'Als actiegroep moet je hoge doelen blijven stellen'

Het begint een bekend fenomeen te worden: de A12-blokkade. Al zeven keer eerder blokkeerde klimaatbeweging Extinction Rebellion (XR) de Utrechtsebaan, het stuk A12 tussen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Tweede Kamer.

Voor zaterdag is opnieuw een demonstratie aangekondigd. Toch is er een verschil met eerdere demonstraties: deze blokkade is ‘permanent’. Extinction Rebellion eist een “direct einde aan alle fossiele subsidies” van de regering. De beweging heeft aangekondigd dat de A12 geblokkeerd zal blijven tot deze eis is ingewilligd. Verschillende afdelingen van de beweging zullen elkaar na zaterdag aflossen.

Uit onderzoek van milieuorganisaties SOMO, Milieudefensie en Oil Change blijkt dat de Nederlandse regering 37,5 miljard euro aan ‘fossiele subsidie’ per jaar verstrekt. Dat zijn bijvoorbeeld belastingvoordelen voor bedrijven. Extinction Rebellion stelt bijvoorbeeld dat een “grootvervuiler” als Tata-steel “100 keer minder per gebruikte kWh elektriciteit betaalt dan MKB’ers, zoals de bakker om de hoek.”

De twintigjarige student literatuurwetenschappen Zara zal zaterdag een van de 10.000 demonstranten zijn. Het wordt haar derde blokkade. Ze is sinds maart lid van Extinction Rebellion.

Waarom doe jij  mee met de blokkade?
“Ik hoor mensen vaak zeggen dat ze meedoen aan demonstraties voor onze toekomst, voor de volgende generaties. Dat speelt bij mij ook mee, maar ik doe dit vooral voor nú. We merken de gevolgen van klimaatverandering al: kijk maar naar de bosbranden op Hawaii.

Over dertig jaar hebben we eigenlijk geen leefbare planeet meer… Dan kan ik niet accepteren dat ik op mijn twintigste niets heb gedaan. Als Nederlander, met een comfortabele economische positie, heb ik het privilege om te kunnen protesteren. Dat moet ik gebruiken.”

Hoe ben je betrokken geraakt bij Extinction Rebellion?
“In maart deed ik met mijn broer voor het eerst mee aan een A12-blokkade. Toen ben ik lid geworden. Ik zit nu in een aantal groepen, hier in Utrecht. Ik heb niet zoveel tijd gehad voor echte acties, maar XR is ook vooral een community voor mij, waarbinnen ik ook gewoon vrienden heb.”

Hoe heb je de vorige blokkades ervaren?
“De eerste was wel echt heftig. Ik ben toen niet gearresteerd, maar ik zat behoorlijk vooraan, dus ik zag de politie met busjes en paarden aankomen. En ik ben al heel bang voor paarden. Ik probeer de politie niet als vijand te zien, want zij voeren ook maar hun taak uit. Maar ik schrok van hun onmenselijkheid. Er wordt zo’n afstand gecreëerd. Agenten gebruiken geweld tegen mensen die zitten te kaarten of te zingen.

“Tijdens mijn tweede blokkade wist ik wat er ging gebeuren, dus dat kwam minder hard binnen. Toen ben ik zelfs gearresteerd, maar dat viel mee. We werden gewoon afgezet bij het station.

“Ik ben daarom ook niet per se zenuwachtig voor zaterdag, ondanks dat ik weer high risk ga demonstreren: ik kan dus gearresteerd worden. Daar kan deze keer best een boete of een rechtszaak uitkomen, maar die zijn het waard. We moeten blijven vechten voor het grondrecht dat demonstreren is.”

Wat hoop je van de permanente blokkade?
“Het idee is natuurlijk dat we blijven zitten tot fossiele subsidies afgeschaft zijn. Maar we zijn niet dom, we weten best dat de Tweede Kamer zaterdag niet direct zegt: ‘prima, regelen we’. Maar als actiegroep moet je hoge doelen blijven stellen. Dat doen politieke partijen te weinig.

“Ik zie dat steeds meer mensen XR gaan begrijpen, dat ze inzien dat we dit niet doen om het verkeer te irriteren. We doen deze actie met Prinsjesdag in het achterhoofd, maar nu komen er ook nog verkiezingen aan. Ik hoop dat wij mensen bewuster kunnen laten stemmen. Want dat is alles wat je als burger kan doen: stemmen en actievoeren.”

Wil je meerdere dagen deelnemen aan de blokkade en hoe zit dat dan met de studie?
“Het probleem is dat mijn collegejaar deze week weer begint. Ik begin net met een minor, en die colleges kan ik nog niet missen. De permanente blokkade is ook veel onvoorspelbaarder: er zullen minder activisten zijn en we weten niet hoe de politie gaat reageren. Ik kijk dus nog even hoe het loopt, maar ik ben wel bereid er later deze maand colleges voor te missen.”