Reacties betaald parkeren Uithof: 'Pas betalen als alternatieven op orde zijn'

Het hing al jaren in de lucht: de dreiging dat betaald moest gaan worden voor parkeren in De Uithof. De kogel is nu door de kerk. Vanaf 1 oktober betalen medewerkers van de UU en de contractpartners zoals Asito en Sodexo die werken op de universiteit 2 euro per dag om hun auto in de P+R te stallen of 3 euro voor wie gebruikt maakt van een parkeerplaats in de rest van het gebied van het Utrecht Science Park. Daar staat tegenover dat de reiskostenvergoeding voor alle UU’ers omhoog gaat: van 6 naar 10 cent per kilometer met nog steeds een maximum vergoeding van 50 kilometer per dag. De afspraak is gemaakt in het Lokaal Overleg waar werkgever en werknemers in zitten. Andere medezeggenschappers hebben hier geen inspraak in.

De UU voert betaald parkeren in in de hoop dat het autoverkeer in en rond De Uithof wordt teruggedrongen doordat werknemers vaker met de fiets of het openbaar vervoer komen. Ook zou de maatregel eerlijker zijn ten opzichte van de collega's in de binnenstad die altijd al voor het parkeren hebben moeten betalen. 

Met het ov ben ik 1 uur en 7 minuten onderweg. Met de auto 22 minuten

“Ik kan wel met de bus”, zegt een werknemer die met de auto naar het werk in De Uithof komt, “maar dan ben ik veel langer onderweg." De reis met het openbaar vervoer ziet er als volgt uit: "Ik moet 13 minuten lopen naar de bushalte. Ik zou kunnen fietsen, maar bij die halte kan ik mijn fiets niet parkeren. De busrit naar het station duurt 12 minuten. Dan moet ik 12 minuten wachten op de trein die er 11 minuten over doet. Ik heb dan 2 minuten om de bus naar De Uithof te halen. Die doet er 11 minuten over.  Van deur tot deur ben ik op deze manier 1 uur en 7 minuten onderweg. Met de auto kost me dat 22 minuten, dat komt omdat ik meestal buiten de spits rijd. Ik woon bijna 25 kilometer van De Uithof. De kosten lopen ook uiteen. Met het ov ben ik nu per dag 13,56 euro kwijt. De auto kost me nu 6 euro.” De medewerker zegt er straks een euro per dag bij in te schieten als hij parkeert in De Uithof en de reiskostenvergoeding met 4 cent stijgt.

Een andere medewerker vraagt zich af of de universiteit zich wel realiseert, waarom werknemers de auto pakken, “Ik sta niet voor mijn lol in de file”, zegt hij. “Ik woonde eerst dichtbij De Uithof, maar toen we een groter huis nodig hadden, was dat voor ons in Utrecht of de directe omgeving van Utrecht niet te betalen voor ons. We wonen nu nog wel in de provincie, maar niet in een dorp met een rechtstreekse busverbinding met De Uithof. Toen we gingen verhuizen, heb ik er rekening mee gehouden dat ik dus met de auto naar het werk zou gaan en daar speelde het gratis parkeren  een rol in.” Deze medewerker probeert ook meestal buiten de spits te rijden. “Dan doe ik er een half uur over, lukt dat niet dan sta ik in de file en doe er anderhalf uur over. Maar met het openbaar vervoer ben ik nog langer onderweg. De keuze is nu of ik financieel inlever op mijn woon-werkverkeer of dat ik inlever op vrije tijd?”

De reiskosten zijn niet elke maand even hoog, de reiskostenvergoeding is dat wel

Dit zijn slechts twee van de vele voorbeelden van werknemers die klagen over de invoering van parkeergeld. Velen voelen zich gestraft voor het feit dat ze niet in Utrecht wonen, geen directe ov-verbinding hebben met De Uithof en te ver weg wonen om te fietsen. Met het verhogen van de reiskostenvergoeding naar 10 cent, compenseert de UU medewerkers deels de parkeerkosten die ze gaan maken.Sommigen zullen er financieel op achteruit gaan, laat Aletta Huizenga van de directie Human Resource in een schriftelijke reactie weten. "Parkeren is tot oktober gratis voor de medewerkers, maar dat wil niet zeggen dat de parkeerplaatsen de universiteit niets kosten. Het onderhoud, de afschrijvingen, de voorzieningen en het parkeerbeheer kosten geld."

Als reactie op de medewerker die er een euro per gewerkte dag bij inschiet, schrijft ze. "In de praktijk komt het vrijwel niet voor dat iemand elke werkdag van de maand naar het USP gaat, zeker niet op jaarbasis, want medewerkers hebben vakantie en vrije dagen. Op maandbasis zijn de reiskosten dus niet altijd even hoog, maar de reiskostenvergoeding wel." En over de medewerker niet voor zijn lol in de file staat: "We streven er onder meer met deze maatregel naar dat het USP duurzamer én autoluw wordt. Maar als iedereen met de auto blijft komen, houden we file."

De reiskostenvergoeding van 10 cent dekt ook mijn reiskosten niet volledig

Volgens de rekenmodellen (zie kader) van de universiteit is het betaald parkeren het meest onvoordelig voor wie dichtbij De Uithof woont. “Maar mogelijk kunnen juist die medewerkers een alternatief zoeken zoals de (elektrische) fiets of het openbaar vervoer." Wie overstapt van de auto naar de fiets gaat er namelijk per definitie financieel op vooruit, omdat de verhoging van de reiskostenvergoeding niet in parkeergeld gestopt hoeft te worden, reageert de UU. Voor deze UU'ers wordt duurzaam reizen beloond, maar dat gaat niet op voor ov-reizigers die van verder weg komen, zegt een medewerker die altijd al gebruik maakt van fiets en openbaar vervoer. Echt beloond worden zij pas als de reiskostenvergoeding omhoog gaat naar 19 cent per kilometer - het maximum bedrag dat belastingvrij mag worden geincasseerd. Ook vindt hij dat alle gemaakte kilometers dan vergoed moeten worden.

"Nu schiet ik erbij in. De reiskostenvergoeding van 6 cent dekt niet mijn gemaakte reiskosten. De reiskostenvergoeding van 10 cent vanaf oktober dekt dit ook niet volledig. Daar kan ik mijn treinabonnement en mijn abonnementen voor de fietsenstalling in Utrecht en de Swapfietsdie ik in Utrecht gebruik, niet helemaal van betalen. Vooral het treinabonnement voor reizen in de spits is belachelijk duur.” De reiskosten kunnen nog steeds worden aangevuld via een regeling van cao à la carte. “Maar dat gaat ten koste van mijn vakantiegeld.”

Volgens Huizenga betaalt de universiteit al lang 6 cent per kilometer met een maximum van 50 kilometer per dag. “Aan reiskostenvergoeding is de universiteit nu ongeveer 2 miljoen euro per jaar kwijt. Als we dat ophogen naar 19 cent en een onbeperkt aantal kilometers, dan worden de kosten voor de universiteit vele malen hoger.” Wie met het ov komt of met de fiets, gaat erop vooruit, schrijft ze, omdat hun kosten gelijk blijven, en de vergoeding omhoog gaat. Op die manier wordt duurzaam reizen dus beloond, schrijft Huizenga. Een elektische auto staat volgens de UU gelijk aan andere auto's. Hoewel duurzamer zorgt het gebruik ervan niet voor minder drukte op de weg.

Gratis parkeren is geen arbeidsvoorwaarde

Ook voor bijvoorbeeld medewerkers die op onregelmatige tijden werken, zijn er geen bijzondere regelingen. Zo hebben Diergeneeskundigen diensten die vereisen dat ze om 8 uur ’s ochtends aanwezig moeten zijn, maar niet weten hoe laat ze naar huis kunnen. “Het antwoord is dat er slechts tussen 8 en 14 betaald hoeft te worden, wat gunstig is voor mensen die onregelmatig werken. Maar dat is in ons geval niet waar. Ook al moeten we pas na 14 uur aan de slag, we worden geacht om 8 uur aanwezig te zijn.” Ook anderen zeggen dat de uren waarop betaald moet worden, niet voor iedereen een 'oplossing’ zijn. Zo zegt een medewerker: “Ik werk op onregelmatige tijden maar eigenlijk bijna altijd in de ochtend. Ik moet betalen. Collega’s die ’s middags beginnen hoeven dat niet.” De reactie van de universiteit hierop is dat diensten in veel gevallen wisselen, waardoor toch iedereen gecompenseerd wordt. Een arbeidsvoorwaarde is gratis parkeren niet, legt Huizenga uit. "Reiskostenvergoeding is dat wel."

Voordat je betaald parkeren invoert, moeten de voorzieningen wel op orde zijn

Er zijn ook medewerkers die wel begrijpen waarom betaald parkeren wordt ingevoerd vooral gezien de drukte in de spits om De Uithof in of uit te rijden en het feit dat medewerkers van de HU en UMC Utrecht al langer betalen. Toch zet een aantal van hen ook vraagtekens bij het moment waarop betaald parkeren wordt ingevoerd. “Voordat je dat doet, moeten de voorzieningen wel op orde zijn”, zegt een medewerker.

Vraagtekens worden gezet bij de locatie van de P+R waar parkeren een euro goedkoper is. "Als ik daar tijdens de spits uitrij, sta ik meteen in de file, ongeacht welke kant ik oprij. De P+R is voor mij geen alternatief. Sta ik in De Uithof ben ik sneller op de weg naar huis.” Ook is het openbaar vervoer naar De Uithof voor velen niet optimaal. Zeker niet voor de medewerkers van Diergeneeskunde, zegt een medewerker. “De dichtstbijzijnde bushalte is voor ons de halte op de Heidelberglaan. Vanaf daar is het nog een eindje lopen naar de kliniek aan de Yalelaan waar we werken en er is niet eens overal een stoep. Wij hebben ook onregelmatige werktijden wat betekent dat we ook ’s avonds of ’s nachts moeten werken. Volgens mij is het niet verantwoord om vrouwen zo’n eind alleen over straat te laten lopen naar de bushalte, want ’s avonds moet je je best doen om iemand tegen te komen. En bij diergeneeskunde is de meerderheid van de studenten vrouw.”

Ook voor mensen die met hun huisdier bij de kliniek moeten zijn en met de bus komen, is het vaak zoeken naar het juiste pand. “Er staat voor mensen die met de bus komen nergens een wegwijzer die zegt welke kant je vanaf de Heidelberglaan uit moet om bij Diergeneeskunde te komen. Waarom wordt het ov niet doorgetrokken naar Diergeneeskunde? Vroeger stopte er hier gewoon een bus.”

Huizenga schrijft dat de kwestie van de bereikbaarheid van Diergeneeskunde bekend is. “Wij snappen ook dat Diergeneeskundigen verder weg van het openbaar vervoer zitten en dat dit lastig is. Wie van hen in de P+R parkeert, kan wel overwegen een deelfiets te gebruiken. En hoewel het geen onderdeel uitmaakt van het parkeerbeleid, werkt de universiteit samen met Stichting USP aan een nieuwe bewegwijzering voor het Science Park.”

Tot slot de kritiek op de inhuur van Stadsparkeren die het parkeergeld gaat innen. “Alsof dat geen geld kost”, is een veelgehoorde reactie. “We betalen Stadsparkeren daar inderdaad voor. Het bedrijf dat eigenaar is van Stadsparkeren, is de leverancier van onze parkeerapparatuur", schrijft  Huizenga. Medewerkers die willen parkeren tegen het universitaire tarief, moeten hiervoor vanaf september een abonnement nemen op Stadsparkeren. “Maar dat betaalt de universiteit.” Met de opbrengsten van de kortparkeerders die het volledige tarief betalen, wordt de parkeerexploitatie volledig bekostigd, zegt de universiteit. De netto opbrengsten uit de eigen bijdrage van de medewerkers vloeien naar de pot van de reiskosten. Maar het grootste deel van de verhoging van de reiskostenvergoeding komt uit de arbeidsvoorwaardengelden, maar een klein deel komt uit de parkeeropbrengsten.