplex een aangenamere omgeving te maken. Zo wordt gevraagd om een snelle uitbreiding van Olympos en een betere bereikbaarheid van dat sportcomplex. Ook wordt de wens geuit betere nachtelijke openbaar vervoers-verbindingen naar De Uithof tot stand te brengen. Verder wordt gesteld dat de FBU-beveiliging zichtbaarder moet worden, bijvoorbeeld door de dienstauto's van 'politiekleuren' te voorzien.

De universiteitsraad praat eind juni over de voorstellen.

xb

De ad hoc-commissie die eerder dit jaar uitspraak deed in 'de zaak Versteegt' gaf het college van bestuur het advies de bestaande facultaire situatie aan te passen. In de nieuwe universitaire regeling worden klachten over de integriteit van het onderwijs ingediend bij de facultaire klachtencoördinator. Deze legt het probleem altijd voor aan de decaan. De decaan vraagt advies aan de al bestaande commissie universitaire commissie bescherming wetenschappelijke integriteit onder voorzitterschap van prof.dr. Hol. De decaan beslist naar aanleiding van dat advies over de gegrondheid van de klacht en over mogelijke maatregelen. De klachtenregeling wordt opgenomen in het opleidingsstatuut.

xb

Het nieuwe bestuur van de LSVb bestaat uit de volgende studenten:

Kim Toering, voorzitter.
Kim is 24 jaar en studeert Religie en Levensbeschouwing aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Ze heeft de School voor de Journalistiek in Utrecht afgerond. Behalve in haar studie heeft Kim ook in de praktijk veel ervaring opgedaan op journalistiek gebied. Zo was zij eindredacteur van het tweemaandelijkse ledenblad en het Lustrumboek van de LSVb. Behalve in de geschreven journalistiek heeft ze ervaring opgedaan als redacteur bij lokale radio en televisie.

Gijs van Dijk, vice-voorzitter.
Gijs is 23 jaar en studeert Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. De nadruk ligt op de ontwikkeling van de verzorgingsstaat in relatie tot onderwijs en sociale zekerheid. Momenteel is hij actief in de opleidingscommissie onder voorzitterschap van Kees Schuyt. Daarnaast heeft Gijs organisatorische ervaring opgedaan bij studentenvereniging Particolarte en was hij de afgelopen jaren assistent storemanager in de kledingbranche.

Ronald Schurer, secretaris.
Ronald is 20 jaar en studeert Maatschappelijk Werk en Dienstverlening aan de Hanzehogeschool Groningen. In zijn stage bij Vluchtelingenwerk heeft hij asielzoekers begeleid tijdens hun juridische procedures. Ronald zat van 2001 tot 2003 voor het Vooruitstrevend Overleg Studenten in de Centrale Medezeggenschapsraad, het laatste jaar als fractievoorzitter. Daarnaast is hij vanaf 2001 actief binnen de Groninger Studentenbond en sinds kort ook in de lokale politiek.

Marcel Spruit, penningmeester.
Marcel is 24 jaar en studeert Sociale Geografie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij was van 2001 tot 2002 voorzitter van de Nijmeegse studentenvakbond AKKU. Hier heeft hij onder andere een studentenfractie opgezet voor de universiteitsraad. Ook is hij zeer betrokken geweest bij het opzetten van demonstraties voor beter hoger onderwijsbeleid.

Koen Geven, algemeen bestuurslid.
Koen is 20 jaar en studeert Cognitieve Kunstmatige Intelligentie aan de Universiteit Utrecht. Sinds 2002 is hij actief bij de LSVb. Hij begon als internetmedewerker en is sinds januari bestuurslid van de LSVb. Hij houdt zich bezig met internationalisering en het project LS-VBI, een onderzoek naar onderwijskwaliteit.

xb

Verster deed zestien studies naar de rijvaardigheid na gebruik van verschillende 'antihistaminica'. De eerste generatie verslechtert de rijvaardigheid significant, zowel na acute inname als vier tot vijf dagen na gebruik. De tweede generatie kan de rijvaardigheid ook nog verslechteren, maar dat hangt mede af van de dosering, het geslacht en de tijd na inname. De derde generatie tenslotte laat geen verslechtering zien op de rijvaardigheid.

Zo’n 10% tot 25% van de bevolking heeft tijdens het hooikoortsseizoen last van tranende ogen en niezen. Door het dagelijks gebruik van antihistaminica nemen de klachten sterk af of verdwijnen zelfs helemaal. Vanuit het oogpunt van de verkeersveiligheid verdient het gebruik van de nieuwste middelen dus de voorkeur, maar die zijn — in tegenstelling tot de oudere middelen — alleen op doktersrecept verkrijgbaar.

AH

Een in 2002 gehouden pilot bewees de meerwaarde van het concept, waarin psychiaters binnen 24 uur elektronisch vragen van huisartsen beantwoorden. Het e-consult wordt gefinancierd door zorgverzekeraar Agis.

Huisartsen en eerstelijnspsychologen kunnen zich aanmelden op www.mediportaal.nl. Hun vraag wordt binnen 24 uur beantwoord. De meeste vragen van huisartsen hebben betrekking op diagnose en medicatie, maar ze kunnen ook een second opinion vragen, of advies bij doorverwijzing.

"De psychische problematiek in de huisartsenpraktijken neemt toe. Het is belangrijk dat de huisarts een goed advies en een effectieve behandeling aan zijn patiënten kan geven", aldus Kahn. De hoogleraar is er van overtuigd dat door het e-consult minder patiënten naar de psychiater hoeven te worden doorverwezen. Voor de vragenstellers is de dienst gratis, deelnemende psychiaters krijgen een vergoeding per consult.

AH

Ranglijstjes van universiteiten zijn altijd omstreden, maar het ministerie van onderwijs werkt er intern veelvuldig mee. De bewindslieden nemen ze mee tijdens de 'functioneringsgesprekken' die ze dit voorjaar met de universiteiten voeren. En dan willen vertrouwelijke stukken wel eens uitlekken.

Afgelopen maart maakte de Universiteit Leiden trots bekend de beste onderzoeksuniversiteit van Nederland te zijn. Het college van bestuur beriep zich op een ranglijst die minister Van der Hoeven en staatssecretaris Nijs tijdens een werkbezoek op tafel legden. De bewindslieden hadden ook een ranking bij zich van universiteiten die het beste onderwijs verzorgden. Daarin eindigde Leiden in de middenmoot.
Beide ranglijsten waren niet openbaar, maar toch gunde het college van bestuur zijn universiteitsblad Mare inzage. Zo'n fraaie onderzoeksbeoordeling krijg je als universiteit per slot van rekening niet elke dag.

De vertrouwelijke cijfers lagen dus op straat, maar werden door Mare niet compleet gepubliceerd. Pogingen om de beide rankings integraal en langs de koninklijke weg te pakken te krijgen, leidden tot niets. De redactie van Mare verwees naar de woordvoerder van de universiteit. Deze kon ze niet afstaan omdat ze vertrouwelijk zouden zijn. Dat het college van bestuur welwillend had meegewerkt aan het artikel in Mare deed volgens hem niet ter zake. De woordvoerder van het ministerie maakte het nog bonter: die ontkende het bestaan van de rankings en zei niet te weten hoe Mare en het Leidse universiteitsbestuur aan hun informatie gekomen waren.

Gelukkig was iemand zo vriendelijk het vertrouwelijke document in de trein achter te laten. In Kwaliteitsprofielen van universiteiten, tweede rapport, 10 februari 2003 staan twee instellingenranglijsten afgedrukt. De Universiteit Utrecht staat met het onderzoek na Leiden op de tweede plaats. Op onderwijsgebied scoort Utrecht veel lager, namelijk de tiende plaats. De ranglijsten zijn hier te raadplegen:

http://www.ublad.uu.nl/specials/ranglijst/

De instelling met het hoogste percentage disciplines die bovengemiddeld scoren eindigt bovenaan. De onderzoeksranglijst is gebaseerd op de VSNU-onderzoeksvisitaties; de onderwijsranglijst op de onderwijsvisitaties van de VSNU tussen 1995 en 2002, de studentenoordelen in de Keuzegids Hoger Onderwijs van 2001 en 2002, de hoogleraren-enquête van Elsevier in 2001 en 2002 en de afstudeerrendementen na acht jaar.
De OCW-bewindslieden confronteren de universiteiten dus met ranglijsten, gebaseerd op gegevens die minimaal een jaar, maar meestal meerdere jaren oud zijn.

OCW-ambtenaar Frans Dijkstra, die de samenstelling van het rapport coördineerde, laat weten dat er sinds februari 2003 geen nieuwe ranking gemaakt is. Het wachten is onder meer op voorstellen van de universiteiten die kritiek hadden op de samenstelling van de ranglijsten. Dijkstra beseft dat de onderzoeksranking in elk geval niet meer op de oude manier gemaakt zal kunnen worden nu het oude stelsel van onderzoeksvisitaties is afgeschaft - en het nieuwe slecht vergelijkbare visitatierapporten zal opleveren.

HOP/xb

Abou Jahja zal op 11 mei zijn mening spuien over het vraagstuk van de integratie. Niet-leden die de lezing willen bijwonen moeten per e-mail behalve hun naam, adres en studierichting ook hun paspoortnummer doorgeven aan de SIB. Jelle Lever, organisator van de lezing, probeert op deze manier te voorkomen dat er relletjes uitbreken zoals bij soortgelijke bijeenkomsten in België en Amsterdam. Het SIB overweegt ook om enkele zware mannen bij de deur te zetten. Maar, zegt Jelle: "Abou Jahjah neemt zelf al vier man beveiliging mee, dus waarschijnijk komen die agenten er niet."

SIB zal geen aanmeldingen weigeren. Iedereen die zich aanmeldt mag komen, als het merendeel van de toehoorders maar student is.

En dan de paspoortnummers. Wat voor enge dingen gebeuren daarmee? 'Feitelijk niets,' zegt Jelle geruststellend. 'We hebben niet eens het zwaarste beleid doorgevoerd wat we hebben. Toen de Israëlische premier kwam, moesten mensen hun gegevens doorgeven aan de politie. Dat hoeft nu niet.'

Over de plaats van bestemming doet SIB erg geheimzinnig. Anders dan gebruikelijk wordt deze nergens vermeld. SIB wil mensen die zich niet hebben aangemeld op die manier weren. Alleen de mensen die braaf hun gegevens doormailen, krijgen plaats en route op een briefje thuisgestuurd.

De veiligheidsmaatregelen zijn overigens een initiatief zijn van de SIB. Dyab Abou Jahja heeft er niet zelf om gevraagd.

LA