Chocolademunten en protesthandtekeningen voor Kamerleden

Zowel wetenschappers als studenten vragen vandaag aandacht voor hun zaak, want morgen gaat de Tweede Kamer debatteren over de nieuwe begroting voor onderwijs en wetenschap. Het is de eerste begroting van de nieuwe regering: nu is er nog van alles mogelijk, hopen de actievoerders.

De wetenschappers willen meer geld, zodat hun werkdruk omlaag gaat. Ze gaan gebukt onder fysieke en psychische klachten omdat ze zo hard werken, zelfs in het weekend en op vakantie, zegt UvA-hoogleraar Rens Bod. Hij lanceerde een petitie, die ruim vijfduizend keer is ondertekend.

Ook de Landelijke Studenten Vakbond komt een petitie aanbieden. Initiatiefnemer was tweedejaars studente Sara van Dinther van de lerarenopleiding wiskunde aan de Hogeschool Rotterdam. De studenten vinden het niet eerlijk dat zij wél hun basisbeurs kwijt zijn, maar géén halvering van het collegegeld krijgen, zoals de eerstejaars die na hen komen. Ze hebben 64.000 handtekeningen verzameld met de slogan ‘1000 euro korting op collegegeld, dat wil ik ook’.

Beleefd
Eerst mogen de wetenschappers hun petitie aanbieden, dan de studenten. De toehoorders zijn Kamerleden van grote en kleine partijen. Ze nemen de twee petities beleefd in ontvangst. De timing is goed, zeggen ze.

Vooral Rens Bod bestookt hen met schokkende verhalen. Soms biechten docenten met tranen in hun ogen op dat ze geen tijd hebben om scripties goed te lezen, vertelt hij. Ze scannen de scripties vluchtig en geven dan een eindcijfer. “Daarmee doen we onze studenten tekort”, stelt hij.

Vooral de bezuiniging die nu voor het onderwijs is ingeboekt, een ‘doelmatigheidskorting’ oplopend tot 183 miljoen euro, is hem een doorn in het oog. Die moet van tafel, vindt hij. “Daarmee zouden jullie zoveel goodwill kweken”, probeert hij duidelijk te maken. Alle Kamerleden krijgen een symbolische maatbeker met chocolademunten van de actievoerders.

Lijk
Kamerlid Harry van der Molen (CDA) snapt de eis wel, maar er is nu eenmaal een lijk uit de kast gekomen op de begroting van het ministerie van OCW, zegt hij, verwijzend naar het vorige kabinet van VVD en PvdA. Die partijen hadden een tegenvaller op de OCW-begroting laten ontstaan en waren ‘te demissionair’ om er iets aan te doen. De huidige coalitie heeft al extra geld uitgetrokken, maar de rest moet echt nog worden ingevuld. Het moet uit de lengte of de breedte.

Dat is ook meteen wat Kamerlid Frank Futselaar (SP) zo verkeerd vindt aan die bezuiniging. Als je zegt dat het onderwijs doelmatiger kan, redeneert hij, dan moet je ook zeggen hoe. “Voor mijn part zeggen ze dat de salarissen naar beneden moeten, dat bepaalde studies opgeheven moeten worden of dat onderwijsinstellingen niet op avontuur mogen gaan in China.”

De wetenschappers houden goede hoop dat hun actie iets uithaalt. Of de petitie van de studenten succes zal hebben, durven ze zelf ook niet te zeggen. Het moet gek lopen wil de halvering van het collegegeld er ook voor ouderejaars studenten komen.

De coalitiepartijen laten alleen doorschemeren dat ze de halvering van het collegegeld voor tweedejaars pabo-studenten willen uitbreiden naar tweedejaars van alle lerarenopleidingen. Maar het is nog afwachten of dat lukt.

Wiskunde
Sara van Dinther heeft de petitie zelf overhandigd. Nee, ze heeft geen politieke ambities, zegt de studente wiskunde. Ze hoorde gewoon het nieuws en vond het niet eerlijk. “Ik wist niet eens wat een petitie was. Dat hebben mijn ouders me uitgelegd.” Maar de politiek ingaan kan altijd nog, denkt ze. “Paul van Meenen van D66 vertelde net dat hij tot voor kort ook leraar wiskunde was.”

Harm Beertema van de PVV is er ook. Hij merkt in het voorbijgaan tegen een journalist op: “Weet je wat het gekke is? Die studenten blijven gewoon dezelfde partijen stemmen. Ze krijgen precies wat ze gestemd hebben.”

Dat zal Futselaar (SP) vast ook weleens denken, maar hij zegt: “Studenten stemmen nu eenmaal niet alleen met hun portemonnee.” Zijn partij vond ook dat de basisbeurs moest blijven. “Toch hebben studenten niet massaal op ons gestemd. Ze maken ook andere afwegingen. Ze maken zich zorgen om het klimaat, de wereldvrede, de economie. De basisbeurs geeft kennelijk niet de doorslag.”

Praten
Morgen gaat de Kamer dus praten over de begroting voor onderwijs en onderzoek. Dan zal blijken hoeveel ruimte er nog is en wat de minister kan verzinnen om de boze wetenschappers en studenten te kalmeren.