Omstreden onderwijsvernieuwer had opleidingskeuring Fontys niet mogen doen

Dinsdag meldde Volkskrant-columnist Aleid Truijens dat Dochy in 2017 lid was van het visitatiepanel dat de ICT-bacheloropleiding van Fontys als ‘excellent’ beoordeelde. En in juli 2022 zat hij in het deskundigenpanel dat positief adviseerde over de nieuwe Fontys-masteropleiding Applied IT. Op grond van deze rapporten werden beide opleidingen goedgekeurd door onderwijskeurmeester NVAO.

“Dat moet je niet willen’, zegt NVAO-voorzitter Arnold Jonk woensdag in de Volkskrant over Dochy’s deelname aan de panels. Leden daarvan moeten volgens de NVAO-regels verklaren dat ze zeker vijf jaar lang geen “directe of indirecte” banden hebben gehad met de opleiding of instelling in kwestie, die kunnen leiden tot belangenverstrengeling “of de schijn daarvan”. De NVAO gaat de regels verder verduidelijken, belooft Jonk.

Zorgelijk
Onderwijsminister Dijkgraaf stelt dat de onafhankelijkheid van panelleden boven elke twijfel verheven moet zijn en noemt het “zorgelijk” dat dit bij de selectie van Dochy niet goed is gegaan. “We zijn hierover in gesprek met de NVAO. Criteria moeten kraakhelder zijn.”

De constatering dat de NVAO-regels niet goed zijn toegepast komt op een pijnlijk moment. Minister Dijkgraaf is voorstander van een nieuw accreditatiesysteem (“instellingsaccreditatie”) waarbij universiteiten en hogescholen zelf de kwaliteit van hun onderwijs bewaken en de NVAO in principe alleen maar controleert of ze dat goed doen. Slechts een krappe meerderheid van de Tweede Kamer steunt de minister daarin.

De Onderwijsraad heeft principiële bezwaren en wil dat de toezichthouder van de overheid de opleidingen zelf blijft keuren. “De overheid moet niet alleen afhankelijk zijn van het eigen oordeel van onderwijsbestuurders”, zei voorzitter Edith Hooge een jaar geleden. Maar minister Dijkgraaf wimpelde die bezwaren in december weg.

Omstreden onderwijsvernieuwing
Afgelopen zaterdag publiceerde de Volkskrant een artikel over de omstreden onderwijsvernieuwing bij Fontys Hogeschool die mede gebaseerd is op de HILL-methode (High Impact Learning that Lasts) van Dochy. Daarin werken studenten samen aan het oplossen van vraagstukken in de beroepspraktijk.

De methode past in de onderwijsvernieuwingen die 25 jaar geleden in zwang kwamen. Docenten geven niet langer klassikaal les, is de gedachte, maar coachen hun studenten bij hun zoektocht naar antwoorden. De HILL-methode wordt breed toegepast bij Fontys en een aantal andere hogescholen, maar zorgde ook voor onvrede en het vertrek van docenten.

De discussie bij Fontys raakte in een stroomversnelling toen Dochy in oktober 2022 tot 4,5 jaar celstraf werd veroordeeld wegens de verkrachting van een  student in 2016. Hij bleek al in 2018 te zijn geschorst door de KU Leuven, maar had tot aan zijn veroordeling nog allerlei trainingen en masterclasses aan docenten over zijn onderwijsmethode gegeven.

Na een kort onderzoek constateerde het geschrokken Fontys-bestuur dat ook de medewerkers en studenten niet op de hoogte waren geweest van de schorsing van de hoogleraar en de verdenking van verkrachting.