Hey lekker ding, waar ga je naartoe?

Je herinnert je vast wel de ludieke actie van twee jaar geleden waarbij mannen op straat werden nageroepen door een vrouw. Vanaf een groot scherm op de stadhuisbrug riep een vrouw bijvoorbeeld: “Hey jij daar, heb je zin in seks?” Het filmpje maakte deel uit van een campagne van de gemeente Utrecht tegen straatintimidatie. 

Voor dezelfde campagne werden er door de gemeente ook drie video’s gemaakt waarin jongens en mannen wel zelf de daders waren. In onderstaande video is bijvoorbeeld te zien dat een vrouw wordt nageroepen door drie mannen. Ze zeggen dingen als: “Tietjes!” en “een 8,5 voor deze lekkere billen.” Posters in de stad met de slogan ‘stop losergedrag’ sloten aan bij die video’s. 

Student Yvo Dragt was stagiair bij de afdeling Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Utrecht. Hij deed voor de gemeente en voor zijn masterscriptie onderzoek naar de effectiviteit van één van de posters en van de drie video’s. 

Als methode voerde hij een analyse uit waarbij hij zowel het effect van de visuele als tekstuele onderdelen van de campagne onderzocht. Ook nam hij vragenlijsten af om te testen of de campagne de doelgroep kon laten nadenken over hun gedrag rondom straatintimidatie. Volgens Yvo’s resultaten is er nog voldoende ruimte voor verbeteringen. 

Verbeteringen
Het onderzoek wijst uit dat het niet slim is om de aandacht te richten op voorbeelden van straatintimidatie, zoals het naroepen van vrouwen. Volgens Yvo ligt de nadruk dan op de overtreders van de norm. “Hierdoor kan het lijken alsof zulk gedrag normaal is.”

Ook heeft hij kritiek op de slogan ‘stop losergedrag’. “Het is belangrijk om negatief en dwingend taalgebruik te vermijden. Jonge mensen zullen anders juist weerstand bieden tegen de boodschap.” 

Yvo komt in zijn scriptie ook met verbeterpunten voor de gemeente. Volgens hem zou de boodschap op een meer impliciete manier gebracht moeten worden. “Zeg bijvoorbeeld: ‘Het had je moeder of zus kunnen zijn’. Zo behoud je wel een confronterende toon, maar wijs je niet met het vingertje.”

De focus op de intimiderende mannen is volgens Yvo niet per se verkeerd, maar dan moet duidelijk zijn hoe zij zich wél horen te gedragen. “Je zou bijvoorbeeld aan het einde van het filmpje een voice-over kunnen laten vertellen wat wel gewenst gedrag is wanneer er een vrouw voorbij loopt.” 

Tot slot kan de inzet van rolmodellen de overtuigingskracht van campagnes vergroten, meent Yvo: “Denk bijvoorbeeld aan rapper Quentin Correia. Hij kan als voorbeeld dienen voor jonge mannen. Hij is ook al eerder ingezet voor campagnes over sociaalmaatschappelijke problemen onder jongeren.”

Op basis van de bevindingen van Yvo, van adviezen van inwoners, slachtoffers en professionals en andere informatie, gaat de gemeente de campagne dit jaar doorontwikkelen, zo is aangekondigd. Yvo: “Daar ben ik ontzettend trots op.”

Posters uit de campagne

Met name in de grote steden zoals Utrecht of Amsterdam worden jonge vrouwen op straat geïntimideerd, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Ze worden ongewenst nagefloten, nageroepen, nagesist of achtervolgd. 

Met een actieplan gericht op onderwijs, voorlichting en bewustwordingscampagnes wil de gemeente Utrecht duidelijk maken dat grensoverschrijdend gedrag niet geaccepteerd wordt. Daarnaast worden daders aangepakt en slachtoffers ondersteund.

Ben je zelf slachtoffer van straatintimidatie? Via de website van de gemeente Utrecht kun je hier melding van maken. Ook als je niet zelf geïntimideerd bent maar dit bij een ander hebt gezien. 

Hierdoor weet de gemeente waar, wanneer en hoe staatintimidatie zich afspeelt binnen Utrecht en kan er beter iets aan gedaan worden. Als je getuige bent van straatintimidatie kun je er bijvoorbeeld wat van te zeggen of doen alsof je het slachtoffer kent.