Privacy belangrijk maar UU verbiedt Zoom of online proctoring niet

“Studenten zouden niet hoeven te kiezen tussen hun privacy of het oplopen van studievertraging.” Met dit statement van studentraadslid Anneke Marien probeert de studentengeleding van de U-raad op 20 april een verbod op Zoom en online proctoring te bewerkstelligen. Het College van Bestuur vindt in deze crisis de zorgen over de privacy van studenten en werknemers ondergeschikt en wil studievertraging voorkomen door het onderwijs en de tentaminering online door te laten gaan. “We nemen de privacy natuurlijk serieus, maar nood breekt wet”, antwoordt rector Henk Kummeling.

Zoom en proctoring
Onder de huidige omstandigheden die veroorzaakt worden door de coronamaatregelen, moet  het universitaire onderwijs online zijn weg zien te vinden. Voor vakken met veel studenten maakt een aantal docenten gebruik van Zoom, een programma waarmee je online college kan geven. Het Amerikaanse Zoom is echter in opspraak. Het zou de privacy van gebruikers niet goed beschermen en zou makkelijk te hacken zijn.

Om te kunnen surveilleren tijdens tentamens die door studenten  thuis gemaakt moeten worden, zet de universiteit bij sommige cursussen proctoring in. Bij online proctoring gaat het vaak om programma’s waarmee studenten zich voor de webcam  identificeren, zich laten observeren en hun scherm delen met surveillanten op afstand. Ook over dit type programma’s hebben de studenten van de U-raad zo hun twijfels. Zo hoorden ze dat Utrechts studenten bijvoorbeeld hun ID-kaart voor de webcam moeten houden. Daar kan misbruik van worden gemaakt, is het idee.

Zorgen om privacy
De Utrechtse studentengeleding staat niet alleen in haar zorgen over de veiligheid van online proctoring. Ook studentenvakbond LSVb is kritisch op het gebruik en studenten van de universiteit in Tilburg zijn een handtekeningenactie begonnen om online proctoring een halt toe te roepen,. Student Kunstmatige Intelligentie Timo Diedering schreef in een opinie in DUB te bedanken voor deze vorm van online surveillance die zijn privacy schendt.

De studentgeleding vraagt het universiteitsbestuur een verbod op het gebruik van Zoom. Daarnaast wil ze alternatieve toetsvormen in plaats van tentamens met onlline proctoring. In elk geval wil ze dat Utrechtse studenten beter worden geïnformeerd over de privacy-risico’s van online proctoring en wil ze een alternatief tentamen voor wie niet wenst mee te doen aan een tentamen waarbij er online wordt gesurveilleerd. Dat alternatieve tentamen zou nog in hetzelfde studiejaar moeten worden aangeboden om studievertraging te voorkomen. Nu kunnen studenten wel aangeven niet mee te willen doen, maar dan moeten ze wachten tot het weer mogelijk is om op de universiteit de toets te maken. Dit levert gezien de coronamaatregelen vrijwel zeker studievertraging op.

Privacyland
Rector Henk Kummeling zegt dat het College van Bestuur het programma Zoom niet aanbeveelt, maar het niet zal verbieden. “Onderdelen van onze universiteit hebben ingezet op Zoom, bijvoorbeeld voor colleges van Geneeskunde. Vanwege de crisis hebben we gezegd Zoom te gedogen tot in elk geval blok 4, maar om het nu te verbieden, geeft nog te veel gedoe. Het door laten gaan van onderwijs krijgt nu voorrang. Op sommige universiteiten is Zoom inderdaad verboden, maar in privacyland wordt er ook genuanceerd over gedacht.”

Wel zegt de rector dat docenten en studenten zullen worden gewaarschuwd over hetgeen ze in beeld brengen. Daarnaast wordt gekeken naar andere oplossingen en “zullen we op den duur zeggen dat we bepaalde programma’s niet meer zullen gebruiken”.

Wat betreft online proctoring tijdens tentamens zegt de rector dat dit systeem al jaren in gebruik is. “In Wageningen al vijf jaar en ook bij andere universiteiten al langer. Onze studenten mogen kiezen of ze eraan mee doen of wachten tot live tentamen doen weer kan.” Dit is geen kwestie van kiezen tussen privacy of studievertraging, zegt hij, maar een gevolg van de huidige realiteit.

Alternatieve toetsen
Alternatieven voor tentamen met online proctoring, zoals bijvoorbeeld het schrijven van essays of  openboektentamens waar de studenten in de U-raad om vragen, is voor een aantal vakken niet te realiseren, zegt de rector. “We dringen daar wel op aan maar gelet op de schaal waarop sommige  dingen moeten gebeuren, is dat niet altijd realistisch. Dan is proctoring een optie.” Ook wordt het online surveilleren maar toegepast bij een beperkt aantal tentamens, zegt hij. In de laatste e-mail van het universiteitsbestuur aan alle studenten en medewerkers van vorige week donderdag, de ‘corona-update’, staat dat in blok 3 en 4 samen circa twintig van de 1600 cursussen hiervan gebruik maken.

Wel wordt beloofd om studenten en docenten beter te informeren over de privacy-gevoeligheid van het doen van een tentamen of het geven van onderwijs voor een webcam. ”Er  zullen helderder instructies komen, zegt hoofd onderwijs Renée Filius die ook aanwezig was bij de online U-raadsvergadering. “Als studenten hun ID-kaart moeten laten zien, zullen we ze bijvoorbeeld de tip geven om hun BSN-nummer af te dekken.”

Het Hoger Onderwijs Persbureau meldt vandaag dat D66 schriftelijke vragen heeft gesteld aan Minister van Engelshoven over de privacy-bezwaren van online tentamens. Ook roept D66 het kabinet op om te onderzoeken "of het desnoods mogelijk is om hogescholen en universiteiten in de rest van het academisch jaar alleen voor tentaminering beperkt te openen, of als alternatief voor tentaminering middels proctoring"" .