Met meer instemmingsrecht kun je tenminste echt meebeslissen

Hoe kijken UU’ers aan tegen de roep om meer democratie in universiteiten? Harm de Jong, studentlid van de faculteitsraad Rebo, vraagt meer transparantie en meer instemmingsrecht. Dan kan de medezeggenschap pas goed functioneren.

Jij pleit voor meer transparantie en instemmingsrecht voor de faculteits- en universiteitsraad. Wat is volgens jou de toegevoegde waarde?
“Ik heb een column geschreven voor het blad van Perikles waarin ik zeg dat de medezeggenschap moet veranderen. Die column kwam precies uit op de dag dat het Bungehuis in Amsterdam werd bezet. Ik had de tekst een maand daarvoor al geschreven. Voor alle universiteiten geldt dat de medezeggenschap sinds 1997 is afgebroken toen de Wet modernisering universitaire bestuursorganisatie (MUB) inging. Daardoor werd het instemmingsrecht enorm beperkt.

Hoe kijken UU'ers aan tegen de roep om meer democratie aan universiteiten?  DUB vraagt het ze. 
“Nu krijg je als medezeggenschapper van het bestuur een mooie brief met vaak wat tabellen en een toelichtende tekst. Maar je krijgt nooit de documenten of rekenmodellen te zien die aan een besluit ten grondslag hebben gelegen. Daardoor weten we niet wat de onderhandelruimte is. Doordat je in de meeste gevallen geen instemmingsrecht hebt, kun je vaak niets uitrichten als je het niet eens bent met een besluit van het bestuur.
“Opmerkelijk is dat de Universiteitsraad in Utrecht denkt dat het een stevige positie heeft, maar naar mijn mening gedragen zij zich als  bestuurder in plaats van als kritisch lid dat het College van Bestuur controleert.”
En hoe zit dat op facultair niveau?
“Daar is het eigenlijk hetzelfde. Als raad proberen we al maanden, zo niet jaren boven tafel te krijgen hoe de financiering van de nog op te richten colleges voor Rechten (uitbreiding van het Utrecht Law College, red.) en Economie in elkaar steekt. Het bestuur zegt steeds dat de faculteit er geld op moet toeleggen als er geen extra collegegeld aan de studenten wordt gevraagd. Maar een goede onderbouwing van de cijfers krijgen we niet. Als het Rebo-bestuur de faculteitsraad serieus neemt, is ze daar transparant in en laat het ons daar echt over meedenken en meebeslissen.”
Maar ligt het soms ook niet aan de raadsleden zelf als ze niet genoeg weerwoord te bieden hebben aan het bestuur? Zijn ze wel kritisch genoeg?
“Ik steek op dit vlak de hand in eigen boezem. Soms kan ik beter voorbereid een vergadering instappen. Er is namelijk maar een kleine ruimte waarbinnen je invloed kan uitoefenen en die ruimte moet je optimaal benutten. Daarvoor moet je niet alleen kritisch zijn en je goed inlezen, maar heb  je ook kennis nodig en daar is niet altijd tijd of geld voor bijvoorbeeld een cursus voor. Ik werd in anderhalf uur ingewerkt als nieuw raadslid. Het eerste stuk dat op de agenda stond was de begroting. Daar kun je je niet in zo’n korte tijd goed op voorbereiden.”
In de column heb je het ook over het Haagse rendementsdenken waarop de universiteiten beleid maken. Als je daar als student of docent tegen ageert, moet je toch in Den Haag zijn lijkt me en niet bij het universiteitsbestuur?
“Dat is zo. Maar je kunt als universiteiten gezamenlijk een vuist maken richting Den Haag, zowel de besturen als de docenten en studenten. Het is jammer eigenlijk dat de Amsterdamse studenten hierin het voortouw hebben moeten nemen, maar nu de aandacht op de medezeggenschap en het rendementsdenken is gevestigd, kun je nu een punt maken.”
Zal het tot een bezetting komen in Utrecht?
“Ik hoop niet dat dat nodig is, maar we zien in Amsterdam dat de bezetting wel helpt en de discussie over een betere medezeggenschap en het rendementsdenken daardoor nu goed wordt gevoerd. In Utrecht zijn er ook verschillende debatten over de medezeggenschap aan de UU.  Dat zijn goede tekenen. Je moet nu profiteren van het feit dat je de ruimte hebt om de discussie en de manier waarop de medezeggenschap functioneert te beïnvloeden.”
Op 4 maart 2015 verscheen het eerste verhaal in een korte serie over UU’ers die hun licht over de UU-medezeggenschap laten schijnen.
Hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman De MUB-moeheid uit zich aan de UU in boze, overspannen docenten