Universiteit Utrecht zet regels omtrent proctoring online

Tijdens de laatste vergadering van de Universiteitsraad met het College van Bestuur vroegen de studenten om niet meer te werken met de online programma’s Zoom en niet meer via porctoring digitaal te surveilleren. Beide programma’s liggen onder vuur omdat ze niet privacy-proof zouden zijn. Hoewel het universiteitsbestuur van Utrecht de privacy belangrijk vindt, verbieden ze de programma’s dit collegejaar in elk geval niet. Proctoring wordt ook maar bij een klein aantal vakken ingezet, zei het CvB. Wel beloofde het bestuur om de regels rondom online surveilleren beter bekend te maken en studenten op het hart te drukken voorzichtig te zijn met privacygevoelige informatie. Die staan nu online.

Op de studentensite zijn nu de regels omschreven. Studenten moeten twee weken voor de tentamendag horen dat ze een toets moeten maken met online surveilleren. De ene keer kan het zijn dat alleen de examinator via de webcam meekijkt, maar een andere keer kan het ook zo zijn dat online proctoring wordt ingezet. Studenten hoeven niet mee te doen aan deze vorm van toetsing en kunnen de toets op een later moment maken wanneer studenten en docenten weer naar de universiteit mogen komen. Ook staat omschreven dat studenten hun bsn-nummer moeten afschermen als ze hun ID-kaart voor de webcam moeten houden wanneer ze zich moeten legitimeren en dat ze hun toets het beste kunnen maken in een zo leeg mogelijke ruimte. Verder staat uitgelegd hoe het door de UU gebruikte programma werkt en welke gegevens het proctoring-programma opslaat. Docenten krijgen dezelfde informatie en worden er onder meer op gewezen hun studenten goed voor te bereiden op een toets met online surveillance en alleen een dergelijke toets te geven als een alternatieve vorm niet mogelijk is.

In de nieuwsbrief die deze donderdag door de universiteit is verzonden aan alle werknemers en studenten schrijft het College van Bestuur: “Wij zijn ons bewust van de zorgen die er zijn over dit middel [proctoring, red.] en hebben in overleg met vicedecanen een zorgvuldige afweging gemaakt van verschillende belangen. We denken dat we met ons beleid een goede balans hebben gevonden tussen zo optimaal mogelijk beschermen van de privacy en het voorkomen van studievertraging en het bieden van keuzevrijheid.”

Twee hogescholen nemen openlijk afstand van proctoring
Proctoringprogramma’s zijn omstreden. Het regent privacy-bezwaren over online surveillance tijdens tentamens. Minister Van Engelshoven vindt dat studenten er niet te moeilijk over moeten doen, zei ze woensdag tijdens een debat in de Tweede Kamer.

Over die bewering wordt op twitter levendig gediscussieerd. Studenten zijn teleurgesteld. Ze moeten nu kiezen tussen privacyschending of een half jaar studievertraging, vinden ze. Presentator Tim Hofman roept hen ondertussen op om vooral wél moeilijk te doen.

Twee hogescholen hebben inmiddels openlijk afstand genomen van de omstreden methode. Ze zetten vol in op alternatieve toetsvormen zoals openboektentamens, opdrachten of essays.

Avans Hogeschool maakte het nieuws bekend met een videoboodschap. In het filmpje is bestuursvoorzitter Paul Rüpp in een verlaten lokaal druk in de weer met een rolmaat. Tentamens maken op anderhalve meter afstand gaat daar maar mondjesmaat, concludeert hij. Daarom zullen de meeste Avans-studenten dat de rest van het jaar online moeten doen.

Maar níet met online proctoring, benadrukt Rüpp. “Dit past niet bij Avans Hogeschool. En we willen het ook niet. Het tast de privacy te veel aan, technisch zitten er haken en ogen aan en ook inhoudelijk zijn wij een hogeschool die op basis van vertrouwen met elkaar omgaat.”

Ook de Hogeschool Leiden heeft besloten tot nader order geen gebruik te maken van proctoring bij online tentamens. “We gaan uit van het principe dat we onze studenten vertrouwen”, schrijft het bestuur op de website. “Waar het niet anders kan, stellen we toetsen uit. Want de kwaliteit van de toetsing mag nooit in het geding zijn.”

Wie volgt?
De vraag is welke instelling volgt. Collegevoorzitter Ron Bormans van de Hogeschool Rotterdam lijkt op dit moment te twijfelen. In een video-interview met hogeschoolblad Profielen zei hij dat hij “eerder minder van dergelijke toetsen wil programmeren dan meer”.

“Ik begin wat terughoudender te worden”, zei Bormans. “Omdat het privacyvraagstuk indringender is en veel minder gemakkelijk onder controle te krijgen is dan we zouden hopen.” 

Er zijn op dit moment nog geen universiteiten die volledig afzien van de omstreden methode. “In de basis zijn universiteiten al terughoudend met online proctoring”, zegt woordvoerder Bart Pierik van universiteitenvereniging VSNU. “Er wordt steeds gekeken of toetsen eventueel ook op een andere manier kunnen.”