Nieuwe brede bètabachelor moet andere groep studenten aanspreken

Het faculteitsbestuur Bètawetenschappen zou over vier jaar graag een dergelijke nieuwe opleiding kunnen aanbieden. Volgens vice-decaan Bert Klein Gebbink is de bachelor, die nu nog de werktitel ‘Natural Sciences’ heeft, hoognodig om het aantal bètastudenten op peil te houden. Eerder dan verwacht ziet de Utrechtse faculteit Bètawetenschappen de nadelige effecten van de demografische ontwikkelingen terug in de instroomcijfers. 

De onstuimige groei van de afgelopen vijf jaar is voorbij. Het aantal studenten nam elk jaar met zo’n 5 procent toe tot een totaal van 8300. Maar in het afgelopen jaar was er voor het eerst een daling van het aantal eerstejaars studenten te zien van 5 procent. Bij Informatica (-12 procent) en Informatiekunde (-24 procent) was de afname nog een stuk groter. Maar ook de belangstelling voor Wiskunde (-3 procent) loopt terug.

Uit de ijskast
En dat is een ongewenste ontwikkeling weet Bert Klein Gebbink. Hij verwijst naar statements van Universiteiten van Nederland (UNL) en werkgeversorganisatie VNO NCW: “Nederland heeft meer bètatalent nodig. De behoefte aan bètageschoolde afgestudeerden neemt toe, in het bedrijfsleven, maar ook op andere plekken in de maatschappij. Onze ambitie blijft om zoveel mogelijk aan die vraag tegemoet te komen.” 

Ook in het kader van het landelijke sectorplan is een groei van het aantal studenten afgesproken. Alle reden dus om vaart te zetten achter een voorstel dat al voor de coronacrisis op tafel kwam van het faculteitsbestuur, maar enige tijd on hold werd gezet. Een marktverkenning had destijds onder meer uitgewezen dat een breder opgezette studie een interessante optie zou zijn voor vrouwelijke studiekiezers.

Weinig belangstelling
Aankomende vrouwelijke studenten tonen relatief weinig belangstelling voor de huidige disciplinair georganiseerde klassieke studies wiskunde en natuurkunde of voor de relatief nieuwe disciplinaire studies Informatica en Informatiekunde. 

De percentages vrouwelijke studenten lopen bij de vier genoemde studies in Utrecht uiteen van 14 procent bij Informatica tot 22 procent bij Natuurkunde en 24 procent bij Informatiekunde en bij Wiskunde. 

In het kader van het landelijke sectorplan had de Utrechts faculteit de ambitie uitgesproken dat het aandeel vrouwelijke studenten in 2024 bij Informatica 15 procent zou zijn, 30 procent bij Informatiekunde en 35 procent bij Natuurkunde en Wiskunde. Die streefcijfers worden dus niet gehaald.

Uit de voorbereidende onderzoeken van vijf jaar geleden bleek dat vrouwelijke studiekiezers eerder geneigd zouden zijn om voor de genoemde bètavakken te kiezen als die meer geïntegreerd en interdisciplinair zouden worden aangeboden. 

Niet Engelstalig
De vrees dat een nieuwe brede studie kannibaliseert op de bestaande disciplinaire studies zou volgens de studie ongegrond zijn. Klein Gebbink: “De conclusie was destijds dat we ons standaardpubliek goed weten te bedienen, maar dat we om nieuwe studenten te trekken echt ook met iets nieuws moeten komen.”

Toch duurde het even voordat de faculteit werkelijk aan de slag ging met het plan. Er werden gesprekken gevoerd met de Eindhovense universiteit om te kijken of er misschien gezamenlijk een opleiding opgezet kon worden. Dat bleek nog te veel toekomstmuziek. 

Ook was het aanvankelijk de bedoeling om de opleiding Engelstalig te maken om ook internationale studenten te trekken. Dat is door de politieke weerzin tegen nieuwe Engelstalige studies niet meer mogelijk. Klein Gebbink: “Hadden we het liever Engelstalig gedaan? Dat zou nog steeds onze voorkeur hebben. Maar die vraag is op dit moment niet relevant.”

Nieuwe onderwijsvormen
Het faculteitsbestuur heeft recent een zogenaamde ‘blauwdrukcommissie’ aan het werk gezet die de contouren van de nieuwe opleiding moet schetsen. Volgens Klein Gebbink dient de brede interdisciplinaire life sciences-opleiding Molecular & Biophysical Life Sciences die vier jaar geleden in Utrecht van start ging als voorbeeld. 

Daarnaast zal de opleiding vernieuwende onderwijsvormen moeten gaan aanbieden. “We gaan gericht kijken hoe we die andere studiekiezers ertoe kunnen verleiden om voor onze faculteit te kiezen. De blauwdrukcommissie zal daar voorstellen voor doen. Het moet echt een heel andere opleiding zijn dan die we nu hebben.”

Volgend jaar wil het faculteitsbestuur besluiten of de ontwikkeling van de nieuwe bachelor door zal gaan. De verwachting is dat deze op zijn vroegst in 2029 van start kan gaan.”