'Onbevoegden' mogen zich niet meer laten zien aan de Yalelaan,die voor al het doorgaande verkeer is afgesloten. Dat is een nieuwemaatregel die de faculteit Diergeneeskunde heeft ingesteld om deverspreiding van mond- en klauwzeer tegen te gaan.

De eerder genomen maatregelen blijven onverkort vankracht.Degenen die als 'bevoegd' gelden, wordt alleen doorgangverleend als zij van de desinfectiebak aan de hoofdingang gebruikhebben gemaakt. De maatregelen die Diergeneeskunde heeft getroffenzijn berekend op elk denkbaar scenario van contact tussen mens endier. Voor medewerkers of studenten die binnen een straal van tweekilometer van een infectiehaard zijn geweest, gelden de meeststringente maatregelen. Na de periode van 72 uur waarin defaculteit verboden terrein is, volgen er vier dagen waarin contactmet evenhoevigen op de faculteit niet is toegestaan.

Dierenartsen van de faculteit mogen alleen in gevallen van acuutlevensgevaar voor het dier een veehouderij bezoeken. Als tijdenszijn werkzaamheden MKZ op de betreffende veehouderij wordtgeconstateerd zal hij tot nader order op de boerderij moetenblijven.

Ook decaan Albert Cornelissen ondervond de gevolgen van de doorhemzelf afgekondigde maatregelen. Na een trip naar Londen, waar hijin het kader van het lustrum een clubje alumni had toegesproken,was ook hij gehouden aan de regel dat iedereen die uit eenrisicogebied komt zich 72 uur niet op de faculteit mag laten zien.Terwijl zijn medewerkers maandagmorgen het Diergeneeskunde-terreinbetraden, bleef hij noodgedwongen thuis om zijn faculteit vanachterzijn pc te leiden. Pas donderdag mag hij zich weer in hethoofdgebouw laten zien, maar de klinieken blijven nog de hele weektaboe.

EH/GT

* Het mond- en klauwzeervirus (mkz) is een virus uit de familiePicornavirussen, waaronder ook de veroorzaker van polio valt. Hetis met zijn omvang van 27 nanometer (10-9 meter) een van de kleinstbekende virussen en heeft een kubusvormige buitenkant die slechtsuit grote eiwitten (capsiden) bestaat. Binnenin bevindt zich eenstukje RNA (een variant van DNA) met de erfelijke code van hetvirus. In een lichaamscel van de drager van het virus maakt dit RNAheel sneaky gebruik van in die cel aanwezige mechanismen omzichzelf te vermenigvuldigen.

* Buiten zijn gastheer kan het virus meerdere dagen actiefblijven. Die weerbarstigheid dankt het aan taaie eiwitten ensuikerketens op de capsiden. Dankzij deze resistentie kan het zichdoor de lucht enkele kilometers verplaatsen soms meer dan tien , inhet profiel van een autoband zelfs een veelvoud daarvan. Het virusis behalve resistent ook virulent. Een zieke koe scheidt ontzettendveel virusdeeltjes uit, zowel via uitgeademde lucht, melk en feces.Er zijn minder dan honderd virusdeeltjes nodig voor een succesvolleinfectie.

* Het virus wordt al door een lage zuurgraad geinactiveerd. Deontsmettings-baden rond boerderijen zouden dan ook kunnen bestaanuit bijvoorbeeld water met citroenzuur. Waar het virus ook slechttegen kan is de UV-straling in zonlicht. Vandaar dat mkz-uitbrakenmeestal s winters plaats vinden. Dat alleen evenhoevigen zoalskoeien, olifanten en wilde beesten mkz kunnen krijgen, komt omdatalleen de cellen van die dieren een receptor op de celwand hebbenwaarlangs het virus de cel kan binnendringen.

* Het mkz-virus verspreidt zich via het bloed door het lichaam.Daarom is het vlees van een besmette koe een mogelijkebesmettingshaard.

* Mond- en klauwzeer geneest vrij snel, maar tijdens de ziektegeven de koeien minder melk. Soms raakt de melkafgifte zelfsblijvend verlaagd. Zo'n vijf procent van de veestapel is slechteraf. Zieke jonge dieren overlijden soms doordat infectie van dehartspier leidt tot een accuut hartfalen.

* In grote delen van de wereld, zoals Azie, is mond- enklauwzeer endemisch, het komt er veelvuldig voor. Wereldwijd deziekte uitroeien (zoals met het pokkenvirus is gebeurd) lijktonmogelijk omdat ook veel in het wild levende soorten drager kunnenzijn. Vaccineren gebeurt daar echter wel op grote schaal.

* Bij vaccinatie krijgt een dier dood virus ingespoten zodat hetalvast antistoffen gaat maken tegen een eventuele levendeziekteverwekker. Een probleem is dat het (nog) niet mogelijk is omonderscheid te maken tussen dieren die ingeent zijn en dieren diebesmet zijn. In geval van een mkz-uitbraak zijn dan ook alleingeente dieren verdacht van besmetting en dus waardeloos voor deexport.

* Dat zou anders zijn als er een markervaccin bestond voor mkz.In Nederlandse wordt een entstof gemaakt, die in de toekomstwellicht als markervaccin dienst kan doen. Die entstof wordtgemaakt door in groeitanks van duizend liter het mond- enklauwzeervirus te kweken. Vervolgens worden de virusonderdelen opgrootte gescheiden, zodat alleen de capside-eiwitten, de verpakkingvan het virus, overblijft. Dit succesvolle vaccin ID-Lelystadexporteert het naar veel landen waar mkz heerst, waaronder Vietnam,Taiwan en Saoedi Arabie kn als markervaccin dienst doen. De cruxdaarvan schuilt in het feit dat een ingeente koe nu alleenantilichamen maakt tegen de ingespoten capside-eiwitten van hetvirus. Een besmet dier maakt daarentegen afweerstoffen tegen hetcomplete virus. Door in het bloed de verschillende antistoffen aante tonen, is dus onderscheid te maken tussen gevaccineerde enbesmette dieren.

* Gevaccineerde dieren worden niet ziek als ze besmet zijn, maarkunnen wel drager van het virus blijven. Als op een boerderij waarzo'n drager rondloopt, kalveren ter wereld komen, zouden die omdatze immers geen antistoffen tegen het virus hebben ook na lange tijdnog besmet kunnen raken en zo zorgen voor een nieuwe uitbraak. Hetvlees van geruimde koeien is op zich nog eetbaar, want mkz is nietoverdraagbaar op mensen. Vanwege het besmettingsgevaar gaan dekarkassen echter niet naar de slager maar naar de destructor.

Rinze Benedictus

Bron: BioNieuws

Kennelijk hoopt Ytsma dat deze vorm van huisvlijt meer effectsorteert dan zijn afwezigheid in de camapgne in de twee vorigejaren. Ook toen was de theologiestudent namelijk al op jacht naareen van de twaalf studentenzetels in de Universiteitsraad, maarbeide malen vergeefs. Kreeg hij in 1999 als lijsttrekker van delijst 'Melodie' nog 118 stemmen, in 2000 was er voor de totVredespartij omgedoopte lijst nog maar interesse bij 46 kiezers.Onder het motto 'een nieuwe naam, een nieuwe lente', mikt Ytsma inzijn strijd met de twee gevestige lijsten UOO en Brug nu kennelijkop de gelovigen onder de studenten, voor wie de naam 'Bekeert u'als een melodie in de oren moet klinken.

De democratische ijver van de voor de U-bladredactie al jarenonvindbare Ytsma staat overigens in schril contrast met de animovan het universitaire personeel voor de Universiteitsraad. Uit dedeze week door het Centraal Stembureau gepubliceerde kieslijsten,blijkt dat zich voor slechts vijf van de twaalf personeelszetelsmeer dan n kandidaat heeft gemeld. Zeven van de twaalfpersoneelsleden zijn daarom bij gebrek aan tegenkanidaten nu al'gekozen'. Onder hen is ook de nestor van de raad, scheikundigeRien de Bie, die deze week als plaatsvervangend voorzitter van decommissie-Onderzoek afscheid nam van zijn derderector-magnificus.

EH

[Bijschrift bij een foto]

Een etmaal werken: het klinkt nog steeds spartaans. Maar hetlandelijk overleg van co-assistenten (Loca) is toch blij met denieuwe regels voor werktijden die het overlegorgaan van de medischefaculteiten afgelopen maand heeft vastgesteld. Tot nu toe waren deco-assistenten nog vogelvrij, maar nu krijgen ze in principedezelfde behandeling als gewone artsen.

Gemiddeld over alle weken mogen co-assistenten nog 'maar' 46 uurwerken - met genoemde uitschieters naar boven. En bij die langediensten hoeven ze ook niet continu te werken: het gaat om"aanwezigheidsdiensten", inclusief pauzes en slaapperiodes - waarinze wel steeds oproepbaar blijven.

Overigens zijn de medische faculteiten niet verplicht om dezelandelijke richtlijn over te nemen, maar verwacht wordt dat ze datwel allemaal zullen doen. Ook het landelijk artsenoverleg (LAD)vindt de nieuwe regels een "groot winstpunt", omdat voor iedereenin het ziekenhuis nu duidelijke werktijdenregels gelden.

HOP, FS

EH

[Bijschrift bij een foto]

Een ster, zoals onze zon, is een hete gasbol die haar eigenmassa omzet in straling, waaronder zichtbaar licht. Sterrenkundigenkunnen aan de hand van de afstand en de helderheid van een ster demassa en de leeftijd van een ster berekenen. Sterrenkundige Maureenvan den Berg bestudeerde de straling die de - te jonge - ster S1082in sterrenhoop M67 uitzond. M67 is een zwerm sterren die dicht bijelkaar staan.

"Deze ster had eigenlijk al lang dood moeten zijn", zegt Van denBerg. De ster heeft in de loop van de geschiedenis kennelijk een'massa-infuus' gekregen. Dat kan gebeuren als twee sterren metelkaar botsen, of als twee sterren rond elkaar draaien in eendubbelstersysteem en de ene zo hard trekt aan de andere dat ze haargas 'opslurpt'.

Ster S1082 leek echter geen dubbelster te zijn. En Russischepublicatie suggereerde dat wel, maar deze resultaten kregen weinigaandacht. Van den Berg: "Wij hebben die publicatie wel serieusgenomen en zijn nog eens beter gaan kijken naar het licht vanS1082. We vonden wel degelijk een dubbelster. Bovendien vonden wenog een derde ster die waarschijnlijk weer om de dubbelster heendraait." Een drievoudig systeem dus. En het wordt nog gekker. Vanden Berg: "Twee van de drie sterren in het drievoudige systeem ziener jonger uit dan ze eigenlijk zijn. Dat betekent dat die alletweeeen massa-infuus moeten hebben gehad. Uiteindelijk zijn dus vijfsterren betrokken geweest bij de vorming van S1082. En dat zie jeniet vaak."

Van den Bergs resultaten wijzen er eens te meer op dat sterrenin sterrenhopen interacties met elkaar aangaan, en zelfs vaakbotsen. Blauwe dwalers in sterrenhopen zijn vaak moeilijk tebestuderen, vandaar dat S1082 nu een van de weinigen is waarvan metzekerheid is te zeggen dat die dankzij een massa-infuus isontstaan. Van den Berg: "Dat is te danken aan een beetje geluk - enaan doorzettingsvermogen."

Rinze Benedictus

Met zijn namens het college van bestuur gedane toezeggingreageert Vermeulen op de brandbrief die twaalf onderwijsdirecteurenuit de beta-hoek het college vorige week stuurden. In die briefprotesteren zij tegen een aantal door het college gemaakte keuzes.Ook vrezen zij dat de overhaaste invoering van bama gegeven debeschikbare menskracht tot een onwerkbare situatie zal leiden. Inde faculteit Aardwetenschappen bijvoorbeeld lopen nu al vierverschillende cohorten studenten rond, aldus opleidingsdirecteurChris Spiers. "De beta's zijn de laatste jaren geconfronteerd metverandering op verandering en als daar nu ook nog eens een snelleinvoering van bachelor-master overheen zou komen, betekent dat zo'nextra stucturele last dat die in feite uit onderzoekscapaciteitwordt betaald. En nog erger veel van het eerder gedane werk zaldoor de nieuwe plannen weggooid moeten worden zonder garantie vaneen verbetering in kwaliteit."

In zijn reactie zegt Vermeulen verbaasd te zijn over de kritiek,omdat juist op verzoek van de beta's de invoering van bama al wasuitgesteld naar 2004. "Maar als men dat nog steeds te snel vindt,zullen wij daar echt geen halszaak van maken", aldus Vermeulen. "Ikheb liever dat de zaak goed en met volle medewerking in 2006 wordtingevoerd dan met forse tegenzin in 2002.

EH

Naar aanleiding van het 'peukincident', waarbij een kampleidereen brandende sigaret zou hebben uitgedrukt op een eerstejaars,stelde Veritas in overleg met het college van bestuur een onderzoekin naar de introductie. De commissie onder voorzitterschap van Th.Stoelinga kwam vorige week met het rapport waarin zestienaanbevelingen staan.

De commissie vindt dat de introductie zinvoller moet zijn voorde aspirant-leden en dat de organisatie sterk verbeterd moetworden. Het bestuur, dat afgelopen jaren geweerd werd bij sommigeonderdelen van de introductie, moet weer duidelijk deverantwoordelijkheid krijgen. De introductiecommissie moet zichhouden aan de randvoorwaarden die het bestuur stelt. De kampleidersmogen alleen begeleiden omdat volgens het rapport 'het voorkomt datkampleiders zich teveel op hun machtspositie beroepen en zichdaardoor misdragen'.

De harde vorm van ontgroening mag blijven bestaan, alleen onderstrikte voorwaarden. Elke vorm van fysiek geweld en het besmeurenvan individuele aspiranten is streng verboden. Het aantalonafgebroken slaapuren wordt opgehoogd naar zes uur per nacht.Ouderejaars krijgen een 'code of conduct' waaraan ze zich hebben tehouden. Verder krijgen alle eerstejaars een mentor die alsvertrouwenspersoon fungeert. Alcohol blijft, met uitzondering vande laatste avond, verboden.

Om de ontgroening naar buiten toe wat vriendelijker te maken,worden termen als 'feut' vervangen door 'aspirant' en de vaakgevreesde 'kampleider' gaat 'tentleider' heten. Bovendien wordeneerstejaars niet langer aangesproken met een nummer, maar bij hunachternaam. Om de kans op ontsporingen tot het minimum te beperken,worden etentjes in studentenhuizen buiten het verenigingspandgeschrapt.

De twee introducties die er nu zijn, moeten worden samengevoegd.Op die manier kan het bestuur de beste mensen de introductie latenleiden en is er in het pand minder plek voor ouderejaars'septemberleden' die eens per jaar verschijnen puur en alleen om denieuwe leden af te zeiken.

Het college van bestuur is volgens het Veritasbestuur tevredenover het onderzoek. Het Studentencorps, dat ook een dergelijkrapport maakt naar aanleiding van een undercoververhaal in deNieuwe Revu, heeft het rapport ook af, maar wil dat nog geheimhouden.

CH

'Veritas moet weer meer inhoud krijgen'

Ruud Keulen, lid van de commissie onderzoek structuurintroductieperiode, was van 1977 tot 1984 lid van Veritas en iswerkzaam bij Artsen Zonder Grenzen:"Toen in september Veritas zonegatief in de pers kwam, vond ik dat echt verschrikkelijk. Hetblijft toch mijn clubje. Die betrokkenheid blijft altijd enincidenten horen niet bij Veritas. Daarom was het leuk omopenhartig met leden van nu te praten.

"Natuurlijk is er een hoop veranderd. Toen ik lid werd, was erhelemaal geen ontgroening. Alle leden die wij nu gesproken hebben,vinden dat erbij horen. Een harde introductie hoort voor hen bijhet echte studentenleven, het is een soort folklore, het bindt deleden aan de vereniging en de concurrende verenigingen doen hetook. Een ontgroening kan wat ons betreft blijven, als het integergebeurt. Gelukkig merkten wij als commissie dat leden beseffen dater daarom organisatorisch dingen moeten veranderen. Was dat niethet geval, dan zou de toon van het rapport veel scherper zijngeweest. Het bestuur moet randvoorwaarden opstellen. De laatstejaren was het er ingeslopen dat de introductiecommissie ieder jaaropnieuw het beleid maakte.

"Wij vinden ook dat de vereniging inhoudelijker moet worden.Veritas is ooit opgericht uit het Corps als katholieke leeskring.Meer dan feesten alleen. Die inhoudelijke kant moet meerterugkomen.

"Uiteraard moet dat uit de leden zelf komen. Het werkt misschienalleen maar averechts als mannen met grijze haren zeggen hoe hetzou moeten. Maar ik ben heel gelukkig om te zien dat Veritaszelfregulerend optreedt en de negatieve cirkel wil doorbreken. Ikheb er alle vertrouwen in dat dat gaat lukken."

Alle opleidingen moeten straks een keurmerk verdienen. Anderskrijgen ze geen geld. Een commissie onder leiding van Franssenbereidt dit accreditatiestelsel voor. Uit de eerste plannen bleekin februari dat Franssen niet voetstoots wil uitgaan van devisitatierapporten die nu al door VSNU en HBO-raad worden gemaakt.De accrediteurs gaan zelf 'brede eisen voor basiskwaliteit'formuleren, die deels op 'beleidsmatige prioriteiten' kunnenberusten.

Tegen deze plannen hebben de universiteiten direct protestaangetekend. In hun ogen riekt het opleggen van nieuwekwaliteitseisen naar politieke bemoeienis. Dat zien ze als eenaantasting van hun academische vrijheid.

Maar volgens Franssen hebben de universiteiten zijn plannen nietbegrepen. De commissie heeft geen enkele behoefte zich met deinhoud van het onderwijs te bemoeien", zegt hij. Sterker nog: deGrondwet zou dat niet eens toelaten.

Enige bemoeienis met de criteria is volgens Franssen echteronvermijdelijk. "Wij gaan niet over de competenties vanafgestudeerden. Maar als de sector die heeft bepaald, moeten wij deonderwijskwaliteit daar wel aan kunnen toetsen", aldus Franssen."Er is met het hoger onderwijs een hoop gemeenschapsgeld gemoeid.Dan mag je de kwaliteitstoetsing niet alleen overlaten aan de'inner circle'". Dat is volgens hem ook geen nieuw inzicht: debrancheorganisaties en minister Hermans hebben het zo in eenakkoord afgesproken. "Het is dus niet eens ons idee."

Ook over Franssens plan om aan sommige opleidingen 'sterren' uitte delen, zijn volgens hem misverstanden gerezen. "We gaan niet metplakspul en sterren het land door", zegt hij. "Van eenMichelinsysteem is helemaal geen sprake." Het enige wat decommissie wil, is op verzoek van opleidingen hun bijzonderekwaliteiten beoordelen. Instellingen profileren zich steeds vakermet speciale studieprogramma's en andere extraatjes. "Als menzoiets doet, dan kan dat ter beoordeling worden voorgelegd."

Eigenmachtig aan opleidingen sterren uitdelen - of ze weerintrekken - is Franssen dus niet van plan.

HOP, WvD

CH

[Bijschrift bij een foto]