Plasterk, hoogleraar ontwikkelingsgenetica aan de UU en directeur van het KNAW-Hubrecht Laboratorium voor Ontwikkelingsbiologie in De Uithof, vraagt zich in zijn lezing dan ook af of de Europese wetenschapsbeoefening binnen afzienbare tijd ten onder zal gaan. 'Europa, het nieuwe Atlantis?', aldus de titel van zijn lezing.

De Europese achterstand is niet zozeer een kwestie van geld of talent, maar meer van verouderde structuren binnen universiteiten, constateert de bioloog. Er zijn onvoldoende mogelijkheden voor jong talent en er is sprake van een geringe mobiliteit van wetenschappers. De manier waarop in Europa de wetenschap tot dusver wordt gestimuleerd, biedt volgens Plasterk weinig hoop voor de toekomst.

Plasterk geniet landelijke bekendheid als columnist van De Volkskrant en van het tv-programma Buitenhof. Binnenkort zal hij tevens een standaard-optreden verzorgen in het nieuwe VARA-wetenschapsprogramma "Nieuwslicht' (zie het Online-nieuwsbericht hieronder van 9 april). Dit jaar treedt hij tevens op als voorzitter van de jury van de Libris-literatuurprijs (zie daarvoor het interview in het Ublad van aanstaande donderdag).

De David de Wied-lezing wordt georganiseerd door een gelijknamige stichting van de UU, CenE Bankiers en het Utrechts Nieuwsblad. De lezing is vernoemd naar de onlangs overleden hoogleraar en directeur van het Farmacologische Instituut van de Utrechtse faculteit Geneeskunde. Eerdere sprekers waren onder meer prof.dr. Frans de Waal en prof.dr. Dick Swaab.

AH

Over Marokkaanse ouders heerst doorgaans het beeld dat zij als opvoeders na de migratie stil zijn blijven staan. Dit beeld verdient nuancering, zo blijkt uit de literatuurstudie 'Continuity and change in Moroccan socialization', die werd uitgevoerd door Mariëtte de Haan van de faculteit Sociale Wetenschappen en Trees Pels van het Verwey-Jonker Instituut.

De onderzoekers constateren weliswaar dat sommige waarden en gebruiken uit het thuisland in Nederland een taai leven hebben. Zo blijft een zekere scheiding en hiërarchie tussen de seksen en generaties nog lang als ideaal gelden. Maar daar staat tegenover dat de autonomie van vrouwen en jongeren snel toeneemt.

Opmerkelijk is vooral de andere manier van leren die Marokkaanse kinderen zich in Nederland eigen maken. In Marokko leren kinderen vooral door observatie en imitatie. De kring van leeftijdgenoten speelt daar een belangrijke rol in de socialisatie. In Nederland leren kinderen meer door directe instructie. Ouders trekken de opvoeding meer naar zich toe en voelen meer noodzaak tot een directe bemoeienis met kinderen.

Een voorname reden daarvoor is dat ouders veel nieuwe vragen op zich afkrijgen, door de migratie en het opvoeden in Nederland. Een andere oorzaak is dat het informele netwerk minder steun en controle biedt dan in Marokko. Bovendien ontstaat er in de verhouding met kinderen meer tweerichtingsverkeer. Tenslotte gaan, door transnationale (internet)contacten, ook de moderniseringsprocessen in Marokko zelf niet ongemerkt aan oud en jong voorbij, aldus de onderzoekers.

EH

Het is dit jaar voor het eerst dat het UIT-lied via een competitie zal worden uitgekozen. Tot nu toe werden studentenbands aangezocht om een nummer te schrijven. De afgelopen twee jaar viel de band Sigs die eer te beurt.

Dit jaar krijgt elke band met voldoende creatieve inspiratie de kans om mee te dingen naar de hoofdprijs, een optreden van 9 tot 12 augustus voor in totaal zo'n drieduizend Utrechtse studenten. Het eerste optreden vindt plaats in het Beatrix theater.

Geïnteresseerde bands moeten voor 17 mei een Nederlandstalig lied bij de Introductiecommissie inleveren. Dat lied moet een originele en niet provocerende tekst hebben, maar muzikaal mag het een 'cover' zijn. De grootste kans maken nummers met een pakkend refrein, aldus de wedstrijdvoorwaarden. Het thema van dit jaar (UIT=IN!) en het jaartal 2004 moeten in het refrein voorkomen

Uit de bands die een demo op cd of tape insturen, zal op 7 augustus de winnaar worden gekozen. Hoewel de competitie in eerste instantie is bedoeld voor studentenbands, kunnen ook andere groepen deelnemen. "De Dijk? Ja hoor, die mogen ook meedoen als ze willen", aldus een lid van de ICU.

Bands die willen meedingen, moeten hun demo sturen naar: Introductie Commissie Utrecht o.v.v. bandwedstrijd Postbus 80125 3508 TC Utrecht Met vragen kan men terecht op www.introductie-utrecht.nl of bij Maartje Vooijs: programma1@introductie-utrecht.nl

EH

Het Blacklight-volleybaltoernooi van afgelopen donderdag wordt door de stichting als voorbeeld genoemd van een geslaagd evenement. Ongeveer 350 studenten namen deel aan het volleyballen in het donker en de bijbehorende disco.

Mesa Cosa zegt dat het toernooi volgend jaar weer gehouden zal worden. De stichting zegt bovendien jaarlijks enkele soortgelijke evenementen voor de gehele studentenbevolking te willen organiseren. In oktober volgt een toernooi waarbij deelnemende teams het tegen elkaar zullen opnemen in diverse takken van sport. "Er moet wat meer sfeer en lawaai komen hier op Olympos", vindt directeur Jules Vereecken.

Om dezelfde reden heeft Vereecken besloten het beheer van het sportcafé vanaf september zelf op zich te nemen. De huidige uitbater het Facilitair Bedrijf Utrecht (FBU) acteerde volgens de directeur 'te afwachtend'. "Met de zalenverhuur en de horecagelegenheid in een hand kunnen we er eenvoudiger voor zorgen dat hier veel vaker iets te doen valt."

xb

Foto's van het blacklighttoernooi: www.olympos.nl/evenementen/

OCW laat weten dat het teruggevorderde geld nooit door de overheid aan het onderwijs is toegezegd. Dat gebeurde wel via een oude motie van toenmalig GroenLinks-woordvoerder Mohammed Rabbae. Maar die is formeel nooit tot beleid verklaard.

Verder zit het economische klimaat niet mee, en precies daarom heeft het kabinet bepaald dat het geld - het grootste gedeelte van de 58 miljoen euro die onderzoekscommissie Schutte als 'onrechtmatig geïncasseerd' bestempelde - elders hard nodig is.

Over de bedragen die instellingen precies moeten terugbetalen, bestaat nog onduidelijkheid. Kleine administratieve fouten worden door de vingers gezien, maar de meeste instellingen kunnen hun
borst nat maken.

Het onderzoek naar onregelmatigheden in de bekostiging werd begin deze maand afgerond door de commissie-Schutte. Het voormalige GPV-kamerlid en zijn secondanten zijn echter nog niet klaar, want OCW heeft de club de opdracht gegeven om het (vervolg)onderzoek bij de resterende instellingen zo snel mogelijk te hervatten, zodat het dossier gesloten kan worden. Of hiermee de kous af is, is maar zeer de vraag. Verschillende instellingen hebben al aangekondigd zich niet bij eventuele terugvorderingen neer te leggen.

HOP

De grootste regeringspartij wil van de staatssecretaris weten hoe de motie - die werd ondertekend door PvdA, VVD en LPF - zich verhoudt tot het regeerakkoord. CDA en coalitiepartner D66 aarzelen nog altijd over selectie aan de poort, en willen bijvoorbeeld meer duidelijkheid over de 'erkende, evidente meerwaarde' die opleidingen moeten bieden voor ze een groen licht geven aan de topcollegegelden. De christen-democraten wilden daarom zelfs dat de motie-Tichelaar door de staatssecretaris werd ontraden. Nijs weigerde dit.

Vanwege de vragen van het CDA gingen de voorgenomen stemmingen over de moties deze week niet door. Overigens is de actie van het CDA curieus, omdat Nijs formeel niets met de motie te maken heeft. Moties zijn namelijk een zaak van de Tweede Kamer. De staatssecretaris liet in een reactie weten dat 'het CDA kennelijk nog geen positie heeft bepaald' in het selectiedebat.

HOP

Dat adviseert de Onderwijsraad in het advies 'Ruimte voor nieuwe aanbieders in het hoger onderwijs'. De raad pleit ervoor om het principe van 'aangewezen instellingen' af te schaffen. Niet de instelling, maar de opleiding moet bekostigd worden. De raad hoopt dat door het openbreken van het bestel meer studenten op de juiste plaats terecht zullen komen.

Om versnippering van het onderwijsbudget en kapitaalvernietiging bij het verdwijnen van bestaande opleidingen te voorkomen, stelt de raad 'gereguleerde toetreding' van commerciële opleidingen voor. Niet alleen zouden nieuwkomers geaccrediteerd moeten zijn, maar ook zou de overheid op 'doelmatigheid' moeten toetsen. Zo kan de poort dichtblijven wanneer er te veel dezelfde opleidingen komen of als het budget te klein zou zijn. De raad stelt voor om eerst in een paar sectoren te experimenteren.

Uit het onderzoek van de Onderwijsraad blijkt dat commercieel en bekostigd onderwijs beide hun plus- en minpunten hebben. Zo blijken de bekostigde instellingen vooral goed in het vernieuwen van de onderwijsmethodiek en de ontwikkeling van nieuwe vakken. De niet-bekostigde aanbieders zijn vooral goed in het aanboren van nieuwe doelgroepen, maatwerk en e-learning. Bovendien letten ze beter op studierendement.

Het advies is uitgebracht op verzoek van staatssecretaris Nijs. In de Onderwijsraad zitten deskundigen op persoonlijke titel. Zij staat onder voorzitterschap van professor Fons van Wieringen van de Universiteit van Amsterdam. Lid zijn onder meer oud-staatssecretaris van onderwijs Nel Ginjaar-Maas, wethouder Ahmed Aboutaleb van Amsterdam en de collegevoorzitters Geri Bonhof (Hogeschool van Utrecht) en Frans Van Vught (Universiteit Twente).

HOP

"Als ik het beknopt zou moeten omschrijven, dan is er vraag naar een Prikkebeen in een net pak", aldus drs. ing. Vijko Lukkien, de samensteller van het rapport. Hij ondervroeg werkgevers in de 'Groene Sector', waar veel biologen - die niet terecht komen in onderzoeksbanen - emplooi vinden. Het gaat daarbij om maatschappelijke en overheidsorganisaties op gebied van natuurbeheer, soortenbescherming, terreininrichting of milieu-educatie, zoals bijvoorbeeld het Wereldnatuurfonds, Natuurmonumenten of Staatsbosbeheer.

Reden voor het onderzoek is om de faculteit informatie te geven over hoe zij haar nieuwe bama-onderwijs zou moeten inrichten. Enerzijds om te kunnen inspelen op eisen van werkgevers, anderzijds om te achterhalen hoe die werkgevers via bijvoorbeeld stageplaatsen of 'masterclasses' een bijdrage aan dat onderwijs zouden kunnen leveren.

Het advies om in het onderwijs veel ruimte te reserveren voor basiskennis van planten en dieren is opmerkelijk. Biologie heeft de laatste jaren juist het imago van een Prikkebeen, gewapend met vlindernet en botaniseertrommel, van zich af willen schudden en mede daarom veel energie gestoken in micro- en medische biologie. Van een moderne Prikkebeen wordt echter verwacht dat hij over meer vaardigheden beschikt dan louter het hebben van kennis over soorten, ecologie en biodiversiteit. Veelal is hij speler in een interdisciplinair veld, waarin hij of zij beleidsrapporten moet kunnen opstellen, effectrapportages kan interpreteren, educatie kan verzorgen, internationale wetgeving kent of over manangementvaardigheden beschikt.

AH

Dat verzoek is ingetrokken, nadat het OM in beroep is gegaan. Daardoor is F. weer verdachte in plaats van veroordeelde. Volgens het college zou het strafbare feit, waarvoor F. was veroordeeld, onverenigbaar zijn met zijn functioneren aan de UM en met de voorbeeldfunctie jegens studenten.

De gemoederen aan de juridische faculteit van de UM liepen na het aangezegde vertrek van F. hoog op. Hoogleraar rechtspsychologie Hans Crombag spreekt zelfs van ‘meedogenloze hypocrisie’ van het college. In het contract met F. was overeengekomen, dat hij vrijwillig ontslag zou nemen als hij in de reeds lopende zaak een vrijheidsstraf opgelegd zou krijgen. Aangezien het om een voorwaardelijke straf ging, was die bepaling volgens Crombag niet van toepassing.

Desondanks hadden collegevoorzitter Jo Ritzen en vice-voorzitter Anne Flierman op het ontslag aangedrongen, overigens tegen de zin van rector Gerard Mols. Volgens Crombag pleegt het college contractbreuk. “Het is om je rot te schamen”, schrijft hij in een hartstochtelijke open brief in het UM-blad Observant.

Ook hoogleraar strafrecht Ties Prakken nam het voor F. op. Zij spreekt in een open brief aan het college over ‘hypocrisie’, omdat het bij de ‘kinderporno’ die bij F. was aangetroffen zou gaan om banden met tienerporno, waarvoor jaren openlijk in de Gay Krant werd geadverteerd.

De zaak F. heeft inmiddels ook landelijke politieke implicaties. De VVD en de PvdA willen van minister Donner weten of F. als oud-rechter te coulant is behandeld. Het OM zou diepgaand onderzoek hebben nagelaten. Ook zijn er vragen naar de bemoeienis van het ministerie bij het stilleggen van een onderzoek naar mogelijk misbruik van F.’s pleegzoon.

HOP

In de maatschappelijke discussie over het bijzonder-christelijk onderwijs gaat het om grote clusters van scholen die staan voor een bepaald, levensbeschouwelijk onderwijs. Die beeldvorming is echter onjuist, vindt Bakker. Het klassieke model van een verzuild onderwijsbestel bestaat niet meer. Bakker pleit voor een schoolgebonden identiteitsberaad.

De verbinding tussen school en levensbeschouwing krijgt volop de aandacht, maar gaat gepaard met de eis van school en/of leerkrachten om een eigen invulling te mogen geven aan die levensbeschouwing. Neutrale scholen bestaan dus niet, maar evenmin scholen die louter de 'grote verhalen' van het katholiek of protestants onderwijs verkondigen.

AH