Uitgelekt: toch geld voor achterstandsleerlingen op Prinsjesdag

Op Prinsjesdag, de derde dinsdag van september, maakt het kabinet altijd de nieuwe begroting van alle ministeries voor het volgende jaar openbaar. En steevast lekken er vooraf plannen en bezuinigingen uit.

Voor het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek verandert er voor zover bekend niet zoveel, maar in het voortgezet onderwijs verdwijnt zoals beloofd een omstreden bezuiniging van 177 miljoen euro voor achterstandsleerlingen.

De bezuiniging was in het voorjaar aangekondigd, toen de vier regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB tegenvallers op de Rijksbegroting moesten wegwerken en onder meer nieuwe afspraken over bezuinigingen op het onderwijs maakten. Dat was nog voordat de PVV het kabinet liet vallen. 

Wakker liggen
Zelfs toenmalig minister Eppo Bruins (NSC) lag wakker van de nieuwe onderwijsbezuinigingen, zei hij tegen de Tweede Kamer. Hij wist niet hoe je het snijden in de onderwijskansenregeling zou kunnen verdedigen.

De bezuiniging zou 68 procent van de scholen treffen, die daarmee bijvoorbeeld extra onderwijspersoneel zoals onderwijsassistenten of coaches konden aannemen of aan bepaalde leerlingen meer tijd konden besteden.

De oppositie was furieus. Dat gold niet alleen voor partijen die toch al tegen de bezuinigingen waren, maar zeker ook voor de christelijke partijen die eerder het kabinet uit de brand hadden geholpen. De oorspronkelijke kabinetsbezuinigingen op onderwijs en onderzoek (ruim twee miljard euro) hadden ze samen verzacht (tot 1,3 miljard euro) en aan een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer geholpen. En vlak daarna kwamen dus die nieuwe bezuinigingen. 

De felle kritiek heeft effect gehad. Volgens Haagse bronnen komt het geld alsnog op de begroting van OCW. De bezuiniging verschuift dus niet naar een ander deel van de onderwijsbegroting.

Hoger onderwijs
In de Voorjaarsnota van het kabinet stonden echter ook nieuwe bezuinigingen op universiteiten en hogescholen. Voor zover bekend zijn die niet weg. Misschien verschillen de precieze bedragen enigszins, maar in principe krijgt het hoger onderwijs dit jaar twee miljoen euro minder bekostiging en volgend jaar 23 miljoen minder. Dit zou oplopen tot bijna 60 miljoen euro. 

De onderwijsinstellingen moeten sommige ‘tegenvallers’ op de begroting zelf opvangen. De hogescholen bijvoorbeeld trekken meer studenten dan verwacht, maar krijgen daar niet de volledige bekostiging voor. En dat blijft voorlopig zo.

Het kabinet is inmiddels voor de tweede keer gevallen, toen ook NSC de bewindslieden terugtrok. Eppo Bruins zal de nieuwe OCW-begroting dus niet verdedigen. Dat gaat BBB-minister Gouke Moes doen. 

Op 29 oktober zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Het is de vraag of deze verkiezingen iets veranderen aan de begroting, want het kan wel even duren voor er een nieuw kabinet is gevormd dat nieuw beleid uitstippelt.