Het zit wel snor met de voetbalkennis van de Utrechtseuniversitaire gemeenschap. Van de bijna dertig deelnemers (ietwatteleurstellend) wisten er zeven voor aanvang van de tweede ronde alwat de finale zou worden. 'Op safe spelen' was het devies na deuitschakeling van een aantal grote favorieten in de eerste ronde.Ondanks de vele verrassingen werd de finale gespeeld door tweeerkende voetbalgrootmachten.

Uiteindelijk kuste Remco van der Hoogt zondagmiddag op zijntv-scherm de kale bol van Ronaldo. De geograaf die dit jaar zijnstudie afrondde mag zich dankzij de twee doelpunten van deBraziliaanse steraanvaller de glorieuze winnaar noemen van 'Demooiste voetbalverhalen' van voetbalmaandblad Johan en een mooieboekenbon.

Een finale van Brazilie en Duitsland lag volgens Van der Hoogtna de opzienbarende eerste ronde het meest voor de hand. Maar zijnsympathie ging aan het begin van het toernooi uit naar Slovenie.Voor zijn afstudeeronderzoek naar de Sloveense toetreding tot de EUbivakkeerde hij enige tijd in dat land. "Maar het Sloveense teamwas echt hopeloos. Ook omdat ze hun sterspeler Zahovic naar huisstuurden. En toen Portugal er ook al in de eerste ronde uitvlooghad ik geen echte favoriet meer."

XB

Het verschil van mening tussen de faculteit en de studente gingover de keuze van het vakkenpakket voor het vrij doctoraal. Na eenaantal jaren de reguliere diergeneeskundevakken te hebben gevolgd,koos Van Weezel Errens in de zomer van 2000 voor een vrij doctoraalmet als thema 'ethiek en doping in de paardensport'. Het was deeerste keer dat een studente diergeneeskunde voor een vrijdoctoraal opteerde.

De examencommissie wilde echter het programma dat zij hadsamengesteld niet goedkeuren omdat er 'typisch veterinaire vakken'in voorkwamen. Van Weezel Errens moest twee van die vakkenvervangen door de vakken 'voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong'en 'economie van diergezondheid'. Met name tegen dat tweede vakmaakte Van Weezel Errens bezwaar. Haar keuze voor een vrijdoctoraal was juist ingegeven door haar toenemende afkeer van deeconomische manier waarop binnen de diergeneeskunde naar dierenwordt gekeken.

Nadat de examencommissie, het Utrechtse college van beroep voorde examens en de Haagse rechtbank haar bezwaar tegen de gang vanzaken hadden verworpen, heeft Van Weezel Errens nu gelijk gekregenvan de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In zijnuitspraak stelt de Raad dat de examencommissie volgens hetOnderwijs Examen Regelement van Diergeneeskunde geen inhoudelijkoordeel over een door een student gekozen vakkenpakket maguitspreken. Zij is wel bevoegd om te oordelen over omvang en niveauervan, maar over die twee aspecten bestond geen verschil vanmening. Door ook eisen te stellen aan het vakkenpakket van destudente is de examencommissie haar bevoegdheid te buiten gegaan,aldus de Raad. Hij heeft de faculteit opgedragen om voor 17 julieen nieuw besluit over het vakkenpakket van Van Weezel Errensnemen. De studente rekent erop dat zij nu toch op het door haargekozen vakkenpakket kan afstuderen, "dus met behoud van mijnprincipes".

EH

Wij raden ouders van kinderen met een gedragsstoornis aan om hunkind niet onnodig bloot te stellen aan agressieve stimuli, zegtkinderpsychiater Walter Matthys. Gedragsgestoorde kinderen zijnvaak seksueel misbruikt of mishandeld en dat verleden werkt doorals de kinderen ouder worden. Ze reageren heftiger op seksuele enagressieve stimuli. Dat blijkt uit onderzoek dat kinderpsychiatersvan het UMC vorige maand publiceerden in het tijdschrift 'Archivesof Sexual Behavior'.

In het onderzoek kreeg een groep van gedragsgestoorde en normalecontrole-kinderen van 8 tot 12 jaar dias aangeboden metverschillende typen afbeeldingen. Neutrale plaatjes vanbijvoorbeeld een lamp, mild seksueel getinte dias van bijvoorbeeldeen vrouw met blote borsten en agressieve fotos van een man metgeweer of een oorlogsscene. Nadat de kinderen alle dias haddengezien konden ze zelf vanuit een overzicht kiezen welke plaatjes zeopnieuw wilden bekijken. Het bleek dat kinderen met eengedragsstoornis liever naar seksuele dias keken. Bovendien kozenzeer agressieve gedragsgestoorde kinderen sneller de agressieveplaatjes uit dan de minder agressieve gedragsgestoordekinderen.

Het is opmerkelijk dat de gedragsgestoorde kinderen een voorkeurhebben voor seksuele dias, terwijl ze lang niet allemaal seksueletraumas hebben, zegt Matthys. Wellicht spelen biologischeverschillen, zoals hormoonconcentraties, een rol.

De voorkeur voor agressieve plaatjes verbaast Matthysdaarentegen niet. De agressieve kinderen zijn als het ware meergefascineerd door geweld, verklaart hij. De vroegere ervaringen vande kinderen zijn neergeslagen in cognitieve schemas die bepalen hoeze nu tegen de werkelijkheid aankijken. Dat betekent dat je dekinderen wel nieuwe, geweldloze ervaringen kunt aanbieden, maar dathet verleden een grote rol speelt in hoe de kinderen met nieuwewaarnemingen omgaan.

Het is dus zaak agressieve kinderen uit de buurt te houden vanagressieve stimuli. Computerspelletjes, videos of films met veelgeweld zullen bij die kinderen de bestaande agressieve cognitieversterken, zegt Matthys. Ouders moeten proberen hun kind nietonnodig bloot te stellen aan geweld.

De waarschuwing roept de meervoudige moord in Erfurt inherinnering. Een Duitse scholier schoot daar eind april zestienmensen dood op zijn middelbare school. De jongen speelde graag hetcomputerspel Counter-Strike. Dit soort spellen hebben bij normalekinderen waarschijnlijk weinig effect, relativeert Matthys. Maarbij agressieve kinderen kunnen dergelijke computerspellen welagressie uitlokken.

Rinze Benedictus

Carrierekansen aan universiteiten binnen tien jaar beter:'Grijze prop' nadert pensioen

Uit het nog niet openbaar gemaakte jaarverslag van de verenigingvan universiteiten (VSNU) blijkt dat de universiteiten in hoogtempo vergrijzen. De leeftijdscategorie 55- tot 59-jarigen is nu degrootste in de personeelbestanden. Bijna twintig procent van alleuniversitair werknemers in Nederland behoort hiertoe. Meer daneenderde van alle hoogleraren in Nederland is ouder dan 55.

Uit het jaarverslag van de Universiteit Utrecht dat deze week isbijgevoegd bij het 'U-blad' blijkt dat 42 procent van de Utrechtsewetenschappers ouder is dan vijftig. Dat percentage stijgt nogsteeds met enkele procenten per jaar. De gemiddelde leeftijd van deUU-wetenschappers is 48 jaar. Van de Utrechtse hoogleraren is 46procent ouder dan 55.

De VSNU concludeert dat 'de bult' nu in de hoogsteleeftijdscategorieen is aangekomen. Dit betekent dat het komendedecennium de carriereperspectieven aan de universiteit zullenverbeteren. Tegelijkertijd waarschuwt de VSNU voor de gefrustreerdewetenschappers die op dit moment nog niet dat vooruitzicht hebben.Verder is er volgens de vereniging op sommige plekken een gapendgat ontstaan onder het hooglerarenniveau. Hoewel minister Hermansvele miljoenen investeerde in academische verjonging kondenuniversiteiten weinig ruimte vinden om talentvolle onderzoekers tewerven en klaar te stomen. Bij massale uitstroom zou dat totproblemen kunnen leiden.

Voormalig Utrechts collegelid Lieteke van Vucht Tijssen weestwee jaar geleden in het rapport 'Talent voor de toekomst' al opdat doorstroomprobleem. Om het gevaar van een kennis- encapaciteitskloof te ondervangen ondernam de UU de afgelopen jarenstappen om emeriti betrokken te houden bij het universitaironderzoek. Ook zijn er aanzetten tot een differentiatie van hethooglerarenbestand, waarbij tijdelijke aanstellingen mogelijkworden.

Toch vormen die aansluitingsgebreken in Utrecht niet hetgrootste probleem, aldus de analyse die de UU maakte. Het vindenvan nieuwe capabele hoogleraren is bij technische universiteitenlastig, in Utrecht valt dat erg mee. Volgens de UU zitten degevaren in Utrecht niet zozeer aan de top, maar meer onderin. Datheeft vooral te maken met een ander probleem dat Van Vucht Tijssenaanstipte: het slechte imago van een wetenschappelijke carriere.Het binnenboord houden van aio's en postdocs heeft daarom deafgelopen jaren veel aandacht gekregen. Ook werd gewerkt aan hetaantrekkelijker maken van het universitaire bedrijf voor vrouwen.Een deel van de ministeriele gelden werd daarom aangewend voor deAspasia-beurzen.

XB

De ranglijst

De vijf jongste faculteiten*

1. Wiskunde & Informatica 23%

2. Rechten - 25%

3. Geneeskunde - 26,5% **

4. Diergeneeskunde - 32,5%

5. Natuur- en Sterrenkunde - 36%

De vijf oudste faculteiten*

1. Wijsbegeerte - 77%

2. Biologie - 63%

3. Scheikunde - 60%

4. Ruimtelijke Wetenschappen - 59%

5. Godgeleerdheid - 48%

* Percentage hoogleraren en senior docent/onderzoekersvan 55 jaar en ouder.

** Voor Geneeskunde zijn gegevens uit 1999gebruikt

Bron: Bureau Controller, gegevens uit het jaar2000.

Directe aanleiding tot een gesprek is het aflopen van hetdriejarig sponsorcontract tussen de universiteit en Rabobank. Beidepartijen evalueren dan de Rabosponsoring tijdens de Introductie.Hoewel de universiteit daarvoor geen verantwoordelijkheid draagtgrijpt Knol het gesprek ook aan om de sponsoringafspraken met destudentenclubs aan de orde stellen. Hij wil horen wat de bank ermeebeoogt, en hij wil inzage in de contracten.

In ruil voor sponsoring moeten verenigingen beloven dat ze eenbepaald aantal studenten overhalen de bankrekening waarnaar debasisbeurs overgemaakt wordt om te zetten in een raborekening. Naaraanleiding van de berichtgeving in het U-blad (U-blad 31) over degedwongen winkelnering en het gemopper dat Knol dit jaar her en derheeft opgevangen heeft hij besloten de kwestie aan de orde testellen.

Er zitten verschillende haken en ogen aan dergelijke contracten.Sommige clubs zijn serieus bezig om hun vastgestelde target tehalen, maar er zijn ook clubs die het sponsorgeld ontvangen en niksmeer van zich laten horen. Zoals bijvoorbeeld de Utrechtsestudenten hockeyclub USHC die slechts acht rekeningen in drie jaarverkocht. Dat vond Rabobank Utrecht klaarblijkelijk te weinig, ende bank verlengde afgelopen januari het contract niet. Dat betekentfeitelijk dat de huidige bestuursleden afgestraft worden voor ietswat hun voorgangers hebben nagelaten.

De jaarlijkse wissel van besturen is een bekend probleem, weetKnol. Daarom hamert hij er bij de verenigingen op om te zorgen vooreen goede financile overdracht. Een ander probleem bij dergelijkesponsorcontracten kan ook zijn dat een nieuw bestuur niks voeltvoor het verkopen van bankrekeningen.

CN

De controverse gaat over de beoordeling van de studiepunten diede student in Irak heeft behaald. Achmed Daroga kreeg voor zijnco-assistentschap in Utrecht van zijn veertien begeleiders een A,de hoogste beoordeling die er te halen is. Helaas waren Daroga'scijfers aan de universiteit van Bagdad waar hij geneeskunde heeftgestudeerd een stuk lager. Hij had slechts een 6,8 waardoor hij hetjudicium (summa) cum laude misliep. Volgens Daroga is hetscoresysteem in Irak echter anders waardoor bijna niemand een 8haalt. Dus was de redenering van de student dat hij in Irak ook eenzeer goede beoordeling had gehad en wel recht had op (summa) cumlaude.

Het college van bestuur vroeg Paul Herfs van Bureau Buitenlandom het uit te zoeken. Herfs benaderde Professor L. Kater,voorzitter van de arts-examencommissie van geneeskunde die tevensdeel uitmaakt van de Commissie Buitenlands GediplomeerdenVolksgezondheid van het ministerie van VWS, die buitenlandseartsdiploma's beoordeelt op hun gelijkwaardigheid met Nederlandse.Kater meldde vanuit de VWS-commissie dat er wel degelijk hogerescores waren gehaald door afgestudeerden van de medical school vande Universiteit van Bagdad. Aangezien Daroga in Irak gemiddeldecijfers heeft gehaald is eind mei besloten om hem niet het judiciumsumma cum laude te geven, maar wel een eervolle vermelding uit tespreken tijdens de buluitreiking.

Daroga is teleurgesteld maar wil de kwestie verder laten rustenen zich concentreren op de opleiding tot cardioloog inMaastricht.

MF

Het onderzoek was een vervolg op een eerdere steekproef vorigjaar. Die leidde tot de door de universiteiten heftig betwisteconclusie dat de kwaliteitsborging van examens in het hogeronderwijs niet in orde zou zijn. De examencommissies zouden op veelplekken in gebreke blijven.

De Wet op het Hoger Onderwijs stelt strenge eisen aan desamenstelling van de verplichte examencommissies. Zo moet deexamencommissie bestaan uit docenten van diezelfde opleiding. Bijmaar liefst zestig procent is dat niet het geval en treden ookmensen die slechts zijdelings bij het onderwijs betrokken zijn alsgecommiteerde op. Bij bijna een kwart van examencommissies blijkttenminste een lid zelfs niet verbonden aan de opleiding.

Minister Hermans van Onderwijs is het met die kritiek van deinspectie overigens oneens. In een brief aan de Tweede Kamer kiesthij voor de uitleg van de opleidingen. Ook een ander kritiekpuntvan de inspectie deelt hij niet: de examencommissies zijn volgensde bewindsman niet verplicht verslag te doen van hun werkzaamheden,en het wekt dan ook geen verbazing dat veertig procent datnalaat.

Ernstiger vindt de inspectie de aanwezigheid vanopleidingsdirecteuren in veel commissies. Sommige commissies zijnzelfs voornamelijk samengesteld uit leden van het management. Datkan leiden tot belangenconflicten, waarschuwde de dienst al eerderdit jaar.

Op de Universiteit Utrecht heeft elke opleiding eenexamencommissie. Wel zijn er enkele opleidingen die eenexamencommissie delen. Over het algemeen bestaan de commissies uitdocenten die ook les geven aan de opleiding. Wanneer docenten nietzijn aangesteld bij de opleiding zelf, zijn ze in de meestegevallen betrokken bij nauw verbonden opleidingen. De aanwezigheidvan leden van het opleidingsmanagement in examencommissies komt ookin Utrecht voor.

HOP, Wieland van Dijk/XB

De Vingerhoed

Studiehuis

Het Studiehuis bereidt helemaal niet beter voor op eenuniversitaire studie. Dat blijkt uit een onderzoek van hetNijmeegse instituut IOWO. Vorig jaar deden voor het eerst een groepvan zesduizend middelbare scholieren examen nieuwe stijl. Hoewelhet Studiehuis tot doel had de overgang naar het hoger onderwijs tevergemakkelijken, hebben de betrokken scholieren grotere moeitehebben met hun universitaire studie dan jaargenoten die nog examenoude stijl deden. Dit concludeert het IOWO uit enqutes ondereerstejaars studenten in Nijmegen. Vooral bij de opleidingeneconomie, gedragswetenschappen en de beta-opleidingen gavenStudiehuisleerlingen aan problemen met de lesstof te hebben. Ditjaar deden alle middelbare scholieren eindexamen Studiehuis.

Beachsoccer

Mysterie in de beachsoccerwereld. Volgende week vrijdag vindt opDe Neude het Nederlands Studenten Kampioenschap strandvoetbalplaats. De Utrechtse studenten van Odysseus zouden die dag samenmet de beachsoccerbond in goede banen gaan leiden. Nu blijkt echterdat de voetbalclub zich heeft teruggetrokken uit de organisatie."Wegens communicatieproblemen", is het enige dat een woordvoerstererover kwijt wil. Ook de bond wil niets zeggen over deachterliggende problemen. "Wij betreuren het zeer. Het was eenenthousiaste groep studenten", aldus een spreekbuis. Het NSK gaatwel gewoon door. Inmiddels hebben zich negen teams ingeschreven,waaronder een Odysseusteam. Het U-blad verbaast zich over zoveelgeheimzinnigheid.

Vlaams IQ

Dat de dochter van de Utrechtse Nobellaureaat niet in Utrechtmaar in Belgie studeert is geen toeval. Wat we eigenlijk al wisten,is nu bevestigd. Vlaamse kinderen scoren beter bijintelligentietests dan Nederlandse. Vooral als het gaat omfeitenkennis waren de verschillen groot. Zo weten twee keer zoveelVlaamse kinderen in welke richting de zon ondergaat. De Gentseonderzoekers schrijven de verschillen toe aan de schoolsystemen.Vlaamse scholen zijn gericht op het verwerven van kennis.Nederlandse scholen stimuleren de mondigheid van scholieren. "Ineen collegezaal met vijfhonderd Belgen en tien Nederlanders komenalle vragen van de Nederlanders", aldus een van de Gentenaren dezeweek in NRC Handelsblad.

Medisch bioloog Rick de Waard besmette in zijn promotieonderzoekaan de faculteit Diergeneeskunde ratten met de ziekteverwekkendelisteria-bacterien, beruchte veroorzakers vanvoedselvergiftigingen. Aan de zieke ratten diende De Waardvervolgens de melkzuurbacterie 'Lactobacillus casei' Shirota toe,een ingredient van Yakult-yoghurt. Als de na een week genezendieren opnieuw in aanraking kwamen met de ziekteverwekkendebacterien, bleken ze een immunologisch geheugen te hebbenopgebouwd. De dieren die de melkzuurbacterie hadden gegeten,reageerden heftiger op het tweede contact met de ziekmakendebacterien dan de controle-dieren.

Als je dit zou vertalen naar de mens, zegt De Waard, dan kun jede hypothese formuleren dat oudere mensen, bij wie hetimmunologische geheugen slechter wordt, baat kunnen hebben bij hetinnemen van melkzuurbacterien. Op die manier zouden ze hunimmunologische geheugencellen op peil kunnen houden. Yakult heeftin Japan al onderzoek gedaan bij ouderen waaruit blijkt datmelkzuurbacterien inderdaad bepaalde immuuncellen kunnenstimuleren.

Lactobacillen kunnen wellicht ook in het ziekenhuis van paskomen. Een bekende complicatie van operaties en het gebruik vanbepaalde medicijnen is dat bacterien die van nature in de darmenvoorkomen, zoals 'E. coli', gaan woekeren, bacteriele overgroei. Opkunstmatige wijze stimuleerde De Waard in muizen deze overgroei.Het toedienen van de melkzuurbacterie 'L. plantarum' verminderde deovergroei vervolgens. De lactobacillen hechten namelijk op dezelfdeplaatsen aan de darmwand als de woekerende E. colis. Delactobacillen geven de woekerende bacterien daardoor minder kans omte groeien.

Een nuttige vinding, want ook ziekteverwekkers die via het etenons lichaam binnenkomen, moeten aan de darmwand hechten omschadelijk te kunnen zijn. Melkzuurbacterien kunnen infectiesremmen door de ziekteverwekkers geen kans te geven aan de darmwandte hechten. De Waard: Het is zeker een optie om lactobacillen naastof in plaats van antibiotica te gebruiken. Misschien is het zelfsnoodzakelijk. Steeds meer bacterien worden resistent tegenantibiotica, dus alternatieven zijn zeer welkom. Op basis vanliteratuur en eigen bevindingen voorzie ik dan ook een goedetoekomst voor het toedienen van melkzuurbacterien in de strijdtegen infecties. Maar ook bijvoorbeeld in het bijsturen vanontspoorde immunologische reacties zoals bij allergieen enauto-immuunziekten.

Rinze Benedictus

Voetbal kijken in Trans 1: 'We zijn natuurlijk tegenDuitsland'

De afgelopen twee weken was de tafel voor de televisie incultureel centrum De Uitwijk de thuisbasis van de verstoktevoetballiefhebber. De toestroom werd afgelopen dinsdag echter zogroot dat hoofd Emmy Lagrange besloot de massa naar de Rode Zaal teverwijzen. "De Uitwijk is er juist voor dit soort dingen, maar ikkom helemaal niet meer aan werken toe. En nu hebben ze een helecollegezaal."

Portiers, schilders, studenten en medewerkers ("liever niet opde foto, mijn baas weet niet dat ik hier ben") onderbraken hundagelijkse bezigheden voor de halve finale. Vrij onverwacht is hetWK voetbal toch bij iedereen gaan leven. Voor geneeskundestudenteLotte van der Wagen, een van de weinige vrouwen die zich laat zien,is er niet eens een stoel meer. Samen met een studiegenote zit zeop de trap. "We zijn het practicum ontvlucht. Op internet hebben wede eerste helft gevolgd en toen besloten we om hier naar toe tegaan." Lotte heeft haar favoriete teams dit WK een voor een zienwegvallen. Eerst Zweden met die blonde Marcus Allback, toenEngeland met -het is wat afgezaagd, maar stiekem toch wel eenbeetje- Beckham. Nu gaat ze voor Zuid-Korea. "Dat is vooral doorHiddink toch het plaatsvervangende Oranje geworden. En we zijnnatuurlijk tegen Duitsland."

De pro-Koreastemming zit er de hele wedstrijd bij iedereen goedin. De acties van zondagskind Ahn worden bejubeld, evenals de gelekaart die de Duitse spelbepaler Ballack de finale kost. Alsdiezelfde Ballack een kwartier voor tijd scoort wordt het stil inde zaal. Marcel van Leuken, eerstejaars sociale geografie enplanologie en zelf nog in het bezit van een kwartiertje eerstedivisie-ervaring met Helmond Sport tegen Go Ahead Eagles, vindt het"jammer" dat de Koreanen eruit gaan. "Maar de beleving is tochanders dan als Nederland zelf meedoet."

Enkele minuten voor tijd mist de Koreaan Park tot ontzetting vande aanwezigen nog een opgelegde kans. Handen worden voor de ogengeslagen. En dan is daar weer die juichende Kahn, inslowmotion.

XB

[Bijschrift bij een foto]