Fieldlab Generation Lockdown: ‘Lopen we een achterstand op?’

De bar in de foyer is open en mensen staan, gewapend met een biertje in hun hand, in kleine groepjes te praten. Het is half acht en de zaaldeuren worden geopend. Een jongen in een zwart shirt waarop in grote letters ‘Tivoli Vredenburg’ staat, spreekt de bezoekers vanuit de deuropening toe: “Jullie mogen naar binnen, over een kwartiertje begint het!”

Het negatief geteste publiek loopt met een mondkapje op mee met het personeel door de talloze rijen stoelen naar hun plek. Van de 1717 fluweelrode theaterstoelen zijn er uiteindelijk 250 à 300 bezet. Wie zit mag het mondkapje afdoen. De felgekleurde ronddraaiende schijnwerpers aan het plafond, belichten af en toe een toeschouwer, maar vaker zetten ze een van de rode lege klapstoelen in de spotlight. Onder de aanwezigen klinkt er gezellig geroezemoes en het geluid van klinkende bierglazen. Terwijl de lichten doven, wordt het langzaam stil. “Ik vind dit echt onwennig”, wordt er gefluisterd vlak voordat het donker wordt. Het is ook al weer lang geleden dat Studium Generale een event met live publiek heeft kunnen organiseren.

Pittige tijd

Een man loopt enthousiast het podium op en spreekt de zaal toe. “Welkom bij Generation Lockdown, chosen ones,”, echoot het. Het publiek lacht. “Chosen ones”, herhaalt iemand op de bovenste rij, “zo voelt het wel een beetje.” De man stelt zich voor als Roel Maalderink, de presentator van de avond. Hij neemt plaats op één van de drie grote stoelen op het podium en kondigt zijn eerste gasten aan. Het zijn Veronique Scharwächter die Taal & Cultuurstudies en Philosophy, Politics & Economics studeert en ontwikkelingspsycholoog Odillia Laceulle van de Universiteit Utrecht.

“Odillia, hoe staat het ervoor met de mentale gezondheid van jongeren?”, vraagt Roel aan de psycholoog. Ze verzit even in haar stoel. “Voor veel jongeren is het momenteel best pittig.” In haar onderzoek naar kwetsbaarheid gaf 40 procent van de jongeren aan zich kwetsbaar te voelen. “Ik denk dat jongeren heel veel aankunnen en zich overal doorheen worstelen, maar het blijft lastig.”

Lopen we dankzij de pandemie een achterstand op?

De presentator wendt zich tot Veronique. “Wat kunnen studenten doen om zichzelf weerbaarder te maken?” De UU-student en co-auteur van het boek Studentendenken. Een filosofische levensgids. pakt haar boek van het tafeltje:. “Veel studenten voelen zich momenteel eenzaam. Niet alleen sociaal eenzaam – het moeten missen van je vrienden, familie en dierbaren, maar ook op een meer existentieel niveau.” Ze legt uit dat deze existentiële eenzaamheid voortkomt uit het feit dat je ‘de ander’ nooit écht leert kennen. “Je kunt nu eenmaal alleen je eigen hoofd kennen. Omdat studenten nu vaak op zichzelf zijn aangewezen zijn, hebben ze van deze beiden vormen van eenzaamheid geen afleiding.” Verzetten tegen die existentiële eenzaamheid is een verloren zaak, volgens Veronique. “Beter kun je proberen één te zijn met die eenzaamheid. Dat doe je bijvoorbeeld door erover te praten met anderen. Je kan niets doen aan die eenzaamheid, maar wel je houding ertegenover veranderen.”

Door jou gaan er nu oude omaatjes dood

Dan volgt een vraag uit het publiek. De vraagsteller zit op de bovenste rij in de zaal en vouwt zijn handen als een toeter rond zijn mond om verstaanbaar te zijn voor de mensen beneden op het podium. “Lopen we dankzij de pandemie een achterstand op?”, roept hij. “Tijdens je studententijd bereik je mijlpalen van het volwassen worden”, legt Odillia uit. “Romantische relaties aangaan, zelfstandig worden, noem maar op. Omdat alles nu stilstaat, stagneert die ontwikkeling ook. Dat is geen reden tot acute paniek, maar het is wel van belang dat die inhaalslag op een later moment gemaakt wordt.”

Testen voor toegang is niet ‘normaal’

Na een intermezzo gevuld met woorden van spoken word artiest Elten Kiene, nemen er twee nieuwe gasten plaats in de stoelen op het podium: sociaal wetenschapper Linda Duits van de UU en rechtsfilosoof Nanda Oudejans van de Universiteit van Amsterdam

“Nanda, jij was bijna niet gekomen vanavond. Waarom niet?”, vraagt Roel. “Ik twijfelde of ik moest komen, omdat met het testen-voor-toegang principe een permanentie in tijdelijke maatregelen dreigt te sluipen. Filosoof Giorgio Agamben heeft in de afgelopen twintig jaar laten zien dat telkens wanneer tijdelijke noodoplossingen aangekondigd worden, ze vaak toch permanent worden. Die testen-tot-toegang wetgeving loopt in 2022 pas af. Testen voor toegang is niet ‘normaal’, het berooft je van vrijheid en spontaniteit die de kern zijn van het menszijn. Het opschorten van vrijheden en rechten zorgt ervoor dat er een verdedigingslinie tussen jou en de staat weg dreigt te vallen.”

Volgens sociaal wetenschapper Linda Duits zijn dat niet de enige rechten die worden afgepakt. “Seks is een mensenrecht. In het huidige coronabeleid wordt dat compleet vergeten. ‘Door de anderhalve meter-regel kunt u alleen seks hebben met uw vaste partner’, stelt de overheid ferm.” Volgens Linda worden niet alleen singles, maar ook mensen met een latrelatie, polyamoreuze mensen en alleenwonenden volledig vergeten binnen het coronabeleid. “Intimiteit en nabijheid zijn elementaire behoeften, niet een extraatje waar je wel vanaf kan zien. Daarnaast moeten we echt van het stigma af rondom singles die in deze tijden daten. Het sentiment is echt: “Door jou gaan er nu oude omaatjes dood.’ Daarom stelde ik voor een seksbuddy of een knuffelmaatje in het beleid op te nemen.”

Volgens Nanda worden niet alleen de singles over het hoofd gezien. “Ik vind dat de jongeren, de middelbare scholieren en de studenten volledig worden vergeten. Tot nu toe hebben deze groepen in Den Haag geen prioriteit gekregen. Dat vind ik erg kwalijk.” Er stijgt een luid applaus op uit de zaal.

Tijdens het voortdurende applaus bedankt Roel zijn gasten en kondigt hij het slotzang van Kiki Schippers aan. Nog voordat ze bij het eerste refrein is beland, heeft een aantal toeschouwers schoorvoetend de zaal verlaten. Het is inmiddels voorbij negen uur. “We moeten echt gaan, anders zijn we niet voor de avondklok thuis.” 

Foto: Anna van Kooij. annafotografie.nl