SP wil een universiteit die wordt bestuurd door studenten en docenten

De Socialistische Partij wil een experiment uitvoeren met de democratisering van het hoger onderwijs. Dan kan iedereen zien of verregaande inspraak van studenten en docenten een goed idee is, zegt Kamerlid Jasper van Dijk.

Aan het begin van de avond demonstreren jongeren van de SP bij het gebouw van de Tweede Kamer. Wake up voor onderwijs, is hun slogan. Ze willen betere universiteiten en hogescholen en scharen zich achter de voorstellen van SP-Kamerlid Jasper van Dijk.

Van Dijk heeft een initiatiefnota geschreven over de toekomst van het hoger onderwijs, naar aanleiding van de wekenlange Maagdenhuisbezetting begin dit jaar. Kern van de boodschap: meer inspraak, minder vastgoedinvesteringen en geen blind ‘rendementsdenken’ meer. Hij krijgt van zijn collega-Kamerleden welgemeende complimenten.

“Het is een mooie prestatie”, zegt Roelof Bisschop van de SGP, “al nodigt het stuk er ook toe uit om het er hardgrondig mee oneens te zijn.” Zo denken wel meer Kamerleden erover.

Al snel komt de wekenlange bezetting van het Maagdenhuis ter sprake: linkse en rechtse partijen kijken daar heel anders op terug. Rik Grashoff (GroenLinks) prijst de burgerlijke ongehoorzaamheid van de actievoerders die een interessant debat teweeg heeft gebracht, maar rechtse partijen smalen vooral over de schade die de bezetters veroorzaakten.

Michel Rog (CDA) verwijt Van Dijk dat hij zich liet fotograferen in het Amsterdamse Maagdenhuis “in de met geweld opengebroken bestuurskamer van Louise Gunning, terwijl andere bezetters op de achtergrond in de persoonlijke paperassen van de bestuursvoorzitter zaten te snuffelen”. Pieter Duisenberg (VVD) vindt nog steeds dat de schade aan het Maagdenhuis op de bezetters moet worden verhaald. Hij heeft er al eens een motie over ingediend en doet dat nu opnieuw. De minister zal later zeggen dat ze erbuiten staat en het overlaat aan de UvA; het is een herhaling van zetten.

Politiek gezien is het experiment met een democratische universiteit spannender. “Een experiment kost niets”, aldus van Dijk, “en het heeft grote voordelen voor mijn critici. Als het mislukt kunt u mij dat inwrijven, maar als het slaagt kan het navolging krijgen. Democratie is niet voor bange mensen.”

Maar juist D66, een van de grootste voorstanders van democratisering, ziet er weinig in. Kamerlid Van Meenen: “Eigenlijk vind ik het jammer dat er een experiment zou moeten komen. Mijn fractie zegt: dat experiment is helemaal niet nodig. Meer inspraak is gewoon een goede zaak, klaar.”

Zijn collega’s willen weten hoe Van Dijk dan een universiteit wil vinden om mee te experimenteren: gewoon aanwijzen, of moeten docenten en studenten er zelf ook achter staan? Dat laatste, verzekert Van Dijk.

In het verleden heeft minister Bussemaker zich schamper uitgelaten over democratisering van het hoger onderwijs, maar intussen lijkt ze welwillender. Ze zal de Kamer een brief sturen met allerlei vormen van inspraak in het buitenland, zegt ze toe, en dan kan daarna bekeken worden of er hier belemmeringen zijn om met die vormen te experimenteren.

Van Meenen raakt er wantrouwig van. Dan moet hij zeker eerst de resultaten van een experiment afwachten voor er iets in de wet veranderd gaat worden. Hij vraagt het rechtstreeks aan Van Dijk: wordt hij niet argwanend als de minister zijn experiment omarmt terwijl ze zelf zo goed als niets doet om de medezeggenschap te versterken? Van Dijk denkt dat het experiment een eventuele wetswijzing niet hoeft te vertragen.

Wordt vervolgd. Begin volgend jaar praat de Kamer over versterking van de medezeggenschap in het hoger onderwijs.