De voorstelling betrof een met zang, dans en gitaarspel omlijstemonoloog over de zestiende-eeuwse Vlaamse theoloog NicolaesCleynaerts, een man met veel belangstelling voor andersdenkenden,die al in zijn tijd pleitte voor een verbreding van de theologischestudie naar meer algemeen levensbeschouwelijke en maatschappelijkevraagstukken. "Zijn opvattingen spreken mij zeer aan", aldus de uitLeuven afkomstige Van Oyen. "In de geest van het 'missionstatement' van de Utrechtse faculteit ben ik van mening dat detheologie zich niet van de maatschappij moet isoleren, maar naarbuiten moet treden en actief het contact moet zoeken met anderetakken van wetenschap. Ik vond het leuk om dat op deze speelsemanier te onderstrepen."

De vraag om meer vaardigheden is in de universitaire contextcontroversieel. De academische traditie zegt immers dat deuniversiteit zich moet beperken tot wetenschappelijk onderwijs.Training in praktische vaardigheden is dan alleen legitiem als hetgentegreerd kan worden in de vakinhoud, bijvoorbeeld hetrapporteren of presenteren van onderzoeksresultaten.

"Toen ze hoorden dat in het nieuwe bama-stelsel academischevorming een belangrijke plaats moest krijgen kwamen er steeds meersignalen uit faculteiten en opleidingen dat ze niet precies wistenhoe ze dat moesten doen", vertelt dr. W. Holleman,adviseur-onderzoeker van het IVLOS en co-auteur van het rapport'Ontwikkeling van algemene academische vaardigheden in debachelorfase'.

In het rapport worden daarom de ervaringen met de ontwikkelingvan praktijkgerichte vaardigheden bij twee Utrechtse proeftuinen,Natuurwetenschap & Innovatiemanagement (NW&I) en hetUniversity College (UC), beschreven.

NW&I kiest voor een 'on the job'-aanpak. De studierichtingheeft docenten Communicatieve Vaardigheden ingeschakeld om binnende reguliere vakken studenten te trainen in vaardigheden. Op het UCzijn studenten verplicht tot het volgen van vakken die speciaalgericht zijn op de training in algemene academische vaardigheden,de 'off the job'-aanpak. De opstellers van het rapport komenuiteindelijk tot een synthese van de twee.

De auteurs stellen zich op het standpunt dat de academischevaardigheden grotendeels kunnen worden gentegreerd in hetvakinhoudelijke onderwijs. Wel zouden docenten dan moeten wordengetraind om studenten te coachen. Tegelijkertijd zouden separatetrainingsprogramma's mogelijk moeten zijn. Holleman: "Wanneer er inhet reguliere programma niet voldoende impulsen zijn of wanneer deaard van de vaardigheid daarom vraagt, neem het schrijven voordoelgroepen, dan moeten aparte trainingen overwogen worden."

Overigens voorziet Holleman nog discussies over de beoordelingen certificering van de academische vaardigheden. "De gedachte isnu om studenten een portfolio bij te laten houden van prestaties ophet gebied van academische vaardigheden. In de academische traditiewordt onderwijs echter gegeven en gexamineerd door gespecialiseerdewetenschappers. Maar wie moet dadelijk beoordelen of een studentover voldoende vergadertechniek beschikt? Een doctor in demanagementwetenschappen?"

XB

The 365th birthday of Utrecht University was celebrated lastMonday with a three-part ceremony in the Dom church. The first wasthe award of honorary doctorates to the American geologist WilliamA. Berggren, the Polish-German literary critic Marcel Reich-Ranickiand the Dutch lawyer Bart Stapert, who works on death penalty casesin the United States. Next came the transfer of the office ofrector from the much-celebrated Harry Voorma to Willem HendrikGispen. Finally, it was time to declare open season on thefive-yearly celebrations. One of the many activities scheduledbetween now and September is the 'O mio sole' theatre productionabout Gallileo Gallile. As a humorously intended taster Gallilereceived an honorary doctorate during the anniversary celebrations,intended to restore the honor of the astronomer the church decriedas a heretic because he claimed the earth was a globe which spun onits axis. The proceedings were also brightened up by a fashion showof professorial gowns presented by the students of the UtrechtSchool of Fine Arts.

Taking the piss

Unconstrained public urination should be a thing of the past inUtrecht since the arrival of the city's new piss-pole. The newpublic urinal on the Janskerkhof is a national first and was lastweek unveiled by councilman J. van Zanen, who alas declined todemonstrate how to use this novel erection. An 'aroma committee' isanticipating the task of checking the piss-pole for undesirablefragrances during the coming six months. Students on the piss willbe well advised to use the piss-pole, and will otherwise riskincurring a hundred-guilder fine for claiming territory elsewhereon the streets.

Sting in the tail

If the University of Utrecht thought it was going to make a bigsplash with coming Saturday's anniversary party, featuring Wipneus& Pim, Hans and Candy Dulfer and Micha Klein, no one inEnschede seems intimidated. The University of Twente's anniversarycelebration in July will present no one less than Sting.Irrespective of whether you think his music is cool or run for thehills, the UT has recruited a true world star in the former Policefrontman. Alongside Sting, the festival features artists includingIlse de Lange and Ellen ten Damme. It's just on price that Utrechtoutdoes Enschede: tickets are free here but cost 75 guildersthere.

Collegevoorzitter Jan Veldhuis kijkt uitdagend de kring vanvoornamelijk vrouwen rond. Plaats van handeling is het glazen huisop het Domplein en thema van het huiskamergesprek is (hoetoepasselijk) het glazen plafond dat vrouwen aan de universiteitverhindert de top te halen. "Ja ja", reageert gespreksleidster ElsVeenis vinnig op de woorden van Veldhuis, "wetenschap is dusoorlog?" Maar die simplificatie gaat niet alleen decollegevoorzitter te ver. "Wetenschap is competitie", steltletterenonderzoekster Marijke Meijer-Drees, "maar daar heb ik ookniets op tegen. Ik vind het juist prettig dat je als wetenschapperwordt uitgedaagd en dat er prestaties van je worden verwacht, zolang die prestaties maar wel op rele gronden worden beoordeeld. Alsje tussen je dertigste en veertigste een periode in deeltijd werkt,moet dat in de beoordeling worden meegewogen. Maar verder heb ikgeen probleem met competitie. Als je de concurrentie niet aan wiltgaan, moet je niet bij de universiteit gaan werken."

Meijer-Drees is een van de onderzoeksters van de faculteitLetteren die vorig jaar in het kader van het zogehetenAspasia-programma tot senior-onderzoeker werd bevorderd. Prima zo'nstimuleringsprogramma, vooral omdat er een groot aantal vrouwentegelijk is bevorderd, is de unanieme mening van de aanwezigen."Willen vrouwen de heersende cultuur veranderen, dan moeten zevanuit een krachtige positie opereren", stelt universitairdirecteur onderzoek Frieda van de Maagdenberg, "en niets werktbeter dan gezamenlijk optrekken."

Veldhuis knikt instemmend, blij dat de aanwezige vrouwen het hemvanmiddag niet echt moeilijk maken. Met een tevreden glimlachincasseert hij de lof voor de ruimhartige Utrechtse steun aan hetAspasia-project, zonder overigens na te laten op gepaste momentende hand in eigen boezem te steken. Dat er bij Sociale Wetenschappenmet zoveel meisjesstudenten zo weinig vrouwen tot de topdoordringen? "Dat is treurig, maar het is wel een uitzondering.Kijkt u maar eens naar Geneeskunde. Daar heeft zich een geweldigerevolutie voltrokken. Zelfs al die knorrende oude mannen in detraditioneel masculiene beroepen zijn nu overtuigd dat het roer ommoet. Op het gebied van emancipatie behoort Utrecht nog niet tot detop, maar we zijn wel degelijk op de goede weg."

EH

Meediscussieren? http://www.beatingthebrains.nl

De junior-hoogleraren zelf zijn nog maar net gepromoveerd, maarkrijgen bijna dezelfde rechten en plichten als hun ouderecollega's. Tijdens hun aanstelling van zes jaar moeten ze collegegeven en kunnen studenten bij hen promoveren.

Bestuursvoorzitter De Voogd van de universiteit wil voorkomendat wetenschappelijk talent voor de academische wereld verlorengaat. Veel jonge wetenschappers kiezen voor een goedbetaalde baanmet een lease-auto in plaats van een carriere aan deuniversiteit.

Met de jonge wetenschappers hoopt de TU Delft ook een vlot imagote kweken. "Wat mij betreft geven de juniors college in kortebroek. Ik denk dat zo'n jonge hoogleraar een extra prikkel geeftaan studenten", aldus een uitgelaten De Voogd.

De universiteit hoopt dat de jonge professoren uiteindelijkdoorstromen naar een 'normaal' hoogleraarschap. Voorlopig denkt deTU Delft aan een twintigtal junior-hoogleraren, waarvan de eerstenna de zomer moeten worden aangesteld.

HOP, WvD

De faculteiten Ruimtelijke Weteschappen en Scheikunde hebbendeze week na moeizame onderhandelingen overeenstemming bereikt overde oprichting van het Copernicus Instituut. In dit instituut wordtal het universitaire onderzoek en onderwijs op het gebied vanmilieukunde, duurzame ontwikkeling en innovatie gebundeld. Ook deopleidingen natuurwetenschappen en samenleving (NW&S) ennatuurwetenschap en innovatiemanagement (NW&I) worden in hetCopernicus Instituut ondergebracht. Volgens prof.dr. Wim Turkenburgvan natuurwetenschappen en samenleving moet het CopernicusInstituut uitgroeien tot een Europees topinstituut op het gebiedvan duurzame ontwikkeling en innovatie.

Jose van Eijndhoven

Prof. dr. Jose van Eijndhoven is benoemd tot voorzitter van hetcollege van bestuur van de Rotterdamse Erasmus universiteit. Tussen1975 en 1991 was Van Eijndhoven in Utrecht docent Chemie enSamenleving. Vanaf 1991 was zij een van de projectleiders van eendoor Harvard gecordineerd internationaal project over mondialemilieuproblemen. In datzelfde jaar werd zij directeur van hetRathenau Instituut voor Technologisch Aspectenonderzoek, eenorganisatie die zich richt op ondersteuning van de politiekeoordeelsvorming en het maatschappelijk debat over wetenschap entechnologie.

Rijnberk

Prof.dr. Ad Rijnberk heeft op vrijdag 23 maart een eredoctoraatontvangen van de universiteit van Gent. Rijnberk kreeg deonderscheding vanwege zijn wetenschappelijk werk op het gebied vande interne geneeskunde van huisdieren, kleine zoogdieren en vogels.Rijnberk heeft met name veel werk verricht op het gebied van deklinische endocrinologie, ofwel de ziekten die samenhangen met dehormoonproductie. Eerder kreeg Rijnberk al een eredoctoraat van deuniversiteit van Brno in Tsjechi.

Bezetting

Promovendi van de Universiteit van Amsterdam hebbenwoensdagochtend de toegang tot het Maagdenhuis geblokkeerd. Zeprotesteren tegen het nieuwe promotiestelsel dat de universiteit inseptember wil invoeren. De huidige aio-schappen en hetbursalenstelsel maken dan plaats voor de 'junior-onderzoeker'. Diekrijgt een aanstelling voor drie jaar om te promoveren. Volgens debezetters is drie jaar te kort om een behoorlijk proefschrift teschrijven. Bovendien zijn zij boos omdat de junior-onderzoekerstwee salarisschalen lager worden ingedeeld dan de huidige aio's. Dedemonstranten eisen dat de UvA alle bursalen met terugwerkendekracht een aio-schap verleent en de plannen voor het nieuwe stelselintrekt.

In vak J, achter een zuil, zijn twee zwervers binnengedrongen.In omhelzing nuttigen zij een fruitella en een slokje water. Zelijken eerder te komen voor wat warmte dan voor de plechtigheid.Het galmende Duits, Latijn en Engels dat de sprekers voortbrengen,nemen ze op de koop toe.

De belangrijkste gebeurtenis deze middag is het uitreiken van deeredoctoraten aan de Amerikaanse aardwetenschapper William A.Berggren, de Nederlandse 'doodstraf-advocaat' Bart Stapert en dePools-Duitse literatuurcriticus Marcel Reich-Ranicki. Alleen deDuitser houdt een dankspeech. Door zijn gegesticuleer en slependetaalgebruik is hij de enige die het publiek aan het lachen weet tekrijgen. Hij roemt de Nederlandse schrijvers Cees Nooteboom en"'ich hab mich verliebt!'" Margriet de Moor.

Na het uitreiken van de eredoctoraten is het woord aan de herenJ. van Dijk van de raad van toezicht, R. van Duinen vanonderzoeksorganisatie NWO en collegevoorzitter Jan Veldhuis. Zijbedanken rector Harry Voorma die de pensioengerechtigde leeftijdheeft bereikt, door driemaal ad random zijn curriculum vitae af tedraaien. Natuurlijk besteden zij ook enige aandacht aan 'de mensHarry'. Zelf houdt Voorma een kort toespraakje met als openingszin:'Zonde om weg te gaan.' Hij beloofde het wedervaren van de UU tezullen blijven volgen.

Het interactieve element is vertegenwoordigd in een modeshow vanhedendaagse toga's, ontworpen en getoond door studenten van deHogeschool voor de Kunsten. Een van de ontwerpers annex mannequinsmoppert: "Zo'n ontwerpopdracht is leuk, maar we kregen pas een weekvan tevoren te horen dat we ze ook zelf moesten dragen." Hetpubliek mag stemmen welke dracht de zwarte kraaienpakken van nuzouden moeten vervangen. Helaas hebben de studenten zich in hunvarianten ook nogal beperkt tot zwarte en witte stoffen.

Daarmee is het derde deel begonnen van de viering: de openingvan het lustrum. De nieuwe rector Willem Hendrik Gispen, onder meerbekend van cabaretgezelschap De Smet, maakt alvast wat reclame voorhet muziek-theaterspektakel 'O mio solo' door de rencarnatie vanGalileo Galilei een eredoctoraat te overhandigen, 'op gevaar af meop de eerste dag van mijn rectoraat meteen belachelijk temaken'.

De meeste aanwezigen verlangen nu te zeer naar de receptie en deobligate zoutjes om nog echt op te kunnen letten. Voor vak J zaldat moment echter nog even op zich laten wachten; dat mag pas alslaatste de kerk uit.

CH/AH

Knowshow

Tijdens het lustrum is er dagelijks in de Domkerk een'Knowshow'. Onder leiding van Chazia Mourali krijgen vragen van'gewone mensen' een wetenschappelijk antwoord. Er bleek erg veelinteresse te bestaan voor de huid. En zo legt de vriendelijkglimlachende dermatoloog Sanders uit dat je krabt als je jeuk hebt,omdat jeuk erger is dan pijn. Maar er leefden op straat ook vragenover seksualiteit. Klinisch psycholoog Van Maarssen vertelt dat inalle westerse landen transseksualiteit vooral een mannenprobleemis. Er zijn tien keer meer mannen dan vrouwen die van geslachtwillen veranderen. Over kanker leert de zaal dat er al proefdierenworden ingent tegen darmkanker.

Terwijl op tv mensen vaak eindeloos mogen doorkletsen over niks,lijdt de 'Knowshow' onder het omgekeerde euvel. Zes deskundigen,die redelijk welbespraakt zijn, krijgen nauwelijks de tijd om hunkennis te spuien, want de volgende publieksvraag staat al weer ophet programma.

Ook de rol van co-presentator Ronald Giphart wordt niet helemaalduidelijk. Hij lijkt te moeten fungeren als een soort Jan Mulder.Maar in het strakke schema is weinig plaats voor grappigeopmerkingen. Aan het einde van de show krijgt hij alleen kort detijd om te vertellen wat hij die avond heeft geleerd. WaaropMourali hem het twijfelachtige compliment geeft dat zijnsamenvatting goed in elkaar zit voor iemand die niet isafgestudeerd.

Dat ze zelf wel is afgestudeerd is de hele avond niet echtopgevallen. Met haar vragen slaat ze een paar keer zo gruwelijk deplank mis dat het grootste deel van de zaal het tandenknarsendaanhoort en een aantal studenten het lachen niet eens probeert teonderdrukken.

Jurgen Swart

Dat blijkt uit het jongste leerstoelenplan van de faculteitSociale Wetenschappen dat vorige week in de faculteitsraad isvastgesteld. De herstructurering was volgens het faculteitsbestuurnodig omdat het aantal studenten voor ASW de laatste jarendrastisch is afgenomen. In die situatie was een aantal van zeven(bijna) fulltime hoogleraren niet langer verantwoord. Omdat defaculteit bovendien een nieuwe hoogleraar wil aanstellen op hetvakgebied zorg en welzijn, was het volgens het bestuuronvermijdelijk om vier van de zeven bestaande leerstoelen in omvangterug te brengen. Minderhedenspecialist prof.dr. Han Entzinger gingals enige niet op dit aanbod in en heeft inmiddels eenhoogleraarsplaats in Rotterdam geaccepteerd. Brinkgreve(gezinsrelaties en gezondheid), Sevenhuysen (de ethiek en politiekvan zorg) en Frans van Waarden (vraagstukken van interventie,organisatie en beleid) gingen de afgelopen maanden na uitvoerigegesprekken wel akkoord met een reductie van hun aanstelling tot eendag in de week. In de nieuwe opzet worden hun leerstoelen omgevormdtot zogeheten specialistische leerstoelen voor typische Utrechtseaccenten in het onderzoekprogramma van de faculteit. Gevolg van demaatregel is dat de vrouwelijke inbreng in het hooglerarencorps vande faculteit qua aanstelling wordt gehalveerd.

Tijdens een bijeenkomst met leden van de drie capaciteitsgroependie onderwijs in ASW verzorgen, stelde decaan Rispens met klem ASWniet te zien als een ten dode opgeschreven studierichting."Sommigen in de faculteit doen dat, maar daar geloof ik geen houtvan. Mits er sprake is van een goede leidinggevende structuur kanASW weer gaan bloeien. Als we niet hadden gedacht dat de opleidingpotentie had, waren we echt niet aan deze operatie begonnen."Tijdens de bijeenkomst liet een ruime meerderheid van de aanwezigenweten dat men de drie bestaande capaciteitsgroepen liefst in nnieuwe groep ASW ziet opgaan. "Liever eensgezind dan inhoudelijkverkaveld", aldus dr. Willebrord de Graaff. "Daar hebben we in deafgelopen tijd al genoeg last van gehad."

EH

Aanleiding voor het onderzoek was Beckers constatering dat veelhoogleraren ook na hun pensioen actief blijven in zowelwetenschappelijke als maatschappelijke functies. De Utrechtseuniversiteit zelf profiteert echter nauwelijks van de capaciteitenvan dit 'zilvergrijs academisch kapitaal', omdat er geen beleidbestaat ten aanzien van gepensioneerde wetenschappers. Dat is nietalleen jammer voor de universiteit maar ook voor die emeriti, dienog graag een tijd wat nauwer bij het wel en wee van hununiversiteit betrokken zouden willen blijven.

In zijn lijvige rapport doet Becker uitgebreid verslag van eenonderzoek onder ruim vijftig Utrechtse emeriti tussen 65 en 75jaar. In de tien jaar voor hun pensioen hebben zij gemiddeldvijftig uur per week gewerkt en de meesten zijn dat ook daarnablijven doen, met uitzondering van de alfa's die over het algemeenwat minder tijd in hun werkzaamheden zijn gaan steken. Hoewel veelhoogleraren ook na hun 65ste nog over faciliteiten zoals parkeer-en bibliotheekkaarten beschikken, meldt de helft van deondervraagden dat hen faciliteiten zijn geweigerd. Vooral in dealfa-faculteiten is een en ander slecht geregeld, terwijlDiergeneeskunde op dit punt juist een heel actief beleid voert.

In zijn rapportage adviseert Becker het college van bestuur omemeriti standaard te voorzien van parkeer- en bibliotheekkaart envan postvak en e-mailadres, dit alles wellicht gegoten in de vormvan een 'gastvrijheidscontract'. Gezien de toenemende behoefte aanmenskracht om adequaat op alle veranderingen in het hoger onderwijsin te spelen, suggereert Becker daarnaast echter om een aantalemeriti nauw bij beleidsvoorbereidende en innoverende activiteitente betrekken. Voor die oud-hoogleraren zou een 'emeritus-laantje'moeten worden ingericht, een reeks kamers met een eigensecretariaat en met goede ict-ondersteuning. Omdat ook veel emeritizelf aangeven aan zulke faciliteiten behoefte te hebben, zou hetmes aan twee kanten snijden, aldus de Utrechtse socioloog.

EH

"Ik ken mensen die al twintig jaar in een SSH-complex wonen.Schandalig! Veel studenten weten dat er lange wachtlijsten zijn,maar schrijven zich toch niet in bij de woonservice. Dat vind ikgewoon dom", zo verwoordt studente Evelyn Ersanilli haar meningover de stelling 'je moet binnen twee jaar na je afstuderen van jestudentenkamer af'. Veel studenten delen die mening. Maar bewonervan een studentenhuis A. Bletterman maakt een kanttekening: "Alsdie regel zou worden ingevoerd, ontstaat er een nieuweprobleemgroep, namelijke dakloze academici! Waar moeten die mensenheen, als er voor starterswoningen een wachtlijst van hier totTokio is?"

Uit de 4191 hits op de site blijkt dat jongeren en studentenzich behoorlijk druk maken over de huisvesting. Arianne Broere vande afdeling wonen van de gemeente: "We kregen op deze site veelmeer reacties dan we hadden verwacht. Daaruit blijkt wel dathuisvesting voor jongeren echt een probleem is."

Op de site vulden 178 studenten de enquete in over hunwoonsituatie en woonwensen. De populairste wijk onder studenten isde binnenstad. Op afstand de minst geliefde wijk is Overvecht,gevolgd door Zuilen en Kanaleneiland. Volgens Broere van deafdeling wonen van de gemeente viel deze uitkomst te verwachten."Alle studenten willen het liefst recht onder de Dom wonen, maardat gaat natuurlijk niet."

Uit de enquete bleek verder dat meer dan vijftig procent van destudenten in een studentenhuis woont, meestal tot tevredenheid. Welgeeft een groot deel van de studenten aan dat ze op termijneigenlijk liever een eigen douche, wc en keuken zouden willenhebben. Een koopwoning ziet vrijwel geen enkele student of jongereals optie.

Ondanks het nijpende woningtekort staat nog altijd bijna twintigprocent van de studenten nergens ingeschreven. Meer dan veertigprocent van de studenten staat echter zowel bij de SSH alsWoningNet op de wachtlijst. Kamerbemiddelingsbureaus zijn vanwegehet commercile karakter minder populair.

De uitkomsten van de stellingen en de enquete zullen volgensBroere worden meegenomen in de nota jongerenhuisvesting die degemeente eind april af moet hebben.

CH

De uitslagen van de enquete zijn binnenkort ookte zien op http://www.utrecht.nl/jongerenhuisvesting.In het glazen paviljoen op het Domplein organiseertstudentenvakbond USF vandaag (donderdag 29 maart 2001) van 16.00tot 18.00 uur een debat over studentenhuisvesting.