Nieuws

Van Oostrom eerste universiteitshoogleraar

"Wij halen hiermee een medievist van klasse in huis, een kanjerop zijn vakgebied. Fantastisch voor de profilering van deuniversiteit", zo reageert een enthousiaste rector Gispen op deopmerkelijke academische transfer. Van Oostrom kreeg nationalebekendheid toen zijn boek 'Maerlants wereld' in 1996 deAKO-literatuurprijs won. De Leidse hoogleraar Nederlandseletterkunde tot de Romantiek is bovendien vele malen onderscheidenvoor zijn wetenschappelijke werk, ondermeer met de Spinoza-prijsvan NWO.

Van Oostrom diende zich in februari zelf aan bijcollegevoorzitter Veldhuis. "Ik zit nu twintig jaar in Leiden, maarik heb niet het gevoel dat dat dertig of veertig jaar moet worden.En in het verleden waren er wel al wat voorzichtige contactengeweest met Utrecht. Dus ik wist dat ik een kansje maakte", zoverklaart hij zijn ongebruikelijke sollicitatie.

Volgens rector Gispen bestonden er in Utrecht al plannen voorhet aanstellen van universiteitshoogleraren met een freischwebenderol, zonder bestuurlijke beslommeringen. Het voorstel was metinstemming ontvangen door het Utrechtse college van promoties,waarin de vier Utrechtse clusters worden vertegenwoordigd door eenfaculteitsdecaan. In de toekomst mogen nog vier excellentewetenschappers in Utrecht een dergelijke positie gaan bekleden.

Gispen geeft toe op het spoor te zijn gezet door de Universiteitvan Amsterdam die al eerder enkele aansprekende academici aansteldein een vrijgestelde rol. Van Oostrom werd overigens enkele jarengeleden ook benaderd voor een dergelijke betrekking in Amsterdam.Hij weigerde destijds omdat hij op dat moment in Leiden nog zeerveel promovendi had.

Van Oostrom zal in Utrecht verder werken aan een groteNederlandse literatuurgeschiedenis van de Middeleeuwen. Devoltooiing van dat boek is voorzien voor 2005. Verder verwacht hijenkele nieuwe initiatieven in het onderwijs te nemen, bijvoorbeeldenkele 'masterclasses'. Voor de Utrechtse alumnus betekent deovergang bovendien een weerzien met de stad waar hij met veelplezier studeerde en promoveerde. "Toen ik op weg naar het laatstegesprek met het Utrechtse college in de etalage van eenantiquariaat in de Burgemeester Reigerstraat 'Maerlants wereld'naast Achterberg en Couperus zag staan wist ik dat ik er goed aandeed."

XB

NWO krijgt regie bij erflijkheidsonderzoek

Minister Hermans van OC&W sloot begin september eenconvenant met NWO over het regie-orgaan. Dat komt onder leiding testaan van Peter Folstar, lid van de Raad van Bestuur van TNO enbijzonder hoogleraar 'Kennismanagement van innovatieprocessen in delevensmiddelenproductie' in Wageningen.

Het kabinet maakte in juli bekend dat het regie-orgaan dekomende vijf jaar meer dan vierhonderd miljoen gulden mag verdelen.Daarbovenop komt mogelijk nog geld uit het infrastructuurfondsICES. Zo moet het een stevige impuls geven aan het onderzoek naarbiotechnologie en bio-informatica.

De investering volgt op een advies van een commissie onderleiding van SER-voorzitter Hermans Wijffels. Die stelde in aprilvoor zeshonderd miljoen gulden uit te trekken. Zonder investeringenzou het Nederlands onderzoek op dit gebied grote achterstandoplopen.

Het orgaan moet onder leiding van Folstar een vijfjarenplanopstellen om dat te voorkomen. Het plan moet zich toespitsen opthema's als voedselveiligheid, ziekten en het functioneren vanecosystemen. Bio-informatica, de ontrafeling van genetischeinformatie, moet met alle thema's worden verweven.

Daarnaast moet een flink bedrag worden besteed aan onderzoeknaar de ethische aspecten van biotechnologische ontwikkelingen.Tenminste een van de medewerkers van het regie-orgaan moet met datonderwerp 'aantoonbare affiniteit' hebben, volgens het plan vanaanpak.

WvD (HOP)

USC in actie voor kindertehuis Guatemala

"We willen niet alleen als rijke toerist gebruik maken van hetland; daarom besloten we dat we iets terug moesten doen", verteltMarc de Klerk van jaarclub La Onda. Tijdens de Uitdagen liet LaOnda op een groot doek 225 mensen, tegen een kleine vergoedingbestemd voor Guatemala, werken aan een schilderij. "In het beginging het helemaal mis en begonnen studenten hun jaarclubnamen eropte kalken", vertelt De Klerk. Met een bezoek van de burgemeestervan Utrecht, die ook een stukje schilderde en 500 gulden doneerde,kreeg de actie toch het juiste karakter.

Het grootste deel van het geld is tot nu toe bijeengebracht doordonaties van vrienden en familie van jaarclubleden en een aantalbedrijven. Bovendien heeft topzakenvrouw Sylvia Toth dinsdagtoegezegd de huidige 10.000 gulden die al is binnengehaald tewillen verdubbelen.

De Jaarclub hoopt uiteindelijk 26.000 gulden bij elkaar tekrijgen. Dat bedrag is nodig om de directrice van het kindertehuisde komende twee jaar een salaris te geven. Zonder inkomsten dreigtze te vertrekken, zegt De Klerk, "terwijl het tehuis juist behoefteheeft aan een efficiente leiding." In het kindertehuis worden dekinderen, veelal zonder vader en met een moeder in de prostitutie,van straat gehouden, ze leren een vak en krijgen te eten. De Klerkis nog op zoek naar een koper voor het schilderij.

MF

Voor informatie: madeklerk@hotmail.com.

Farmacie verdient miljoenen aan BV

De gulle gift van directeur Ian Humphery-Smith van Glaucus aande afdeling waarvan hij sinds twee jaar hoogleraar is, vloeit voortuit de samenwerkingsovereenkomst die met de faculteit isafgesloten. Bij de oprichting van Glaucus Proteomics BV, zoals hetbedrijf voluit heet, bracht de Universiteit Utrecht vorig jaarzeven ton aan aandelenkapitaal in, waarvan ongeveer een derde voorrisico van de faculteit Farmacie. In ruil daarvoor kreeg deuniversiteit een kwart van het aandelenpakket in handen.Afgesproken werd dat twintig procent van het in de BV te investerenkapitaal zou worden gebruikt om apparatuur voor de faculteit aan teschaffen. Maximaal kan Farmacie volgens die afspraak rekenen opdrie miljoen dollar, waarvan een kwart nu dus is uitgekeerd.

Dat bedrag is vrijwel volledig gebruikt voor de aanschaf vanapparatuur voor het analyseren van eiwitten. Kern van deactiviteiten van Glaucus is namelijk het onderzoek aaneiwitpatronen die samenhangen met bepaalde genetische afwijkingen.Kennis van die patronen maakt het mogelijk om meer effectievegeneesmiddelen te ontwerpen voor met de genetische afwijkingsamenhangende ziektes. Inmiddels blijkt Humphery-Smith dankzij hetverwerven van belangrijke patenten en het sluiten van enkeleveelbelovende samenwerkingsovereenkomsten zoveel vertrouwen tehebben gewekt bij een internationaal consortium van leveranciersvan 'venture-kapitaal', dat er een gerede kans bestaat dat defaculteit Farmacie binnen afzienbare tijd ook het resterende deelvan de afgesproken bonus kan incasseren.

De nu aangeschafte nieuwe apparatuur wordt in het Wentgebouwzowel door facultaire onderzoekers als door de vijflaboratoriummedewerkers van Glaucus gebruikt. Als het bedrijfechter begin volgend jaar volgens plan naar het voormaligeKodak-gebouw in Odijk verhuist, blijft de apparatuur, als eigendomvan de faculteit, in De Uithof.

EH

Utrechtse studenten zijn geschokt door aanslagen in Amerika: 'Ik kon er niet van slapen'

Utrechtse studenten zijn geschokt door aanslagen in Amerika:'Ik kon er niet van slapen'

Carolien had dinsdag tussen twee en vijf gewoon college."Niemand had door wat er aan hand was. Pas toen ik ging sportenhoorde ik het. Dat was heel onwerkelijk. Alles was al gebeurd enhet nieuws ging maar door en door." Joyce daarentegen volgde hetnieuws vanaf half vier en vond dat juist angstaanjagend. "Er blevensteeds maar dingen gebeuren. Je weet niet waar het stopt, dat waserg eng."

"Ik had eerst de ernst niet zo door. Er was een vliegtuiggekaapt, nou ja. Toen de eerste toren geraakt was, dacht ik nog:'Hoe groot is de kans dat ze tegen zo'n toren vliegen?' Pas laterbegint de informatie langzaam binnen te druppelen."

Toen de studenten Frans Annemarie (20), Nienke (21) en Minke(19) het nieuws gisteren hoorden, belden ze elkaar meteen op. "Ikwas geschokt" zegt Annemarie. "De beelden die werden uitgezondenwaren verschrikkelijk. Je ziet mensen uit het raam hangen, zwaaiendmet een doekje. Je ziet mensen uit de ramen vallen."

Nienke: "Er worden films gemaakt waarin dit soort dingengebeuren. Het leek wel een film."

Minke zat aan de buis gekluisterd vanaf het moment dat ze hetnieuws hoorde. "Ik heb 's middags ook nog mijn vader gebeld, ikmoest het gewoon kwijt. Er zijn in een klap meer slachtoffersgevallen dan in de hele Kosovo-oorlog. Ik kon er vannacht ook nietvan slapen, het bleef maar malen in mijn hoofd."

Bizar

Benjamin (25), student Frans, was dinsdagmiddag aan het werk bijzijn bijbaantje op een callcenter. "Ik krijg gesprekken binnen uitverschillende landen en hoorde het nieuws van een reisagent uitIsrael. We hadden geen toegang tot radio of televisie. Het leek weleen nachtmerrie, zo ongelooflijk surrealistisch. Ik kon het nietbevatten. Bij het callcenter werken veel buitenlanders, ookAmerikanen. Die maakten zich natuurlijk heel erg zorgen enprobeerden nieuws te krijgen of contact te leggen met familie envrienden. Toen ik thuis was heb ik constant geprobeerd eenAmerikaanse collega te bellen om te vragen of hij al nieuws hadover zijn familie, maar zijn telefoon was steeds in gesprek. "

Derdejaars student Economie en Recht Mick (23) werd gistermiddagzelf gek gebeld. "Ik ben een paar weken geleden zelf nog in NewYork geweest. Mijn vader woont en werkt er. Iedereen wilde weten ofik al wat van mijn vader gehoord had. Maar hij is toevallig eenweek in Nederland. Hij is natuurlijk helemaal verslagen, hij kentdaar zoveel mensen."

"Er komen nu steeds meer vragen. Zijn het insiders geweest? Wieheeft het gedaan? Deze actie was van een militaire precisie. Hetgebeurde zo onverwachts, je schrikt er van. Als je die torens inelkaar ziet storten, dan doet dat je wel wat. Nu is het gebeurd.Daar kunnen ze alleen maar puinruimen. En hier gaat het dagelijksleven gewoon door. Met z'n allen voor de televisie zitten schietook niks op."

Student Rechten Yvonne (23) zag het tweede vliegtuig live op tvde toren invliegen. "Een terroristische aanslag? Het leek niet echten het leek ook helemaal niet ver weg te gebeuren. Afstand zegttegenwoordig niks meer. Ik ben er wel van geschrokken, er werd algesproken over een derde wereldoorlog."

"Het ergste vond ik de Palestijnse mensen die feest stonden tevieren op straat. Kom op, het gaat hier om onschuldige mensen diegewoon om negen uur naar hun werk gingen. Dat zoiets dan kangebeuren, dat is toch bizar."

Eva Houtsma

Minuut stilte voor begin van college

De eerste helft van zijn college besprak Falger degebeurtenissen van dinsdag tegen de achtergrond van zijn vakgebieden het viel hem op dat de aandacht van de studenten zeer intenswas. "Ik heb de studenten vooral duidelijk proberen te maken dat nuvoor het eerst monumentaal zichtbaar is geworden hoe kwetsbaar deVerenigde Staten eigenlijk zijn, ondanks hun imaginaireraketschild. Dat is nieuw in de wereld van de internationalebetrekkingen en het is iets dat nog heel lang na zal ijlen. Ik hebkortom geprobeerd om vanuit mijn vakgebied met een zekere distantiete praten over de gebeurtenissen. Dat is voor mijn gevoel goedgelukt en daardoor heb ik na de pauze samen met de studenten zonderproblemen de normale collegestof weer kunnen oppakken."

EH

Financieel huishouden kan miljoenen goedkoper

'KPMG Consulting' heeft in opdracht van het college van bestuuronderzoek gedaan naar de 'financiele functie' van de universiteit.Reden is dat het college het idee heeft dat de kwaliteit,effectiviteit en efficientie van de verschillende financieleadministraties verbeterd kan worden. Dat gevoel is door hetonderzoek van KPMG bevestigd.

De financiele administratie van de universiteit is op velevlakken weinig professioneel, zo concludeert het onderzoeksbureau.Er is te veel versnippering. Bijna elke dienst, faculteit eninstituut heeft zijn/haar eigen financiele afdeling met eigenwerkwijzes. Financieel personeel vertrekt snel door het ontbrekenvan een loopbaanperspectief en het ontbreekt de werknemers nogaleens aan kennis.

Een andere tekortkoming is dat er nauwelijks financieel beleidis en werknemers die zich daarmee bezighouden. Volgens KPMG wordenaanvragen voor geld wel goed onderbouwd maar is daarna het zicht opde uitgaves zoek waardoor er geen sturing kan plaatsvinden. Alsvoorbeeld noemt KPMG het feit dat er geen scheiding is tussenuitgaves voor onderwijs en onderzoek. Ook is veelal niet terug tevinden of het geld terecht is uitgegeven. Daardoor is het maken vanfinancieel beleid op dit terrein en de verantwoording van uitgavesvrijwel onmogelijk. Het bureau stelt onder meer voor dat degenendie zich met onderwijs en onderzoek bezighouden gaan'tijdschrijven'.

Van de drie door KPMG voorgestelde reorganisatiemodellen gaat devoorkeur van het CvB uit naar een combinatie van herinrichting vanadministraties en een concentratie naar vier clusters, te weten:diergeneeskunde samen met het gemeenschappelijk dierenlaboratorium,de betafaculteiten, de alpha/gamma faculteiten en de diensten.

"Door de administraties te clusteren ontstaan er grotere, minderkwetsbare eenheden", zegt collegelid W. Kardux. "Voor demedewerkers komen er daardoor meer mogelijkheden om zich tespecialiseren wat het werk interessanter kan maken." De 51arbeidsplaatsen verdwijnen zonder dat er gedwongen ontslagenenzullen vallen, zegt Kardux. "De reorganisatie zal een aantal jarenduren. In die periode gaan mensen misschien met vervroegd verlof ofvinden een andere baan."

De taken van faculteitsdirecteuren zullen veranderen. Zij zullende taak van financieel specialist erbij krijgen. Kardux: "Maar hetkan ook zijn dat de decaan er voor kiest speciaal iemand aan tenemen als controller. Of een directeur die opstapt te vervangendoor een controller en iemand die zich speciaal met hetpersoneelsbeleid bezig houdt. Het is aan de decanen hier keuzes inte maken."

Het rapport van KPMG is net in de openbaarheid gebracht. Het zalnog met alle betrokkenen worden besproken.

GK

Overheden moeten oppassen met subsidies

Het promotieonderzoek van Esther Luiten bij de sectieNatuurwetenschap & Samenleving aan de faculteit Scheikundebestond uit vier 'case studies' naar de ontwikkeling van nieuweproductiemethoden, twee in de papierindustrie en twee in destaalindustrie. De overheid wil graag energie besparen doorzuinigere productiemethoden te stimuleren.

In de papierindustrie bekeek zij onder meer de ontwikkeling vande impulstechnologie, een techniek om met een verwarmde pers extrawater uit papier te verwijderen. Minder water in het papier scheeltbij de volgende stap in het proces energievretend drogen. Luitenbeschrijft in haar proefschrift hoe de Amerikaanse, Zweedse en deCanadese regeringen geld gaven aan de nationaleonderzoeksinstituten van de papierindustrie om deze techniek tecommercialiseren. Na meerdere tegenslagen lukte het niet detechniek toepasbaar te maken, het papier had te veel te lijden vanbewerking.

Luiten: "Op dat moment verliezen de machinebouwers hetvertrouwen in de techniek. Maar de instituten gaan met geld van deoverheid niettemin door met het onderzoek. Uiteindelijk keert hetsubsidieren van het onderzoek zich toch tegen de overheid. Als hetvertrouwen van de industrie weg is, houdt het op. Je kunt dan welblijven stimuleren, als de industrie het niet wil, lukt hetniet."

In een andere case studie liep het anders. 'Ondanks'overheidssteun staat de 'strip casting' technologie op het puntcommercieel toepasbaar te worden. Bij deze techniek verloopt hetgieten en walsen van staal in een stap, tussentijds afkoelen enherverhitten kan dus achterwege blijven.

Luiten: "Het idee is al vreselijk oud, in 1857 heeft iemand alpatent op de techniek aangevraagd." Sinds die tijd heeft destaalindustrie geprobeerd de energiezuinige techniek teontwikkelen. Pas sinds de jaren tachtig is dat van de grondgekomen. Luiten: "Het effect van overheidsstimulering is hier kleinomdat bedrijven de techniek zelf graag willen. Dat is in hun eigenbelang, lagere productiekosten betekenen meer winst."

De succesvolle introductie van een energiezuinige techniek lagdus niet alleen aan de overheid, maar vooral aan het voordeel datde staalbedrijven boekten. Kan de overheid de ontwikkeling vanenergiezuinige procestechnieken voor de zware industrie danberhaupt wel stimuleren? Luiten: "In dit geval moet de overheidniet direct geld geven, maar moet zij eerst meer weten van deinternationaal betrokken bedrijven en instituten in verschillendeindustriele sectoren, die een techniek willen ontwikkelen. Datinzicht in het netwerk van actoren, vergroot de kans op succesvolleoverheidsinterventie."

Rinze Benedictus

Gezocht: het snelste team van Utrecht

De universiteitscompetitie is het competitieve onderdeel van deBatavierenrace. Sinds 1994 wordt gestreden om de titel van snelsteuniversiteit van Nederland. Deelnemers moeten student zijn. Vorigjaar werd de wedstrijd vanwege de MKZ afgelast.

Voormalig student Cognitieve Kunstmatige Intelligentie (CKI)Loots is nu op zoek naar hardlopende UU- of HvU-studenten voor dedertigste Batavierenrace op 27 april volgend jaar. "Om de een ofandere reden komt er in Utrecht maar moeizaam een team tot stand.Ik wil daar verandering in brengen. Zelf heb ik twee keer aan derecreatieve wedstrijd meegedaan met een team van dealpinistenvereniging USAC. Dat is verschrikkelijk leuk. Je beleeftdie 24 uur van afwisselend lopen en in de auto ploeggenotenoppikken in een roes.

"Het zou mooi zijn als Utrecht eens echt gaat presteren in deuniversiteitcompetitie. Bovendien is het vanuit de sportraad gezienaardig om al die losse studentsporters eens met elkaar in contactte brengen. Ik heb de universiteit en de hogeschool nu gevraagd omsponsoring. Het zou aardig zijn als we op korte termijn al eenbeetje samen kunnen gaan trainen. Nee, zelf ben ik denk ik telangzaam voor zo'n team. Ik ben echt op zoek naar mensen dieminstens 18 of 19 kilometer per uur lopen."

XB

Wie denkt in aanmerking te kunnen komen voor'het snelste team van Utrecht' kan mailen naar ewoudloots@hotmail.com

Nieuw raadslid ergert rest U-raad

De eerste officile vergadering van de Universiteitsraad bestaatmeestal uit een aantal vaste punten die slechts de bekrachtigingvan een hamerslag nodig hebben. Het gaat hier om de benoeming vande raadsleden, de voorzitter en de vice-voorzitters. Dit jaargooide het verse lid Ytsma roet in het eten door een vlottevoortgang onmogelijk te maken. Hij stelde een agendawijziging voordie behelsde dat hij zes van de tien punten wilde schrappen. Overelk agendapunt wenste hij inspraak en hoofdelijke stemming. De raadtelt 24 leden waardoor de stemming veel tijd in beslag nam.

Ook diende hij bij aanvang van de vergadering al het voorstel inom voorzitter D. Verberk op staande voet te ontslaan, omdat zijhaar werk in zijn ogen niet goed doet.

Ytsma stond echter alleen in zijn verzoeken. Uit interruptiesbleek duidelijk dat de andere raadsleden de opstelling van destudent theologie niet op prijs stelden. In de rondvraag vroeg DeBie die een lange loopbaan in de U-raad heeft, of het gedrag vanYtsma reglementair kon worden aangepakt. "Het is voor het eerst inmijn loopbaan als raadslid dat ik met kromme tenen een vergaderingheb bijwoond." De voorzitter zal bekijken of een wijziging van deregels mogelijk is.

GK