Universiteit houdt weer meer dan 40 miljoen in kas

De UU verwacht opnieuw een flinke plus aan het einde van het jaar. Voor het derde opeenvolgende jaar staat er straks in de financiële jaarafrekening een bedrag van meer dan 40 miljoen onder de streep. De universiteit denkt dat aan die trend nu echt een einde komt.

De universiteit geeft dit jaar waarschijnlijk zo’n 44,7 miljoen minder uit dan ze ontvangt. Dat blijkt uit de derde kwartaalrapportage over 2015 die deze week in een commissie van de U-raad werd besproken. In de voorbije twee jaren waren er ook al grote exploitatieresultaten: 44,5 miljoen in 2013 en 42,5 miljoen in 2014. 

Een groot deel van het overschot is het gevolg van de eenmalige afkoop door de Rijksgebouwendienst van de erfpacht van het terrein in De Uithof waarop het RIVM nieuwbouw gaat neerzetten. Vooral daardoor houdt de UU in 2015 11.9 miljoen euro over op de grondexploitatie. Ook waren er meevallers in de rijksbijdrage, de opbrengst van collegegelden en de vastgoedexploitatie.

Opvallend is dat faculteiten opnieuw minder uitgaven aan personeel dan verwacht. In de afgelopen jaren bleek het vaak al lastig om goed personeel te vinden. Bovendien zijn enkele onderdelen na reorganisaties voorzichtig geworden verplichtingen aan te gaan. Ook in 2015 werden openstaande vacatures niet of laat vervuld. De personele lasten van de universiteit vallen mede daardoor zo’n 13,5 miljoen lager uit. 

Het College van Bestuur drong de afgelopen jaren sterk bij faculteiten aan om de voorgenomen investeringen in extra menskracht ook waar te maken. Het universiteitsbestuur kwam daarom met enkele impulsen, waaronder structureel meer geld voor kleinschalig onderwijs. 

Hoewel het uit de cijfers over het hele jaar 2015 nog niet helemaal blijkt, werpen die prikkels nu toch echt hun vruchten af. Het universiteitsbestuur signaleert dat vooral de alfa/gamma-faculteiten de afgelopen maanden al veel nieuwe medewerkers hebben aangesteld. In totaal zo’n 80 fte, schatte collegelid Anton Pijpers. “We zien nu dat er echt invulling wordt gegeven aan de voornemens.”

In de inleiding van een conceptbegroting voor 2016 die in dezelfde U-raadscommissie op de agenda stond schrijft het universiteitsbestuur mede daarom dat “de trend van grote begrotingsoverschotten van de afgelopen drie jaar naar verwachting zal worden omgekeerd”.

Daar komt bij dat de universiteit heeft besloten het volgende begrotingsjaar in te gaan met een tekort van 24 miljoen euro. Dat gat kan worden gedekt met reserves die er in de afgelopen jaren zijn opgebouwd.

Het universiteitsbestuur heeft voor 18 miljoen investeringen voorgesteld die worden betaald uit bestemmingsreserves voor onderzoeks, onderwijs- en ict-faciliteiten, voor een fonds voor toponderzoekers en voor reputatieversterking van de UU. Ook faculteiten mogen 6 miljoen van hun reserves gaan aanspreken.

De universiteitsraad toonde zich tevreden. De raad drong er in eerdere jaren al op aan om geen grote reserves in stand te houden. Ook met het tekort is er volgens de raadsleden sprake van een "degelijke begroting".

Toch werden er ook kanttekeningen geplaatst. Volgens de begroting gaat de universiteit volgend jaar liefst 28 miljoen euro meer aan personeel te betalen dan een jaar eerder. In de praktijk gaat het dan om een verschil van misschien wel zo’n 300 tot 400 fte. De universiteitsraad vraagt zich af of het dit jaar wel zal lukken zoveel mensen aan te nemen. Eerder bleek dat immers zeer moeilijk. Collegelid Anton Pijpers heeft er vertrouwen in. “Ja, dit is uitvoerig besproken met de faculteiten. Dit is haalbaar. Maar we zullen het goed gaan monitoren.”

Tegelijkertijd beseffen raad en universiteitsbestuur dat voorzichtigheid geboden blijft. Veel nieuwe mensen betekent een extra kostenpost voor een groot aantal jaren. Omdat de UU relatief minder nieuwe studenten trekt dan andere universiteiten daalt de rijksbijdrage de komende jaren waarschijnlijk fors. Op de lange termijn moeten de inkomsten en uitgaven in balans zijn, ook zonder de inzet van reserves. 

Bovendien wachten de universiteit binnen enkele jaren grote vastgoedinvesteringen, onder meer voor de nieuwe huisvesting van de Bètafaculteit en Diergeneeskunde. De universiteit wil de kosten van leningen die daarvoor moeten worden aangegaan zo laag mogelijk houden. Om die reden wil de UU voor het overschot van 2015 liever nog even geen bestemming aanwijzen. Dat gaat in de algemene reserve.