Nominaties

De jury voor de Docentenprijzen heeft vorige week acht docentengenomineerd. De winnaars worden bekend gemaakt tijdens deconferentie Het Onderwijs Meester op 11 januari 2002. Genomineerdvoor de Docentenprijs zijn: prof.dr. J.J. Duistermaat van wiskunde(voorgedragen door de Overleggroep Wiskunde), mw. dr. C.J.M. Maasvan psychologie (SGS), dr. J.F.F. Raessens van theater-, film- entelevisiewetenschappen (OER), mw. dr. I.E. Thunnissen vangeneeskunde (SAMS) en dr. W.B. Westerveld van natuur- &sterrenkunde (SONS). Genomineerd voor de prijs Jong Docententalentzijn: mr. R. Bolt van staats- en bestuursrecht (JSVU), mw.drs. A.van Dijke van psychologie (SGS) en drs. B.A.M. van de Rijt vanpedagogiek (SGS). Meer informatie is te vinden op http://www.uu.nl/docentenprijs.

Portocabins

De portocabins die de ruimtenood van de faculteit Farmaciemoeten verlichten zullen vermoedelijk pas in maart 2002 beschikbaarkomen. Dat deelde directeur De Vries van Farmacie de faculteitsraadtwee weken geleden mee. Aanvankelijk was gezegd dat de portocabinsal voor Kerstmis zouden worden opgeleverd. Door de voor debrandveiligheid noodzakelijke voorbereidingen kan die termijnechter niet worden gehaald.

mancipatieprijzen

De Hogeschool Zuyd en de Katholieke Universiteit Nijmegenontvangen maandag 19 november de Emancipatie Prijs voor het HogerOnderwijs.

De prijs die 100.000 gulden bedraagt, werd in 1998 door detoenmalige onderwijsminister Ritzen werd ingesteld en wordt iederedrie jaar toegekend. Dit jaar lag de nadruk op cultuurveranderingbij instellingen voor hoger onderwijs. Bij de universiteiten gaatde prijs naar Nijmegen vanwege de hoge ambities in hetemancipatieprogramma 'Kansen Verzilveren'. Het eerste resultaat isde verhoging van het aantal vrouwelijke hoofddocenten. Ook bij hetondersteunend- en beheerspersoneel moeten meer vrouwelijke managerskomen. Voor 'secretaresses' is een leergang 'office management enloopbaanorintatie' opgezet.

Klachten

In elke faculteit en elk onderwijsinstituut moet een bij allestudenten bekende plaats worden aangewezen als 'loket' waarklachten kunnen worden ingediend. Per onderdeel moet een medewerkerals ombudspersoon worden aangewezen die verantwoordelijk is voor deafhandeling van klachten en voor het signaleren van structurelemisstanden. Een projectteam zal in opdracht van het college vanbestuur het gebruik van de universitaire klachtenregelingbevorderen. Reden is dat de bestaande structuur voor het indienenvan klachten als ondoorzichtig en te hoogdrempelig wordt ervaren.Op 1 september 2002 moet een meer doorzichtige opzet zijngerealiseerd die bij alle studenten en docenten bekend is.

Met die keiharde stellingname heeft het Landelijk PostdocPlatform (LPP) deze week gereageerd op een manifest dat deuniversiteiten samen met drie grote onderzoeksorganisaties enwerkgeverskoepel VNO/NCW hebben uitgebracht. In dat manifest werdhet kabinet opgeroepen om extra onderzoeksinvesteringen te doen.Een van de argumenten daarbij was dat de toestroom van nieuwwetenschappelijk talent door geldgebrek dreigt te stagneren.

Maar het LPP vindt die redenatie een 'gotspe'. Volgens deze clubvan jonge gepromoveerde onderzoekers is geldgebrek niet de oorzaakvan de vele afgebroken carrieres. De universiteiten hebben zich deafgelopen jaren door verkeerd personeelsbeleid zelf schuldiggemaakt aan een "ongekende vernietiging van menselijkonderzoekskapitaal", aldus het tegenmanifest van degepromoveerden.

De kern van het probleem is volgens het LPP dat het onderzoek inNederland de laatste vijftien jaar steeds meer in handen is gelegdvan tijdelijk aangestelde medewerkers. "Steeds weer nieuwe aio's,slechts een enkele postdocplaats en ook voor hen ontbreekt het aancarriereperspectief", aldus het platform. Dat komt allemaal nietdoor geldtekort, maar door een combinatie van bureaucratie enkortzichtigheid.

Nog steeds is het voor faculteiten aantrekkelijker om nieuwewegwerponderzoekers aan te stellen dan aan iets gevorderdewetenschappers een vast contract te bieden, constateert het LPP naeen analyse van de CAO en de manier waarop het onderzoeksgeldintern verdeeld wordt. Zo krijgt een faculteit een groot bedragvoor elk afgerond proefschrift, maar is er "geen enkele incentiveom goede gepromoveerden langer vast te houden".

Onderzoekers die meer dan zes jaar in dienst zijn, veroorzakenbij de huidige regels vooral wachtgeldrisico, constateert het LPP -en dat risico willen faculteiten liever vermijden. Volgens hetplatform zal een nieuwe kapitaalinjectie de wetenschap dan ook nietaantrekkelijker maken voor jongeren. Eerst moet er een beteronderzoeksbestel komen.

Het LPP heeft de hoofdlijnen van dat nieuwe bestel alvastuitgewerkt. De kern ervan is dat de universiteiten hun CAO enandere regels nu eens moeten richten op een systematischloopbaanbeleid. Volgens LPP-voorzitter dr. George Schramkowski komtextra geld voor de wetenschap tot die tijd neer op "water naar dezee dragen."

HOP, FS

Meer vrouwen kans op promotie

In de Universiteitsraad is dinsdag het emancipatiebeleid2002-2005 besproken. Hoewel de raad over het algemeen te spreken isover de voorstellen van het college, gaat het de raadsleden nog netniet ver genoeg. Gehamerd is op de implementatie van devoorstellen, een goede evaluatie en het mogelijk bijsturen van deplannen. De studenten wilden bovendien een belofte van het collegeom meer vrouwen te bevorderen tot seniordocent.

Op landelijk niveau bestaat er het Aspasiafonds van deNederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. In hetkader hiervan mogen vrouwelijke docenten een onderzoeksvoorsteldoen. Als dat door NWO wordt gehonoreerd dan wordt de vrouwbevorderd en mag zij een aio aanstellen. Het college van bestuurheeft vorig jaar bij de eerste ronde gezegd dat zij ongeacht detoekenningen van NWO vijf voorstellen zal honoreren die door deorganisatie wel subsidiabel werden geacht maar niet werdengehonoreerd. In de eerste ronde deed Utrecht het echter zeer goeden kregen zes vrouwen een Aspasiabeurs waardoor het college zelfgeen kosten hoefde te maken.

Ook voor de tweede ronde waarvoor de aanvragen na de kerst bijNWO binnen moeten zijn, biedt het college de garantie vijfsubsidiabele voorstellen te honoreren als NWO minder dan vijfUtrechtse vrouwen een beurs geeft. Volgens de U-raad zet hetcollege hiermee te laag in. De studenten dienden daarom eenamendement in en vroegen ten minste tien vrouwen extra tebevorderen als hun onderzoeksvoorstel door NWO subsidiabel werdgeacht. Het college van bestuur wilde echter geen toezegging doenmaar beloofde de grens van vijf op te trekken, als daar de financinvoor te vinden zijn. Daarmee nam de raad genoegen en trok hetamendement in.

GK

Bij het braden van vlees en vis kunnen kankerverwekkende stoffenzoals PAK's ontstaan. Toxicologe Cyrille Krul bestudeerde bij TNOVoeding via een maag-darmmodel een buizenstelsel dat despijsvertering nabootst onder andere de heilzame stoffen in groeneen zwarte thee. In thee zitten catechines, Krul vond dat dezeverbindingen de kankerverwekkende werking van de PAK's uit gebradenvlees remmen. Helaas vertoont thee deze gunstige eigenschap nietmeer als het gemengd wordt met melk of wanneer er al een ontbijtgenuttigd is.

Krul herhaalde dit experiment in muizen, die ze eenkankerverwekkende stof toediende. Ze stuitte op een tegenstrijdigevinding. Muizen die thee dronken hadden iets meer beschadigingenvan hun DNA in darmcellen (een mogelijke voorloper van kanker) dancontrolemuizen. "De theedrinkende muizen aten ook meer, dus doordatze via het eten meer van de kankerverwekkende stof binnenkregen,hadden ze meer DNA-beschadigingen", zegt Krul.

In een ander deel van haar onderzoek keek Krul naar deschadelijke effecten van het eten van vis gecombineerd metnitraatrijke groente, zoals spinazie en andijvie. Het lichaam zetnitraat uit groente om in nitriet dat reageert met aminen uit vistot kankerverwekkende nitrosaminen. "In de urine van mensen die visen spinazie eten zitten al best veel nitrosaminen, dat was bekend.Maar de vraag was wat er precies in de maag gebeurde", zegt Krul.Hier bood het maag-darmmodel uitsluitsel. Het eten van kabeljauw,haring, koolvis en schol in combinatie met spinazie bleek te leidentot hoge concentraties nitrosaminen.

"We hebben de aanbevolen dagelijks hoeveelheid spinaziegebruikt", zegt Krul. "Maar als je een keer een 'verkeerde' kropsla eet, dan ga je daar makkelijk overheen." Het gevaar van devis-spinazie-combi moet dus niet onderschat worden. "Al jarenbestaat er een negatief advies om vis en nitraatrijke groente teeten, maar dat was eigenlijk niet gebaseerd op goed onderzoek.Bovendien kent niemand dat advies. Sinds ik met dit onderzoek bezigben valt het me op hoeveel recepten ik krijg waarin vis en spinaziezitten!"

Krul houdt natuurlijk wetenschappelijke slagen om de arm. "Hetis maar een in vitro model, er is nog meer onderzoek nodig." Maardat de volksgezondheid gebaat is bij het scheiden van vis enspinazie, staat buiten kijf. "Dat is mijn idee, we moeten het uitde doofpot halen en het verder onderzoeken."

Rinze Benedictus

In duaal onderwijs worden leren en werken afgewisseld, zodat destudie vervlochten wordt met de beroepspraktijk. Volgens sommigenvormt zo'n grote nadruk op de praktijk een bedreiging voor hetacademische niveau. Minister Hermans geeft het duale onderwijsechter een wettelijke status.

Dit ondanks het feit dat de commissie Veltman die deexperimenten met de nieuwe onderwijsvorm onder de loep nam onlangsrapporteerde dat "van echt duaal onderwijs nog nauwelijks sprakeis". Het werken komt volgens de commissie min of meer bovenop dereguliere opleiding. Toch is de commissie overwegend positief.Volgens haar komt het wetenschappelijke karakter van de opleidingniet onder druk te staan.

Hermans erkent dat er wat moet gebeuren met de kwaliteit van dewerkplekken. Leren en werken gaan volgens het rapport van decommissie nog steeds "niet vloeiend samen". Het werken mag naar demening van de minister niet alleen maar een extraatje zijn. Aan deandere kant blijken de contacten met het werkveld gewaardeerd teworden, wat hoop geeft voor de onderwijsvorm.

Volgens Hermans is er geen reden om aan de kwaliteit van dualeopleidingen te twijfelen. Hij ziet in het duale onderwijs bovendieneen kans om het onderwijsaanbod te verbreden en te vernieuwen. Hijnoemt duaal onderwijs "een belangrijke ontwikkeling in hetperspectief van de invoering van de bachelor-masterstructuur".

Universiteiten en hogescholen hebben de mogelijkheid om eeneigen instellingscollegegeld vast te stellen voor dualeopleidingen. De instellingen kunnen daarmee de extra kostenverrekenen die een duale leerweg met zich mee kan brengen.Momenteel maken ze daar nog geen gebruik van.

In Utrecht bieden de faculteiten Letteren (theater- film- entelevisiewetenschap en Frans) en Ruimtelijke Wetenschappen (socialegeografie en planologie) duale opleidingen aan.

HOP, Bas Belleman/ XB

Het bestuur houdt daarmee vast aan de zogeheten 80-20 regeling.Tachtig procent van de geregistreerde leden van de Studenten SportOrganisaties (SSO's) moet studeren aan universiteit of hogeschool.Twintig procent wordt gereserveerd voor oud-studenten die vanbijzonder nut zijn voor de vereniging, bijvoorbeeld als trainer ofinstructeur.

De regeling staat al jaren ter discussie. De voetbalverenigingOdysseus verloor bijvoorbeeld de status van SSO en de daarbijbehorende subsidie, omdat ze regels niet naleefde. Ook devolleyballers van Protos hadden moeite met de eisen.

Voorzitter van de sportraad, het vertegenwoordigend orgaan vande SSO's, Joost de Bruin is teleurgesteld. "Naar mijn mening zijner genoeg sportieve- en sfeerbepalende argumenten om meeroud-studenten te behouden. Veel afgestudeerden zijn belangrijk vooreen eerste elftal of vervullen een organisatorische rol binnen devereniging. Mesa Cosa is misschien bang dat de ouwelullen de machtbinnen de verenigingen in handen krijgen, maar dat gevaar kun jenaar onze mening ondervangen."

De sportraad had graag meer mogelijkheden gezien omoud-studenten die een functie als trainer, teambegeleider ofinstructeur hebben te behouden. De Bruin: "Mesa Cosa reserveerttwintig procent van de ledenlijst voor trainingskader enbelangrijke selectiespelers, wij zouden ook graag bestuursleden encoordinerende of spelbepalende spelers binnen de lagere teams alsonmisbaar willen bestempelen."

De voorzitter van het bestuur van Mesa Cosa, Marius Buiting,legt uit waarom niet op de geboden alternatieven is ingegaan. "Wijzijn een organisatie voor sportende studenten. Ook de sportraadvecht het principe van de 80-20 regeling niet aan, dus laten weniet bij voorbaat allerlei uitzonderingssituaties mogelijkmaken."

Overigens verwacht De Bruin dat niet alle deuren gesloten zijn.Hij put hoop uit de goede relatie die de sportraad heeft met hetnieuwe bestuur. Uitlatingen van voorzitter Buiting versterken diegedachte. "Het bestuur is zeker niet te beroerd om bij goedeargumenten af te wijken van de gestelde criteria."

XB

EH

[Bijschrift bij een foto]

Fietsslot

Amersfoort

In Amersfoort kan je niet echt lol hebben als student. Datblijkt tenminste uit een onderzoek van de gemeente Amersfoort,waaraan rond de tweehonderd van de negenhonderd Amersfoortsestudenten hebben meegewerkt. Een groot deel van de Amersfoortsestudenten woont ergens anders en zij hebben vooral kritiek op hetuitgaansleven in hun studiestad. Over het algemeen zijn destudenten wel tevreden met hun gekozen opleiding en de ligging vanhet gebouw waar ze college volgen.

Dronken

Studenten aan de Britse universiteit Cambridge hebben zich zomisdragen onder invloed van alcohol dat de decaan Peter Tyler heneen brief heeft gestuurd waarin hij waarschuwde dat hij zaloptreden tegen 'slecht gedrag, onbeleefdheid en studenten die metanderen geen rekening houden'. De aanleiding van de waarschuwingzijn verschillende incidenten met alcohol. Zo bevuilde een studenttoiletten in het docentengedeelte nadat hij overmatig had gedronkenen moesten twee anderen met alcoholvergiftiging in een ziekenhuisworden opgenomen.

Videoclips

Regelmatig de muziekzender TMF aanstaan onder het studeren? Datleidt in ieder geval minder af dan 'Goede Tijden, Slechte Tijden'.Dat concludeert Marina Pool in haar promotieonderzoek aan deUniversiteit Leiden, waarin ze het effect van televisie op hethuiswerk van scholieren onderzocht. Dat videoclips minder afleidenligt voor de hand volgens de onderzoekster. Clips worden regelmatigherhaald maar iedere nieuwe aflevering van een soap geeft juistnieuwe informatie. Bovendien wordt in soaps Nederlands gesprokendat meer afleidt dan het Engels uit de clips. Leerlingen die werdenafgeleid door televisie moesten 28 procent meer tijd steken in hunhuiswerk dan de scholieren die in stilte werkten.

De studenten in de raad hadden ruim een jaar geleden gevraagd ofhet mogelijk was om van een deel van de winst van het FBU - datverantwoordelijk is voor de kantines - te gebruiken voor gratisthee en koffie tijdens het tentamen. Bij wijze van experiment werdafgelopen collegejaar bij tien tentamens gekeken wat de beste vormwas om drank te serveren. Uit de proef bleek dat het te veel rumoergaf omdat er tegelijkertijd ook snoepgoed werd verkocht en dus werdhet experiment stopgezet.

In een brief aan het college van bestuur schrijven destudentleden het merkwaardig te vinden dat de verstrekking vandrank wordt stopgezet terwijl het probleem ligt bij de verkoop vansnoep. De snoepkarretjes waar het FBU gebruik van maakt,veroorzaken te veel lawaai. "Bovendien", schrijven de studenten"gaat de verkoop gewoon door, alleen nu moeten de studenten betalenvoor de thee en koffie". De briefschrijvers melden dat de gratisverstrekking van koffie en thee in de Vechtsebanen wel goedloopt.

Daarom komen ze met het voorstel om wel weer gratis drank teverstrekken, zonder gebruik te maken van karretjes om snoepgoed teverkopen. En bijvoorbeeld het systeem te volgen van de Vechtsebanenwaar op iedere tafel een bekertje wordt geplaatst. Wanneer destudent het bekertje omdraait wil hij of zij thee, als het bekertjeovereind staat koffie en wanneer het is weggehaald dan hoeft destudent niets te drinken.

MF

De Utrechtse serieverkrachter heeft opnieuw tweeslachtoffers gemaakt. De man heeft eind oktober in Bilthoven eenzestienjarig meisje verkracht en in Utrecht een vrouw beroofd. Vijfjaar geleden heeft de man minimaal achttien slachtoffers gemaakt.Hij opereert in het gebied rond De Uithof. De universiteit neemtmaatregelen om werknemers en studenten te beschermen.

Uit DNA-onderzoek is vast komen te staan dat de verkrachter vanhet zestienjarige meisje dat op 24 oktober aan de Kees Boekelaan inBilthoven werd aangevallen, de zogenaamde Utrechtseserieverkrachter is. Ook de op 22 oktober overvallen vrouw op deWaterlinieweg in Utrecht is - naar alle waarschijnlijkheid -slachtoffer van deze man geworden. De serieverkrachter was tussenaugustus 1995 en december 1996 ook al actief. Hij verkrachttetenminste zes vrouwen en deed twaalf pogingen daartoe. De Utrechstepolitie maakte intensief jacht op de man, maar kon na vijf jaar nogsteeds geen dader aanwijzen. In mei dit jaar werd het onderzoekgestaakt.

Naar aanleiding van de recente gebeurtenissen heeft de politiede zaak onmiddellijk heropend. Er is een rechercheteam van 75mensen geformeerd. Ook is er nu meer politietoezicht in het gebiedtussen Utrecht, Bunnik, Zeist en De Bilt. De politie heeft ookbewust de publiciteit gezocht, zo is de zaak gisteren in hetprogramma 'Opsporing Verzocht' geweest.

Het college van bestuur van de Universiteit Utrecht heeftgeschokt gereageerd op het politiebericht. Hoewel er vijf jaargeleden geen slachtoffers op De Uithof zijn gemaakt, neemt hetcollege opnieuw maatregelen om studentes en medewerksters tebeschermen. Het college adviseert vrouwen niet alleen door hetdonker te lopen of te fietsen in de omgeving van Zuidoost-Utrecht.Gisteren is ook de pendeldienst in de avonduren hervat tussensportcomplex Olympos en de bushalte bij het ziekenhuis. Daarnaastis aan faculteiten en diensten gevraagd adequate maatregelen tetreffen om medewerkers en studenten te beschermen die voor studieof werk in de avond of nacht op De Uithof moeten zijn.

Vijf jaar geleden zat de schrik er goed in bij degenen diegeregeld door het bosrijke gebied tussen Utrecht, Zeist, De Bilt enBunnik fietsten. Begin augustus 1995 sloeg de verkrachter voor heteerst toe. Na twee maanden bracht de politie de zaak in depubliciteit. De man viel inmiddels zo'n twee keer per week vrouwenlastig en de politie wilde met de publiciteit meer slachtoffersvoorkomen.

Tot mei dit jaar heeft de politie actief naar de verkrachtergezocht. Het onderzoek kostte ruim tien miljoen gulden. Er zijnelfduizend tips nagetrokken en de officier van justitie loofde eenbeloning uit van 25.000 gulden. De laatste grote actie was in 1999toen het DNA van honderd van de overgebleven 1750 verdachten werdonderzocht. Ook dit leverde geen dader op. In mei dit jaar zette depolitie er een punt achter.

GK

Signalement verkrachter

De Utrechtse serieverkrachter is een blanke man. Hij is 1.75 tot1.80 meter lang en tussen de 25 en 40 jaar oud. De man heeft eengezet postuur en een bol gezicht. Hij heeft geen bril, snor ofbaard. De man verplaatst zich nu op een donkerkleurige scooter ofbromfiets. Hij draagt een donkere helm en donkere kleding. Vijfjaar geleden was hij nog op de fiets. Mensen die mogelijk getuigezijn geweest van de twee laatste misdrijven aan de Kees Boekelaanin Bilthoven of aan de Waterlinieweg in Utrecht worden verzochtzich te melden bij het rechercheteam in Utrecht. Telefoonnummer:030-2100002