Camera aan bij online college; kun je zoiets verplichten?

“Alsof je naar een comedy met alleen jezelf kijkt en de lachband is weggelaten” Zo omschrijft taalkundedocent Bert Le Bruyn het online doceren aan een groep onzichtbare studenten. Hij vindt dat studenten hun camera aan moeten zetten als de universiteit in de buurt wil komen van de ervaring van een ‘normaal’ college. “Anders is er niet eens de illusie van een gedeelde ervaring”, stelt hij in een blog op de website van TAUU, de gemeenschap van UU-docenten.

Le Bruyn staat zeker niet alleen. Veel docenten uitten de afgelopen maanden hun ongenoegen over het lege gevoel dat het praten tegen zwarte schermen met zich meebrengt. “Docenten krijgen geen enkele respons en weten niet of hun verhaal overkomt; zo gaat de lol er snel vanaf”, merkte rector Kummeling in een interview met DUB op.

Goed uitleggen
Het was één van de redenen om deze zomer in allerijl een universiteitsbrede etiquette (pdf) voor online onderwijs op te stellen. Daarin staat niet dat studenten verplicht zijn om hun camera aan te zetten. De universiteit gaat ervan uit dat als docenten goed uitleggen waarom ze het belangrijk vinden om hun studenten daadwerkelijk te zien, die studenten daar gehoor aan geven.

Zo gaat het nu inderdaad vaak, blijkt onder meer uit de reacties op het blog van Le Bruyn. “Ik heb de studenten verteld wat het met me deed en dat het ook voor medestudenten niet prettig was”, schrijft bijvoorbeeld geschiedenisdocent Jacco Pekelder. “Met die redenen omkleed, heb ik mondeling en ook nog eens per mail gevraagd om de camera’s aan te houden. Dat deed bijna iedereen daarna.”

Afdwingen
Toch is hiermee de kous niet af. Studenten in de U-raad bemerkten dat er nog steeds veel vragen zijn bij studenten en docenten en vroegen deze maand in een commissievergadering om opheldering. In hoeverre kan een docent verwachten dat studenten de camera daadwerkelijk gebruiken en kan een student dat om redenen van privacy ook gewoon weigeren?

Gert Folkers, lid van de personeelsgeleding van de U-raad en docent Scheikunde, zei tijdens die vergadering heel graag een expliciet antwoord van het universiteitsbestuur te horen. Mag hij het cameragebruik afdwingen of niet? 

In zijn eigen onderwijs moet Folkers studenten beoordelen die in groepjes van zes een onderzoeksstrategie ontwikkelen, licht hij later in antwoord op vragen van DUB toe. “Het is niet mogelijk om zonder een gezicht te zien te beoordelen wat de individuele bijdrage van de student is. En het is ook relevant om te kunnen inschatten of ze mijn uitleg snappen.”

Folkers hanteert daarom de regel dat studenten hun camera aanzetten, wat volgens hem tot geen enkel probleem heeft geleid. Maar of het formeel mag, blijft dus een vraag. Folkers zegt zelf niet zo goed te snappen wat nu het obstakel is: “Zet je camera met een zelfgekozen achtergrond aan en niemand kan iets zien van je omgeving.”

Wordt vervolgd
Een antwoord kon tijdens de commissievergadering van de U-raad nog niet worden gegeven. Wel zei het universiteitsbestuur bekend te zijn met het vraagstuk. Er wordt op dit moment gewerkt aan een verfijning van de etiquette die deze zomer werden opgesteld. Daarbij wordt ook gekeken naar wat het beleid van andere universiteiten is als het gaat om de verplichting van het gebruik van de camera. “Wordt vervolgd”, concludeerde UU-voorzitter Anton Pijpers.