Geen verkiezingen voor Universiteitsraad

Er zijn dit voorjaar geen verkiezingen voor de studentenzetels van de Universiteitsraad. Er zijn precies 12 kandidaten voor de 12 zetels. Ook voor de meeste faculteitsraden hoeven er geen verkiezingen te worden uitgeschreven. De langstudeerboete lijkt als een donkere wolk boven de universitaire democratie te hangen.
Buitengewoon teleurstellend, zegt de voorzitter van de Universiteitsraad Fred Toppen over het uitblijven van verkiezingen voor de raad. Er zijn niet genoeg kandidaten om verkiezingen voor uit te schrijven.  Ook de voorzitters van de studentenfracties Lijst Vuur, Partij van de Utrechtse Student en Helder vinden het jammer dat er geen verkiezingen zijn.
Het gebrek aan animo zou te wijten zijn aan de vrees voor de langstudeerboete en het afschaffen van de studiefinanciering voor de master. Een oplossing daarvoor zou kunnen zijn om het raadswerk in deeltijd te gaan doen. In plaats van vier dagen per week, zou het werk ook in 2 of 2,5 dag kunnen gebeuren. Op die manier kunnen studenten het raadswerk naast hun studie doen. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat  lid zijn van een medezeggenschapsraad gewoon niet populair (meer) is.
Fred Toppen, wat denk jij?
“Het is zorgelijk dat er zo weinig kandidaten te krijgen zijn. De huidige raadsleden hebben echt hun best gedaan om studenten geïnteresseerd te krijgen. Ze hebben ook vele gesprekken met belangstellenden gevoerd. Geschikte kandidaten haakten uiteindelijk af. De angst voor de langstudeerboete werd regelmatig als reden genoemd.”
Maar kan het niet ook zo zijn dat de medezeggenschapsraad op universitair niveau gewoon minder populair is geworden? Het feit dat de U-raad over de meeste onderwerpen slechts adviesrecht heeft bijvoorbeeld?
“Een verleidelijke theorie. Maar één die niet opgaat, denk ik. Ook al heeft de U-raad weinig instemmingsrecht, de U-raad kan nog wel allerlei plannen bijsturen. Afgaande op de gehouden discussies, kan ik zeggen dat we wel degelijk verschil maken. Er gaat een zuiverend effect uit van het werk van de U-raad. Dat moet je niet onderschatten.”
En het argument dat de U-raad dit jaar nauwelijks voor studenten interessante onderwerpen heeft behandeld, waardoor het werk van de studentleden weinig reuring heeft veroorzaakt?
“Dat kan kloppen. Er werden geen onderwerpen van het kaliber ‘invoeren bindend studieadvies’ of ‘hertentamen bij een 4 of 5’ behandeld. Het voor studenten belangrijke nieuws zat dit jaar bij de faculteiten; Geesteswetenschappen, Bèta en Rebo. Onderwerpen die minder abstract zijn dan de onderwerpen waar de U-raad zich mee bezighoudt dit jaar, zoals het universitaire profiel of de besloten brainstormsessies over het Strategisch Plan.”
Wat als volgend jaar blijkt dat er weer geen verkiezingen nodig zijn?
“Ik hoop dat dit een eenmalig probleem is. Zo niet dan moeten we gaan nadenken over bijvoorbeeld bestuurswerk in deeltijd. Nu zijn de studenten vier dagen in de week bezig met de U-raad. Dat zou dan terug moeten naar 2 of 2,5 dag voor een periode van 2 jaar zodat je voldoende ervaring in huis houdt. “Het werk zal dan wel anders worden. Dan zou je meer op hoofdlijnen moeten besturen en de franje, zeg maar, er af moeten knippen. Nu hebben studenten de tijd om zich echt in onderwerpen te verdiepen en om eigen onderwerpen in te brengen.
Waardoor zou de medezeggenschap in populariteit kunnen winnen?
“Misschien moet de medezeggenschap anders worden vormgegeven. Daar wordt op landelijk niveau met elkaar ook over gesproken. Een actiepunt is om mensen bij elkaar te brengen en hen over een onderwerp te laten brainstormen. Met de conclusies moet een U-raad dan aan de slag. Hierdoor word je vanuit de gemeenschap gevoed en breng je ideeën in die daar leven en dus interessant gevonden worden.”
Waar staan de fractievoorzitters van lijst Vuur, PvdUS en Helder in deze discussie?
Roel Wouters van lijst Vuur, met 7 zetels in de raad: “In de ideale situatie heb je meer dan genoeg aanmeldingen om meer dan genoeg kandidaten te hebben waaruit de studenten kunnen kiezen. De afgelopen twee weken werd ons duidelijk dat het moeilijk was om voldoende kandidaten te krijgen. Toen is ook de discussie gevoerd wat we moesten doen als er niet voldoende kandidaten zouden zijn.
“Gelukkig bleken we 7 kandidaten te hebben. Evenveel als het aantal zetels dat we nu hebben. Toeval. De PvdUS en Helder hebben ook toevallig net zoveel kandidaten hebben als het aantal zetels dat ze nu hebben. Je zou haast een complot vermoeden, maar dat is niet zo. Als er overigens in totaal meer dan 12 kandidaten zouden zijn geweest, zouden we verkiezingen hebben gewild. Het is het democratische om te doen en het legitimeert het werk van de leden.
“Dat wij uiteindelijk nog 7 studenten hebben weten te trekken, is denk ik omdat we de oudste vereniging zijn van de drie lijsten. Ook hebben we een breed profiel als je kijkt naar onze achterban. Daarnaast onderhouden we ons netwerk goed. We hebben contacten met allerlei studentenorganisaties.
“Ik denk dat we kunnen concluderen dat de maatregelen om het langstuderen tegen te gaan, zeker een rol spelen. De boete, het afschaffen van de stufi voor masterstudenten. Het gaat om veel geld, maar ook om de sfeer die het kabinet creëert. Je moet in tempo studeren en studenten mogen geen tijd besteden aan fratsen.
“Zelf zou ik - ook in deze tijd - nog steeds kiezen voor de U-raad. Ik ben derdejaars Geneeskunde en ik moet volgend jaar alle vakken halen om niet uit te lopen. Mijn master duurt drie jaar en daar krijg ik geen stufi meer voor. Dat gaat toch om 10.000 euro. Toch zou ik de U-raad in zijn gegaan. Ik vind het leuk en een eer om samen met de bestuurders van een zo grote organisatie mee te mogen denken en praten.
“Of je de U-raad ook in deeltijd kan doen? Als je als deeltijder dan twee jaar raadslid bent, lijkt me dat geen oplossing. Dan krijg je ook last van de langstudeerboete. Het voordeel van fulltime besturen is dat je elkaar een heel jaar, als fractie en als studentengeleding, elke dag weer ziet en met elkaar discussieert over de organisatie, het onderwijs en het onderzoek. Als je de U-raad in deeltijd doet, dan doe je de U-raad naast je studie en zie je elkaar waarschijnlijk meer sporadisch. Ik denk dat de U-raad dan aan waarde verliest.”
Guido van Seeters van de PvdUS, met 3 zetels in de raad: “Wij zagen al vroeg aankomen dat het moeilijk zou zijn om kandidaten voor de U-raad te krijgen. In oktober zijn we daarom al begonnen met het benaderen van studenten en het voeren van gesprekken. Maar bijna alle kandidaten haakten af vanwege de langstudeerboete. De één was al uitgelopen met de studie en de ander was bang uit te lopen. Zonder de langstudeerboete hadden we zeker zes kandidaten gehad.
“Ik vind het jammer dat er geen verkiezingen zijn. We hadden gehoopt nog een extra zetel te bemachtigen. Als alle partijen één kandidaat meer hadden gehad dan het huidige aantal zetels dat ieder heeft, dan was ik voor verkiezingen geweest.
“Ik vind het moeilijk om te zeggen of er ook andere oorzaken zijn waardoor studenten minder geïnteresseerd zouden zijn in de universiteitsraad. De mensen om mij heen zijn allemaal bekend met de U-raad en vinden het interessant werk; dat is natuurlijk geen doorsnee van de Utrechtse studenten. Ik weet niet of de alledaagse student heel bekend is met de U-raad.
“Om naast het raadswerk nog te studeren, is moeilijk. Ik heb begin dit jaar nog colleges en werkcolleges gevolgd, maar dat hield ik niet vol. Ik sta ingeschreven bij de eenjarige master Vraagstukken van Beleid en Organisatie. Ik moet volgend jaar dus alles wel in één keer halen.
“Of je ook in deeltijd de U-raad kan doen zodat je er nog naast kan studeren? Die vraag vind ik moeilijk te beantwoorden. Nu hebben we wel de tijd om ons goed voor te bereiden. Met minder uren wordt dat lastig.”
Lennart van Doremalen, partij Helder, met 2 zetels in de raad: “Het liefst had ik gezien dat er zich 100 kandidaten voor de verschillende partijen hadden aangemeld, zodat er verkiezingen gehouden konden worden. Op die manier hadden studenten op basis van de inhoudelijke verschillen tussen de partijen een keuze kunnen maken. Maar helaas is de realiteit anders.
“Dit jaar kwamen er minder mensen naar onze informatiebijeenkomsten. Toch leken we als gehele studentengeleding met iets meer dan 12 kandidaten uit te komen. Toen is er wel discussie geweest of je verkiezingen moet houden als er maar 13 of 14 kandidaten zouden zijn. Verkiezingen kosten een hoop geld en tijd, maar zonder verkiezingen is het moeilijk om de zetelverdeling te rechtvaardigen. Uiteindelijk trokken een aantal studenten zich wegens persoonlijke redenen terug en kwamen we uit op 12.
“Het zou kunnen dat de langstudeerboete en de invoering van het sociaal leenstelsel in de masterfase zorgen voor de lage animo. Zelf ga ik voor het tweede jaar de U-raad in - omdat ik dit werk superinteressant vind. Je bent bezig met politiek; van het niveau van de Tweede Kamer tot opleidingsniveau. Daardoor krijg ik te maken met de langstudeerboete, maar dat vind ik zo’n extra jaar waard. Ik zit nu in mijn vierde jaar en ik heb nog een half jaar nodig om mijn bachelor te halen. Ik heb dit jaar gespaard om de boete te kunnen betalen.
“De U-raad in deeltijd doen lijkt me op dit moment niet mogelijk. Als student moet je veel leren en een netwerk opbouwen en onderhouden. Misschien zou het kunnen als je twee jaar in deeltijd in de U-raad zou zitten, maar daarmee loop je het risico dat je zowel bachelorstudenten (die na hun bachelor ergens anders heen willen) als masterstudenten die de universiteitsraad in willen tijdens hun uitloopjaar, uitsluit van een plek in de universiteitsraad.”

Verkiezingen faculteitsraden
Voor de meeste faculteitsraden geldt dat er geen verkiezingen gehouden hoeven te worden voor de studentenzetels.
Bètafaculteit: Elk van de 6 districten heeft één studentzetel. Een zevende zetel is voor een ‘algemeen’ studentlid. Voor 5 districten zijn er meer kandidaten dan zetels dus komen er voor die zetels verkiezingen. Tegelijkertijd wordt de lege zetel van de personeelsgeleding opgevuld. Natuurkunde, die vorig jaar vacant werd, heeft weer een personeelslid. Dit jaar blijft de zetel voor Scheikunde leeg.
Rebofaculteit: Voor de districten Rechtsgeleerdheid (6 zetels) en USBO (3 zetels) komen verkiezingen. Voor Economie (3 zetels) zijn er precies genoeg kandidaten.
Diergeneeskunde: Precies genoeg kandidaten voor de 8 zetels die gelijk verdeeld zijn over bachelor- en masterstudenten.
Geesteswetenschappen: Precies genoeg kandidaten voor de 12 zetels die verdeeld zijn over de drie departementen.
Geowetenschappen: Precies genoeg kandidaten voor het aantal zetels. De raad groeit vanwege de overheveling van onderzoeksgroepen van de Bètafaculteit, waardoor er in plaats van 7 nu 8 zetels voor studenten zijn.
Sociale wetenschappen: Precies genoeg studenten voor de 7 zetels.
Geneeskunde: Er komen geen verkiezingen. 5 zetels zijn voor geneeskundestudenten, 2 voor biomedische wetenschappen. Zetel 8 blijft officieel vacant. Bij de aanmelding van de geïnteresseerde student Klinische Gezondheidswetenschappen ging iets mis waardoor de student toehoorder wordt. Een van de twee vacatures voor de personeelsgeleding is opgevuld. In totaal heeft het personeel ook 8 zetels.