‘Campuscontract is nu route naar dakloos bestaan’

Rond het middaguur verzamelen zo rond de tachtig mensen zich op het Domplein in Utrecht. LSVb, Vidius, FNV Young & United. Bond Precaire Woonvormen en Woonbond organiseren op deze vrijdag 17 oktober een woonprotest tegen de woningnood, kamernood, en de (te) hoge huren. Naast deze vier organisaties zijn er nog flink wat andere groepen verbonden aan het protest. Alle aanwezigen zorgen voor een nationaal gezelschap - meerdere organisaties zijn vanuit het hele land neergestreken in Utrecht voor het protest. 

Volgens medeorganisator Maaike Krom (26), voorzitter van de LSVb, is het belangrijk om nog voor de verkiezingen van 29 oktober samen één stem te vormen tegen de huidige toestand op de woningmarkt. “Wij hebben geen zin om te moeten wachten op een formatie die lang gaat duren. Dan staat weer alles twee tot vier jaar stil. Het huidige kabinet moet juist nú keuzes maken en direct doorvoeren, want we zitten middenin een huizencrisis die, mits er niks tegen wordt gedaan, in een ramp verandert.”

Kamertekort loopt op
Om ongeveer kwart voor twee zal de eerste spreker het woord nemen om met het publiek te delen waarom het essentieel is om op een vrijdagmiddag hiermee bezig te zijn. De cijfers geven een beeld van een gecompliceerde woningmarkt waarbij jongeren en studenten aan het kortste eind trekken. Zo is het kopen van een huis voor veel jongeren en jongvolwassenen buiten bereik geraakt. Dat komt mede door de krapte op de woningmarkt en het stijgen van de prijzen voor koopwoningen. 

Alternatieven hierop zoals sociale huur of huren in de vrije sector brengen geen verlossing. Zo is de vraag naar sociale huurwoningen vele malen groter dan het beschikbare aanbod. Daarnaast zijn de huurprijzen fors gestegen in de commerciële huursector, naast een tekort aan betaalbare woningen. Bovendien is er een tekort aan 21.500 studentenkamers, waarvan voorspeld wordt dat het in 2032-2033 zal oplopen tot 63.200 kamers.

Campuscontract
Voor Doenja van der Veen (25) die lid is van de Bond Precaire Woonvormen zijn dit niet louter statistieken maar een realiteit waar zij dagelijks mee te maken heeft. Een aantal jaar geleden had zij haar master Rechten & Sociologie in Leiden afgerond. Nu woont ze nog steeds samen met een groep mensen in een gedeelde sociale huurwoning in Utrecht. Ze betaalt rond de 500 euro voor 18 vierkante meter. 

“Mijn situatie valt mee, omdat ik ergens kan wonen, maar ik wil graag mijn eigen plek. Alleen zou ik niet weten hoe ik die moet vinden. Ik denk dat ik nog een hele tijd in deze woning zal moeten blijven wonen; ik kan nergens anders terecht. Vaak blijven er ook vrienden voor langere tijd bij ons op de bank slapen omdat ze geen woning kunnen vinden. Wanneer dat aan de orde is, wordt het wel heel krap met z’n allen.”

Tijdens het gesprek biedt Doenja ook een aantal oplossingen om de huidige situatie te verbeteren. “Schaf het kraakverbod af; zet in op het uitbannen van tijdelijke huurcontracten; pas een leegstand verordening toe; pak het speculeren met woningen aan. Dan kom je al een heel eind.”

Als laatste zegt ze dat ze niet meer gelooft in de huidige opzet van het campuscontract. Dit type contract werd ingevoerd in 2006 om de doorstroom van studentenwoningen te versnellen, hierdoor kregen meer studenten kans op een betaalbare woning tijdens hun studie. Echter moeten bewoners na het beëindigen van hun studie binnen een bepaalde tijd de woning te verlaten. “Het is een redelijk nieuwe uitvinding, maar laat jongeren nu in onzekerheid leven. Het is een route naar een dakloos bestaan geworden. Vroeger kon je nog wel een woning vinden na het aflopen van je contract maar nu is het erg lastig geworden.”

Waar zijn de studenten?
Teun Otte (22) kan hier over meepraten. Die is geschiedenisstudent aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, daarnaast is Teun ook kandidaat kamerlid voor BIJ1 voor de landelijke verkiezingen. In die hoedanigheid houdt die zich vooral bezig met het onderwerp wonen. “Ik woon zelf in een studentenflat in Amsterdam-Nieuw-West waar de liften nooit werken, en het vol met muizen zit. De ruimte is prima maar de kwaliteit van de kamer is ronduit wack. Ik betaal 450 euro voor 11,5 vierkante meter. Dit is niet wat we verdienen. Maar als je wilt huren in Amsterdam ben je gewoon de lul.”

Ook Teun zit vol met oplossingen om de algemene woonsituatie te verbeteren. "Er is veel leegstand in de steden, dus iets met onteigenen lijkt me een goed plan; er moeten meer sociale en betaalbare woningen gebouwd worden; verbreed de huurtoeslag; het minimumloon moet hoger zodat jongeren de gestegen prijzen kunnen betalen, en het jeugdloon moet afgeschaft worden.”

Het protest verloopt gemoedelijk en het publiek reageert goed op het enthousiasme van de sprekers. Wél vraag de dienstdoende journalist zich af of er meer journalisten zijn dan demonstranten. Het publiek bestaat voornamelijk uit mensen betrokken bij de organisatie van het protest, verwante organisaties, en dan toch een paar studenten.

Wat de fak
Dante Glastra van Loon (22), voorzitter van de Utrechtse studentenbond Vidius, had op een betere opkomst gehoopt. Volgens hem ligt het zeker niet aan desinteresse voor het onderwerp. “Wanneer ik in gesprek ga met studenten is het vinden van een geschikte woning het voornaamste probleem.” 

Desondanks is het een levendig protest. Wanneer ze door de straten van Utrecht lopen, wordt er luid gezongen en bekende leuzen gescandeerd. Menigeen in Utrecht blijft stilstaan om in zich op te nemen waar deze mensen tegen demonstreren. Op deze vraag, roepen de demonstreren uit volle borst: “Wat de fak, ik wil gewoon een dak!”