Orca maakte tijdens de 121ste editie van het belangrijkste roeievenement voor studenten de favorietenrol helemaal waar. Met een bootlengte voorsprong werd op het Amsterdam-Rijnkanaal bij Houten de gehele concurrentie verslagen.
Ondanks de koude gingen traditiegetrouw de supporters van de ploeg uit de kleren en in het water om de winnende ploeg bestaande uit Geert Cirkel, Bert Westerveld, Sjoerd Hamburger, Roy van Kessel en stuurman Merijn van Oijen binnen te halen. Voor Cirkel was het na 1999 en 2000 al de derde Varsity-zege.

Opvallend is dat de kroegjool, het feest dat de winnende vereniging verplicht is te geven, in de Woo aan het Janskerkhof is. De Woo wordt beschouwd als het bolwerk van het Utrechtse Studenten Corps en dus ook van roeirivaal Triton.

xb

Zie fotoimpressie: www.orcaroeien.nl

Hoe ziet de actualiteit eruit door de ogen van de wetenschap. Die vraag is het uitgangspunt van het nieuwe VARA programma 'Nieuwslicht', dat elke zaterdagavond wordt uitgezonden.

Naast presentator Witteman zal Midas Dekker wekelijks een column verzorgen. En behalve Plasterk, directeur van het Hubrecht Laboratorium in de Uithof, zullen ook de Leidse hoogleraar sterrenkunde Vincent Icke en de Leidse filosoof (en UU-alumnus) Bas Haring optreden als vaste medewerkers. Sitskoorn ten slotte is in het UMC Utrecht hoofd van de afdeling Neurocognitie.

Kijkers kunnen vragen voor het programma indienen via nieuwslicht.vara.nl. Voorwaarde voor behandeling in het programma is wel dat de vragen aanluiten bij de actualiteit.

AH

Roeivereniging Triton laat tradities varen

Een opmerkelijke constatering want de inmiddels 121 jaar oude wedstrijd, die van oudsher door Tritonleden wordt georganiseerd, is in traditie corporaal. Na veel ophef werd de Varsity in 1976 ook voor alle 'anderen en zelfs vrouwen', opengesteld. Orca was in 1980 de eerste 'knorrenvereniging' die een overwinning binnen het gesloten bolwerk wist te behalen. Het overwegend corporale publiek liet zijn ongenoegen blijken door de winnende Oude Vier te trakteren op een regen van bierflesjes.

Op Triton heerste jarenlang een cultuur waar roeiers met trots de eer van de vereniging tijdens de Varsity wilden verdedigen. Traditiegetrouw deden de roeiers hun best om een plek in de Oude Vier te veroveren. Ondanks die instelling heeft Triton sinds 1967 geen Varsity-overwinning meer behaald. De afgelopen jaren zorgden conflicten of andere prioriteiten voor een afvaardiging die het Triton credo 'Voor alles het hoofdnummer' geen eer aandeden. De moraal achter deze slogan, die op de vereniging trots boven de open haard prijkt, lijkt ter ziele gegaan.

De verenigings sterkste roeiers keerden de Oude Vier de rug toe en starten op de Varsity in andere nummers. Zo ook dit jaar. "De tijd is gekomen dat Triton de Varsity niet langer als hoofddoel beschouwt", vertelt Tritonpreses Arjan Reijns. "Onze nieuwe prioriteit is om zo veel mogelijk roeiers naar WK's en de Olympische Spelen te krijgen. Tradities, zoals de Varsity, blijven belangrijk voor Triton. Maar wij moeten ons daar als vereniging niet blind op staren. Onze beste roeiers zijn nu hard aan het trainen voor een uitzending naar een wereldbekerwedstrijd en de Olympische Spelen. Om die reden start dit jaar een andere ploeg."

Hoewel Orca's beste roeiers ook hard trainen voor WB's en WK's, maken zij wél tijd vrij om tijdens de Varsity op 11 april in het hoofdnummer te varen. "Geert Cirkel heeft wel eens gezegd dat hij liever tweede wordt op de Varsity dan dat iemand anders in die boot zit en wint", beklemtoont Maartje Burggraaf. "Daaruit blijkt dus wel dat de Varsity een belangrijke plaats inneemt op Orca. Onze Oude Vier zet er echt niet alles voor opzij, maar ze willen de wedstrijd wel dolgraag winnen. Niet alleen voor zich zelf maar ook voor de hele vereniging."

Van echte rivaliteit tussen Orca en Triton is dit jaar weinig sprake. "Tja, het zou leuk zijn als Triton ook eens een sterke Oude Vier heeft. Dan konden we op het kanaal hier in Utrecht nog wat tegen elkaar sparren." Orca's Oude Vier maakt dit jaar weer een serieuze kans op de eindoverwinning. De ploeg wordt gedragen door gelouterd roeier Geert Cirkel die voor Orca in 1999 en 2000 al tweemaal eerder de Varsity wist te winnen.

Als Orca wint, moeten ze in de oude Varsitytraditie wederom een feest voor alle deelnemende clubs organiseren. "Dat feest is één van de dingen die de Varsity echt anders maakt. Desalniettemin is het voor ons best lastig zo'n feest te organiseren doordat we afhankelijk zijn van externe financiers", benadrukt de Orca-voorzitster. "Maar al met al is het wel weer super mooi als we winnen. Helemaal omdat geen enkele corporale roeivereniging ons de overwinning gunt."

Of het Utrechts Studenten Corps zich druk moet maken of zij zondagavond hun sociëteit aan het Janskerkhof op orde moeten maken voor een kroegjool voor een winnend Triton, lijkt uitgesloten. De tweedejaars lichte ploeg die Tritons eer verdedigd, heeft in het zware Oude-Vierveld niets te zoeken. De aanwezige USC-ers kunnen zich aan de kant van het Amsterdam - Rijnkanaal dus onbezorgd laveloos drinken en aan het eind van de middag rustig op huis aan gaan.

MvdH

Volgens de twee raadsleden kan de bepaling dat voorafgaand aan de start van de master de hele bachelor moet zijn afgerond, studenten ernstig duperen. Omdat voorlopig alleen in september aan de masteropleiding kan worden begonnen, zouden studenten, die hun bachelordiploma niet voor 1 september hebben gehaald, dus een heel jaar verliezen. Dat zou wel erg hard zijn als die studenten alleen nog een scriptie hoeven af te ronden of een tentamen hoeven te halen, aldus de studenten. Om die reden heeft de faculteit Rechten, waar ook geldt dat een afgeronde bachelor voorwaarde is om aan een master te beginnen, gekozen voor twee instapmomenten per cursusjaar.

Het pleidooi van de twee studenten kon de andere raadsleden echter niet vermurwen. De bachelor en de master zijn zulke verschillende opleidingen dat de overgang is te vergelijken met de overgang tussen vwo en universiteit, zei raadslid Stokking. "Je laat toch ook geen studenten op de universiteit toe, die hun vwo nog niet hebben afgerond?" Zijn collega Maas voegde daaraan toe het heel onwaarschijnlijk te vinden dat een student die met een vak achterstand aan de master begint, die achterstand inhaalt. "Het is beter om in een tussenjaar even gas terug te nemen om daarna met volle energie aan de master te beginnen."

Tot teleurstelling van de twee studenten bleken alle andere raadsleden die mening te delen. Na een korte discussie werd de strenge scheiding tussen bachelor en master met 9 tegen 2 stemmen een feit.

Behalve Sociale Wetenschappen en Rechten laten in Utrecht ook de faculteiten Scheikunde en Wijsbegeerte geen studenten met ontbrekende bachelorvakken tot de master toe. Bij Bestuurs- en Organisatiewetenschap mogen studenten één vak inhalen. De andere faculteiten laten studenten toe als nog twee vakken moeten worden gehaald. In alle gevallen geldt dat de achterstand binnen zes maanden ongedaan moet zijn gemaakt.

EH

De toets heeft opgeleverd dat het Houtense pand zich bouwtechnisch en qua locatie goed leent voor het huisvesten van studenten, maar dat de kosten van het verwerven of huren, verbouwen en beheren van het pand, niet zijn op te brengen uit de verhuur van kamers aan studenten.

Het Aanjaagteam, waarvan ook de SSH Utrecht deel uitmaakt, doet dan ook de aanbeveling om behalve naar kantoren ook te kijken naar andere type panden die voor studentenhuisvesting geschikt zijn te maken, zoals leegstaande verzorgingshuizen, zusterflats of scholen. De verwervingskosten van dergelijke niet-commerciële panden liggen over het algemeen beduidend lager dan die van kantoren. In Utrecht heeft de SSH al verschillende voormalige verzorgingshuizen verbouwd voor studenten.

AH

Studenten krijgen binnen vijf maanden na het begin van hun studie een preadvies. Degenen die een negatief preadvies krijgen, kunnen naar een andere opleiding of instelling overstappen. Aan het einde van het studiejaar volgt een bindend studieadvies. Wie minder dan 36 studiepunten heeft behaald (60% van alle vakken) moet de studie staken. Verschillende faculteiten willen op termijn een hogere grens hanteren.

De Tilburgse universiteit probeert onder meer door een goede studiebegeleiding problemen bij de studievoortgang te voorkomen, of anders tijdig aan te pakken. Tegelijk denkt de UvT met de strengere aanpak de groei te kunnen beheersen. Het aantal studenten is gestegen tot bijna elfduizend, terwijl voorzieningen als computerfaciliteiten en collegezalen zijn berekend op een aantal van ongeveer tienduizend.

Het bsa is op meerdere universiteiten in opmars. Leiden begon er het eerst mee en wil het het komend studiejaar aanscherpen en start met een experiment met selectie aan de poort. De Erasmus Universiteit Rotterdam overweegt evenals Tilburg universiteitsbrede invoering. Ook denken meerdere rechtenopleidingen in het land erover de selectie tijdens de studie in te voeren, waaronder Utrecht. Het zou naast psychologie, dat komend studiejaar het bsa invoert, de tweede opleiding in Utrecht worden met deze vorm van selectie.

HOP

Aan de orde was de medezeggenschap in de masterfase. Volgens het college van bestuur moeten er in Utrecht aparte opleidingscommissies komen voor de bachelor- en masterfase, de zogeheten horizontale medezeggenschap; de U-raad - en met name de studenten daarin - kiest juist voor verticale medezeggenschap, dat wil zeggen voor één opleidingscommissie voor een bachelor en de daarbij behorende masters. Maar hoewel college en U-raad nog over de kwestie in gesprek waren, wees het college de faculteitsdecanen eind maart per brief uitsluitend op zijn eigen standpunt zonder de discussie met de U-raad zelfs maar te vermelden.

Betreurenswaardig noemde studentraadslid Sander van Waveren die brief maandag. Daarmee zette hij de toon voor een bespreking die ook verder in een kille sfeer verliep. Nadat de twee partijen hun standpunt hadden herhaald, volgde een discussie waaruit vooral bleek dat de situatie per faculteit zo sterk verschilt dat één universele aanpak voor de hele universiteit nauwelijks zinnig lijkt. Toen bleek dat ook verschillende stafleden vraagtekens zetten bij de keuze van het college, toonde Van Rooy zich bereid om water bij de wijn te doen. "Ik blijf vinden dat er goede argumenten zijn voor horizontale medezeggenschap, maar ik wil niet dogmatisch zijn. Misschien is ook een gemengd model mogelijk. Ik zal dat in het overleg met de decanen inbrengen. "

Dat was een mooie toezegging, maar Van Waveren vertrouwde de boel kennelijk niet. Een collegelid kan in een commissievergadering wel zoveel toezeggen. "Ik zou graag zien dat u dit in een brief aan de faculteiten opschrijft." Maar dat was Van Rooy toch even iets te pro-actief. "Meneer Van Waveren, u gaat ons hier hoop ik niet voorschrijven hoe wij overleg voeren met de faculteiten." En met een koele blik in de richting van het student-raadslid. "Wij zullen de zaak met de decanen communiceren, maar de manier waarop we dat doen, kunt u met een gerust hart aan dit college overlaten."

EH

Verbazing over ommezwaai PvdA

Van Rooy reageert op de knuppel die maandag door de PvdA in het hoenderhok werd gegooid. Een opzienbarende gelegenheidscoalitie van de socialisten met VVD en LPF riep de staatssecretaris bij motie op om aan het differentiëren en selecteren te gaan. Tot vreugde van Nijs, die sprak van een historische motie. Minder gelukkig waren coalitiegenoten D66 en CDA. Die vinden de plannen te ver gaan en wijzen op het regeerakkoord. Daarin zijn de plannen van VVD’er Nijs als experiment toegestaan, maar dan alleen bij ‘erkende, evidente meerwaarde’.

Als de motie wordt uitgevoerd, krijgen instellingen uitgebreide mogelijkheden om studenten te selecteren en een hoog collegegeld te vragen, al moet een opleiding zijn hoogwaardige kwaliteit wel kunnen aantonen. Maar volgens Nijs gaat selectie verder dan dat. “Bij een intakegesprek kun je allerlei richtingen op. Een opleiding waarvoor het vereist is een jaar naar het buitenland te gaan, kan nee verkopen tegen een student die in Nederland wil blijven. Verder kun je een student wijzen op tekortkomingen."

CDA en D66 zijn – samen met de rest van de oppositie – nog niet overtuigd van de plannen van Nijs. De regeringsfracties willen eerst weten wat voor kwaliteitstoets een hoog collegegeld rechtvaardigt. Lambrechts (D66): “We hebben het ook nog nooit gehad over de mogelijkheid die universiteiten hebben om het bestel te verlaten en zo de markt op te gaan. Daar lijkt me niets mis mee.”

Ook met selecteren zijn CDA en D66 terughoudend, maar ook daar stuiten ze op een andersdenkende kamermeerderheid. “Zolang het volstrekt helder is waarop een instelling selecteert en een bepaald collegegeld vraagt, is er niets aan de hand”, aldus PvdA’er Tichelaar, die er aan toevoegt dat een student wel in beroep moet kunnen gaan tegen een dergelijke beslissing.

Opmerkingen van D66 en CDA over inflatie van de havo- en vwo-diploma’s – ze verschaffen met de selectieplannen immers geen automatische toegang meer tot het hoger onderwijs - ontlokten aan Jacques Tichelaar een boude uitspraak. “Er is een steeds grotere spanning tussen het competentiegericht leren en het centraal schriftelijk eindexamens. Ik zeg niet dat we van die eindexamens af moeten, ik zeg wel dat we er eens over moeten nadenken.”

Van verschillende kanten is negatief gereageerd op de uitkomst van het Kamerdebat. De Landelijke Studenten Vakbond LSVb noemt de opstelling van de PvdA 'verraad aan studenten' en constateert dat de partij ten opzichte van het standpunt dat vorig najaar werd ingenomen 180 graden is gedraaid. LSVb, PvdA en Groen Links werkten toen een gezamenlijk plan uit om het collegegeld af te schaffen.

Ook de Utrechtse collegevoorzitter Van Rooy noemt de ommezwaai van de PvdA opmerkelijk. Zij is vooral verbaasd over het pleidooi van de socialisten voor collegegelddifferentiatie, terwijl de discussie over de studiefinanciering nog moet beginnen. "Er zijn weliswaar plannen voor de invoering van een sociaal leenstelsel, maar niemand weet nog hoe dat er precies uit gaat zien. Dan is het merkwaardig om wel al te praten over collegegelddifferentiatie. In feite vind ik het debat dus nog onaf." Over de manier waarop Utrecht met de eventuele nieuwe vrijheid om zal gaan wil Van Rooy hangende de voorbereiding van het nieuwe strategisch plan van de UU nog niets zeggen. Wel herhaalt zij haar eerder geventileerde standpunt dat een bindend studieadvies, uitzonderingen daargelaten, naar haar mening effectiever is dan selectie aan de poort.

Bas Levering, docent/onderzoeker bij pedagogiek en lid van de Utrechtse Proviciale Staten voor de PvdA, is vooral verbaasd over de stellingname van zijn eigen partij. "Ik heb behoorlijk wat moeite met dit standpunt, met name vanwege de sterke nadruk op de vermarkting van het onderwijs. Een beetje meer vrijheid voor de universiteiten vind ik prima, maar probeer je dan te profileren op inhoud en niet op niveauverschillen en op duurdere en goedkopere studies. Natuurlijk wordt erbij gezegd dat ook dure studies voor alle studenten toegankelijk moeten blijven, maar de vraag is of we dat ook echt kunnen waarmaken. Voor mijn gevoel neemt de PvdA met dit standpunt toch een beetje afstand van zijn traditionele inzet voor de brede toegankelijkheid van het onderwijs.

Volgens Tichelaar is van dat laatste geen sprake, omdat de motie de partijen die hem ondertekenden een belangrijke ontsnappingsmogelijkheid biedt. De staatssecretaris mag volgens de tekst alleen overgaan tot selectie en topcollegegelden als daar een goed en helder studiefinancieringssysteem tegenover staat dat de brede toegankelijkheid van het hoger onderwijs waarborgt. Nijs zei daarom niet bang te zijn dat het hoger onderwijs ontoegankelijk zal worden voor de middelmaat. "En mocht het onverhoopt wel gebeuren, dan kan er altijd nog opgetreden worden."

HOP / EH

Van 14 tot 16 uur kun je met de bewindsvrouw in discussie gaan over allerlei zaken die met het hoger onderwijs van doen hebben. Vooral de toekomst van de studiefinanciering is in deze toer van Nijs langs de universiteiten belangrijk, want zij maakt de komende maanden nieuwe plannen voor jouw studiebeurs. De ontmoeting is onder meer georganiseerd door USF studentenbelangen en vindt plaats in de blauwe zaal in het Ruppertgebouw in De Uithof.

GK

Alle fracties spraken tijdens het HOOP-debat hun zorg uit over de kennelijk moeilijk begaanbare weg die gehandicapten moeten afleggen om in het hoger onderwijs te slagen. SGP-boegbeeld Bas van der Vlies verzoekt de regering in een door de volledige Tweede Kamer ondertekende motie om zo snel mogelijk tot een beleid te komen om studenten met een handicap te helpen.

Het ministerie van Onderwijs moet daarom samen met koepelorganisaties VSNU en HBO-raad en de gehandicaptenorganisaties inventariseren tegen welke problemen gehandicapte studenten aanlopen en hoe die ‘naar vermogen’ worden opgelost.

Staatssecretaris Nijs – zelf al met het probleem aan de slag - heeft de Kamer beloofd om de inventarisatie tegelijk met de komende begroting te presenteren.

HOP
NvH