Eerste hoofdredacteur van het Ublad is overleden

Willem Kuipers was een geboren en getogen Utrechter. Hij zat op het Gregorius College en op het Bonifatiuslyceum. Daarna startte hij als leerlingjournalist bij het Utrechtse dagblad Het Centrum tot hij vanwege de dienstplicht in het leger moest.  Na zijn diensttijd keerde hij terug bij Het Centrum en groeide door tot chef van de stadsredactie. In 1965 ging hij Nederlandse Taal- en Letterkunde studeren aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij verdiepte zich zowel in literatuurwetenschappen als taalkunde.

Zo kwam hij in 1972 in beeld als eerste hoofdredacteur van het 'U' , de voorloper van het Ublad. Officieel verscheen de eerste onafhankelijke uitgave in 1969 als de 'U', Utrechtse universitaire reflexen. Het kwam voort uit een fusie tussen Sol Iustitiae, gericht op studenten, en Solaire Reflexen, gericht op medewerkers. Er was een redactie, maar geen hoofdredacteur. De verantwoordelijkheid voor het maken lag nog bij de afdeling Public Relations van de universiteit. In 1974 werd U omgedoopt in Universiteitsblad en ontstond de naam Ublad.

Professionalisering
Kuipers kon zich als hoofdredacteur vier dagen per week wijden aan de redactionele werkzaamheden. Op dat moment had het weekblad een oplage van 22.000 exemplaren. Kuipers zette zich in voor de professionalisering van het blad. Hij maakte zich sterk voor ‘vakbekwame lieden’, in plaats van ‘amateuristische stukjesschrijvers’. Ook wilde hij van het Ublad een spraakmakend blad maken. Dat was al te zien aan zijn eerste artikel met de provocerende titel Dood aan de auto. 

Makkelijk was het niet voor Kuipers in die periode. Hij had te maken met een Universiteitsbestuur dat het blad in de eerste plaats ‘een communicatiemiddel van de universiteit’ zag waarbij geen sprake kon zijn van een geheel onafhankelijke redactie. Ook de redactieraad, die een commissie was van de U-Raad, zag het Ublad vooral als intern communicatiemiddel met als doel de lezer bredere diepgaande informatie te verschaffen over de eigen universiteit en de universitaire wereld in het algemeen. De redactie moest oppassen voor eenzijdige opiniëring. 

Landelijke rel
Kuipers maakte zich sterk voor meer openheid en toegang van de redactie tot de zaken die achter de schermen speelden. Hij hechtte aan leesbare artikelen op journalistieke leest geschoeid. Die mochten best prikkelend zijn. Dat botste met de meer communicatief en informatief ingestelde redactieraad. Toen deze raad in de zomer van 1974 moest beslissen of Kuipers later dat jaar een vaste aanstelling zou krijgen, besloten ze daar negatief op te adviseren. Het leidde tot een heuse rel die landelijk de aandacht trok. Kuipers werd door zijn optreden in de media geschorst, wat hem zeer raakte. 

Uiteindelijk mocht hij op tijdelijke basis nog blijven tot in 1975. Maar hij schreef zelf zijn ontslagbrief omdat het volgens hem de enige manier was om het voortbestaan van U te garanderen. Met zijn pionierswerk maakte Kuipers de weg vrij voor een professionalisering van het blad en voor het onderbrengen van de uitgave in een aparte stichting. Het Ublad werd van 1976 tot 1999 uitgegeven door een onafhankelijke stichting.  

Boekenbijlage Cicero
Kuipers ging na zijn vertrek eerst werken bij uitgeverij Ambo als redacteur van wetenschapsboeken. Vanaf 1980 werd hij literair redacteur bij de Volkskrant en later chef van de kunstredactie en eindredacteur van het boekenkatern Cicero. Hij heeft ook romans geschreven. Behalve als kunstredacteur, was hij ook actief op het gebied van vluchtelingen. Hij was in de jaren 80 voorzitter van de beroepsgroep journalisten bij Amnesty en van 1990 tot 2008 voorzitter van de vluchtelingenorganisatie Aida.