"Er wordt geen enkele opleiding of specialisatie geschrapt",zegt P. Schelleman, directeur van de faculteit Letteren. "Het gaatom een efficiency-operatie over de hele breedte van de opleidingen.Het wordt tijd dat we het aanbod aan de huidige modules kritischbekijken", vindt dr. N. Bos, hoofd onderwijs- en studentzaken. "Bijsommige specialisaties is het aantal studenten zo sterk gedaald dater vakken zijn waar nog maar twee studenten zitten." Reductiebetekent niet in alle gevallen dat vakken afgeschaft gaan worden."Je kunt een vak ook eens in de twee jaar aanbieden. Je reduceertdaarmee het aantal modulen, zonder dat je aan de basis van deopleiding komt."

Het aantal eerstejaarsstudenten op de faculteit loopt al jarengestaag terug van 1500 studenten in 1991 tot minder dan 700 in1996. Dat betekent minder inkomsten.

De faculteit is daarnaast gekort met 400 000 gulden, die naarhet University College gaan. Door docenten te 'verhuren' aan hetCollege kan de faculteit dit geld terugverdienen. "We hebben nu eencontract lopen voor 570 000 gulden, daar willen we 600 000 guldenvan maken", verklaart Schelleman. Voor de colleges aan hetUniversity College komt de faculteit nu docenten tekort.Schelleman: "We huren nu al externe docenten in om daar les te gaangeven." Door de reductie in het modulen-aanbod worden de docentenvan de faculteit vrijgemaakt.

De studenten zijn bang dat hun keuzevrijheid wordt beperkt."Ikben hier principieel fel op tegen", zegt universiteitsraadlidMarloes Telle."op deze manier wordt het studiepad versmald." OokPim Walenkamp, lid van de faculteitsraad, heeft kritiek. "Ze gaannu een 'kaasschaafmethode' toepassen: ze halen overal een beetjeweg", meent het raadslid. "Ik vind dit verwerpelijk. De goedlopendeopleidingen zoals Geschiedenis, Nederlands en Communicatiekundemoeten inleveren omdat er een aantal onrendabele opleidingenzijn."

De directeuren van de vijf onderwijs-instituten van Letterengaan nu bekijken welke modulen er binnen hun instituut geschraptgaan worden. Begin januari is bekend welke modulen verdwijnen.Volgend academiejaar moet de reductie ingevoerd zijn.

JvdG

Op dit moment is nog niet bekend hoe de geluidsoverlastaangepakt gaat worden. "Er wordt nog steeds onderzocht hoe we deakoestiek kunnen verbeteren", zegt A.C. Fijan, adviseur inrichtingvan het FBU. "In ieder geval komen er schermen die bekleed zijn metgeluidswerend materiaal. Het restaurant wordt op die manier ookopgedeeld in compartimenten. Daarmee verbeteren we meteen deleefbaarheid want er werd ook geklaagd over de massaliteit van deruimte."

De geluidswerende schermen worden in verschillende kleurengeschilderd, waardoor de sfeer moet verbeteren. In het zitgedeelteboven, in de vide, komt een zachte vloerbedekking. En ook hetplafond in het uitgiftegebied, waar het eten wordt verkocht, wordtaangepast met geluidswerende materialen.

"We hebben de kantine meteen na de oplevering laten doormetendoor TNO omdat we van verschillende kanten te horen kregen dat dekantine teveel galmde", zegt ir. A.V. Sikkema, hoofd Huisvesting enComplexbeheer. In het programma van eisen, opgesteld bij de bouwvan het Educatorium, werden nagalm-eisen gesteld. Na opleveringbleek het gebouw daar niet aan te voldoen. Sikkema: "Dit voorjaarzal de ruimte aangepast zijn."

Over veranderingen moet altijd overlegd worden met de architect.Het is nog niet duidelijk of die instemt. "Als de veranderingenovereenstemmen met de voorstellen die wij gedaan hebben, ben ikdaar blij mee", zegt R. Eelman, architect bij het Office forMetropolitan Architecture. De architect vindt het moeilijk tebepalen of de door de universiteit voorgestelde ingrepen onder hetcopyright van het gebouw vallen. "Je wilt greep houden op eengebouw waar je vier jaar lang aan hebt gewerkt", aldus Eelman. "Aande andere kant heb je de gebruikers van een gebouw. Daar moet jeook rekening mee houden."

JvdG

Ruim veertig medewerkers van de faculteitAardwetenschappen hebben vorige maand een dag gebrainstormd metcollega's van Shell in Rijswijk. Doel van de sessie was omraakvlakken in onderwijs en onderzoek op het spoor tekomen.

Een beurs met hoekmannen, zalen die voor de gelegenheid warenomgedoopt tot 'Acapulco' en 'Casablanca', en levendige discussiesover thema's als 'the future of biostratigraphy' en 'het onderwijsin de geo-wetenschappen'. Prof.dr. Roel Snieder is enthousiast overhet bezoek dat een ruime afvaardiging van zijn faculteit innovember aan Shell heeft gebracht.

Het initiatief voor de bustocht naar Rijswijk kwam uit Utrecht,want zegt de decaan van Aardwetenschappen, "wij werken weliswaar alop tal van terreinen met Shell samen maar een goed overzicht van dewederzijdse activiteiten ontbrak toch nog. Shell vond dat ook, enheeft ons daarom, na een bezoek aan Utrecht, uitgenodigd voor eensessie in hun laboratorium. We zijn dus niet in eerste instantienaar Rijswijk gegaan om een hoeveelheid contract-research binnen tehalen. Ons doel was primair om te inventariseren op welke gebiedensamenwerking, zowel in het onderwijs als het onderzoek, mogelijk enwenselijk is."

In plaats van voor een traditionele aanpak had Shell gekozenvoor een open space workshop zonder agenda. Via een van deeffectenbeurs afgekeken systeem van vraag en aanbod kregen deaanwezigen de gelegenheid om onderwerpen 'aan de man' te brengen.Bij voldoende belangstelling leidde dat tot geanimeerde discussies,terwijl in andere gevallen werd geconstateerd dat er kennelijk geenbasis voor samenwerking bestond.

Snieder: "Ik vond het indrukwekkend om te zien hoe goed diemethode werkte. Voor sommige medewerkers was het echt eeneye-opener om te ontdekken dat collega's bij Shell met min of meerdezelfde problemen bezig waren. We zijn nu bezig om concretevoorstellen op papier te zetten, die kunnen variëren vangezamenlijke onderzoeksprojecten tot de wederzijdse detachering vanmedewerkers en het creëren van afstudeerplaatsen voorstudenten. Op termijn hopen we dat de samenwerking uitgroeit toteen strategische alliantie met Shell. Als zo'n alliantie ons extrainkomsten zou kunnen opleveren, dan zijn we daar uiteraard nietvies van, maar nogmaals, voorop staat de hoop op nieuwe vormen vansamenwerking waarvan beide partijen kunnen profiteren.

EH

In zijn onderzoek bestudeert sociaal wetenschapper Poppenationale en etnische stereotypen die adolescenten uit Rusland,Bulgarije, Polen, Hongarije en Tsjechië erop na houden. Hoewelde resultaten van het onderzoek niet gegeneraliseerd mogen wordennaar de nationale bevolking geeft het toch een aardig beeld.

Negatieve stereotypen, ook wel vooroordelen genoemd, wordengezien als het resultaat van het streven naar een positieve socialeidentiteit, waarbij de eigen groep positief onderscheiden wordt vanandere groepen.

De persoonlijkheidskenmerken die de proefpersonen aan anderen ende eigen groep toeschrijven kunnen worden onderverdeeld in decategorieën competentie en moraliteit. Competentie betreftkenmerken als intelligent en efficiënt aan de positieve kanten traag en onhandig aan de negatieve kant. Moraliteit betreftenerzijds kenmerken zoals eerlijk en tolerant, en anderzijdskenmerken als agressief en eerzuchtig. Verder is aangetoond dat hetvoor de eigen groep belangrijk is om competent te zijn, anderegroepen worden eerder beoordeeld op hun moraliteit.

Landkenmerken spelen een rol bij de mate waarin de eigen groeppositief onderscheiden wordt van de andere groepen. De Midden- enOost-Europese adolescenten gaven niet blindelings aan dat de eigengroep competenter en moreler is dan alle andere groepen. Dezeneiging werd duidelijk beperkt door de sociale werkelijkheid. DeWest-Europese nationaliteiten worden bijvoorbeeld als competentergezien dan de eigen groep. De mate waarin de eigen groep alscompetenter beoordeeld wordt neemt af in relatie tot de economischestatus en grootte van de andere groep. Terwijl de mate waarin deeigen groep als moreler gezien wordt toeneemt in relatie tot deeconomische status en grootte van de andere groep.

Ook is gebleken dat zowel nationalisme als economischeontevredenheid leidt tot meer negatieve stereotypen over etnischeminderheidsgroepen, vooral in termen van moraliteit, maar niet totmeer negatieve stereotypen over buitenlandse nationaliteiten inOost-, Midden- of West-Europa. Deze uitkomst suggereert datetnische minderheden de schuld krijgen van de verslechterendeeconomische situatie in het land, ze zijn de nationale zondebok.Negatieve stereotypen van de jongerenover etnische minderhedenworden bovendien versterkt door de mate van nationalisme eneconomische ontevredenheid van hun ouders. Uit het onderzoek kwamook naar voren dat Russen en Bulgaren nationalistischer zijn dan dedeelnemers van de andere landen.

HK

Russen en Bulgaren zijn nationalistischer dan andereOost-Europeanen

Speurwerk van de anti-fascistische onderzoeksgroep Kafka en deLKvV wijst uit dat leden van het Algemeen Katholiek VlaamsHoogstudenten Verbond rechts-extremistische sympathieënhebben. Bovendien nodigt de organisatie op bijeenkomsten soms'foute' sprekers uit. De Landelijke Kamer van Verenigingen heeftmeteen besloten de vriendschap op te zeggen.

Die vriendschap bestond pas sinds 14 november. Toenondertekenden de twee organisaties in Maastricht een verdrag.Folia, het blad van de Universiteit van Amsterdam, schreef een weeklater dat het KVHV banden heeft met de rechts-extreme partij VlaamsBlok.

De LKvV wilde het verbond niet direct verbreken. Het bericht inFolia was overdreven, vond voorzitter Joris Blankers aanvankelijk,de Vlamingen waren in zijn ogen hooguit nationalistisch.

Studentenbond ISO, die nauw samenwerkt met de LKvV, vond decommotie in eerste instantie ook overdreven maar ging toch vorigweek op de rem staan.

De LKvV wilde via het Vlaamse verbond een ingang krijgen bij deEuropese Kamer van Verenigingen (EKV), die een adviserende rolheeft in het Europees Parlement. Om dat alsnog te bereiken, zal deLKvV nieuwe vrienden over de grenzen moeten maken die al EKV-lidzijn. Of hij daaraan begint, weet Blankers nog niet. "Daarmoeten weons nog op beraden."

IdV, HOP

Het lang verwachte ontwerp voor het grootste bouwproject dat deUU ooit heeft ondernomen is bekend. De nieuweuniversiteitsbibliotheek behelst een acht verdiepingen tellendgebouw met een grotendeels glazen gevelconstructie en een totaalvloeroppervlak van 24000 vierkante meter. In het gebouw kunnen 3miljoen boeken worden ondergebracht. De bibliotheek komt op deplaats van de huidige noodvoorziening De Pelikaan, aan de oost-kantnaast het Centrumgebouw-Zuid. De hoofingang ligt aan deHeidelberglaan. Het nieuwe gebouw zal de centrale bibliotheek, nunog gevestigd op de Wittevrouwenstraat, de Bibliotheek CentrumUtrecht (BCU) uit het Van Unnickgebouw en de boekdepots van de BCUin Overvecht, gaan herbergen.

Opmerkelijk in het ontwerp van architect Wiel Arets is het'wolkenconcept', waarbij blokformaties in het gebouw zijnopgehangen. Op die manier heeft hij de opslag van 76 van de intotaal 90 strekkende kilometer boeken op een creatieve maniervormgegeven. De overige14 kilometer staan in een 'open opstelling'."Of je de Sinterklaaspakjes aan het plafond van de Bijenkorf ziet",lacht bibliothecaris Bas Savenije. "Wij wilden heel graag eenintegratie van leeszalen, kantoren en depots, zodat ook onzemedewerkers het idee hebben in een bibliotheek te werken en niet ineen magazijn of kantoortuin. De architect is er op wonderbaarlijkewijze in geslaagd toch een duidelijke structuur aan tebrengen."

Door de ruimtelijke aanpak van Arets wordt het ook een 'zeerpublieksvriendelijke bibliotheek', verwacht Savenije. "Het moet ookzeker een sociale ontmoetingsplaats worden. De mensen worden nietdoor de boeken het gebouw uitgedrukt, zoals je soms wel ziet."

In het ontwerp van Arets is plaats ingeruimd voor vijfleeszalen: voor de bijzondere collecties (inclusief kaartenzaal),voor ruimtelijke wetenschappen en sociale wetenschappen, voorwijsbegeerte en godgeleerdheid, voor het raadplegen vantijdschriften, en voor algemeen verwijzend materiaal. De laatstezaal is al vernoemd naar de eerste Utrechtse bibliothecaris:Cornelis Booth.

In totaal bevinden zich in de bibliotheek 470 studieplaatsen,die in de eerst plaats bedoeld zijn voor het raadplegen van decollectie. Doelstellingis om elk aangevraagd boek binnen twintigminuten bij de uitleenbalie of de balie van de leeszaal te krijgen.Voor studenten die eigen boeken willen bestuderen zijn 325 plaatsengereserveerd in het Van Unnickgebouw, waar enkelebibliotheekdiensten gehuisvest blijven.

Aan de voorkant van het gebouw zal een aula annexexpositieruimte uit het gebouw steken. Deze biedt plaats aan 100personen en is voor de gehele universiteit te gebruiken alssymposium- of tentoonstellingsruimte en voor buluitreikingen.

De nieuwe bibliotheek zal met twee loopbruggen worden verbondenmet het Centrumgebouw Zuid en het Van Unnickgebouw. De huidigeverbinding tussen die twee gebouwen zal voortaan via de bibliotheekgaan lopen. Op de begane grond tegenover de VIA-supermarkt zijnenkele winkels gepland. Gedacht wordt aan de pizzeria, eenuitzendbureau en een reisbureau. Deze, in de toekomst naarverwachting drukke doorgangsroute van de studentenflats naar hetEducatorium, zal waarschijnlijk worden omgedoopt van Oxfordpad totCoïmbrapad.

Tussen de bibliotheek en de faculteit Sociaal AgogischeOpleidingen van de Hogeschool van Utrecht komt een parkeergaragemet ruimte voor 315 auto's. Oorspronkelijke plannen om een garageonder de bibliotheek de bouwen bleken financieel en technisch niethaalbaar. Een gedeelte van de parkeergarage wordt ingedeeld alsfietsenstalling. De garage en de bibliotheek worden verbonden dooreen patio, waarin een restauratieve voorziening zich gaatvestigen.

Naar verwachting zal de nieuwe bibliotheek in september 2001opgeleverd moeten worden. Met het hele project is een bedrag van100.5 miljoen gulden gemoeid.

XB

Foto: Maarten Hartman (© U-blad)