Nieuws

Open universiteit sluit studiecentra

"Het totale budget voor de studiecentra blijft gelijk", zegtwoordvoerder Miranda de Kort. "We gaan de ICT verbeteren, hetmeubilair aan de arbo-normen aanpassen, de openingstijden verruimenen het niveau van de begeleiding en het mentoraat verbeteren."

Er staan in totaal 22.000 studenten bij de centra ingeschreven.Vijfhonderd van hen wonen straks op meer dan tachtig kilometerafstand van het dichtsbijzijnde studiecentrum of ze moeten meer dananderhalf uur reizen.

De OU hoopt dat de meeste van de vijfhonderd studenten zicheroverheen kunnen zetten. "We geven tenslotte onderwijs opafstand", zegt De Kort. "Gemiddeld komen studenten een keer in devijf, zes weken naar een studiecentrum. En dan rekenen we allesmee: begeleiding en tentamens, maar ook feestelijke bijeenkomstenof afspraken met medestudenten."

De centra die gesloten worden, zijn Den Bosch (793 studenten),Deventer (661 studenten), Emmen (273 studenten), Leeuwarden (725studenten), Venlo (285 studenten) en Vlissingen (512studenten).

HOP, Bas Belleman

Studenten en medewerkers onderworpen aan gedragscode

De afgelopen jaren heeft de faculteit Natuur-en Sterrenkundeherhaaldelijk problemen gehad met computerinbraken. Zo zijn erpogingen geweest om bij vertrouwelijke informatie over tentamens tekomen. Ook zijn er bewust e-mails rondgestuurd met foutieveinformatie.

Decaan H. Rudolph benadrukt dat dit niet aan de lopende bandgebeurt. Toch is hij van mening dat een 'code of honor' ofwel eengedragscode nodig is, zodat iedereen ervan doordrongen wordt watwel en wat niet kan op de faculteit. Deze code moet door iederestudent en medewerker ondertekend worden.

In Amerika, waar volgens Rudolph elke universiteit een 'code ofhonor' heeft, is het idee er achter dat studenten en medewerkersniets mogen doen ten nadele van medestudenten en collega's. Daarbijworden ze geacht misdragingen te melden. Als ze dat niet doen,worden ze vervolgens als medeplichtig beschouwd.

Zo ver willen ze bij Natuur- en Sterrenkunde niet gaan. Door degedragscode te ondertekenen, verklaren studenten en medewerkers deregels van de faculteit te kennen. Deze regels zijn overigens nietnieuw, want regels aangaande computergebruik en fraude zijn nureeds opgenomen in het ICT- en Onderwijsreglement.

Rudolph zou een algemene universitaire gedragscode toejuichen,maar stelt dat de faculteit Natuur-en Sterrenkunde daar niet opgaat zitten wachten. "We willen graag een beetje pro-actiefzijn."

Op dit moment buigt een commissie zich over de tekst van degedragscode. Vervolgens zal de faculteit het concept van degedragscode juridisch laten toetsen. De bedoeling is dat degedragscode per volgend collegejaar ingevoerd gaat worden.

CN

Einde aan oneindige inschrijfperiode cursussen

"Italiaans kende dit jaar aanvankelijk twintig studenten. Bij deeerste cursussen kwamen echter meer dan honderd studenten opdagen.De druk op de talenpractica wordt te groot", zegt prof. P.Coopmans, directeur van het Instituut Vreemde Talen.

Talen als Italiaans en Spaans hebben een relatief klein aantalvroege inschrijvers. De ervaring leert dat daar vanuit anderestudies op het laatste moment nog nieuwe kandidaten bijkomen.Coopmans bepleit een meer gereguleerde vorm van inschrijving. "Wijhebben behoefte aan inzicht in studentenstromen."

Ook decaan Bertens vraagt om duidelijkere inschrijfprocedures.Volgens hem is die noodzaak des te groter nu de nadruk opkeuzevrijheid in het nieuwe bachelor-masterstelsel een prijs blijktte hebben. De planning van het onderwijs is mede gezien de eis vanbeperkte groepsgrootte zeer ingewikkeld geworden. De faculteitgeschiedenis heeft in een brief aan het college van bestuur alduidelijk gemaakt moeilijk tegemoet te kunnen komen aan alle wensenvan studenten. Bertens: "Aan Amerikaanse universiteiten geldt bijcursusinschrijving vol is vol. Ik ben er geen voorstander van, maarsommige onderdelen zitten echt aan hun grens."

Het college van bestuur heeft aangegeven gevoelig te zijn voorde argumentatie vanuit de letterenhoek. De verwachting is dat hetcollege ook vanwege de problemen met de grote toestroom bijpsychologie inderdaad over zal gaan tot aanpassingen van deinschrijfprocedure. Mogelijk kan dit enige beperkingen met zichmeebrengen voor de keuzevrijheid van studenten.

XB

Wetenschappelijke publicaties moeten op Internet

Wetenschappelijk publiceren moet sneller, makkelijker engoedkoper, vindt een groep wetenschappers en uitgevers. Op hetInternet is vreemd genoeg nog geen goed georganiseerd netwerk voorwetenschappelijke publicaties. Het Figaro-project wil daarverandering in brengen.

Figaro laat zich nog het best omschrijven als een soort archipelvan wetenschappelijke tijdschriften op internet. Deachtergrondondersteuning wordt gegeven vanuit de UniversiteitUtrecht, de publicaties kunnen van allerlei onderzoekers komen.

Het project komt onder meer voort uit onvrede met de hogeabonnementskosten van grote wetenschappelijke tijdschriften en demonopoliepositie van hun uitgevers. In wetenschappelijke kringen issympathie voor het initiatief. Professor T. Maschmeier van deuniversiteit Delft: "Ik krijg wekelijks ongeveer acht paperstoegestuurd van een pagina of dertig. Ik print ze uit, lees ze,beoordeel ze en stuur alle weer op naar het tijdschrift. Dat kosttijd en geld. De commerciele tijdschriften betalen er niets voor.Dan krijg je wrevel."

Ziet Maschmeier brood in het initiatief? "Het gaat erom druk tezetten", zegt hij. "De muzieksite Napster veranderde demuziekwereld. Die invloed kan Figaro ook hebben. Maar het probleemis de 'peer review'. Ik krijg zeker een keer in de maand eenartikel toegestuurd van iemand die een antizwaartekrachtmachineheeft gebouwd, of zoiets. Ik moet alles geheim houden, zeggen ze,want de CIA zit hen op de hielen. Zulke gekken zitten ook opInternet en die moet je zien te weren."

Elsevier Science is ook bezig met publiceren op Internet.Directeur marktontwikkeling J. Regazzi: "De vraag bij initiatievenals Figaro is uiteindelijk hoe de financiering rondkomt."

PR-medewerkster J. Smith kan over de financiele toekomst nogniets zeggen. Ze sluit niet uit dat uiteindelijk ook groteuitgeverijen als Elsevier een front office kunnen worden, "want hetstaat niet vast wie de front offices kiest als we na debeginperiode verder uit gaan breiden." De Europese Commissiesubsidieert het project met een som van 1,4 miljoen euro. Figaroloopt tot oktober 2004. Dan moet het systeem op eigen krachtverder.

HOP, Bas Belleman

Let op je airmiles

Dat stelde prof.dr. Ton Jongbloed deze week in zijn oratie alsbijzonder hoogleraar executie- en beslagrecht. Ook tegoeden waarvande waarde niet in geld kan worden uitgedrukt, zijn volgens hem alsvermogensbestanddelen aan te merken. Zegeltjes zijn dus net zo goedvoor executie vatbaar als juwelen en auto's.

De nieuwe hoogleraar gaf toe dat individuele spaarders niet ergvan dit nieuws zullen schrikken. "Maar", zei hij, "er zijn ookstichtingen die airmiles sparen voor 'het goede doel'. Zo werden dereiskosten van de deelnemers aan de paralympics in Sydney in 2000voor een belangrijk deel bijeen gebracht via airmilesdonaties."Beslag op airmiles kan voor een deurwaarder dus wel degelijk lonen,aldus Jongbloed, die zijn gehoor overigens meteen gerust stelde."Ik heb nog nimmer van een geval gehoord waarin beslag op airmilesis gelegd."

Harde woorden tegen bezuiniging onderwijs

niet op te rekenen dat de Tweede Kamer een stokjegaat steken

voor de bezuiniging op het hoger onderwijs. Dat bleekvorige

week tijdens de algemene beschouwingen.

De beoogde korting op de instellingen, oplopend tot 143

miljoen euro per jaar in 2006, geniet de steun van een ruime

kamermeerderheid. Coalitiepartners CDA, LPF en VVD zeiden er

geen woord over en lijken de seinen daarmee op groen te

zetten. PvdA, GroenLinks, SP en D66 spraken zich uit tegende

bezuiniging.

De linkervleugel bezigde harde woorden. Het kabinet snijdt

volgens GroenLinks 'visieloos' in het hoger onderwijs. Endat

terwijl daar juist de leraren, rechters en dokters van de

toekomst worden opgeleid, aldus de PvdA. Als het kabinet

zonodig moet snijden, zegt D66, dan moet dat maar in het

Ministerie van Onderwijs.

De linkse partijen en de Christenunie vroegen meer geld voor

het onderwijs. Hoeveel daarvan naar universiteiten,

hogescholen of studenten moet, bleef onduidelijk. De meeste

kamerfracties maken zich vooral zorgen om het basis- en

middelbaar onderwijs. De partijen deden in elk geval geen

voorstellen om aparte bedragen voor het hoger onderwijs te

reserveren.

De plannen van D66 zijn nog het duidelijkst. Die partij wil

350 miljoen euro uittrekken, onder meer voor

studentenhuisvesting, bevriezing van collegegelden en meer

ruimte voor de wetenschap. Uit diezelfde pot zou echter ook

geld moeten komen voor kleinere en zelfstandige scholen, en

betere arbeidsvoorwaarden voor leraren.

HOP, Peter Hanff

Paarden hebben een persoonlijkheid

Visser observeerde de paarden in drie situaties. Eenhanteerbaarheidstest, waarbij de dieren de keus kregen met eenbegeleider over een lage brug te lopen of om alleen op de beganegrond te blijven. In de leertest moesten de paarden hun neus in deene voerbak steken om eten te krijgen in de tweede. Ten slotte vieler in de 'novel object test' plotseling een paraplu aan een kabelnaar beneden in de stal waar het paard rondliep.

"Sommige paarden schrikken zich rot, rennen naar de staldeur enbeginnen te steigeren. 'Ik wil eruit', bedoelen ze. Anderen gaanheel hard rondrennen. Sommigen checken de paraplu of het kwaad kanof gaan er zelfs mee spelen", zegt Visser. "Dat is erg leuk om tezien. We hebben vaak weddenschappen afgesloten over hoe het paardzou reageren." Visser promoveert op 3 oktober aan de faculteitDiergeneeskunde.

Tijdens de testen mat Visser de hartslag van de paarden. Dehartslag van de hoefdieren nam toe tijdens de test, maar veel meerdan door alleen eem fysieke inspanning verklaard kan worden. "Hetligt dan voor de hand dat het een emotionele stijging is", zegtVisser.

De drie verschillende testen meten allemaal een verschillendstukje van de persoonlijkheid van het paard. Dat concludeert Visseruit het feit dat de reacties van de paarden niet onderlingsamenhangen. Als een paard schrikt van de paraplu is daar niet uitaf te leiden hoe hanteerbaar het dier is, bijvoorbeeld.

Visser voorziet wel een toekomst voor de persoonlijkheidstest.Het blijkt namelijk dat sommige kenmerken -- hoe alert een paard isals het de ring in komt onder andere -- op een leeftijd van negenmaanden kunnen voorspellen hoe goed een paard van twee jaarspringt.

Visser is voorzichtig met de extrapolatie van haar resultaten,maar ze denkt wel dat een veel uitgebreidere persoonlijkheidstestin de toekomst serieuze voorspellingen kan doen. "Nu kijkenpaardenkopers naar de bouw, gezondheid en afstamming. Ik hoop datze ooit ook naar de persoonlijkheid zullen kijken. Ik denk dat wemet een beter model van een paard kunnen zeggen dat het vanwegezijn persoonlijkheid geen zin heeft om elk weekend door eenconcours te rennen."

Rinze Benedictus

Beta-faculteiten

In het collegevoorstel dat begin van dit jaar werd geopenbaard,gaan de veertien Utrechtse faculteiten op in zeven nieuwe clusters,elk geleid door een beroepsdecaan. Hiermee moet de slagvaardigheidvan het universitair bestuur en de interdisciplinaire samenwerkingworden bevorderd.

In de beta-hoek moesten de faculteiten Wiskunde &Informatica, Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde en Biologiesamengaan. Eind april werd besloten Farmaceutische Wetenschappen,in eerste instantie gekoppeld aan Diergeneeskunde, aan dat viertaltoe te voegen.

De beta-decanen lieten al snel na het bekend worden van deplannen weten, niet te willen denken aan een nieuwe superfaculteit.Ook nu na enkele maanden, op instigatie van het college vanbestuur, gesproken is over samenwerkingsplannen willen defaculteiten niet verder gaan dan een los federatief verband. Erkomt ook geen groepsdecaan, maar een voorzitter. Dat blijkt uit eenrapportage die vorige week, veel later dan die van anderefaculteiten, naar het college van bestuur ging.

Naar de mening van de beta-faculteiten moet de voorzitter vandie beta-federatie hetzij een van de huidige decanen zijn, hetzijeen gerespecteerd lid van een van de deelnemende faculteiten. Devijf willen absoluut geen buitenstaander, een optie die het collegevan bestuur (CvB) openhoudt.

Ambassadeur

De omschrijving van de voorzitter strookt bij lange na niet metdie van de professionele groepsdecaan met eigen bevoegdheden, zoalshet CvB zich die voorstelde. De faculteiten behouden in het plangewoon hun oude decaan met de wettelijke MUBse bevoegdheden. Devoorzitter van de federatie moet de rol van een 'fatsoenlijkambassadeur' gaan vervullen, zo staat te lezen in de berichten aanhet universitair bestuur. Hij vertegenwoordigt de decanen in hetoverleg met het CvB alwaar hij de opvattingen van die decanen teberde moet brengen.

De verantwoordelijkheden van deze 'ambassadeur' blijven beperkttot het initieren van strategische samenwerking op het gebied vanonderwijs, onderzoek en beheer. Maar decaan Hoekstra van Biologieprotesteert tegen de aanname dat het voorstel als een wassen neuste bestempelen is. "Dit is iets anders dan het eigen erf bewaken.Wij willen ons werkelijk inzetten om tot meer samenwerking tekomen, op alle vlakken. Maar onze autonomie opgeven gaat gewoon tever."

Het college van bestuur concludeerde in mei al dat debeta-faculteiten verreweg het grootste obstakel zullen vormen bijde invoering van bestuurlijke vernieuwing.

Met betrekking tot de groepen Diergeneeskunde en Geneeskundewerden de hindernissen opgeheven na de loskoppeling vanFarmaceutische Wetenschappen van Diergeneeskunde en hetonderbrengen van de bacheloropleiding biomedische wetenschappen bijGeneeskunde. Het college benadrukt wel dat de thematischesamenwerking in ABC-verband tussen deze twee groepen en de anderevijf beta-faculteiten gewaarborgd blijft.

De late rapportage van de overige beta-faculteiten resulteert nuin elk geval in een gewijzigd invoeringstraject van de nieuweorganisatie. Deze maand had volgens het oorspronkelijke collegeplande laatste fase van de universitaire besluitvorming in werkingmoeten treden, maar de uitgangsdatum van 1 januari zal zeker nietgehaald worden.

Hoofdbrekens

Het CvB zal over enkele weken een standpunt bepalen ten aanzienvan de plannen van de beta-federatie. Op een later ogenblik zal ookduidelijk moeten worden hoe het verder gaat in de rest van deuniversiteit. Waarschijnlijk zullen daar veel minder problemenoptreden. Sociale Wetenschappen krijgt slechts het Ivlos erbij. Inhet cluster Recht, Economie en Bestuur komen de oude faculteitrechten en de voormalige interdisciplinaire opleidingen economie enbestuurs- en organisatiewetenschap naast elkaar te staan. Inmiddelsheeft men al aangegeven graag zo spoedig mogelijk binnen een nieuweconstellatie aan de slag te gaan. Rechtendecaan Dorresteijn zou dande eerste clusterdecaan worden.

Ook de samenwerking tussen de ruimtelijk wetenschappers enaardwetenschappers in een geo-cluster lijkt weinig problemen op televeren.

Een nieuwe faculteit Geesteswetenschappen levert enigehoofdbrekens gezien de oppermachtige positie van deletterenfaculteit in een samenwerkingsverband met Godgeleerdheid enWijsbegeerte. Bovendien wordt het koppelen van eenbinnenstadsfaculteit aan twee Uithoffaculteiten niet als eenhandige constructie beschouwd. Het voorstel dat in juli werdingediend, is er op gericht de zichtbaarheid van beide kleinereonderdelen te waarborgen. Theologie en Wijsbegeerte zouden daaromtwee subfaculteiten moeten worden in een groter geheel.

Het zal niet zo zijn dat alle faculteiten op hetzelfde momentovergaan op een nieuwe bestuurlijke structuur. September 2003 wordtnu genoemd als nieuwe uiterste invoeringsdatum.

Xander Bronkhorst

In English please

Op de vraag van De Jong meldde zich een studente die de stof zoal moeilijk genoeg vond en niet ook nog eens behoefte had aan detaal als struikelblok. Jammer dus voor de buitenlandse gasten, maarook weer geen heel groot probleem, aldus de hoogleraar. "Het boeken de transparanten zijn wel in het Engels, en omdat de chemischeterminologie vrij internationaal is, kunnen zij het collegeredelijk volgen. Wat zij niet begrepen hebben, leg ik ze in depauze uit. Overigens vond ik het best dapper van die studente datzij gewoon zei wat zij dacht, want ik had eerlijk gezegd de indrukdat zij niet alleen voor zichzelf sprak."

Wie echter meent dat alle studenten hun collega dankbaar zijn,vergist zich. Het Engels rukt onmiskenbaar op in Utrecht en flinkwat studenten vonden het dan ook jammer dat het feest nietdoorging. "Een aantal van ons vond het zelfs vrij belachelijk",zegt een van de andere derdejaars. "Uiteindelijk krijgen we volgendjaar in de masterfase ook onderwijs in het Engels, dus dit had eenheel nuttige oefening kunnen zijn."

EH

Exacte studies houden eigen bachelor

De universiteitenvereniging VSNU bracht het convenant afgelopendinsdag naar buiten. Oorspronkelijke inzet van het plan van decommissie Sminia was om met brede bachelors meer studenten tetrekken om ze vervolgens alsnog door te laten stromen naarspecialistische masters. De student kan er immers in een bredeopleiding beter achterkomen waar zijn interesse ligt. De drempelvoor een algemene bachelor zou bovendien minder hoog liggen danvoor direct gespecialiseerde opleidingen.

Dit voorstel gaat nu niet door. Wel moeten alle exacte bachelorsop alle exacte masters aansluiten en alle technische bachelors opalle technische masters, eventueel met behulp van een zomercursusof aansluitingsvak. De bachelors moeten dus alsnog wat brederworden.

Bij aanvang van de onderhandelingen met de commissie Sminia,afgelopen mei, lagen de drie technische universiteiten dwars. Ookde Utrechtse opleidingen voelden niet veel voor het loslaten vaneen disciplinaire insteek. Volgens onderwijsdirecteur vanNatuurkunde Van der Weg krijgen studenten in de Utrechtsebama-aanpak voldoende ruimte om over de grenzen te kijken. Van derWeg vindt daarom ook dat de Utrechtse opleidingen al in grote mateaan de nieuwe eisen. Wel vraagt hij zich af of aansluiting van eenbachelor op een master van een andere discipline in alle gevallenrealistisch is.

Collegevoorzitter Veldhuis toonde zich verheugd over hetconvenant. Vooral het feit dat niet wordt gesuggereerdbachelor-opleidingen te sluiten kan op zijn goedkeuring rekenen.Utrecht wil een breed beta-palet blijven garanderen.

Het ligt wel in de bedoeling het aantal plekken voorspecialistische beta-masters terug te brengen, zodat tweeuniversiteiten niet tegelijk dezelfde masters aanbieden. Preciezeafspraken daarover zijn er nog niet, maar de deadline voorovereenstemming is 1 september 2003. Deze specialisering van deuniversiteiten past overigens in het beleid van staatssecretarisNijs, die ook vindt dat niet alle opleidingen overal aangebodenhoeven te worden.

De Koninklijke Nederlandse Academie voor wetenschappen (KNAW)werkt momenteel aan een soortgelijk convenant voor deletterenstudies. Dat sluiten de universiteiten waarschijnlijk overeen paar maanden.

HOP, Bas Belleman/XB