Nog proefpersonen nodig voor armband die coronabesmetting dagen eerder kan opsporen

Het onderzoek met de naam Covid-red maakt gebruik van al bestaande technologie. De armbandjes zijn van het merk Ava en worden tot nog toe gebruikt door vrouwen die zwanger willen worden en willen weten wanneer ze vruchtbaar zijn. “Maar de gegevens uit de armband kunnen ook iets zeggen over een mogelijke infectie”, vertelt hoofdonderzoeker en klinisch epidemioloog Rick Grobbee. Een verhoogde lichaamstemperatuur kan bijvoorbeeld wijzen op een beginstadium van koorts, en een verstoring van de ademhaling kan duiden op kuchen of benauwdheid.

Voor het klinische onderzoek in Utrecht worden 20.000 proefpersonen gezocht. In een paar weken tijd, hebben zich ondertussen al 10.000 mensen aangemeld. Zij moeten de armband ‘s nachts dragen en elke ochtend de gegevens uit de armband uploaden in een app. Ook vullen ze elke twee weken een online vragenlijst in en sturen ze vier keer een paar druppels bloed op. Bloedbank Sanquin helpt mee met het onderzoek, en maakt uit het bloed op of er niet toch een coronabesmetting heeft plaatsgevonden zonder dat de proefpersoon of de armband dat opgemerkt heeft.

Sensoren in de armband meten lichaamswaarden zoals hartslag, temperatuur, ademhalingsfrequentie en de variabiliteit van deze factoren. Ook de slaapintensiteit wordt gemeten. Een incidentele toename van bijvoorbeeld hartslag is geen probleem, omdat dat niet direct duidt op een infectie. “We maken onderscheid tussen wat virus specifiek is en wat niet. De sensoren werken zoals ze ontworpen zijn voor het meten van de vruchtbaarheid, maar de data wordt op een andere manier gebruikt. We ontwikkelen een algoritme om covid te voorspellen, in plaats van een algoritme om fertiliteit te voorspellen”, aldus Grobbee.

Vals positieven
Het onderzoek loopt maximaal 9 maanden, maar de voorlopige resultaten kunnen al helpen in de huidige strijd tegen corona. Grobbee: “Het is heel moeilijk te voorspellen hoe lang je nodig hebt om een goed algoritme te ontwikkelen. Maar we proberen zo vroeg mogelijk al wel met voorlopige resultaten te komen. Daar moeten we wel voorzichtig in zijn, zodat we niet te veel mensen ongerust maken. Op dit moment is een derde of een kwart van de door de armband gesignaleerde besmettingen nog een vals positief.” Als de armband aangeeft dat je mogelijk een infectie hebt, moet een coronatest dat nog definitief uitwijzen. Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat je een andere infectie hebt.

Het onderzoek wordt gefinancierd door het Europese Innovative Medicines Initiative (IMI), middels een corona-onderzoeksbeurs van 10 miljoen euro. Negen internationale partners nemen deel aan het onderzoek, maar het onderzoek vindt voor het grootste deel (zo’n 90 procent) plaats in Nederland.

Liechtenstein heeft al voorlopige resultaten kunnen presenteren, vertelt Grobbee. “Dat was de eerste analyse waar we echt een algoritme konden testen. 1100 mensen namen deel aan het onderzoek, en er was in 100 gevallen sprake van een daadwerkelijke coronabesmetting. In 71 procent van de gevallen was die besmetting op voorhand gedetecteerd door de armband, ten minste twee dagen voordat de symptomen begonnen.” Dat zijn veelbelovende resultaten, meent Grobbee, maar om echt een conclusie te kunnen trekken, is meer onderzoek nodig.

Toekomstige pandemieën
Die paar dagen ‘winst’ voordat iemand symptomen opmerkt en zich laat testen, kan een wereld van verschil maken in hoe snel een virus zich verspreidt. Grobbee: “Dit is het eerste smart device dat real time gegevens verwerkt. Dat is belangrijk, want wanneer je in een vroegtijdig stadium een coronabesmetting signaleert, kun je direct in quarantaine en bestaat er een kleinere kans dat je anderen besmet. Daarmee zouden we deze pandemie sneller kunnen indammen. En het kan ook helpen in de toekomst. Dit onderzoek is niet beperkt tot deze epidemie. Met kleine aanpassingen kun je de armband ook gebruiken bij toekomstige infectieziekten.”

Cultuursector
Na de eerste roep om proefpersonen hebben zich meer dan 5000 mensen aangemeld, onder wie Nick Schilder van muziekduo Nick & Simon. Ondertussen is dat aantal verdubbeld. In onderstaande video vertelt Schilder waarom het voor hem belangrijk is om mee te doen aan het onderzoek. “De muzieksector ligt al enige tijd op één oor. We willen heel graag terug het podium op, net als de 100.000 andere mensen die in de sector werkzaam zijn. […] Zo’n onderzoek kan heel mooi aansluiting hebben op de evenementenbranche. Het kan ervoor zorgen dat mensen toch op een veilige manier nog een festival kunnen bezoeken, waar iedereen heel erg aan toe is.”

Proefpersonen moeten 18 jaar of ouder zijn en kunnen niet deelnemen als ze al een coronabesmetting hebben gehad of al gevaccineerd zijn. Het armbandje krijgen proefpersonen gratis thuisgestuurd.